16 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 44 üncü cüzü çıktî umhuriyet T t e l e f o n : İSTANBUL CAĞALOĞLU re melrtup adred: Cumhuriyet, Isfcanbul Po«ta Jtutusu: îrtanbul, NO. 2 « Basmuharrir: 22366, Tahrtr müduru: 23236. tdare müdüru: 22365, Matbaa: 20472 10 Hayat Ansiklöpedisi Büyâk bir kifUphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Ismet Paşa bu sabah geliyor Başyekilimizin Zonguldak seyahati bütün memleketi sevindirecek ehemmiyette bir hâdisedir Başvekilimizin îsmet Paşa, İktısat Vekili Celâl Beyle Kıymetli bir seyahati asvekilimiz ımıhterem tsmet Pasa HazreÜeri, kıymetli tktı•at Vekilimiz Celâl Beyefen di de beraberlerinde olarak, bugün Ankaradan tstanbula gelecekler v e kömür havzamızı yakından görmek üzere Zonguldağa geçeceklerdir. Memieketm ikhsadî membalarını dalma gözönünde bulunduran Başvekil Haıretlerinin havzayı çoktan ziyaret ve tetkik etmek istediklerini biliyornz. Muhtelif engellerle gecikegelen bu ziyaretin nifaayet şimdi vuku bulmakta olması havza halktm dündenberi adeta büyük bir bayramın hazirlıklan ve •evinçleri îçine atmu bulunuyor. Tah •isan kömür havzanuz halkuu sevindiren hâdisenin bütün memleket için hakikaten levinilmeğe değer büyük bir •hemmiyeti olduğunu bühassa kaydetmek isteriz. Kömür havzanuz modern Türkiyenin bilhassa üzerine istinat edeceği sağlam is temellerinden biridir, ve memleketin çok kıymetli bir zen finlüc hazinesidir. Birkaç gün evvel Zonguldaklılar havzada ilk kömür damannı bulup ortaya koymus olan Uzun Mehmedin bu çok değerli bulosunun galiba yüz dördüncü yılını kutluladılar. Şündi Kömür havzasmı ziyarete giden Cumhuriyet Tiirkiyesi hükumetinin Baş • vekit tsmet Paşa Hazretleri bu tabiî zenginliği mahallmde tetkik ederken onun hal ve istikbalde millî iktısat için işgal edeceği faaliyet sahasım ölçeceklerdir. Bir madeni bulmaktan ziyade işletmek mühim oldugu cihetle anlayışh Başvekilimizin Zonguldağı ziyaretleri havza için kutlulanacak mes'ut hâdiselerin elbette en ileri gelenlerin • den birini teşkil edecektir. Türkiyede demiri ne zaman, nerede bulacağız ve nasıl işleteceğiz? Bunu henüz hakkile bilmiyoruz. Fakat şimdiki medeniyetin can damarlanndan birini teşkil eden kömür elimizde ve önümüzdedir. Onu işletiyoruz, ve bundan sonra daha iyi işletmek çarelerini de bulacağız. Muhterem Başvekili mizin havzaya çoktan mukarrer olup ancak şimdi icra edilebilmekte olan seyahati işte bu azmin ifadesidir. Diğer bütün mahsulât ve mamulât gibi kö • müriin dahi biMün dünyada buhran geçirmekte oldugu bir zamanda vaki olan bu seyahat her zorluğa rağmen havzann tutulacashnı ve memleketi • mizde bu zenginlik kaynağımn hiçbir sebep ve bahane ile ihmal edilemiyeceğini gösterir. Hakikaten ne gibi bad safhalar ar • zederse etsin bir kere bütün dünyayı kasıp kavuran buhran elbet daimî değildir. Ondan sonra buhrana rağmen hiçbir milletin hayatmm duracağı yoktur. Binaenaleyh ötetarafta buhran .devam ededursun, beri tarafta biz iktısadi hayatımızı yürütmek içm halin emrettiği tedbirleri almakta kusur etmiyeceğiz. Kömür iktısadî hayatın her zaman en mühim unsurlanndan biri olduğuna ve olacaiuna göre bu esaslı faaliyet membaı ile yakından alâkadar olmaklığınuzda şaşılacak hiçbir cihe* yoktur. Yeni Türkiye malî vazîyet ile iktısadî hayat arasındaki sıkı rabıtayı pek iyi bümekle beraber iktısadî hayatta Tenginlik kelimesile ifade olunan vaziyeti modern bir telâkki ile anlamakta çok terakki etmistir. Meselâ ma den, Türkiyenin eski zihniyetinde ken•Ai kendine bir servet ifade ederdi. Ye• i Türkiyenin anlayışında bir made n nin servet ifadesi ancak işletilerek halka i« ve faalivet temin evlemesinde göriilebilir. Bilhassa madenleriıe ot manlann servet ifadeleri onlann iş letilmelerfle ve bilhassa bu işletmede halka iş verilmis olmasile kaim bir keyüyettir. Bunun haricinde alhn madeni dahi olsa hiçbir madenin hemen he • men hiçbir kıymeti voktur denflebilir. Biz babalanndan kasalarla hazv ser • vet bulan mirasyediler olmadıgimız gibi emeğimizin taalluk etmîyecegi maddelere servet mefhumunu îzafe etmeğe YUNUS NADt Mabadi 2 inci tahifede Silâhlar artıyor! Ingiltere yeni zirhlılar yaptıracak Londra 15 (A.A.) Bahri yc Nazırı dün öğleden sonra A vam Kamarasında söylediği bir nutukta, Amerika ve Japonyanın takip ettikleri ağır deniz inşaatı siyaseti karşısında hükumetinin 1933 deniz programını değiştirmesini teklif etmistir. Filhakika Bahriye Nezaretinin hafif tonlu 4 kruvazör inşa etmek niyeti var dı. Şirodi ise Vaşington ve Tokio tezgâhlannın ağır kruvazörler yapmalart karşısında bu hafif kruvazörler yerine silâhları artbrılmif 9,000 er tonluk yeni tipte iki kruvazör ile «Arethusa» tipinde daha hafif 5,200 tonluk olmak üzere 3 kruvazör inşasını düşünmektedir. Bahriye Nazın bu program değişikliğinin yeni masraflara se • bep olmiyacağını söylemiştir. Nazır, diğer devletlerin deniz siyasetleri karşısında lngiltere yüksek tond'a gemiler inşasına mecbur kalsa bile, bunun hafif tonlu gemiler inşası ve tonların tahdîdi hususlarında bir anla? ma yapmak üzere gayretlerine devam etmesine mâni olmıyacağinı ilâve etmistir. Yeni vergi şayiaları Maliye Vekili "böyleşey düşünmedik „ diyor Maliye Vekâleti erkânı memur maaşlarının tenzili ve yeni vergi şayialannı hayretle karşıhyorlar Ankara 15 (Telefonla) Memur maaşlanmn tenzil edileceğini veya yeni bir vergi ihdas olunacagına dair çıkan şayialar üzerine yaptığım tahki • katın neticelerini dün bildirmiştim. Bu nresele etrafmda bugiin daha esash tahkikat yaptım, bunu da bildiriyo • rum. Maliye Vekâleti Varidat müdürü umumisi Rüstü ve Müstesar Faik Bey ler, böyle bir venn alınmasınm düsü • nülmediğmi. Vekâletin bundan malu matı olmadığım söylediler. Bu hususta alâkadar ve salâhiyettar olan bir zatla da görüstüm. Bana dediki: « Siz gazeteciler, her vakit bi • zim bilmediğimiz şeyleri böyle yazar • sınız. Gecen sene de birçok şeyier yazılmıştı. Bütçe tetkikatı, biliyorsunuz ki, şubat sonlannda ve martta olacak • tır. O zaman vaziyet tetkik edilecek ve ne yapılmak lâzım gelirge yapılacaktv. Maamafih şunu simdiden söyliye yim ki, memur maaşlanndan yeni vergi alınmak gibi seylerle ne meşgu) olduk, ne de düsündük.» birlikte bu akşam tstanbuldan Zonguldağa hareket edecek Ankara 15 (Telefonla) Baş vekil tsmet Paşa Hazretleri, refa katlerindc tktısat Vekili Celâl B«y oldugu halde bu akşamki trenle tstanbula hareket etmişlerdir. tsmet Paşa Hazretleri, istasyonda Meclis Reisi Kâzıtn Paş a Hazretle . rile Vekillcr, meb'uslar ve birçok zevat tarafmdan teşyi edilmiştir. Maliye Vekili Muttafa Abdalhalik Bey Diğer taraftan Maliye Vekili Mm • tafa Abdülhalik Bey de şu beyanatU bulunmuştur: « Böyle birsey yoktur. Maliye Vekâleti, memur maaşlannı indirelim; yahut yeni vergi koyalım gibi birsey döşünmemiştir. Esasen bütçe tetkikatı • am zamam da gelmetniştir.» «Eğe» 4 \e hareket edecek Başvekil Ismet Paşa Hazretlerile tktısat Vekili Celâl Bey bu sabah Ankara ekspresile şehrimize gelecek ve Haydarpaşa Utasyonunda merasimle istikbal edilecekler • dir. Başvekil Hazretlerile tktısat Ve kili Celâl Bey, Deniz hatlan işletmesinin «Ege» vapurile bu akşam saat dörtte Zonguldağa giderek kömür havzasmda tetkikatta bulunaeak • lardır. Bu seyahat dört beş gün ka • dar devam edecektir. Zonguldak 15 (Hususî) Başvekil tsmet Paşa Hz. ni karşılama hazırlıklarına hararetle devam edilmektedir. Sehrin ve müteaddit mıntakaların muhtelif yerlerme taklar kurulmakta, bu taklar bayrak • larla donatılmaktadır. tsmet Paşa Hz. nin teşrifleri habefi Vilâyetin her tarafında coş kun sevinçlerle karşılanmıştır. Halk bir bayrama hazırlanır gibi hazır • hmet Ps. Hz. ve tktısat Veküi lanmaktadır. Celâl Bej Başvekilimizin Maden havza mızı ziyaretinin havzanın ve millî saadet devres nin başlangıcı ol • iktısadiyatımızın yeni bir inkişaf ve duğu kanaati umumidir. " ' •••ı ••• ••ıııııııııınııııiMiııııııııııııııııı<m»»"iIMiııııiMf IMM» f ııif îMiUMIIIMtt IHIltlllinilllll MIIM IIIIII llll! mtliniimilllllMMHIMIMIIHI Japon bahriyennde tebeddvdât\ Tokyo 15 (A.A.) Bahriye kumandanlıklarmda yapılacağı bildirilen tebeddüller, kuvvetli donanma taraftarlarının bir muvaffakiyeü sayılıyor. Bu tebeddüllerin bazı bahriye zabitlerînin tnukainin katli üzerine, divani harbe çıkarılmaları yüzünden hâ<Ii» olan heyecan ile alâkadar oldugu zannedilmektedir. Maamafih tebeddüllerin ayni zamanoa Londra bahrî muahe • desinin tevlit etmiş oldugu memnuniyetsizlikle de alâkası bulunduğu söyleniyor. II 1 ,1 M ^ Türk Yunan ticarî müzakeratı başlıyor Hazırlanacak yeni mukavelenameyi Ankaraya gelecek olan M. Besmaçoğlu imzalıyacak Yunanlılarla evvelce aktedilmis olan 6 ayhk tîcaret mukavelesinin müddeti bu ay'nihayetinde bitece ğinden yeni mukavelenin akti için bugünlerde Ankarada müzakere • lere başlanacağını yazmıştık. Yunan hükumeti tarafından, ye • ni ticaret mukavelesi müzakerele rine memur edilen ticaret mümes • sillerinden M. Triand1, M. Fufas dün bir muharririmize bu mesele etra fında şu beyanatta bulunmuştur: • Evvelce altı ay iç n tecrübe r mahiyetinde olarak yapılan ticaret mukavelesi bu ay nihayetinde mer'iyet mevkiinden kalkacaktır. Bu Hibarla müzakerelere derhal başla mak kararındayız. tlk müzakerelerde bulunmak üzere İktısat Nezareti Ticaret şu besi müdürü M. Teodoropulos ile Har'ciye Nezareti Mukavelât şu besi müdürü M. Arkiropulos ve fahrî Yunan ticaret mümessillerinden M. Sabroidisten mürekkep bir heyet bugünlerde sehrimize gelecektir. Buradan derhal Ankaraya giderek alâkadarlarla müzakerelere baş lıyacağız. Müzakereler bittikten ve yeni Kanser sari midîr? Hamdi Suat Bey cevap veriyor Nümayiş yapan talebenin muhakemesine başlandı «Lâboratuvarlarda uğZabıta memurlarını dövdükleri iddia edilenler muhakeme olunacaklar raşmıyanlar bu işe liarışmacın!» Madritte toılanan beynelmi lel kanser kongresmden dönen Türkiye Kanserle Mücadele cemiyeti reis ve kili müderris Hamdi Suat Bey bu hastahğm bulaşıcı ve sari olmadığmm kon grede tesbit e • dildiğini söyle 'lamdı Svat Bey mişti. Bu beyanata mukabele eden Mabadi € ıncı sahifede Musakerata memur edîlinlerden gazete. mıze beyanatta ivlunan M. Triand M. Fufas mukavelenin esaslarmı ihtiva ede • cek proje hazırlandıktan sonra İktısat Nazırı Besmazoğlu da Anka raya gelecek ve yeni ticaret mukavelesini bizzat imzalıyacaktır. YuMabadi 4 üncü sah'ıfede IIIIIIIIIIIIIIUIIlllllllllllllllllllllllHIIIIIIIHIIIIIIMinillllllllllllMllllllllllltllllllllllllllllllMltllllllllllllUlllllllinilllllMIIIIMlllllllllllllllllllllllllllimH Yeni demiryollarımız Fevzipaşa Diyarbekir hattı 319 uncu kilometrede bulunan Başkile vardı ELA7UZ. Razgrat hâdisesi münasebetile nümayiş yapan talebe mahkemede Nisanın yirminci günü, Razgrat hâdisesine asilâne bir mukabele olmak üzere Beyoğlundald Bulgar mezarlıgına çelenk koymak için yapılan büvük nümayişte tecemmuat kanununa mu halifi hareket ettikleri iddia edilen sabık Türk Talebe Birliği reisi Tevfik Celâl, sabık kâtibiumumî Şükrii Kaya, tüccardan Ragıp Beylerle Universite ve yüksek tahsil talebesinden 13 efendinht muhakemelerhıe dün sabah ü • çüncü ceza mahkemesmde baslanmıştır. Bu münasebetle muhakeme salonu kız ve erkek yüksek tahsil talebelerile dolmuştu. Haklarmda dr(va açılanlardan yalnız sekiz efendiye tebligat yapıiabil diğinden diğerleri gelmemisle» di. Reis Hikmet Bey, bu işle alâkadar ola • rak mahkeme huzuruna çikan Ragıp, Şevket, Abdullah Cevdet, Bedri Haklo, tlhan, Abidin, Adnan CabJt vt Ad« nan Cemil Beyleri kısaca isticvap et • türten sonra maznunlardan yalnız te • cemmuat kanununa ve ceza kanunu • nun 266 ıncı maddesine muhalifi ha • reket edenlerin 2335 numaralı umumî af kanunundan istifade edeceklerini beyan ederek bunlarm sabıkalan olup olmadığınm sorulması ve gelmiyen suç • lulara tebligat icrası için muhakeme • nm kânunuevvelin on dördüncü gü • nü saat on dörde bırakıldıgmı bildh • di. Zabıta memurlarını vazife esna sında darp suçundan bahseden ceza kanununun 271 mci maddesi, umumî aftan istisna edildigi için bu madde üe alâkadar oîduklan ket, Abdullah Cevdet, Aziz, Enver, tlhami, Ali, Bedri, |smaü Hakkı ve Tank Beylerm muhakemesine devam edilecek, diğerleri hakkındaki dava g>" tal olunacaktır. Emniyet U. Müdürü sehrimize geldi Tevfik Hadi Bey, rüşvet hâdisesi tahkikatile meşgul olacak Emniyet tş lerî Umumî müdürü Tevfik Hadi Bey dün Ankaradan şehri mize gelmiştir. Tevfik Hadl Bey tstanbula gel • dikten sonra doğruca PolU müdiriyetine gi dereke Polis mü dürü Fehmi Bey le uzun müd «/« det görüşmüştür. Emniyet tşler1 Unramî müdürü geç vakit Beled'yede Mabadi 6 ncı tahitede Başkil 15 (A. A.) DemiryoIu bugün halkm coşkun tezahü • ratı arasında Başkil kaza mer kezine girmi&tir. Başkil Fevzi Paşa Diyarbe kir hattı üzerind"e ve Fevzi Pa şadan itibaren 319 uncu kilometrede bir istasyondur. Ra} döşenmesîne sek sen üçüncü ki lometredeki Fi rat istasyonun • dan başlanmiş tı. YENl HATTIN ıKMAL OLUNAN KISMI YENİ HATTIN ,KMAL E.D1LECE.K Fevzipaşa Ankara 15 (A.A.) Ya pılmakta olan demiryollamun bugün kü vaziyetleri etrafmda şu malumatı aldık: Ergani hattında Erganiden 15 kilometre ilerisinde, Irmak Filyos hattında her iki taraftan 50 şer kilometrelik kısım üzerinde çahşıl makadır. Diyarbekir hattımn güzergâhım gösterir harita Bunlardan başka, Sıvas Erzurum istikametinde Sıvastan itibaren 20 kilometre üzerinde ve ayni zamanda Malatya iltisak hattında da işe başlanmıştır. Halen bu iki hat üzerinde iki binden fazla amele çalış • maktadır.