14 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütün Türkiye Metımet Efendi Mahtumları Kahvesini Içiyor îst Mısırçarsisi kantsi lcarşiinda Onbirinci sene: No. 3598 Teigrai T» mektup admi: c u ^ i ^ L t a n b ^ ^ İ S ^ t u s u : tstanbui.No. 2 8 Pazartesi 14 Mayıs 1934 4 Tetelon: Başmubarrir ye evl: S4290, Tahrir heyetl: 24298. tdare n matbaa lcısmüe Matbaacüık ve Neşriyat Şirketi, 24299 umhuriyel Ankarada neler goruşuldu: Atina 13 (Hususî) Hüku metin naşhi efkân Elinikos ga z«tesinin yazdı ğına göre, Jene ral Kondilis, An karada bazı tekKflerle karşılaş miştir. Bu tek lifler şunlar <hr: 1 Balkan lar, Balkanhla Jeneral KondlUs rradır, Balkan hükâmetleri, Balkan baricî devletlerin nüfuz ve himayeami istiyemezler. 2 Balkan misakına istirak et • miyen ber Balkan hükumetinin şimdiden sonra, misakı imza eden hükumetler tarafmdan Balkan hükumeti addolunmaması. Bu havadisi yazan gazete, ikinci teklifm Yugoslavya tarafmdan ter» viç edilmekte olduğunu, Yunanistan misaktan çıkmağa uğraşırsa, diğer Balkan hükumetleri tarafmdan tecrit edilmek eibi fcüvük bir teJılike • ye maruz kalacağını. ve bu teklif * lerin Yunan hükumeti tarafmdan tetkik edilerek yakında Atinayı z> yaret ed'ecek olan lsmet Paşa ve Tevfik Rüştü Beye nthaî kararın bildirileceğini haber vermektedir. suıdan: Tevfik Riistü Bey, refikalan ve ma iyeti ve M. Titulesko ile refikalan bu akşam saat 19,30 trenile Belgrada hareket etmislerdir. Istasyonda Romanya Başvekili M. Tataresko ile Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Fransa, Çe koslovakya ve Norveç sefirleri ve Ro • manya Hariciye Nezareti ve muhtelif sefaretler erkânı ve birçok siyasî zevat ve gazeteciler tarafmdan tesyi edil • mişlerdir. Türkiye elçisi Hamdullah Suphi Beyin refikası Madam Rüstü Beye bir buket takdim etmistir. Romanyanm Ankara sefiri M. Ciuntu da Beigrat seyahatine istirak etmektedir. VsV I Bulun 1 urkıye Mâtımeî Eiendi Mahtumiarı Kahvesini İçiyor Ist Mısırçarşısı kapısı karşısında 1 Deniz altında Altın madeni! u, Ege mıntakası sahilleri bo yunca deniz altında emsalsiz çiçek tarlalan teşkil eden süngerlerimizdir ki şimdiye kadar ber nedense hakkile işletip istifade etmek çaresini bulamamıştık. Cumhuriyet in dünkü nüshasında Izmir tnuhabirimi • zın bu meseleye dair verdiği malâma • ta nazaran tstanbul Liman Şirketi müdürü Hamdi Bey bu iş hakkında tet kikler yapmak üzere ahiren İzmire gidip gelmiştir. Muhabirimiz Hamdi Be • yin bu kısa seyahati esnasında iyi bir tetkik yapmağa imkân ve fırsat bula rnaımş olduğımu da ilâve ediyordu. Filhakika süngerciliğimiz hakkmda daba iyi tetkikler yapmak için Izmirden biraz daha aşağılara inmek, Bodrum ve Fethiyeye doğru uzanmak lâzımdı. Malum olduğu üzere lünger bir deniz nebahdır. Fakat nebatatm en ga • riplerinden olduğu kadar en güzelle • nnden de biri. Yeryiizüniin biçbir çi • çek bahçesinde denizaltının bu zarif ağaçpklarına ve bilhassa o ağaççıkla • rm emsalsiz onnaolanna misal göstermek ihtünali yoktur denüse hata obnaz. Şekfllerdeki çeşit çokluğu bu denizalh bahçelerinin rekabet olunamaz birinci «engmliğini teşkil eder. Eğer birgün sunger çeşitlerinden bir müze viicude getirilmeğe imkân bulunursa ki bunu çok temetmi ederiz şimdiden bunun güzeDik ve zenginlikte bütün müzele rin en Oerisinde bulunacağım iddia e • debtliriz. Yalnız tabiî tarih noktasm • dan, yani ilim bakımından bile sünger tarlalannın ucubucağı bulunmaz derecede buyük bir kıymeti vardır. Şöylece aynanızm önüne koyacağaıız irili ufakk birkaç sünger evinizin tezyinatı içinde en yüksek tablolardan asla geri kalmt» yan bir letafet arzeder. Kaldı ki bu tabiî nebat ipekten daha munU olan yumuşaklığüe birçok ihtiyaçlara en gü zel cevap veren bir mahsuldür de. Sünger neye yarar? Su çeken bu nebabn bayatta yaradığı if ncvileri saymakla bitmiyecek kadar çoktur. Bir yeri temizliyeceksiniz, sulu süngeri üstünden geçirirsiniz. Siinger hem su verir, hem verdiği »uyu geri ahr. Klrli suyu sıkar, temizile tekrar üstünden geçersiniz. Elinizde başka hiçbir alet olmasa bir kaptaki mayi maddeyi elinizdeki süngerle diğer bir kaba kolaylıkla nakledebilirismiz, berikinde mayiin tek zerresi kalmıyacak veçhile. Tahta sil • mekten vücudünüzü yıkamağa kadar bütün ihtiyaçlannızda simger sizin işi nize yarar. Henüz gonce diyeceğimiz küçük süngerler hanımkrın pudrahk iarma girerek güzel yüzleri yumuşak temaslarile taravetlendirmeğe bile ya • rar ama, yazıkbr, bu kadar yavru süngerleri ağaçlarmdan veya kayalann dan koparmamalı, daha iyisi onları büyümege bırakmalıdır. Heyhat, ki senelerdir biz sünger tarlalanmuın böyle henüz kemale ermemiş küçük fidanlanm değil, kemale e • rerek çüriimeğe yüz tutmuş büyük nümtmelerini dahi isu'smar etmiyerek sahillerimizin bu emsalsiz servetini kendi baline terketmiş buhmmaktayız. Evet, sünger bir altın madenidir ama yeryüzüniin altmı gfbi cansız değil, canlı bir altın madenidir. Sünger altmı doğar, yaşar ve ölür. Tıpkı yeryüzündeki or • manlar gibi. Zaten sünger bir nebatbr, ve bu itibarla denizaltmuı hakScaten bodur ormanlarını teşkil eder. Şu farkIa ki bu denizalh ormanlan çok narin •e naziktir. Daha kısa bir zamanda kemale ererler, ve daha çabuk ihtiyar olup ölürler. Süngerin ölümü fecidir. Bir sünger tarlasının kemale ermiş buketleri solmağa ve ölmek için de olduğu yerde karanp çüriimeğe başlar. tşte sünger tarlalan içm felâket buradadır. Bozu hıp çürüyen süngerler, bütün tarlayı karartmağa ve giderek mahvetmeğe sebep olabilirler. Süngerlerin kemale erenleri oradan çıkanlıp alınmalıdır ki yerine gelecekler daha gürbüz ve gümrah büyüyebilsinler. Görüyorsunuz ki yüzlerce kulaç denizaltmuı sünger bahçea de kendnine göre çok dikkatli bakunlar isb'yor. tşte Ege mıntakanuz sahillerinin emsalsiz siinger tarlalan bir zamandan beri tarafımızdan böyle bir îtinasızlı ğm afetlerme maruzdur. Şu sebeple, bu cebeple diye hakikaten manasız manialarla ba tarlalan muntazam ve itinalı bir işletmeye tâbi tutamamısızdır. GözYUNUS NADİ (Mabadi ikinci ttthifede) Yeni Adliye sarayı için bir lâyiha hazırlandı fstanbul Adliye Sarayı icradaki sahipsiz paralardan bir kısmile inşa edilecek " Cumhuriyet „ in teklifi kabul edildi Jeneral Kondilis ile M. Yevtiçle konuşulacak meseleler Tevfik Rüştü B.Bükreşten Belgrada gitti Resmi tebliğ Atina gazetelerine göre Romanya Hariciye Nazırı M. Titulesko da Hariciye Yunan Harbiye Nazırına Vekiümizle birlikte Belgrada hareket etmistir Bükreş 14 (A.A.) Rador Ajan • yapılan iki teklif Bükreş 14 (A.A.) «Rador Ajansından» Tevfik Rüştü Beyle M. Tıtuleskonun Belgrada hareketU • rinden evvel aşağıdaki resmi teb • liğ neşredilmiştir: «Türkiye Hariciye Vekü Tev • fik Rüştü Beyle Romanya Hariei • ye Nazın M. Titulesko günün me seleleri hakkmda müteaddit mülâkatlarda bulunmuşlardır. Her iki Nazır memleketlerini alâkadar e • den bihımum mesai hakkmda tam bir itilâf halınde olduklannı büyük bir haz ile tesbit etmeği bir vazife addederler. Bükreş mülâkatlan Türk Ru • men dastluğunu takviye etmistir.» reye gitmek için Yugoslavyadan geçerken Belgratta kendismin misafiri ola(Mabadi üçöncu aahifede) M. Yevtiçin daveti Bükreş 13 (A.A.) Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyin, Yugoslavya Hariciye Nazın M. Yevtiçle beynelmilel vaziyet hakkmda fikir tean'si için gö rüşmek arzusunu izhar etmesi üzerine M. Yevtiç, Tevfik Rüştü Beyi Cenev Eaki Adliye Saraymm yangtndan bir gim aonraki hali tstanbul Adliye binası yangının dan sonra yaphğımız neşriyatla, şehrimizde mliketnmel bir Adliye Sarayı inşasmra kabil olduğunu, buna Kizinniı olan paranın da hanr bulunduğunu bildirmiştik. lcarya ait olarak bankada sakla • nan sahipsiz paralann bir kısma bu inşaata tahsis edildiği takdrrde ts tanbul Adliyesi mükemmel bir bi • naya sahip olacakh. Hükumetimi • zin çok isabetli bir kararı, bu nesri • yatımızın terviç edildiğini göster • mektedir. Sahipleri tarafmdan yıl • lardanberi alıntnadıği için tcra ka • salarrada birrken paralardan alınacak 500 bin lira ile İstanbulda bir Adliye Sarayı inşa edilmesi karar laştınlrmştır. Ankara muhabirimiz, buna ait lâyihanm Meclis« geldiğini şu tele • fon haberile bildirmektedir: Ankara 13 (Telefon!>"> tstanbuJda yeniden yapılacak Adliye binası için, Adliye icra daireleri em • rmde bulunan paralardan 500 bin lira ödunç almmasına dair lâyiha Meclise gelmistir. Bu para ile Adliye binası ittihaz edilecek yerin arsası ahnacak, inşaat ve tefrişat yapılacak, her türlii levazımının ikmalinden sonra artan kısım da hapisaneler inşasi için aynlmış olan fasla ilâve edileoektir. "Muallime göre mektep,, Maarif Vekili Hikmet Beyin kapatılacak lise ve ortamekteplere dair beyanatı Hikmet Bey dün akşam Ankaraya gitti Şehrimizde bulunan Maarif Ve . kili Hikmet Bey dün de Universite işlerile geç vakte kadar mesgul ol • muş ve akşam trenile Ankaraya bareket etmistir. öğleden sonra saat 15 te Hikmet Beyin riyasetinde fakülte dekanlarının iştirakile bir içtima yapılmıştır. Bu içtimada Universite müna kasaları ve sair isler hakkında gö rüşülmüştür. Yemende askerî harekât durdu imam Yahyanın göstereceği teminat bekleniycr Esnaf Bankası tahkikatı Alâiyelizade Mahmut Bey bildiklerini anlatarak iddialara cevap veriyor Eski idare meclisi reisi «Bankanın beş parasını zıyaa ugratmadım» demektedir Esn?f bankası tahkikatmı idare et mekte olan müddeiumumi muavinle • rinden Mnhlis Bey dün de sabahtan aksama kadar bankanın eski mudürii Faik Beyta ifadesini almakla mesgul olmuştu' Faik Bey, yapüan işlerin banka nizamnamesine uygun olduğunu, bu nizamnamenin bir aralık tadil edildiğini, bu tadilden sonra tayyare bileti ve yazı makineleri işlerinin yapıldığını, Volfa yazı makineleri için otuz bra Bra avans verildiğmi, bu muameleden evvel Volfu tanunadığını söylemektedir. Malumatma müracaat edibnek üze • re davet edilen eski murakıpUrdan Emin Zeki Bey henüz müddeiumumi • liğe nüracaat etmemiştir. Bugünlerde mumaıleyhten de icap eden izahat ahnacakhr. (Mabadi befinci aahifede) Maarif Vekilinin beyanatı Hikmet Bey, dün kendisile görüşen bir muharririmize muhtelif maarif işleri hakkında şu beyanatta bulunmuştur: < Yeni ders senesinden itiba ren tedrisatın daha salim bir şekle girebilmesi için mekteplerde mual lime göre dershaneler açılacaktır. ütaarif Vettili Hikmet Be* Kapanacak mekteplerin nekadar olacağı kat'î bir surette söylene • mez. Muallim adedine göre, ders (Mabadi dördüncü aahifede) Aşk yüzünden cinayet Yemen aakerleri Kahire 13 (A.A.) Elehram ga zetesinin yazdığma göre, sulh şartlannın İmam Yahya tarafmdan ifa olunacağma dair verilecek teminata intizaren, İbnisüut, harekâti askeriyeyi şimdilik tatile razı olmuştur. Macaristan Yugoslavya hududundaki hâdiseler Macar hükumeti bir muhtıra vererek Yugoslavyayı Milletler Cemiyetine şikâyet etti Cenevre 13 (A.A.) Röyter A jansının haber verdiğine göre, Macar hükumeti Akvam Cemiyetine bir muhtıra vererek, Yugoslavya ile olan müşterek hudut boyunda mezkur hükume tin vaki faaliyetinden şikâyette bulnnrmıs ve buna bir hal çaresi bulunma • smı iltimas etmistir. Cenevre 13 (A.A.) Havas Ajansı bildiriyor: Macaristan hükumeti Milletler Ce miyeti meclisine müracaat ederek sou seneler zarfmda Macar Yugoslav hududunda vuku bulan ve bu ana kadar 15 Macann ölümiîe n«ticelenen bazi hudut hâdiselerinin esasmı ve mes'uli yetini tahkik etmek üzere bernelmilel bir komisyon teskilini i$temistiı>. Me • sele meclUin en yakm içttmaında konuculmak üzere muvakkat ruznameye geçirflmistir. Macaristaa hükumetinin hiç beklenilmiyen bu müracaatinin sebep • lerini Milletler Meclisi mehafili anlıya mamaktadır. Meselede doğrudan doğruya alâka • dar olan Yugoslavlar bu müracaati bü« Bir hizmetçiyi seven iki arkadaş arasındaki rekabet başka birinin ölümile neticelendi Fransız gazetelerinin verdikleri tahilât Le Journal gazetesinin yazdığma göre, lbnissüut kuvvetleri, Hudeydeyi San'aya rapteden yolun henüz yansmda bulunuyorlar. İmam Yahya kuvvetleri çok kuv. vetle müdafaada bulunmaktadırlar. Yemen Başvekili, bizzat çektiği bir telgrafta, yîrmi üç saat süren bir muharebeden sonra Vehabilerden 36 (Mabadi dördüncü aahifede) Tramvay tarifesi Şirketle yapılan müzakere ilerliyor Ankara 13 (TelefonU) Nafıa Vekâletinden aldığım malumata göre Tramvay Şirketile müzakere devam etmektedir. Tarife zammı dolayısile şirketm almtş olduğu paralann miktan • nı tesbite yarayacak vesikalar tstan • buldan celbettirilerek bunlar üzerinde karşılıklı tetkikat yaptınlmaktadır. Müspeî neticeler elde edıleceği anlaşılıyor. Yeni tarife üzerinden dahi aynca tetkikat yapıhnaktadır. Yeni tarifenin iyi bir şekil âlacağı ve daha şümullü olacağı şimdiden tahmin ©dilebilir. Yaralı Abdalla h haatanede Evvelki gece Pangaltıda Meşrutiyet caddesin de bir kişinin ölüraü, bir diğe rinin ağır surette yaralanmasi le neticelenen feci bir cinayet olmuştur. Vak'a mahallinde yaptıgjmır tahkikata goı hâdise şöyle ce reyan etmistir: Pangaltıda Meşrutiyet mahalle • sinde oturan kunduracı Kemal Ef. ayni mahallede bir apartımanda hizm«tçilik eden Cemile isminde bir kızla alâkadar olmakta ve kızı sevmektedir. Fakat Cemile bfr taraf tan kunduracı Kemalle konuşurken diğer taraftan da gene ayni mahallede oturan Cemal isminde başka birisile de dost bulunmaktadır. Kemal ile Cemal arkadaş oldukları halde ayni kızla olan munase • betlerinden haberdar değildirler. . I Bir giin Cemal, Kemalin dükkânı (Mabadi dördüncü aahifede) Macar Başvekili M. Gombbj yük bir soğukkanhlıkla karşılamıslar ve Macaristanm bu müracaatle, Yugoslavyaya, şimdiye kadar sükutu tercih et • tiği daha çok mühim hâdiseleri efkâ • n umumiye önünde izah için fırsat verdiğini söylemiflerdir. Maktul