15 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

\ Bir Avrupa mecmuasından farksız bir nefasette çıkan YEDÎ ,GÜN M Bugfln çıktı. Sayısı her yerde 10 kuruştur. nO. a j f t 34Z3 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOGLU Tefcraf *e mektup adresl: Cumhuriyet, Manbul Posta sutusu: Istanbul, Na 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrir müdürü: 23236, îdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 s Hayat Ansiklopedisi Biyik bir kötüphaneyi bir arada eviılze getiren en faydalı eserdir. Her evde bir 15 TeSfİnİSaiiİ 1933 tane bnlunmak lâzımdır. Balkanlılar arasında Anlaşma terakkisi a defa Selâmkte toplanan Balkan konferansuun Balkanlılar arasında husulü arzu edilen anlaşmaya doğru yeni bir adım tejkfl ettiğmi kabul etmek lâznndır. Bizce Selânik konferansı böyJe hulâsa olu • nabüir. Ba halâsaya rağmen vanla • eak asıl hedçfin öyle bugünden yan • na denüecek bir yakınlık arzetmediğini de bilmiyor değiliz. Ancak bu konferanslarla kürenin bu kısmında te • mm olunmak istenilen insanca yasa • yış gayesi o kadar yiiksek bir gaye • dir ki ona doğru götüren her hareketi değil, hatta her temayülü ehemmiyetle telâkki etmemeğe imkân bulu • namaz. Kendi aralannda biribtrlernte kar • şı hiçbir dava ve kavgalan kabnanrnş olacak Balkanlı milletlernı kendi ara' lanndald münasebetleri azamî *ami miyet ve rîlî mukarenet derecelerine vardıracak bir anlasma fle hiç olmazsa harice karsı umumî heyetlermi her birinîn ve hepsinin tekâfüKi altma ko yan bir bütünlük arzetmeleri tarihin tekâmnl merhalesmde muhakkak goz kamashncı bir manzara gösterecelrtir. Harbîn mutat ve tabiî bir vahşUik hâdîsesi olduğumı biliyoraz. Suihun akd ve izana müstenit insanlığa en güzel şiar teskil edeceeinde hiçbirimirin süphemiz yoktur. Bazılarmuzm uzak btr hayal gibi ileri sürdükleri Av • ropa Htihadı henüz tahakkuk edemi • yecek b t ideal ise onun daha küçük bir mikyasmı Balkaniarda hnstrle getirmenm ne serefli bir muvaffakiyet teskil edeceîı cok meydanda ve çok parTak bir keyfiyettir. Bizee Balkanlılar arasmda anlasma husule getirmeği istihdaf eden diisunce ve hareket o kadar eazip bir ne •îceye müteveecitotir ki e§er mesele hususî tesftkküllerden derin miflî caroialara mtikal edebüse bu jtaye önüne Reçilmesi ihtrmali olmıyan bir kuvvetle bdheroehal tahakkuk edar. Çfinkü o netieede miHetler icin hnrar, «m nivet ve saadet vardır. GayraÎB bS yüklü&ü simdi onan tahakkukuna mania gibi görünen pek cok DÜrüzleri solda srfır haline irca edecek kudret • tedir. Balkanlı milletlerin kendi aralarm da olduğu gibi bflhassa harice karşı emniyetlerini müştereken zamân al tına alan bir anlasma esasında rltifak etmeleri pek çok meselelerin hallini kolaylaşhracak, saddeştirecek olan en kuvvetli esastır. Bize göre Balkanlı memleket ve milletler bu meseleyi daima o nolctai nazardan ele almakla ciddî ve filî neticeler istihsalme doğru daha çabuk yürüyebilirler. Filhakika bilhassa harice karşı böyle samimî bir anlaşma Balkanlıların kendi aralannda bir nevi kardes hayatı sürmelerini yalnız mümkün değil, hatta zarurî de kılmış olacağı görülür. Bu takdirde şimdîki hudut düsüncelerile ekalliyet ni • zalarının siyasî çaprasıklığı birden • bire ehemmiyetlerrni pek çok kaybe deceklerdir. Buna son Selânik kon feransında mevzıru bahsolan iktısadî anlaşma imkânlannı da ilâve ederse jıiz meselenin daha ziyade basitleşe • ceğini takdir etmek her akla göre daha kolay olur. Bizce meseleyi kuyruğundan değil, başından yakalamalı. Ona nazaran vanlacak neticenin vereceği vaziyet şudur: 1: Biribirlerinden tamamen emîn Balkanlı devletler 2: Harice karşı emniyetleri umu • munun tehâfülü altında Balkanlı milletler 3 : İktısaden sanki hepsi bir memle • ket imiş gibi hareket etmeğe doğru yürihneğe karar vermiş Balkanlı memleketler. Biz henüz oraya kadar atfıyarak derhal ifade etmek istemivoruz ama şu üç maddenin atiyen belki bir kon • federasyona dahi müntehi olabileceği kendiliğinden anlaşılır. Ancak vanlacak gayenin bu kadar mes'ut bir inkişafını zamanın lutfuna bırakarak biz cimdilik pek çoklan tarafından hâlâ hayal sayılabilecek olan ba üıtimali mevzuu bahsetmekten cekineceğiz, ve onun bugün için plân harîci olduğunu açık soyliyeceğiz. Şunun bunun tarafından hayalî sayılmamak ve muhai diye kınlıp ahlacak davalar peşme takılmış görünmemek için. Konfederasyon yapmasalar bile Balkanlılar yukanda zikrettiğimiz üç maddeyi kendi aralannda temin edemezler mi? Meseleyi basmdan yaka • lamanm aekli işte budur. Balkanlı memleketler kendi arala • nnda bu gayenin husulünü uğrunda emek sarfedilmeğe deçer bir cazibede görürlerse simdiki halde ihtilâf vesile Silâhları azaltma meselesi Konferans reisi ümidini kesti, istifa edecek rakma konferansmın bugünkü vaziyetinden memnun olmıyan M. Henderson, konferans riyasetinden istifa etmek niyetindedir. Ceevre 14 (A.A.) M. Henderson, silâhlan azaltma işinde ümitle • rmin çok sarsıldığmı, ttalyamn bir müşahit vaziyeti alarak uzaklaşmasına acıdığını söylemistir. M. Henderson, Almanyanm kon feranstan çeldhneslnden doğar gibi görünen surniyeti de kaydederek konferansm bugünkü durgunluk hali de vam edecek olursa istifa edeceğini ih • sas etmiştir. Cenevre 14 (A.A.) Silâhlan azahma konferansı reisi M. Henderson konferansın toplandığı binanm kori • dorlarmda bu sabah görünür görün • mez birçok kimseler etrafma toplan mıstır. M. Henderson kendisme sorulan suallere verdiği cevapta silâhlan azalt • ma konferansmm vaziyeti hakkında ehemmiyetli surette tetkikler yaptığmı, geçen cumartesi günleri yapılan top • lantüarmm kendismi müskül ve sıkıntılı bir vaziyette bnaktığım çünkü pek haklı olarak umduJhı muzahareti gö • remediğmi söylemistir. B'ihassa U~J ı murahhas heyeti bundan sonrald toplantılarda sadece bir müşahit vaziyeti alacağını bildirir bfldirmez M. Heodersonun ümitleri kuvvetli surette sarsılmntrr. M. Henderson, sözlerinm sonunda demiştir ki: cOrtada suiniyet oldufuna füphe edilemez.» İsmet Paşa Hz. şehrimize geliyor Tahkikat derinleştiriliyor Başvekilimiz, Zonguldak havzasında tetkikat Italyanm Cenevre konferansında yalnız müşahit Rüşvet almakla maznun Beyoğlu Merkez Memuruna yapacak bulunduracağı tahakkuk ediyor işten el çektirildi, 20 kişi isticvap olundu Ankara 14 (A.A. Aldıgunız maCenevre 14 (A.A.) Silâhları bılâmata göre, Başvekü İsmet Paşa Hz. yartn aksamki trenle tstanbula ve oradan Zonguldaga gideceklerdir. Zonguldak havzasında yapacaklan bu tetkik seyahatnde kendilerme İktısat Vekili Celâl Beyle Hakimi^eti Milliye başmuharriri Falih Rıfkı Bey de refakat edecektir. Beyoğlu serkomiseri de zan altma alındı Başvekilimize Zonguldakta intizar Silâhları azaltma konferann reisi Mr. Henderson Cenevre 14 (A.A.) Ordu m e v cutlan komitesi bu sabah tsveç mu • rahhası M. Nesmanm reisliği altında yaptığı toplantıda ordu mevcutlannın azaltılması hususunda baş vurulacak usuller hakkında Fransız murahhas heyetmin ileri .'Virdüğü teklif üzerinde ffltir teatisine başlamıştır. Bundan sonra komite bu azaltma isinin tngiliz murahhas beyethvn teklifi veçhile ikişer senelik merhalelere mi yoksa Fransn murahhas beyefa'nin istediği gibi birer Mabadi 6 mct satıtfede Zonguldak 14 (Hususî) Başvekilimiz İsmet Paşa Hazretleri İktısat Vekili Celâl Beyle beraber Ege vapurile perşembe günü öğleyin E reğliyi ve oradan Zonguldağı tesrif buyuracakları haber alınmıstır. Bu büyük müjde sevgili Başvekilimizi yülardan ve aylitjdanberi taşkm bir istiyakla beklemekte olan Zonguldaklılan sonsuz sevinçler içinde btraknustır. Başvekilimizin memieketimize ayak basdıklan mutlu gün Zonguldağın ve Zonguldak maden kSrnür havzasmın en büyük iktısadf ve tarihî bir doğum günü olacak ve doğum bütün Zonguldaklılar yüce bir bayram eibi kutlulayacaklardır. tçten gelen derin sevinçler içmde simdiden her taraf donatılmağa ve karşılama hazırlıklart vapılmaşa başlanmiatır. Bedri Mücip Bey Beyoğlunda evvelce kapahlan b> randevü evinin açtmlması için Eeyoglu merkez memuru Hului' Bey tarafından rüşvet olarak 200 lira istenildiği iddia edilmesi üzerine bir cürmü mes Halâri Bey hut tertip edildiğini yazmıstık. Tapılan ilk tahkikatta bu iste alâkadar görü • lerek bir sfvil polis memurunun refa • katinde mevcuden adliyey* teslim • • Mabadi S inei aahifede Tütün ihracat şirketi Lâyiha Meclise goderildi, encümenden çıktr Ankara 14 ( Telefonla ) Tütün ihraaatı ile meşgul ol mak üzere bir limitet şirketi teşkili hakkın da Gümrük ve Inhisarlar Ve • kâletince hazır lanan kanun lâyihası Büyük Millet MeclUi • ne gelmiş, Güm* rük ve Inhisarlar encümenince te* kik edilmiştir. "Kanser saridir, aksini kimse iddia edemez!,, Operatör Cemil Paşa Kanser kongresinden döneı . Hamdi Suat Beye cevap veriyor • Vapurculuk şirketi dün faaliyete başladı Sefere çıkan «Sakarya», «Gerze» ve «Saadet» vapurları bayraklarla süslendi, bir de ziyafet verildi Vapurculuk A nonim şirketi dünden rtibaren resmen faali yete geçmiş, seferlere başla mıştır. Dün akşam şirketin «Sakar • ya» vapuru Ka radenize, «Ger • ze» vapuru Mer sine, « Saadet > vapuru da Ban • dırmaya hare ket etmiştir. İlk seferlerini yapan bu vapurlar bayraklar la süslenmiştir. Bu münasebetle dün öğleyin Sakarya vapurun da bir ziyafet Dün, Karadeniz seferine çıkan Sakarya vapuru verilmiştir. Ziyafette alâkadar restnî daire erkâm ve şirke • Vapurculuk Anonim şirketile Dete mensup armatorlar hazır bulun«izyolları Işletmesi arasında hatlar muştur. taksimatı için yapılan son itilâfna • Şirkete ferağ edilen vapurların ilk defa kıymetlerini tesbh eden meye nazaran, Denizyollan idaresi Takdiri kıymet komisyonu, şirkete bütün hatlar üzerindeki seferlerin müracaat ederek ( 2 5 ) bin lira tu yüzde yetmişini üzerine almıştır. tan hakkı huzuru istemiştir. Buna nazaran Denizyollan tarafmŞirket idare meclisi bugünlerde dan her hatta haftada dört, beş vatoplanarak bu parayı verip vermepur işletilmesi lâzımdır. mek meselesi hakkında bir karar Son yapılan tarifede ise memle • verecektir. ketin münakale ihtiyaçları nazari i Gumruk ve Inhısar. lar VektH Rana B. Madritte toplanan Beynelmilel Kanser kongresinde bulunanlardan bir grup (Hamdi Suat B. 6n nrada otaranlardan sağdem Sç&nea zatttr) Geçenlerde Madritte toplanan beynelmilel kanserle mücadele kongresine hü kumetimiz na mına istrrak e den müderris Hamdi Suat Bey 1 stanbula dönünce kanserin sar" olmadığının kongrede kabul edildiğ ; ni söyle mişti. Operatör Cemu Pf. Birkaç gün evvel kşnserin sira • yet suretile hastalardan »ağlam insanlara geçtiğini iddia eden operatör Cemil Paşa, Hamdi Suat Beyin beyanatma itiraz ederek demiştir ki: c Ben, yaptığun tec^Sbelere !*• tanaden kanserin sirayetme kat'^« yen kanaal getirdim. Son beş alb ay zarfında muayene ve tedavi ettiğim hastalar üzerindeki tetkikatım hm kanaati teyrt etmistir. Hamdi Suat Beyin, bu hastaiığin sari olmadığnM iddia ettnesi veya bir kongrede böyle bir fikrin mevzuu balv sohnasile vaziyet değismez. Esasen hiç bir kongre, kanser sari değiklir diye bir karar ittihaz edemez. Ancak her ha*> tahk hakkmda ve her Uml kongrede olduğu gibi muhtelif fikirler gorüşüle' Mabadi 3 üncü »ahifed*J Tütün tnhisar idaresinin bazı kanunî tekayyüdat dolayısile ti carî bir müessese gibi hareket et mesi mümkün olamadiğından böyle bir teşekküle ihtiyaç olduğu neti • cesine varılmış ve kanun lâyihası encümence aynen kabul edilmiştir. Efganistanda vaziyet nedir? Efgan sefiri verilen haberleri tekzip ediyor Ankara 14 (Telefonla) Bu gün buraya gelen tstanbul gazete • lerinden biri Efganistanda karga fahklar hüküm sürdüğünü yazmaktadn. Bu hususta Efgan sefirinin malumatma müracaat ettim. Sefir suallerimc cevaben bu ncçriyatuı t a . mamen asılsız olduğunu, Efganistanm her tarafmda tam bir sükunet hüküm sürdüğünü, yzızıldığı gibi Kâbilin kabileler tarahndan mu hasara edilemiyeceğini, çünkü Efganistanda kabrle bulunmadığını, ka • pılan kapandı denen Kâbilde kale bile olmadığını bildirdi. Vapur ihtiyaçı arttı lstanbulun yeni Maliye teşkilâtı iyi yürümüyor Bir buçuk ay evvel lstanbulda yeni maliye teş kilâtı yapıldı. Es ki memurlardan beş yüze yakuı memur yeni teş kilâtta kadro ha rici kaldılar. Bunlardan bir kısmı Anadoluda muh telif memuriyet lere tayin edildi ler. B'V kısmı ise halen açık maası almaktadnlar. Yeni teşkilâtm ya pılmasını icap et Şirket müdürlüğünden istifa eden AIi Rıza Beyin yerine henüz kimse tayin edilmemiştir. si gibi görünen bellibaşlı meselelerde çok kolay anlaşırlar. Çünkü bu takdirde arazi davalarile ekalliyet nizalannı derhal ortadan kaldırmak kolay ola cakhr. Bilhassa ekalliyet meselelermde her Balkanh memleketm en geniş adalet fikrüe hareket etmeğe karar vermesi ve bunu böylece derhal tatbi • kata geçinnesi artık bir zaruret olur. Ekalliyetler vatandas olmakla beraber huandırlar. Siyasî ihtirasların her tibara almarak gerek Akdeniz, gerekse Karadeniz hattmda yeni bazı Mabadi 6 nct sahifede derece ve şekli ortadan kaldırJdıktan sonra ekalliyetlerin vatandas ve insan hürriyetine mazhariyetleri kadar tabü ve güzel birşey olmaz. Her biri bir büyük devletin oyuncağı olmaktan kurtulamıyarak ıstıraplı bir hayat yaşıyan Balkanlıların büyük küçük bütün dünya devletlerinin hürmetme Tiazhar çok m<*s'ut büyük bir camia teskil et meleri kendi ellerindedir. Nadir Şah nanl öldnrnldü? Yeni Delhi 14 (A.A.) Nadir Şahın katline ait vak'a şöyle anlatılı3tor: . 500 kişi kadar Kâbil sarayınm bahçesinde her sene talebeye yapılan tevzii mükâfat için toplanmıştı. Nadir Şah söz söylemeğe başla • mıştı. Birdenbre üç el silâh pat ladı. Nadir Şahın oğlu Şahın ve mütaarnzın üzerine atıldı. Fakat muMabadi 6 ncı sahifede e> i teşkilâta rağmen matlup muvaffakiyeti gö»* teremediği iddia edlien Maliye tahsil şubeleri vegilerini az göstermelk hususunda mükelleflerle uyuşarak kazanç vergi • Lutfen sahifeyi çeviriniz YUNUS NADt tiren sebepler arasında e*ki me murla'ın tahsilâtı lâyıkile yap madıkları, bazılarınm kazanç