13 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütün Türkîye Metımet Efendl Mahtumları Kahvesini tçiyor îst Mısırçarsısı kapısf kar?i?inda umhurıyet i NO. 3 5 9 7 Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: lstanbul.No. 248 Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrlr heyetl: 24298, tdare re matbaa tosmile Matbaacılık ve Neşrlyat Şirketi, 24299 Bütün Türkiye Mehmef Efendl Mahtumiarı 13 1934 Kahvesini tçiyor fst Mısı.çarçısı lcaoisı karjısında Ihracatın Ehemmiyeti Dresden: 9 mayts 1934 ' eçen aym son baftalarmda AImanyanın Hamburg şehrinde bîr ihracat rmisameresi yapıldı, arkasmdan aynî mevzmm mn • nakaşastm yapan ticaret odaları top . ianması geldi, bundan sonra da A] • man devlet bankası reisi Dr. Schacht (Şant) ra temelli ve ozlu nutkn dinl« • nildî. Hamburgtalri flıracat mSsameresi büyük bir ynrt meselesi nümayişi şek • Imde ohmışhır. Barada soylenen na • tnklarm tahlflini yapmağa yazmnzın genişliği musait değildir. Biz yalnız Alman iktısat cephesi kılavuzu dfrektor Kesslertn mıtkundan en canlı yeri al • m?kla Sctifa edeceğiz. Yeni Alman • ya, ber meslek şubesme bir şef, türk • çe sozfle bir kılavuz seçmiştir. O roesleğrâ inkişafı îçin ne yapılmak lâznn • sa bunu kJavtra büyük bir flıtisas he yetile birfflrte düsSnSr ve tatbik « der. Kılavmun kararlan cemiyetin kararlan demektir. Abnan dektrik teşki • Iâtmda çok kuvvetli ve muvaffakiyet • ]i bir rol oynaıraş olan Kessler, bütün iktısat cephesi kdavuzruğunu üzerine aldıktan sonra Hamburgta aaıl yurt hedefmin neden ibaret olacağnu anlat ımş bulunuyor. BÖyle bir kılavuzun sozIeri, elbette, büyük bir ebemmiyetle dînlenilmeğe değer. Kessler diyor ki: Barada münakaşa edilen aey; bü • tün Alman budummun taühinden baska birşey değildir. Çünkü: Dıa tiearetini ihmal eden veya terkeden büyük bir bndan, yasamak hakkmt kaybetmîş olttr. Fakat direktor Kesslerin büyük bir vukuf ve salâhiyetle soylediği dış ti • caret; bugün, çesit çeşit en|elleri yenmek mecburiyetindedir. Dış ticaret, herşeyden önce, gentş bir sözdür. Orta zamanın bodunlar arası (beynelnai lel) «Jınvtrismde mühadele mevztnnra teskil eden eşya; küçük bir listeyi dolduracak kadar azdı. Bugün ise möbadele mevzmı olan eşya son derecede çofalmışfar. tşte asıl meseie, bütün bu mübadele eşyası genişliği içinde tam bir îktısat ahenği meydana getirmek ten ibarettir. Dış alışveriş, Dr. Schacht, bumı salâhîyetle ve tam bir tecrübe ile anla • tıyor, eskisine göre üç kere güçleşmiştir. Uç kere güçleşen bir dış alışveriş • te ise üç kere tecrübeye, 3ç kere vu'kufa ihtiyaç vardır. Bundan anlaşılıyor ki eski ihracat tecrübelerrain yerini yeni tecrübeler tutmak mecburiyetinde dir. Devletm iktısat politikası iktısadî gerçeklikten aynlmış, lnıru bir faali • yetten ibaret değildir. Bu polhika gerçekliğe istinat etmelidir. Devlet bir tedbir düşünürken bu faaliyetin bütön istihsal ve siirüm çerçevesine uyması lâzundır. Bunu da bize, ancak, çok ol gun ve gerçeklikten doğmuş bir tecrii • be verebilir. Her meslek ve meşgu • liyet; olğunluk devrine varabilmek i • çm yıllara muhtaçtır. Gerâş bir istihsal sistemi içinde ise istihsal şubeleri ka • dar, ve omm sürüm şekilleri kadar tecriibeler vardv. Bunlan gÖzönünde tutmıyan bir iktısat politikası mutlaka iflâsa ve yıkılmaga mahkumdur. Bunun m'salierini veren memleketleri araştır mağa bile lurom yoktur. thracat hayatmra istediği tecrube den nasıl istifade edilir? Bunu Schacht, pek açık anlatıyor. Biz bunu kendi muhitimizm istihsalile aydmlatmağa ça lışmak istiyoruz. Meselâ, biz, üziim ve incir ihracatı yapıyoruz. thracat yeri, yani bu mahsullerin sfiriildugü yer Al manyadır. Piyasa Hamburgta bulunu yor. Hamburg pazarmın arzularmı, sahş sekillerini, mahsullerimizin ne gib» engellere uğradığmı, ödeme şartlannı, döviz işlerini bu işle uğraşan adam bi lir. Bunu yalnız uzaktan görmekle bixxat yapmak arasmda çok buyük fark lar vardır. Bir cotnlegin nasıl yapıldı fun göruriiz. Fakat gördukten sonra tezg&ha oturduk mu, isîn birdenbire degtstignri anlaroakta vakit kaybetmiş olamayız. Halbuki ihracat işleri, bu ba sk misalle aalaşılaırayacak derecede giiçtür. Almanya üe yaptıgımız Clarln» nrukavelesi, nazarî sahada kaldığı içmdir ki, ortada yokmoş gibi tesirini göster mektedir. Para sevki güçlügü eskisi gibi mevcuttnr. Bu da dıspazar tecrSbe brine ehemmiyet vermeyisimizm çok M. NERMİ (Mabadi dördüncü »ahifede) Tevfik Rüştü Beyin Bükreş ziyareti RomanyaKralıHz.Tevfik Karahan Yoldaş Sovyetlerle yaptığımız Rüştü Beyi kabul ettiler vazifesinden ayrıldı kredi mukavelesi Evvelki gece M. Titulesko tarafından verilen ziyafette çok samimî nutuklar teati edildi Hariciye Komiserliğinde Halil Bey bu mukaveledcn mütevellit endişelerini mühim değişiklikler anlattı, İktısat Vekili mah^m beyanatta bulundıs Sovyet Mer kezf fcra Komi tesi Hariciye komiserliği erkânı arasmda mühim değişiklikler yap mıstu*. Hariciye Ko miserinin birfnci muavini M. Karaban ile ikmc* muavini M. So ' kolnikof vazife • lerfnden çıkanl miflardır Birinci Ankara 12 (Telefonla) Mecli* bugün saat 15 te Refet Beyin riyase tinde toplandı. Reis pasaport lâyiha • ııntn müstacelen müzakere edilmesi • nin istenildiğfni söyledi. Refik Şevket Bey, «dahilf nizamname mucibince bunun bir defa da Da • hiliye Encümenince müzakeresi lâzımdır» dedi ve lâyiha encümene gönde • rildi. Bundan sonra Yozgadın Sorgun kazasının Karakürt köyünden îsmail oğ • Iu Yusuf ve Hüseyin oğlu Hüseyin A linin ölüm cezasına çarptırılmalan bakkındaki mazbata kabul ed'ldi. Divanı Muhasebat teskilât iâyiha • sının encümene iade edilen maddeleri nin tekrar müzakeresi yapıldı. Ma nisa meb'usu Turğut Beyin Menemen şehitlerinden bekçi Hasan ve Şükrii Efendilerin ailelerine maaş tahsisi tek • Iifile Türkiye Bulgaristan Laytarî mukavelesinin tasdiki, ikamet muka • velesi aktedilmiyen devletlerle yapı • lacak muvakkat mukavelename lâyihalan kabul olundu. Müzayede ve müna Sovyet Rusyada Dünkü Meclis içtimaı Karahan Yoldaş muavmlîğe yani aahifede) (Mabadi dorduncu tn. tfartlt Bükre» 12 (A.A.) Kral bugün öğle üzeri Tevfik Rüstü Beyi ka bul etmis ve sonra kendtsnu öğle yemegine ahkoymustur. Sabableyin Tevfik Rüstü Beyle M. Titulesko, Ankarada imza edilmis olan 17/10/ 1933 tarihli Türk • Rumen hakem, dostluk ve telifi beyin muahedesi M. Maktimoa nin musaddak nüvhalarıni teati et • mislerdir. Ortamektep ve lise teskilâtımız Birçok şehirler ortamek teplerinin itiraz kaldırılmasına ediyorlar Evvelki geceki ziyafette söylenen nutuklar Bükreş 12 (A.A.) Dün aksam Hariciye Nezareti binasında Türkiye (Mabadi beçinci tahifede) HalüBey kasa kanun Uyihasınm müzakeresi Maliye Vekili Beyin MecHste bulunroamasi dolayısile tehir edildi. Sovyetlerle kredi mokavelesi Ruznamenin dördüncfi maddetinl (Mabadi beşinei aahifede) Faik Bey dün Adlîyeae 5 saat isticvap edildi Eski Esnaf Bankası Müdürü yolsuzluk varsa Idare Meclisine ve murakıplara ait olduğunu söylüyor Dün Abdurrahman Naci' Bey de dinlendi Esnaf Bankası meselesine vazıyet eden müddeiumumî muavini Ahmet Muhlis Bey dün Adliyede hazırlık tahkikatı odasında, bankaıun eski müdürü Faik ve murakıp Abdurrahman Naci Beylerin malumatına müracaat etmis tir. Abdurrahman Naci Beye, bankanın yolsuz olduğu ve 400,000 liranın batmasma sebebiyet verdigi iddia edilen muamelelerinin nasıl cereyan etüği, nizamnamesi haricmde if yapümıs olup olmadığı, murakıp sıfatile mes'uliyeti mucip ve kanuna mugayir bir cihet görülerek alâkadar makamlarm nazarı dikkati celbedilip edilmediği jorulmu»| | III Maarif VeidU Hikmet Bey dün sabahki trenle Ankaradan şeh • rimize gelmiştir. Vekll Bey Öğle den evvel ve son n saat beş« ka dar üniversite de mesgul olmus ve imtihan me • selekeri göriisül • mek üzere Vekii Beyin riyasetin Mekteplerde tetkıkat de bir toplanü ya vapan Hasan Âli B. punustır» HBanet Bey burada kaldığı robddet zarfmda bilhassa orta mekteplerle li • selerin imtflıanlan. hakkmda tetkikat • ta bulunacaktır. (Mabadi altutct aahifede) Bize göre Musul meselesi Maarif Vekili Hikmet Bey dün bu mevzuu anlatan i konferansile inlalâp derslerini bitirdi Dün Adliyede ifadeleri alman, Ea nof Bankaatmn aabık müdürü Faik ve aabık murahıbı Abdurrahman Naci Beyler ttır. Abdurrahman Naci Bey, müessesenin 9 senelik işleri hakkmda uzun iza(Mabadi üçüncü IIIIIIIIIIIIIIIIMIMI Yersiz bir hiddet Bursa meb'usu Rüştü Dün "Üniveraitenin önünde hoparlörle Maarif Vekilinin dertini Maarif Vekili Hikmet Bey, dün tn kılâp Tarihi Enstitüsünde, Musul me • selesile, içinde bulundugumuz devri aolatarak, bu yılın tedris programına dahil konferanslarma nihayet verdi. Hikmet Bey dersine şöyle başladı: fiııııımımnıım ııııııı 1 dinliyenler Beyin bir telgrafı Bursa meb'usu Rüstü Beyden aldı ğımız şu telgrafı aynen neşrediyoruz: 6 mayıs 934 pazar günkü sajınızda (Muamelt vergisi) basl'ğı pRında B. M. Met'ismde olan konuşmaları ya /arken benim de resmimı basarak alfana da (dün on yeJi derı kürsüye çıkan Rüştü Bey Bursa) diye yazıyor sunuz. Müzakere hulâsalannı yaparak tekrar Rüştü Bey ( 1 7 defa kürsüye ge(Mabadi alttncı aahifede) KENDİ KENDİMİZt TENKİT aahifede) I lllltlllllUIIIIIIIM lllllllllllllrllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllnllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Süngercilik tetkikaiı Hamdi Bey bunun için sünger sahasma gideceği yerde niçin Izmirden geri dönmüş? « Musul meselesi, hakild manasi • le 1918 teşrinisanisinde, nratarekede başlar. Muhtelif kumandanlıklarda bulunmuş erkimharp kaymakamı Halit Beyin bir raporu vardır ki mıtukta çık(Mabadi alttncı aahifede) ııııııııııııııııııtıııı Tıbbiyeliler Bayramı ııııınıııııııııııııııııııtııııınınıııiKiııııınııııiLiıtııııııııırıııııııımııııııınııiıııııınıııııııHMi Dün Üniversitede büyük merasimle kutlulandı, cok beyecanh hitabeler içat edildi Komurculuğümuz ıçın teskilât Çok gezen mi, çok okuyan mı çok bilirmiş derler de çok gezene daha büyük bir mevki vermek isteTİer, bunu bilirsiniz. Bizim çok gezen bir kaptan bildiğimiz vardır ki ötedenberi Türk kömürcülüğünü ileri götürmek için bize muhtelif tedbirlerden bahseder dmıu. Son günlerde gene geldi, ve bilhassa ihrakıye kömürleri verilmek için İstanbuldan başka iki yerde daha asri teşkilât vücude getirilmesi lüzumunda ıs rar etti: Çanakkalede ve Sinopta. Çanakkalede Nara lımanı içinde yapılacak bir istasyonun çok iş gor»Le ğine bizim kaptan baba kat'iyetle kanidir. Sinobun fırtınasile meşhır Ka radenizde en emin bir lim r olduğu da malumdur. Teklifler dogrusu akla pek yakındır. Bizim ilâve edeceğimiz nok'a bu teskilât vücude getinlirken ıhrakıye olarak verilecek kömürlerin masrafa boğulmaması, yani müşterilere UOJI olarak verilebilmesidir. ** Süngercilik mtntakalartmızdan Fethiyeden iki manzara: dan bir ktatm ve Çavuabarnu iakeleai Liman tzmir 10 (Hususî) Ege mın • takası sahilleri süngercilik hususunda dünyanm en zengin yerlerinden madut olduğu kald'e bu tabiî ha • zinelerimizden birçok sebepler tahtroda azamî istifade temin edilememektedir. Teknik ve fennî seraite uymiyan usullerle Mermeris, Fet hiye, Bodrum ve Finike sahillerinde çıkarılmakta olan siingerler teski a lâtsızlık yüzünden Sömbekî ve Kalimnos adasmdaki mutavassıt tüc cara maliyetini koruyamıyacak derecede aşağı fiatlerle satılmaktadır. tşgal ettiği makamın ad'amı oldu ğunu ispat eden İktısat Vekili Celâl Bey, memleketin ikhsaden mkisa ve terakkisi için yaptığı pek derin tetkikler arasmda süngerciliğimizin (Mabadi ikinci aahifede) Dünkü meraaimde hazır bulunanlardan bir kınm Tıbbiyeliler bayramı, her sene oldutes'ide gelmiş olan davetlileri ve bü • tün arkadaşlannı İstüclâl marsı söyle ğu gîbi dün Üniversite konferans salomeğe davet etti ve şehir bandosunun nunda tes'it edildi. Daha saat bir bu iştirakile iki üç bm kisi tarafmdan lsçuk sıralannda salon tamamile dohnuş tiklâl marşı söylendi. bulunuyordu. Davetliler arasmda U Naşet Ömer Beyin nutka niversiteli gençlerle birçok muallimler, Millî marş bittikten sonra şiddetli ve doktorlar Türk ve ecnebi profesörler. sürekli alkışlar arasmda Üniversite RekVardı. Saat tam ikiye geldiği zaman torü Neşet ömer Bey kürsüye çıkh, hitabet kürsüsüne çıkan genç bir Tıb (Mabadi dördüncü aahifede) biyeli, program mucibince, bayramı