13 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İktısat vekâl etinin yeni teşkilât kadrosu haftaya teb iğ ediliyor. ket ihtiyacını Bütün memle- karşılayacak suni antrasit yapılacak. FİATI S5 KURUŞTUR Yabancı isimlerinin Yazılışı Yabancı isimlerin yazılış tarzı etrafımda bir anarşidir gidiyor. Ba- zı muherrirler, yabancı isimleri kendi imlâmıza uydurarak yazı- yorlar. Bazıları ise, asıllarındaki imlâyı muhafaza ediyorlar. Ecnebi isimlerinin yazılışında eski Dil Heyetinin kararı şöyle idi: 1 — Tarih ve coğrafya isimleri- ni bizde aslından başka bir şekil - de söylemek itiyat halini almış ise, bizdeki söyleniş tarzı kendi imlâ - mızla yazılacak: Meselâ Marsilya, İspanya, İsviçre diye yazılacak. 2 — Böyle bir itiyat © yoksa ve eğer o isim Lâtin harflerile yazan bir milletin dilile yazılıyorsa, oldu- ğu gibi yazılacak: Meselâ, Lloyd George, Clemenceau, o Bismarck gibi. 3 — Lâtin harflerile yazmıyan milletlere ait has isimler; bizce na- sıl telâffuz olunursa öyle yazıla « cak: Elcezire, Keyhüsrev, Hirohi- gibi. ii Bunu her hangi | şekilde tadil edecek bir karardan haberdar de- ğiliz ve esasen birinci (o ve üçüncü kaideler münakaşa kaldırmaz. An- cak ikinci kaideye riayet edilmedi- ği görülüyor. Aslmda Lâtin harf- lerile yazılan isimler bazan bizim telâffuz ve imlâmıza göre yazılı - yor. Meselâ Loyt Corc, Klemanso ve Bizmark gibi, Filhakika her iki noktai nazari müdafaa için söylenecek söz bulu- nabilir. Lloyd George yazdığımız zaman, tirkce o harflerin telâffuz tarzına göre bu İngiliz devlet ada- mının ismini doğru söylemiyebili- riz. Diğer taraftan Loyt Core şek- linde yazılmanın mahzurları da çoktur. Çünkü bütün ecnebi isim - lerini kendi söylediğimiz gibi ve kendi imlâmızla yazmak basit ve kolay görünür. Fakat bir de madal- yanım tersini çevirmek - lâzımdır: Her hangi - bir ecnebi ismini biz Basıl telâffuz ediyoruz? Löaletta - yin bir gazetede az maruf bir şahıs veya mevki ismi gördük diyelim; Meselâ cihan harbinin ilk yılların. da Mareşal Foch ismi bizim gaze: telerde Foh, Fok ve Foş diye tür « Yü türlü yazıldı. . İngilizce Insull Yözilıp İnsal okunan bankerin adı Enisül, İpsül ve daha bir çok şekil lerde yazılmıştır. İnsöl ne yazılış, ne de telâffuz | ediliş itibarile doğru değildir. Roosevelt ismini Amerikalılar Ruz- velt gibi telâffuz ederler. Biz bunu Rosvelt diye yazarsak yanlış yaz- Miş olmıyacak mıyız? Geçenlerde İşten el çektirilen Paris Polis Mü - Nü Chiappe'ın ismi bizde Şiyap uz ediliyor. Halbu- Jose Mojica ismini Hose Mika gibi yazmaz da Joze Mojika gibi yazarsak, yanlış olur. Sonra Broglie nasıl yazılacak? Bu, Broy gibi okunuyor. Daha garibi var: Desmons ismi Fransa'nın ayrı ayrı'mmtakasında ayrı ayrı telâf - fuz ediliyor: Bazı yerde Demon, bazı yerde Dezmon. Bunun için » den nasıl çıkılacak? ş Bundan başka atıra geliyor: 1 — Her şahsın adı kendini gös- ir bir klişedir. Bunun imlâsmi “eğiştirmek, banka, pasaport, em- Jâk tasarrufu işlerde karışık: ıklar doğurabilir. İtalya'lı Calval iyi bizim polis varsın cim ile okusun fakat doğru yazsam. Stre - senfeld adını İştirezengfelt kılığına o o adamın adeta medeni hü- Yivetini değiştirmek © gibi olmaz 1? Kline. telâffi ki Kiy e şu noktalar da ter 2 — Kezalik yer isimlerinde me. selâ en maruflarından olan N is diye yazarsak, Sırl İş şehrinden bını nasıl menedi bı mesele de var: Yabancı dil ilmiyen Türkler, yabancı imlâ ile Yazılan has isimleri nasıl okuya - <aklar? Burada da iki hal çaresi hatma ak 1 — Tranekripsiyonlar az mekteplerde gösterilir. Meselâ yansızcada ch —ş. İngilizcede m, > $ gibi. 2 — Mekteplerde oku- me anlar da varsınlar bizim imlâ - k izla © isim nasıl okunursa öyle o- usunlar, a zaten Lâtin harflerinin kabulü alarında neşredilen alfabe ra - Porunda da X, W ve G harflerinin #<nebi isimleri yazmak için yar - Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu MAHMUT 9 uncu sene No. 2964 PAZAR 13 MAYIS 1934 Milyon dolarlık kredi protokolunun tasdiki Mecliste Türk - Sovyet dostlu- Şundan hararetle bahsedildi İktisat vekili beyanatında; “ Dostluk kantarla, alış veriş miskalledir ,, dedi ANKARA, 12. A.A. — Millet Meclisi bugün | saat Refet Beyin riyasetinde muştar. Celsenin açılmasını müteakip reis pasaport kanununun £ 16 mcı maddesile şehbenderlik rusumu kz nununa bağlı tarifenin 1, 2, ve ü- çüncü maddelerinin değiştirilmesi hakkındaki kanunun o müstacelen ve tercihen müzakeresinin istenil diğini bildirmiş Refik Şevket Bey nizamname mücibince bu lâyıha- Dın bir defa daha dahiliye encü- menince müzakeresi icap edeceği- ni söylemiş ve lâyiha dahiliye en- Büyük 15 te toplan- dk» Halil Bey ö- > Feb — Mv, p BÜKREŞ, 12 (A.A.) — Kral bugün öğle üzeri Tevfik Rüştü Beyi kabul etmiş ve sonra ken - disini öğle yemeğine alıkoymuş - tur. Sabahleyin Tevfik Rüştü Bey le M. Titülesko, Ankarada imza edilmiş olan 17 - 10 - 1933 ta - rihli Türk - Romen hakem, dost- luk ve telifi beyin muahedesinin Dün Tıbbiyeliler senelik bay - ramlarını yaptılar. Bu münasebet. le Üniversite konferan: salonun - dımcı harf olarak kabulü yazılmış. tı. Binaenaleyh Lâtin harflerile ya- zılan ecnebi isimlerinin — asılları muhafaza edilmek lâzımdır.Doğru telâffuz edeceğiz diye kendi imlâ: Kral ei Hz. Nutuklar söylendi Celâl Bey cümenine gönderilmiştir. takiben diğer maddelerin keresine geçilerek Yozgadın Sor- gon kâzasının Kara kız köyünden İsmail oğlu Yusuf ve Hüseyin oğ. Ju Çin Alinin ölüm cezasına çarpıl- maları mazbataları, divanı muba- sebat teşkilât ve vazifelerine dair lâyiha, Manisa mebusu Turgut Beyin Menemen hadisesinde şehit edilen bekçi Hasan ve Şükrü efen- dilerin ailelerine maaş tahsisi, Tür (Devamı 7 inci sahifede) Bunu müza- Türk - Romen dostluğu Romanya Kralı Hz. Tevfik Rüştü Beyi yemeğe alıkoydu » Türk- Romen dostluk mua- za hedesi teati edildi 7. Rüştü Bey musaddak nüshalarını mişlerdir. Tevfik Ruştü Beyin cevabı Tevfik Rüştü Beyefendi, M. Ti: tuleskoya cevaben demiştir ki Ekselâns ve aziz kardeşim, Bu sabah Romanya toprağile (Devamı 7ünci sahilede) teati et « Tıbbiyeliler bayramı weünanebeiiğ Ül ek $ör Neşet Ömer Bej kitabini Mü eiee m Tıbbiyeliler dün Tıp bayramını kutluladılar Üniversitede yapılan merasim “Ülkümüz ilmin arkasında gitmek değil, başında gitmektir, ilmi yalnız öğretmek değil, onu yarâtmaktır.., da merasim vardı. Merasim saat temin etmedikten maada ismin as- Iı da bozuyor ve ne doğru yazı - yor, ne de doğru telâffuz edebili - yoruz. Ahmet SUKRU a Mesraf ve Varidat bütçesi Önümüzdeki hafta Me- liste müzakereler başlıyor ANKARA, 12 (Telefonla) — Bütçe encümeni yarın Maliye vekâleti 've Düyunu Umumiye bütçelerini de tetkik etmek su- retile 1934 mali yılı masraf büt çesini tamamlamış olacaklır. Er cümende varidat bütçesinin salı günü tetkik edilmesi ve önümüz- deki hafla içerisinde meclis he- yeti umumiyesinde bütçe müza- kerelerina başlanması muharrer lir, Zat maaşları Yoklaması Maaş sahipleri uzun müddet beklemiyecekler ANKARA, 12 (Telefonla) — Zat maaşları yoklamasınn yapıl - mâ tarzına dair Maliye vekâleti tarafından yeni bir talimatname hazırlanmıştır. Talimatnameye göre yokla - maya da ikmal edilecektir. Beyhude izdiham ve maaş sa- hiplerinin uzun müddet bekle . melerine mahal kalmamak için ma- liye mürakipleri ile malmüdürle - ri yoklama yapılan yerlerde icap eden tedbirleri alacaklar ve şikâ - yete meydan bırakmıyacaklardır. Yoklama muameleleri esnasın- da maaş sahiplerinin sert ve fena muamelelere maruz kalmamala « rının temini için azami derece « de dikkat ve itina olunması tali » mafnamede tasrih olunmuştur. “ M.Karahan Başka bir memuriyete nakledilmek üzere işinden çıkarıldı MOSKOVA, 12 (A.A.) Sovyet merkezi icra komitesi ha- riciye komiserli - Zinde şu (Otebed- dülâti o yapmış - bır: Birinci vei- kinci muavin M. Karahan ve So - kolnikov başka me muriyetlere nak - ledilmek üzere me muriyetlerinden çı karılmışlardır. M. Krestinski birin - M. Karahan ıs ve ikinci teşrin ay - | ları iptidasında başlanacak, bir ay-| Kahireden alınan malu ta nazaran İmam Yahya ile İbnissuud arasında bir sulh akti için müzakereler cereyan ettiği bildiriliyor. * â- Gene'Esnaf bankası i Faik Bey dün Müddei- umumilikte dinlendi | Eski müdür: “Ben bankada kendili- ğimden hiç bir şey yapmadım,, diyor Faik Beye üç sene Evvel hem takdir, Hem de 500 lira | Mükâfat verilmiş! Faik Bey neler söylüyor? Esnaf Bankasının eski müdürü Faik Beyin malümatına müracaat edilmesine, tahkikat yapan müd - deiumumi muavini Ahmet Muhlis İ Bey tarafından lüzum görülmüş « tü, Faik Bey polis marifetile a » ranmakta — idi. Faik Bey, ken- disinin aranıldığını duyunca, İz - mirden şehrimize gelmiş ve dün öğ leden sonra müddeiumumiliğe mü racaat etmiştir. Müddeiumumi mu avini Ahmet Muhlis Bey, dün, Fa- (Devamı 7 sahifede) İnkılâp Enstitüsünde Musulu nasıl kaybettik? Hikmet Bey dün Musul meselesinin Lozanda geçirdiği safhaları anlattı Dün müddeiamumilikte malümü » tına müracaat edilen Eski müdür Faik Bey Maarif Vekili Hik - met Bey, dün akşam saat 17,5 ta Üniversi- te konferans salonun - da İnkılâp derslerine devam etti, Hikmet Be yin dünkü dersi şudur; “Lausanne'dan son- ra, en mühim Musul meselesidir. Bugün on dan bahsedeceğiz. Mu sul meselesi hakiki mâ nasile 1918 Teşrinisa- nisinde (o mütarekede başlar. Muhtelif ku - mandanlıklarda bu. yin bir raporu Hikmet Bey dün inkılâp dersini veriyor nutukta çıkmıştır. Mütarekeden bir| Çünkü bir gün evvel büyük bir mağ gün evvel nasıl yanlış bir manevra | lübiyete uğramış, 13 bin esir, 50 ile 13 bin esir verdiğimiz zikredil- | top pvermiştik. Bu müvazenesizliği miştir. Biz İngilizlerle bu yüzder| İngilizler istismara başladılar, Mü müşkül bir vaziyette kalmıştık. | (Devamı 6 mcr sahifede) ci muavinliğe, M. Stomoniakov da i- kinci muavinliğe tayin olunmuş- lardır. Hariciye o komiserliği âli meclisi de lâğvolunmuştur. İnsull serbest Bırakıldı! Müflis banker istenen kefaleti vermiştir ŞİKAGO, 12 (A.A.) —..İki yüz bin dolarlık kefalet parasını vererek muvakkaten serbest bi - rakılan banker İnsull, yeniden'zan alınarak derhal tevkif edil miştir, < İnsull elli bin dolarlık ikinci bir kefalet verdikten sonra tek » rar serbest bırakılmıştır. ŞİKAGO, 12 (A.A.) Müf - (Devamı 7 inci sahitede) Bugün 2 inci sahifede Ecnebi matbuatında gördüklerimiz 3 üncü sahifede Hanımlar ocağınıza düpli 4 üncü sabifede "Askeri bahisler Cinoğla Resimli hikâye 5 inci sahifede GENÇLİK 25 Mayıs Cuma! Bu senenin rekoru kimde kalacak? Mösyö Arivabene yarışta i irdi, i © iki raki; Bu seneki yarışlara girdikleri halde kuvveti ü ip Vaziyetine düşerek geçen senenin 5,31 kıymetli rekorunu çok geride bırakmaları muhtemel olan iki koşucumuz. li ürki; ia v hile 18 Mayısta hitem bulacak ve © Müliyetin Türküye, Tarine tam | tarihten sonra hiç bir kayıt mame Ka tertip etmekte oldukları Otomo- Ha meniz YL il 'arışlarına bu sene ecen senelerin rekorları N b ir ilâve edildiği- Otomobillerin 1832 rekoru 5.48 idi. ni ve bisikletlerin hep birden koştu” Geçen (1933) bu vekor Mösyö rulacağını yazmıştık. Arivabeno tarafından 8.31 e indiril. 25 Mayıs Cuma sabahi Tstinye miştir. Bu senenin yarışlarına iştirak köprüsü ile Zincirli kuyu arasında edecek olan kuvvetli koşucularia bu 9 dan 12 ye kadar yapılacak olan bu rekorun mühim bir. farkla kırılacaşı yarışlara iştirak edecek olan koşucu- tahmin edilmektedir. $ ların kaydı kabul muamelelerine baş- Yarışları seyre geleceklerin bu lanmıştar. Turing klöp bürolarında | yüksek spordan azami zevk ala yapılmakta olan be muamele bilmeleri için her türlü tertibat alın. talimatnamesinde beyan edildi; #muştar. & 25 Mayıs cuma sabahını unutmayını Nİ Ekrem Bey ye arabası iz El g E Sİ 8 | E 3 E z 2 E