15 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

7 An r Sip ve cis gı”. wc taa 2 © z , da İki seneye kadar terkos su- yunan günlük isale kabili- yeti 50 bin tona çıkarılmış olacak. Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT İtalyada mebusan meclisine artık lüzum olmadığı, yerine başkâ teşkilât ikamesi lâzım geldiği söyleniyor. FIYATI 5 KURUŞTUR İçki memnuiyetinin Kaldırılması lüzum gelen kanuni muamelenin Dar safhası bitmiştir. Binaenaleyh mem- nuiyet gelecek ayın beşinden itibaren kaldırılacaktır. Memnuiyetin ması Cümhurreisi Roosevelt'in iktida- Ta geçmesine müncer olan son intiha- battan sonra anlaşılmıştı. Muamele- Bin bu derece uzun sürm ğildi. Her devlet kendi Kudutları içinde kanun yapmakta ser- best olduğuna göre, & şimalde Maine devleti ve cenupta da bazı devletler işkiyi menetmişlerdi. İçki memnuiye- tinin bütün Amerika devletlerine şa- mil umumi bir hüküm şeklini alması, 1919 senesinde harbı umuminin heye- canlı havası içinde olmuştur. Bu mem- uiyet Kanunuesasinin 18 inci | tadil maddesini teşkil etmekte ii N Ameri- Bunun içindi ki ieemmuiyeti hakkındaki hükmün memlekette içkiyi daha ziyade tamim etmeğe hizmetten başka bir faydası olmadığı ilk senelerde anlaşılmış makla beraber, memnuiyet (on dört sene devam etmiştir. 18 inci maddeyi Kanunuesasiden tayyedebilmek için €vvelâ kongrenin, yani Meclisle Ayâ- nın bir arada yaptıkları bir içtimam üçte iki ekseriyetini temin etmek lâ- zumdı. Ancak bunu temin etmekle me- sele halledilmiyordu. Bundan sonra Amerika ittihadını teşkil eden kırk sekiz devletten üçte ikisinin, yani otuz altı devletin ayrı ayrı bu kararı tastik etmesi lâzımdı. 18 inci maddenin kal- dırılması için kongrenin üçte iki ekse- Tiyeti geçen intihaptan sonra (temin edilmişti. O vakitten beri de Ameri- kanın kırk sekiz hükümetinde bu me- ü suretile © halkın içki memnuiyetinin — kaldırılması bir emrivaki şeklini al Amerikada on dört senelik tecrübe- 'den sonra memnuiyetin kaldırılması, beşeriyetin düşmanı olan bu belinin kanunla defedilemiyeceğini bir defa daha göstermiş oluyor. Amerika, içki yi menedip te bilâhare bu memnuiyeti kaldıran ikinci devlet oluyor. Bundan önce Fenlandiya da ayni tecrübeyi Yapmış ve müspet yerine menfi neti- $eler karşısında bir & kaç sene evvel ka! uştır. Amerikanm da hareke- inin kanunlarla men'i teşebbü- kaçakçılığa Sığır açıyor. 2 — Halk dahâ pahalı fiatlerle da- fena ve bazan da sıhhate çek mu- #ir olan içkiler içiyor. 3 — Devlet büyük bir varidat gem- bamdan mahrum kalıyor. 4 — Varidat şeklini mesine girecek -ıra takım kaçak- Şılar ceplerine giriyor ve bunlar da parayı devlet otoritesile mücadele- Ye sarfederek memleketin umumi asa- Yişini tehlikeye koyuyorlar. 5 — Devlet içki memnuiy. t bik edeceğim diye çok ağır masrafla- devletin hazi- k- memurları, ve memnuiyeti tatbika memur olanlar Tüşvete alışıyor. 8 — Bunlardan maada balk arasin belki de da içki iptilâsı azalmıyor, ikada içki memmuiy, ei tatbik edilmezden ek; müs- 'atı meneden Maine devletinin bir kasabasında içmiştik. Amerikada ta- yeni Kö ndoğümz Colombin Da- çine © zaman içki ide bir yudumunu bile ağzımıza koymak aklımızdan geçmemişti. Yaz tatilini geçirmek için içki memnuiye- tinin tatbik e Maine devletine sabada yakından tanı merikalının bizi gizli olarak müski- Yat içmeğe (o davet ettiğini görünce hayret ettik, Daha dikkate değer olan bie haletiruhiye şu idi ki içki memna- Pati hakkındaki kanunu saz scakmakta her va Nevyark e içkinin serbest olduğu her şehirde teklif edilen müskiratı reddetmek ga- |et tabii bir hal olduğu halde, Maine'de bir teklifi reddetmek, insanı ev- Mada liyakat kesb. etler karşısında br Üni tel Bu vaziyeti gördüğümüz içindi Mi içindir Amerikada on dört sene evveli ağ, etmiştik. Görülüyor ki Amerikaya masraflara ve dalın fenası, içti ai Joktadan çek zararlı. neticelere bu tecrüböden sonra nihayet 8 inci sene No. 2790 Konferans reisi İstifa edeceğini söyleyen M. Henderson CENEVRE, 14. A. A. — M. Hen- derson, konferans bürosunun içti. ma tarihi olan 9-11 için, işlerin ye- ni bir huz alacağını ve hü le rin Cenevreye mümessiller gönde- receklerini ümit etmişti. M. Henderson, bilâkis bazı hü- kümetlerin Cenevre konferansı et- rafında bir boşluk yaptıklarını acı bir şekilde görmüştür. M. Hender. son'un etrafında bulunanlar bazı hükümtelerin ve bu arada İtalya i le Macaristan'ın teşriki mesaiyi is- temiyerek kabul ettiklerini ve me- sai neticesini şüpheli bir şekilde bı- rakan birçok ibtiyat kayitleri ileri Türk vapurculuk şirketi, dünden resmen fnaliyete geçmiştir. Gerze vapuru, dün saat 10 da lare me: rinin buzurile ket etmiştir. Şirl dün akşam w puru ayni saatte Bandırmaya hare ket etmişlerdir. Bu ilk postalar don. tılmış ve “vapurcuların 8. z mennileri ile uğurlanmiıştır. Şirketin iel ikiyi Eleme Re liyor. İçki memnüiyeti © hakkındaki kanunun Kaldırılması, biç bir zaman; içkinin sıhhat için muzir olduğu hak” kındaki hakikatın tanınmaması demek değildir. O hakikat asla mü memnuiyet g ve kestirme yoldan değil, içti b i uzun fakat müessir olan yol- lebileceğini Amerikanın tec- rübesi bize hiç münakaşaya mehal bı vuzuh o ve kat'iyetle Ahmet ŞÜKRÜ İtalyanlar da konferansta artık müşa- hit sıfatıyla bulunacaklar Karadenize, Marmara ve Akdenize vapurlar kalktı Vapurculuk şirketi dün işe başladı, ve üç vapurunu sefere çıkardı bile ümidi kesti sürdüklerini söylemektedirler. M. Henderson, vaziyet düzelme- diği takdirde istifa edeceği haberi- nin neşrine bu sebeple müsaade et- miştir, M. Henderson'un niyeti bazı dev letlere ihtarda bulunmak ve bazı bükümetlere bir tazyik yapmaktır ki, bu sonuncuların başında bizzat M. Henderson İngiltere hükümeti- | ni göstermektedir. M. Henderson, daima mevcut bulunmak siysetini takip etmiş ve Cenevre'ye M. Massigli'yi gönder. miş olan Fransayı da kastetmek- tedir, Ortada sui niyet var CENEVRE, 14. A. A. — Silâh- ları azaltma konferansı reisi M. Henderson konferansın toplandığı . anın koridorlarında bu sabah inmez bir çok kimse- Bp etrafıma toplanmıştır. M. Henderson kendisine sorulan sünllere verdiği cevapta silâhları a- zaltma konferansının vaziyeti hak- kında ehemmiyetli surette in ler yaptığını, geçen cumartesi yapılan toplantıların Lendbini müşkil ve sıkıntılı bir vaziyette bı- raktığını çünki pek haklı olarak um duğu müzahereti göremediğini söy. lemiştir. alacağını | ildirmez M, Kİ un! (Devamı 6 inci sahifede) faaliyete geçmesini tes'iden dün Sa » karya vapurunda bir öğle ziyafeti ve- rilmiş, bu işlerile kadar zevat davetli ak hâzır bu- > nmuştur, Şirket haricinde kalan va purcular, noktai nazarlarını muhafa- za etmekte ve şartları kabul edil dikçe şirkete girmiyerek ayrı sahalar da çalışmağa karar vermiş görünmek tedirler, Bu kı: den İktisat tikleri ve son laşilmaktadır. Takdiri kıymet hakkı Takdiri kıymet komisyonunun, va purculuk şirketinden 25 bin lira hak- ki tekdir istediğini ve iki gün içi hik ile meşgul olüyoruz. Takdiri kıymet komisyonunun tal Silâhları bırakma davası akamete mi gidiyor? Cenevredeki toplantılar- dan artık hayır yok mu? İsmet t Pş. Hz. Zonguldağa E bir seyahat yapacaklar Başvekil Hz. ine seyahatın- da Celâl refakat edecektir ANKARA, 14 (Telefonla) — Başvekil İsmet Paşa Hz. nin ya- rın akşamki trenle İstanbula ve oradan Zonguldağa gideceğini haber aldım. İsmet Paşa, daha geçen sene Zonguldağa gidip bu vilâyetimizdeki ür havzası - ni görmek ve bu milli servetimiz hakkında yerinde tetkikat yap- mak kararında olduğu hatırlar- (Devamı 7 inci sahifede) Nadir Şah Nasıl öldürüldü? Cinayeti gözü ile gören birisi anlatıyor Efgan krallığına getirilmesi mevzuu bahsolanlardan Nadir Şahın biraderi Veli Han YENİ DELHİ, 14 (A. Şahın katline sahit ola, şöyle anlatıyor: “500 kişi kadar Kâ - üzerine atıldı. Fakat mutaarrız - hını yalnız bir metre mesafeden atmış ve kurşunlardan biri Nadir Şahın kal bine isabet etmişti. Şi: (Devamı Yeni ölçüler Ve ayarlar Baş müfettiş dün alâka- darlara izahat verdi İstanbul mwntakası ölçüler ve âyar baş müfettişi Kudret Bey tarafından, dün saat 14 te Ticaret odası salonun- da yeni âyar ve ölçüler hakkında bir hariçten arzu edenlerden e! tecaviz sami bulunmuştar. Kudret B., ölçü yapanları alâkadar eden nizam- namenin neşri tarihi olan 28 ağusi 933 ten iki li evvel 933 tarihinden itibaren, name maddelerine uygun olmayan öl çülerin imali yasak olduğunu vi ölçüler varsa, birer beya; mıntaka başmüfettişliğine si lâzım geldiğini tebliğ eylemiştir. Bu suretle beyannamesi" verilmediği takdirde yapılacak kontrolde görüle- cek ölçülerden dolayı sahipleri hak » (Devamı 6 ıncı sahifede) 15 TEŞRİNİSANİ 1933 Üniversite rektörü Neşet Ömer Bey Üniversitede ıslahat dolayısile ya » pılacak yeni inşaat ve saire için akte- Bilecek bulanan istikraza mahsuben bir mikdar para gönderilmesi için, telgrafla vekâle at ve tamirat benüz başl Bundan başka levazımı tedrisiye, buratuvar âlâtı ve saire için de hi Tek (* Müdür: 24308, Yanı, ileri müdürün 2ASIR. İdare ve Matban: 24310, Üniversitede devam mec- buriyeti konacak mı? Rektörlük yapılacak istikraza mahsu- ben Vekâletten avans istedi Cumartesi günü yapılacak açılma merasimi her sene tekrar edilecek mübayaat yapılmamıştır. Yeni avans emrinin bugünlerde gelmesi beklen « mektedir. Lisan mektebi Fakülte talebelerinin mecburi ola» rak devam edecekleri lisan mektebi - ne girecek olanların beyannameleri tamamlanmıştır. Bir kısım talebe bir ecnebi lisanmı mükemmel şekilde bil. diklerini iddin ederek mektebe de - yam etmiyeceklerini bildirmişlerdir. Bu nevi taleb:ler imtihana (tabi tutu lacaktır, Kaç talebenin imtihana gir receği tetkik olunmaktadır. Maarif vekili Hikmet Beyin cuma günü şehrimize gelmesi beklenmekte» dir. Üniversitenin açılışma ait par - lak bir merasimi programı hazırlan - maktadır. Cumartesi olan açılış mera: versite profesörleri ve talebeleri ha - zır bulunmayacaklar, hariçten de bir çok zevat, ve mahalli hükümet erkânı davet edilecektir. Avrupa Üniversite- lerinde olduğu gibi, ,her sene derslere başlanırken böyle bir merasim yapıla caktır. Devam mecburiyeti Üniversitede talebenin yo şek- Mi ve bu husustaki kayıtlar benüz kat'i olarak tesbit edilmiş değildir. Bu vaziyetler Üniversitenin yeni teş - kilât kanuna, dahili nizamnameler ve talimatnamelerin vücude getiril « (Devamı 7 inci sahifede) Memlekette Tasarruf haf- tası umumi bir bayram halinde kutlulanacak O gün İsmet ve Kâzım Paşalar mühim birer nutuk irad edecekler Tasarruf haftası değil, bayram.. ANKARA, 14. A. A. — 12 birin- ci kânunda yapılacak olan dördün- cü tasarruf ve yerli malı haftası i- çin bütün Türkiyede hararetli hazır lıklar ve faaliyetler | başlamıştır. Haftayi gene geçen yıllarda oldu- ğu gibi Başvekil İsmet Paşa Haz- retleri Halkevinde ve radyo önün- de irat buyurucakları mühim bir nutukla açacaklardır. B. M.M. Reisi ve Milli iküsat tasarruf ce- miyeti Reisi Kâzım Paşa Hazret. leri de ayni gün akşamı Ankara radyosundan millete hitap edecek- lerdir. Haftanın diğer akşamların- da da heyeti vekile azaları Ankara radyosundun konferanslar verecek- lerdir. Cemiyet bu hafta için altı propağanıla levhası hazırlamakta- dır. Bu levhaların her birinden yir- mi bin nüsha basılmaktadır. Lev. halar para biriktirmeyi, yerli ma- 'ı kullanmayi, üzüm , incir, zeytin rağı istihlâkinin artması propa- (Devamı 2 inci sahifede) Büyük Milet Meclisi Reisi Kâzum Paşa Hazretleri Hapishaneden vübie çıhmaz Kandilli de bir hırsız şebekesi kurup ilk iş ola- rak Kıbrıslıların yalısı nı soyan şerirler.. — Yazısı Polis sütunlarımızda —