15 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5
Polonyada telsiz telefonun ilk te- Müsünde radyo idaresi yalnız bir kaç yüz abone kaydetmişken bu adet 1825 senesinin sonlarına doğru haylı ta. Çünkü 1 - 11 - 1925 tari rşova'da 200 vatlık (200 Kv. iridir). Birinci Po hali linmuş olan bu posta gi ! Salışıyordu. Bir müddet sonra pro: iki saate, daha sonra da dörde İlâğ edilmişti. Pek uzak yerlerden i Pdilmesi mümkün olmamakla bera- ber Polonyanın 5000 abonesi muka; ti, Fakat Lehislandaki hakiki radyo İsekkülü “Polskie Radyo” namında Mi şirketinin teessüsü ile başlamıştır. Mezkür şirket 1,5 M göre oldukça kuvveti sayılan mer ile 18 - 4 - 1926 senesinde faaliye- başlamıştır. Yeni istasyon detektör iletlerile 30 kit bi az bir me. Me dahilinde © günde 5 saat çalışmış ve aj sonunda da bütün gün neşriyatma | İtvam etmiştir. Şehir civarındaki bu merkezin neş İYat stüdyosu Varşova şehrindeli dytowa sokağında ki A şimdi “Polskie Radyo” şirketinin eksiyonu bulanmaktadır. Ayni za- Manda 10 kilovatlık ilk kuvvetli Var- İva merkezinin ü gene Marconi larkoni) müessesesi arafnıdan der- ihte edilmiş ve neşriyata 15 - 7 - 1926 rihinde başlamıştır. Tam iki ay son Krakova şehrinde de yeni bir mer: © işletilmiştir. Bu faaliyetin netice Ni olarak 45.000 abone kaydolunmuş. ği 1927 senesinde Krakova'dan son ya iki merkezi imal olunmuş, ipler “Polakie Radyo” mun imtiyazı İh, Radyo Poznanaky” amında İ- hpsi bir radyo müessesesi tarafından Kattovitz şeh- ve 927 senesinin Kânunuevvel işlemeğe başl O sn dalgasmın müsait intihap edil- k mdan Kattovitz Avrupanm İ iyi işidilen bir merkezi sayılırdı. 4 osrammda öyle bir hususiyet var- * ki, bu gün bile hiç bir merkezde lunmamaktadır. Kattowitz merke- Varşova merkezi maki na dairelerinden bir köşet Polonya radyolarına tarihi bir bakış zinin en sevilen meziyetlerinden biri de Çarşamba akşamları bütün ecnebi memleketlerindeki ( dinleyicilerinden gelen mektuplara birer, birer çerap verilmesi keyi leyici celbetmekte iken merkez için büyük bir propaganda da yapılmış ©- unba akşamı program luyor.. Her “Polskie Radyo” spikerlerinden Mat- mazel Yanina Grabovska müdürü Profesör Stefan Tymieniecki tarafından tatbike başlanılan Fran- sızça “dinleyicilere cevap” usulü el- an saat 12 de her hafta mezkür mer- kezde devam etmektedir. 1927 senesinde Polonya radyo ida- resi beynelmilel radyo birliğine dai- mi azalığa dahil olarak, orada da iyi bir mevki kazanmıştır. Burada en bü- yük rollerinden biri umumi konserle- rin wedilmesi teklifini kabul ettir. mesidir. Bu sayededir ki, ara sıra bir merkezde neşredilen bir konser bü- tün Avrupa radyoları tarafından nak lediliyor. Bu teklif Umumi Müdür Doktor | bi 7 alsada Mm. Papanastasya bir mensucat fabrikası önünde. 2 — inleniyor, 3 — Konferansta beyn:lmile! sulh bürosu mümessili, kadınlar arasında. 4 “ikaları çerçeveleyen güzel ve yeşil “dekorun içinde gezinen bir kafile. | 21 rer kilovatlık kudretlerine yüksel» Chamiec tarafından ortaya atılmış ve de umumi konser nakillerinin e intihap edilmiştir. 1927 senesinde merkezler arasın. da yapılan dalga plânı Polonya azası Mühendis W. Heller'in teklifile vuku- bulmuştu. Yukarıda bahsettiğimiz ve 1927 senesinde vücuda getirilen mezkür iki merkezin işlemeleri sbonelerin hayli artmasma sebebiyet vermiş ol- duğu abone miktarının 1918 senesi- nin ilk gününde 117.236 ya çıkrmasın- dan anlaşılıyordu. neticesinde Warşova merkezi» değiştirilerek o merkezo etre tulünde bir dalga veril iştir. Bu dalgadaki #nerkezler has- sasiyetlerinden biraz kaybettiklerin- den Warşova 10 kilovat yerine 13 ki- lovat çıkarılmış bununla erki bas sasiyetini muhafazaya muvaffak ol- muştu. Merkeze şehrin ayrı, ayrı semtlerinde konser verilmeğe mah- sus 25 stüdyo dairesi ilâve edilmişti. 1929 senesi başında “Polskie Radyo” MİLLİYET ÇARŞAMBA 15 TEŞRİNİSANI 1935 Kısa dalgalı merkezlerin çalışma saatleri nun 189.481 abonesi, 1930 senesinde 202,286 ya yükselmişti. ti, 15 - 1 - 1930 tarihinde “Polskic zile 2 - 2 - 1930 tarihinde ayni kud- retteki Lodz merkezlerini ima! ettir- di. Her iki merkez Marconi firması tarafından deruhte olunmuştur. Bun- dan bir sene bile geçmeden aboneler 245.000 ni bulmuştu. Bu miktar şim- di 300.000 i geçmiş bulunuyor. 10 - 11 - 931 tarihinde Lwwow (Lem berg) ve 26-55-1931 & de de ilna merkezlerinde yapılan bir tadi lâttan sonra her iki merkez iki kilo- vatlık zayıf kudretlerinden bu günkü tilmişlerdir. Polonyalılar bu merkezlerden da- ha kuvvetli bir merkezin imaline ka rar vererek bundan takriben bir bu- çuk sene evvel Warşova civarındaki tarihi ismile mütenasip Raszyin (Ra- sin) kasabasında şimdiki 1412 metre tulündeki ejder merkezini, keza Mar coni müestetelerine yaptırdılar, Bu merkez şimdi 120 kilovat an- ton kudretile çalışıyor ise de lâmbala rı 160 kilovatlk bir o enerjiye mü mammil bulunmaktadır. Warşov. yapıldığı zaman 158 kilovat ile çalış- makla Avrupanm en kuvvetli merke- zi idi. Bilâhare bu kudretle 120 kilo- vat kudret arasında pek büyük bir fark görülmediğinden 120 kilovat ile çalışmayi tercih etmişlerdir. Bu kuvyetli . merkezin imalile memleketleri dahilinde ve haricinde merkezleri en az lâmbalı ve hattâ do tektörlü - âletlerle radyo âleminde Polonyalılar büyük demokratlıkla ittiham edilmişlerdir. Turgut MİTHAT, izm kiy Haftanın iki müntehap konseri Bükreş radyosunda cumartesi akşa- mı sant 21.35 te verilecek bir konfe- ranstan sonra Bükreşin tanınmış mu- ganniyelerinden Madam Olga Solomo- ne. ından bir tagannili konser , Ayni günde Viyana rad- yosunda saat 20.10 da Nevyork metro- politain operasının tenorlarından Ar- alınabildiğinden, | İstasyon Memleket Metre Çalışma saati Nawon (Almanya) 16.04 19,30- Daventri (İng) (o 16,86 13 -17,30 Çenektedi (Amer.) 19,56 15 -18 Pitsbörg (Amerika) 1972 16 -22 Rayh (Almanya) “1779 15 -2330 Daventri (İngl.) 19,52 13,30-19,30 Vatikan (Italyan) 1984 12 -1215 Rabat (Fas) 2338 Pazar 1430 Pitebörç (Amer.) 2525 22 - 6 Daventri (İng) (o 2528 ? Roma (İtalya) © (2540 ? Rayh (Almanya) (2581 17 - 1 Daventri (İng) o 2553 630- 830 Buenos Aires (Ars jantin) 28.93 ? Madrit (Ispanya) 30,43 1.30- 3 Sidney (Australya) 31.28 ? Daventri (Ing) | 3130 ? Rayh (Almanya) 3138 24 -4 Çenektedy (Amer.) 3148 2 - 5 Pitebörg (Amer.) “4888 2230- 6 Daventri (İnel) — 4959 ? Rayh (Almanya) (4883 2 » 4 Moskova (Rus) o S0— 21 - 1 Roma (Italya (5026 21 2120 iy Karilerimizin Memnuniyetleri 15 günden beri İstanbul radyosu kış programlarını tatbik etmeğe ( başla” Büyük Varşovarmerkezinin anten kuleleri mıştır. Necip Yakup Beyin idaresin- deki takım da gene konserler veriyor. Bazı aldığımız mektuplarda bu bizim teşebbüsümüzle olduğu zannolunarak teşekkür edilmekte ise de teşekkürün radyo şirketine ait olduğunu karileri- mize arzederken biz de şirkete ayrıca teşekkür eder ve vadettikleri nakiller ile konferanslara da bir an evvel baş- lanılmasını dileriz. Yugoslavya köylüleri Köylü şarkılarını bizzat köylülerin ağızlarından işitmek've bir değişiklik mant Tokatyan adlı bir Ermeninin ta- ganni konseri vardır. Dinlemenizi tav- iye ederi: M. Papanastasyo Naisa ormanlarında bir olması için Zagrep radyosuna sesleri pnüsait olan köylü kadın ve erkek şar- kı söylüyi getirili; ağacın kütüği oturmuş — Naisada eski ağustos nahiyesini ziyaret. 5 — Fab- Altın saat mükâfatı Avusturya radyo dinleyicilerinin a- dedi son günlerde 500.000 ne yaklaş- mıştır. Bu sene Viyana merkezinin kuvvetleşmesinden dolayı Avusturya- nım her tarafında, geçen senelere ni zaran abonelerin miktarı çok fazla artmaktadır. Eylülün sonlarına doğru Avusturya radyosu 495,407 nci abonesini kaydet- || mişti. Ondan sonraki bu son aylarda artmış ve 500.000 ni bulmak üzeredir. Avusturya radyo idaresi de bu mü- ve bunu ilân etmiştir. Bunun için bugünlerde abone mik- tarr gayet gizli tutulmakta ve yalnız emin bir kaç zat tarafından bilinmek- tedir. Beş yüz bininci abone kaydolundu- ğu gibi konserlerin verildiği stüdyoya davet edilerek kendisine merasimimah | susa ile Viyana radyosunun “Ravag,, | markalı kıymettar bir altın saat hedi- ye edilecek ve ayni zamanda kendi- sinden bir senelik abone ücreti alın- mıyacaktır. Bunun için postahaneler her kaydet tiği yeni abonenin saatini de işaret et- mektedirler. Şirket bir haftaya kadar mezkür adedi beklemektedir. Australya'da radyo lekettir, Burada yüzde | 7,2 kişiye bir radyo aleti isabet ediyor. Avustralyadan daha fazla dinleyicisi olan devletler şunlar dır. Danimarka, Amerika, İngiltere, İsveç | Avusturya ve Almanya. o Avustralyada | müteaddit muntazam programlı kısa ve uzun dalgalı merkezler | çalışmaktadır. Yakında burada radyo ile mektep ders- leri de verilecektir. Şimdiki halde adedi | 12 olan Avustralya © merkezlerine daha dört tane ilâve edileceği Posta mü beyan etmiştir. Bu kolonide 48 amalör mücadeleleri Dusolina Giannini Viyanada Viyana radyosu bütün Avrupa mu- sikişinaslarının takdir ettikleri | İtal- yan opera muganniyelerinden Mme. Dusolina Giannini ile muhabere ede- ana radyosunda bir O konsef “Polskie radyoları” baş müdürü Mr, Dr. Zygmunt Chamicc vermesini kabul ettirmeğe muvaffak olmuştur. Konser pek yakmda vuku: bulacak ve evvelce ilân edilecektir. Eyfel merkezi Pariste Eyfel kulesi üzerinde tesis edilmiş olan 1446 metre | tulündek! radyo istasyonu konser ve sair neşri" yatına nihayet vereceği bildirilmekte idi. Haber aldığımıza göre bu mer- kez konserlere nihayet vererek 1 kâ- nunusaniden itibaren yalnız £ askeri neşriyat icra edecektir. tinde 481,374 bini bulmuştu | Filistin'de kanlı sokak | Filistinde son zamanlarda Araplar ile Yahudiler arasında mühim v4 kanlı mücadeleler oldu. Fakat İngilizlerin müdahalesi bu kanlı hadise lerin taakubuna meydan vermedi. Resimlerimiz yaralı nakliyatını ve sokaklardaki mücadeleleri gösteriyor.
