15 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Vatman ve biletçilere dair Tramvaym ön sahanlığında, bi- “ig mezun, diğeri direksiyon başın- da iki vatman konuşurlarken ku- lak misafiri oldum. — Biribirlerile dertleşiyorlardı: Bu seneye kadar her sene Tram- vay kumpanyası vatman ve biletçi- lere, kış yaklaştığı zaman maaşla- rından kesilmek üzere 30 lira kadar kömür avansı verdiği halde bu se- ne bu usulü kaldırmış. Görülüyor ki kış mevsiminin s0- ğuk ayları, İstanbul kapılarını çal dığı şu günlerde vatman ve biletçi- leri endişe ve keder almış. Her sene Tramvay kumpanyası- an, kendi müstahdemlerine böyle bir yardım yapmasına rağmen bu sene bunu neden © kaldırmağa lü- zum gördüğündeki sebebi pek an- İsyamadık. Bu, o kumpanyanın bir atıfeti değil, verilen para, tek- rar onların maaşlarından kesildiği ne nazaran sadece bir o yardımdı. Bundan başka bu yardım, kumpan- yanın kasasına bir külfet te tahmil etmiyordu. Çünkü her müstahde- min, kumpanyada 80,100 hattâ 200, 300 lira depo edilmiş parası bulun- duğuna ve bu yardım pekâlâ bu pa- radan verilmek kabil olduğuna gö- re nihayet onlara kendi paralarının 30 lirasını tekrar o kesilmek üzere ikraz etmek demekti. $üphesiz ki, bin tehlike içinde bir | lokma ekmek parası kazanmağa ça İışan vatmanlardır. Her tabii insan için normal olan (o hayat tarzr. sa- bahleyin evinden çıkmak, vazifesi- ne gitmek, işini görmek ve ondan sonra çoluk çocuğunun mukadder nafakasile evine dönmektir. Fakat bu normal hayat tarzı bir vatman i- çin varit değildir. O, o sabahleyin, kapıdan kaldırıma o ayağmıattığı zaman kendisini, ana caddelerde u- zanan demir kordelalar üzerinde kinde 10 - 12 saatlik bir mesai ve sonra bin mehalik içinde- sinirleri bozuk ve gergin bir külçe halinde evine dönmek, yahut karakol ve tev kifhaneyi boylamaktır; ve çok de- falar, hiç bir taksiri olmadığı hal- de. Gerçi onun taksirsiz ve masum olduğu anlaşılır; fakat nekadar çi- lelerden ve meşakkatlerden sonra.. Harpten evvel, harpte ve müta- reke senelerinde bizde tramvay bi- letçisinin para alıp bilet vermemesi bir mütearife halini almıştı. Yeni idarenin teessüsü üzerine tramvay Mmüstahdemleri arasında esaslı bir tasfiye yapılarak bu vazife tama- men Türk işçisine hasredildikten sonra biletçi ile yolcu arasmda: — Parayı al niçin bilet kes- miyorsun? Tarzmdaki mutat ağız dalaşı hemen hemen sıfıra indi ve işitil- mez oldu. Vatmanı biletçisinden ve biletçi- si vatmanından namuskâr, kan ve faziletli Mmayesi, bir zaruret değil, hattâ bir adalet icabıdır. ;,agtgeiiğMil Tramvay kumpanyası, dünyanın en faziletli müstahdemi olan — kontrollar da dahil, böyle na- Mmuskâr işçilere malikiyetle iftihar Mtiği kadar kazancını onların dürüst ve namuslu mesaisine borçlu oldu- ğunu da takdir ederek, onlardan bi- ran müzaheretini esirgememelidir. Salâhattin ENİS Yalovada yeni otel vapur için de tetkikat neticelenmiş tir, Bu iş te yakın sintç edilecektir Artistlik ve çi çalgıcılık mektebi temdit edilmiş liği göre bu işlerle alâ- ka bir cemiyet şehrimizde bir ar- tint ve çalgıcı mektebi açmak için te- rif Vekâleti etmiştir. Mektep iki aya kadar tedrisata başlayacaktır. Mektepten çı cak olanlar, artist ve çalgıcı yeti - #eceklerdir. Mektebin artistlik kısmın da tahsil müddeti üç, çalgıcılık ku -| Yumurta Kongresi Sâmsunda toplanacak kon- grede neler görüşecek? Samsunda toplanacak mntakası yumurta kongresi için hazır- bıklar yapılmaktadır. yamur. Kongrede ta ticaretimizin inkişafı için tedbirler ve kararlar almacaktır. Gireson Trab- zon, Kastamonu vilâyeleri murahhasla rını tayin etmişlerdir. Kongre ruznamesinde yumurta ihra- cat ticaretinin tanzimi ve ihracatın bir- likler vasıtasile bir elden idaresi ve ha- Glikoz fiatlarının son günlerde teref- füü nazarı dikkati celbetmiştir, Mesele, tetkik edilmektedir. i Toz yumurta Yumuraların toz halinde ihracı için yapılmakta olan tetkikat hayli ilerle mişir » İspanya ile ticnret muahedesinin mer'iyetten kaldırılması yüzünden son günlerde yumurta ihracatı azalmıştır. Almanyanın yumurta kontenjanından is- tifade edilerek yıl başın kadar oAlman- yaya yumurta sevkine teşebbüs edilmiş- tir, Yumurtacılar arâsında bir birlik te- sisi için yapılmakta olan temaslar he nüz müsbe netice veermemiştir » Odalar bütçesi Istanbul Ticaret müdürlüğü, mınta- kada mevcut bütün ticaret odalarnıdan 934 büçelerinin tanzimi ile 15 kânunu- evvele kadar neticenin bildirilmesini teb- biğ etmiş, bütçelerin hakiki erkama müstenit ve hayalden uzak olarak ihza- rını tavsiye eylemiştir . Seyyar Yunan sergisi Yunanistan bir seyyar sergi tertip etmektedir. Bu seyyar serginin limanı- mza ve İzmire de geleceği haber veril- mekedir. Zeytin kongresi Lizhonda bir zeytin ve zeytinyağı kongresi toplanacaktır. Kongreye biz- den de murahhas gidecektir. Lâkerda Atinalan gelen bir raporda lâkerda ve tuzlu balıklarımızın fazla mikdarda Yunanistana gönderildiği, bunun ia | tn düşmemesi ve sürümün temini için— tahdidi muvafık olacağı bildirilmekte- dir. Ticaret odaları kongresi > BORSA (İş Bankasından alıran cetvelidir) 14 Teşrinisani 1933 Akşam Fiatları İstikrazlar “Tahvilâi data deil G0 İzka 3059 atiker. 9750 İ Team b. Mevaklde s2 $ Tünel a Gümrükler © © 780 ği Rıhtım nas Sayd mah GÜ Anadolu 4445 Bağdat EE T. ânkeriye | 550 al > ESHAM ji Paris 1206 4 Pak 1888 Londra 680 $ Viyana Nüyerke 7660 $ Madrit 7 56550 Büke XL Eğ gan, - —— Atina İZE © an Cenevre 24410 $ Pate ME 375 Amaterdami V91.17,10 $ Bülzeş “© 799 Sotya 654050 $ Moskova © 108325 NUKUT (Satış) mayi) Kuruş ge Kuru 20 £ Frenum GTİ 1 Şile. An 2480 İsterlim Ga $ 1 Pesen 16 126 $ 1 Merk “ 223$ 1 Zeleti 2— 117 $ 20 Ley 02 24 $ 20 Dinar 46— #8 $ 1 Çermeviş o —— 832 om 75 Takas Müddeti 20 teşri, EE ibracat müddeti bitiyor Takas komisyonu mutnazaım toplanarak şekil. de çalıkmakta ve bundan do- layı komisyonun elinde birikmiş iş kal- mamaktadır. Kazanç ve bina temyiz komisyonları İstanbul mali teşkilât kanunu muci- bince kazanç ve bina temyizi istinaf ko edilmesi lâzım gel şube mirleri ve ban iş müdürleri vilâ- yet namına reis olarak gönderilecektir. Açık kalan maliye şubeleri Üniversiteye verilen mülga maarif Galatasaray işi Galatasaray İisseine ait bir mesele- den dolayı alâkadarlardan bazıları hak- kında lüzumu muhakeme kararı veril miş, evrak Devlet Şürasına gitmiş, Şü- ra da bazı noksanlar görerek evrakı ia- de etmişti. Bu meselenin de af kanunundan is- tifade edeceği anlaşılmakta ve bu yolda tetkikat yapılmaktadır. Muhtarlıklar kaldırılıyor Sene başmdan itibaren muhtarlık” ların kalkması kanun iktizasından oldu- ğundan başlanmıştır. Ka nunun tatbiki için tanzim edilen nizam. ame Devlet Şürasından çıkmak üzere- Rüşvet işi Beyoğlu merkez memuru mevkuf değildir Merruka Hanım isminde bir kadı. nım randevu evini yeniden açtırabilmesi için kendisinden 200 lira rüşvet isteyen sivil polis memuru Remzi EE, nin cür- mü meşhut halinde tevkif edildiğini ha- ber vermiştik, Remzi Ef, Beyoğlu mer- kez memuru Hulüsi ve ser komiser Mü- ip Beylere de atfı cürüm eylediğinden her ikisine de işten el çektirilmiştir. Bu iki zabita memurunun tevkif edildi- ği hakkında verilen haberler doğru de- Bildir. Emniyet müdürlüğü tahkikat ve takibatına devam etmektedir. Merzuka Hanımın da malümatına müracaat edi- lecektir, Türk Jinekoloji Cemiye- tinde toplantı Türk Jinekoloji cemiyeti, aylık içti- mamı Prof. Kenan Tevfik Beyin reisli- emin etmiş. Bu sleede mez Poliste Daha hapishanede Kararlaştırmışlar Aftan istifade eden bir şebeke yakalandı Azerbaycanlı Mehmet nam diğer Ra- mazah ve meşhur sabıkalılardan Hasan, Hüseyin daha hapisanede ie maruf Kıbrışlı Nazım Bey ailesinin oturduğu yalıyı soymağa karar vermiş- efradının dört elebaşısı Fevzi, Mehmet ve Hasan, Hüseyin cu- ma alışamından Anadolu, daha bazı eşya ve büyük bir halı ele geçirilmiş ve bunun da Ayaspaşada Fuat Bey anmmda'bir zatın evinden ça- Inıdığı anlaşılmıştır. Fakat bütün bu araştırmalara rağ- men bir türlü Nazım Beyin evinden ça- Inan halılar meydana çıkarılamamıştır. Bunlar da hiç akla gelmiyeceke bir yer- de bulunmuştur, Halılar Kandilli civa- rında ormanda fundalıklar arasında bu- lunmuştur. Polis bu işle alâkadar olan on kişiyi yakalamıştır. Kaçak tütün Dün Haydarpaşada Geyveli Atıf Ef. nin üzerinde 160 yapraklı iki adet Mı sır sigara kâğıdı ile 120 gram kaçak tü- tün ve yakalanmıştır. Çarpan otomobil Mahkemelerde Polisteki Dayak mes meselesi Göz Sul da takip edilecek Didar Hanımın Dolapdere karako- —— dayak yemesi hâdisesi hakkın daki tahkikata müddei döven poli kif e gibi bu vak'aya muttali olup ta iğmazıayn eden (o alikadarlar hakkında da takibat gen. Ce Sinci mesinde ikmal edilmiştir. Nümayiş davası rimizdeki Bulgar mezarlığa çelenk koymak suretile mukabele ettikleri es nada zabıta kuvvetlerinin emirlerini dinlememekten suçlu Darülfünun lebesinin muhakemesine bugün üçün- çü ceza mahkemesinde bukılacaktır. Kaçak rakı Tophanede Bostanbaşındaki apar- trmanmda rakı yaptığı ihbar edilmesi üzerine yapılan aramada bir mikdar cibra ile bir kazan, ve saire bulunan Madam Katinanın muhakemesine dün dokuzuncu ihtisas mahkemesinde ba- kılmıştır. Madam Katina muhakemeden cv- vel koridorda fenalık geçirmiş, yüzü- ne su serpilerek ayıltılmıştır. Dünkü muhakemede zabıt varakasını imzala yan ve aramayı yapan memurlar din- İenilmiştir. Muhakeme tahkikatın tev sil için başka güne bırakılmıştır. Ma- dam Katinanın mevkufiyeti devam et mektedir. Bir yankesici tevkif edildi Köprü üzerinde Yankesicilik sure- tile Fatma Hanım isminde bir kadının tini çalarken yakalanan Ahmet ismindeki sabıkalı dün Sultanahmet birinci sulh ceza mahkemesinde tev - kif edilmiştir. Nâsır B.in açtığı tazmniat davası Kadriye Hanımın kardeşi Nasır B. in sabık müstantik Hikmet Bey aley- hine borçlar kanunu ahkâmı mucibin ce ikinci hukuk mahkemesinde açtığı on bin liralık tazminat davasına dün başlanmıştır. Nasır Bey mahkemeye gelmediği gibi vekil de gördermemiş- tir. Bunun üzerine Hikmet Bey Nasır Beyin behemaha! mahkemeye cebe - dilmesini istemiş, muhakeme Nasır Be Hilâliahmer kömür tevzi ediyor Belediye İstanbulun su ihtiyacı ta- Hilâliahmer Cemiyeti İstanbul mer- kezine evvelce eli şirketi tarafından yeni şekilde yaptırılmış mangal kömürü teberrü edilmişti. Hilâbahener kaş için bu kömürleri fukaraya tevzie başlamış- tar, mamen temin edilecek Terkos suyu çoğaldı, iki sene sonra günlük isale 50 bin tona çıkacak gelerek İstanbul suları hakkında tetki- kat yapan sular mütehassısı M. Falner | bu husustak raporunu belediyeye gön- besiye e wsiye etmektedir. Bu şekilde Teni ii fazla su verilmeğe başlanmıştır. Fi tazyikten bazı semtlerde borular patla- mıştır. Belediye, bu iş için tahsis edilen (800) bin lirayı tamamile Terkosun 18- Borular lâzm gelen mintakalarda ferşolunacaktır. Telefon mükâlemesi çok Belediye şubelerinde son zamanlar. da fazla telefon muhaberesi yapıldığı anlaşılmıştır. Bu yüzden bir memur tec- ziye edilmiş ve şubelere bir tamim yapı- larak rene iş haricinde kasasi mükkle meler yapılmaması Kooperatif satış mağazası Belediye satış kooperatifinin bir nu- maralı satış mağazası bugün öğleden sonra merasimle açılacaktır. Mağazada cumartesi gününden İtibaren satış baş- Bayacaktır. in, ten İParis belediye reisi gelecek mi? Sofyadan verilen bir haberde Paris belediyesinin İstanbula geleceği yazılı- yordu, Burada yaptığımız tahkikata gö- saniye bırakılmıştır. Dolandırıcılık mı? Balıkpazarında bir kabzımalı apar- tıman alacağız diye aldatarak 4 bin li rasını dolandırmaktan suçlu Bürhan ile Hafız Ahmedin muhakemelerine dün birinci ceza mahkemesinde baş - Tanılmıştır. Her ikisi de kendilerine isnat edilen suçu red ve inkâr etmişler dir. Dünkü muhakemede dinlenen $a- hitler hâdisenin sureti cereyanı an- Jatmışlardır. Muhakeme tahkikatın tevsii ve karar tefhimi için başka gü- ne bırakılmıştır. Bir arazi davası Bundan bir hafta evvel Kâğıthane köylülerinin Niktas Efendi ile Kleo - miki Hanım aleyhine bir arazi davası açtıklarını yazmıştık. Bu davanın hü- Tâsası şu idi: * Mütareke esnasında şehrimizdeki Rumlar Yunan ricali namma bir de dilemek için Hürriyeti ebediye te- araziyi Ahmet Re - nı, mütebaki arazinin hâlâ uhdele - rinde bulunduğunu bildirmektedirler. Mahkeme ayın yirmisinde mahallinde keyif yapılmasına karar vermiştir. A- yın 29 unda muhakemeye devam edi- İecektir. Refik Âmir Bey Sovyet heyetini teşyi için Odesaya gitmiş olan zevat ile birlikte İstanbula dönen Hariciye ye tebligat yapılması için 28 Teşrini- | kalemi mahsus müdü | | Yine kadınların askerliği meselesi “Me” rumuzile bana kadınların askerliği hakkında bir hanım oku- yucumun, dün mizah kısmını der - cettiğim mektubunun bugun de ciddi kısmını işte aşağıya yazıyo « rum: “Tabii, bu askerlik bahsi ciddi değildir. Kadınlığın kıymetini, ka dının mânasını anlamış bir kız,bir kadın böyle bir talepte güç bulu» nur. Bu bir lâtife ve elim birlâği- fedir. Birine sormuşlar: — Neden bu güzel binayı satın 7. — Bunun sekiz sebebi var, de «. miş: Birincisi param yok.. — Kâfi , demişler. Ust tarahına lüzum eki j Niçin kadınlar asker olmasın?. — Birinci sebep, fiziyoloji nok» tasından elverişli değildirler. Üst tarafına lüzum yok. Fikrimi sormak nezaketinde bu lundunuz. İşte: Erkek ve kadın müsavatı bence bir hayaldir, olamaz. İzahede- zim: Kadınlar (bereket versin ufak bir kestim) erkeklerle müsavat isti- yorlar. Bu müsavattan ne anlıyo - ruz? Avukat, memur, şoför, he « kim, tayyereci, vatman, mühendis olmak; hülâsa maddi müsavat mı? Bu ise kadın için bir yükseliş de - ğildir. Bugüne kadar onun bir me- ziyeti kabul edilmişti ki; ayni 24 manda bir üstünlük idi: Fikri mü. savat... demek bu ona kâfi gelmi- yor, Fabrika, maden ocağı, motör velhasıl bütün | iyi kokmıyan şey- leri de istiyor. Fakat neden bunu istiyor? Kim onu bana ister edi yor?. Bilâkis yerleri, kadınlar ta rafından işgal edilen erkekler iş siz kalıp şikâyet etmektedirler. Kadının hayatta başlıca bir rolü olduğu unutuluyor mu?, Kadın he güzel ve faydalı şeyin ya doğru - dan doğraya, yahut dolayısile â& - milidir. Kadınsız bir âlemde erke- ğin alacağı avareliği, haylâzlığı düşünün bir kere! Emin olunuz ki dünyada ne ki yapılıyor ya kadın tarafından ya kadın için yapılıyor. Zaten kadın askerdir. Farkında ol madan askerdir. Erkeğin askerliği geçicidir. Kadın daima hizmette - dir. Genç kız iken okur, çalışır ve. öğrenir. Çocuklarına, oğullarına e vereceği malümatı cemeder. Birin ci (ve en iyi) terbiye evden ve ç0- cuklarile doğrudan doğruya te - masta olan anadan alınır. Hik um- delerimiz bize anamızdan gelmiş - tir. (Babalarımızdan da ilk şamar lar.) Malümatını tevsi ederken, dın ayni zamanda medeniyeti i ihmal etmez ve haline uygun jim- nastiklerle vücudünü oldurur. Sağ: ği lam vücutte sağlam Fikir. Kadın, memleketinin Kene ke mı karışmak istiyor. v ee altında (maddi, mânevi) iyi bir ana olmaya hazırlansın. Onun sağlam ve gürbüz çocuk ye tiştirmesi, a erek çok daha faydalıdır. Kadın mantıki ve musir bir ha- zırlıkla, bir fikir ve bir ülkü uğu- runda çalışarak memleketi için hâ rikalar yapabilir. Evvelâ ana gibi; zevce gibi ve hemşire gibi. $. yes bir hakikattir ki erkekler Çiyi cinsten) ik temasta de- ima iyileşmişl. yükselmişler ve düzelmişlerdir.. "Kadınlarımız için milli ülkü polis komiseri olmak de gil güzel çocuk peydahlamak ve onlardan doğru, gerçek fikir ve prensip sahibi , çalışkan, yiğit, dü- rüst elhasıl bu ei ra a ti ua — m arr azimdir. Fa - kat mümkündür. Bu muhaddes va- zifeyi temenni ederim ki; bütün ramış olsunlar. tım... Size cepheden başka yerd. kadın faaliyetinden de isterdim. Hastahaneler, eye “ iaşe, kalemler... Bunları kısa kes tiğimden dolayi itizar ederim. Yak. nız umuyorum ki; fikrimi, kannat- Terimi keşfedebilmenize hâfi gele- cek kadar izah edebildim. Me.. Bu fikirlere tamamen ve hiç bi noktada ayrılmamak şartile işti rak ederim. Şahsını tanımadığım bu kıymetli kariimi bu kat'i ve kes kin kanaatlerinden dolayı tebrik ederim. (Tamamen fransızca ya zılmış olan bu mektubun aslı ner- günü Turguie) vefil