11 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

DEDE ŞE EE e EA lere. MİLLİYET CUMARTESİ 11 Ecnebi Küçük Esnaf Memleketten Çıkıyor Ekonomi İngiltere bankaları Yükselmeğetemayüledensterlinin vaziyeti muhafaza edilecektir İngiltere, 1924 senesindenberi barice, bilhassa merkezi Avrupa memleketlerine iktidarından fazla ikrazatta bulunmuş, ve bu vaziye- ti idame edebilmek için memleke- te kısa vadeli ecnebi | sermayesi celbini temin edecek bir çok teda- bir ittihaz etmiştir. 1931 senesin- de Alman Bankacılığınm büyük bir buhran geçirmesi üzerine,ecne bi mevduatçılar, Almanyadan mü- him miktarda alacaklı olan İngil tere bankalarının vaziyetinden de şüphe ederek e istirdada başladılar. Bu hâdiset, İngiltere- nin 21 eylülde Ne esasmı terket- mesile neticelendi, fakat İngiltere bankaları sarsılmadı. Bam baş- tesis etmişlerdi. B — İngilizler, bankalarma bü- yük bir itimat göstererek, raz ödemek suretile hariçte memleketin itibarmı yeni- den arttırmıştır. D — Bankalar, E — İngiltere Bankası, çok he- saplı bir tedavül ve kredi siyaseti takip etmiştir. Bugünkü vaziyete gelince; İn- giltere Hükümeti eskisi gibi mem- lekete kısa vadeli ecnebi sermaye- si celbine değil, bunları kaçırma- ğa çalışmaktadır. Yükselmeğe te- İyal eden İsterlini bugünkü sevi yesinde tutmak için yüz milyon- — İsterlinlik bir “Kambiyo ta- «dül akçesi” tesis etmiştir. İngilterede bankalar ise, hazırda, buhrandan hiç üçe olmıyan memleketlerinki lamdır. Aşağıda, earik'a e bankaların 1928 ve 1932 se- neleri ayı va Milyon İsterlin 1928 © 1932 743 2 510 1788.6 200.5 2542 146.4 250.6 256.0 Avanslar 956.6 Görülüyor ki, İngiltere 1931 se- BORSA (İş Bankasından alınan cetveldir) 9 MART 1933 Akşam Fiatları » 1035 | Bömönü Iş. Ba, Nama 10 sf EN het dey: Şark dey. Balı ZE Miümesin M9 Anadolu 2350 Beğ Şir. bariye Tramvay H— Umumi Sigorta 1i.— Tel ÇEK FİATLARI > 18— Pari 1200 $ Prsi 160185 Londra 737 $ Viyana az200 ve ABE Sand, 54 Milan, 93048 Berlin 199,52,1-2 | Brüksel 33891 $ Varşova © 42450 Atina 8153.34 $ Haşim A6 Ceğevre 245 2 Büken, 81,125 Sofi 088,75 $ eler 34835 Amsterdam © Y,IZAE $ Möskova”— 10,79,78 NUKUT (Satış) Koru $ Kuruş 20 5. Fenmuz 160, 2 Şili, A 27 1 İnterlin TSE $ 1 Peela © İZ ı ——$ 1 Mark © Sa 2 210— $ İ Zeleti 24 ” M7 1 Panga — > 2 $ a0 ley B- 20 820 $ 10 Dinar ME M— $ 1 Çerneeç | — ni e Mecidiye ya «o Bankser 238 nesi sonbaharındanberi takip etti- ği ibtiyatkâr siyasetinin ve soğuk- kanlılığının, bankacılık noktai na- zarmdan büyük faydalarını gör- müştür. Diğer bir yazımızda, İs- terlinin bu memleketin harici ti- careti ve tediyat bilânçosu üzeri- ne yaptığı tesirlerden bahsedece- ğiz. Necati ÇAKIROĞLU Trabzondan fındık ihracatı TRABZON, 9 — tr sene- başlangıcına ri 237,035 kantar fındık ihraç edil- miştir. Burada elde 113 bin kan- tar stok fındık vardır. Şubat ayı içinde 160,370 liralık 6371 çuval fındık ihraç edilmiştir. Berlinde bir bulgar sigara fabrikası Bir Bulgar sermayedar tara- fından Berlinde bir sigara fabri- gar tütünleri işlenmektedir. İskenderiyede Türk sergisi İktisat vekâleti İskenderiyede daimi bir Türk sergisi açmak ta- savvurundadır. İstanbul, İzmir, ticaret odaları bu sergiye nümu- neler gönderecektir. İranda tütün ini İranda tütün oinhisarr tesisine dair isdar edilen bir kanundan bahsetmiştik. Verilen haberlere nazaran tütün inhisarının müm- kün olabildiği kadar seri bir müd- dette işe başlayabilmesi için İran maliye nezareti icap eden tedabiri ittihaz lemclkedir. Bu münase- | betle beş milyon riyallık bir tahsi- sat ita edilmiştir. Bunun iki milyo nile memleketin muhtelif yerlerin | de tütün depoları tesis edilecek ve tütüne muktazi alât ve edevat mü- bayaa olunacaktır. Geri kalan üç ml ilede tütün satın alımacak- çi ticaret odasının bir raporu İZMİR,, 10 (A-A.) — Garet odasınm yabancı memleketlere yapılan ihracat sudur: 16 milyon 211 bin 796 kilo tü- tün, 18 bin 472 kilo afyon, 18 milyon 425 bin 33 kilo palamut, 3 milyon 138 bin 481 kilo palamut hülâsası, 3 mil- yon 904 bin 482 kile meyankökü, 444 bin 368 kilo zeytinyağı, 6 milyon 409 bin 450 kile arpa, 7 milyon 816 bin 107 kilo bakladır. Erzurumlular Dün kurtuluş gününün yıldönümünü kutluladı Erzurumun kurtuluşunun bu gece 15 inci yıl dönümüdür. Şeh- mile Oğ Erzurumlular dün bu mesut yi gününün arife- si olmak dolayısile Alay köşkün- de bir un yapmışlardır. Bu toplantıda merasime İstik- Il marşı ile “ ayakta dinlenen İstiklâl ll marşından son ra, hukuk talebesinden Naim Ha- şim Bey tarafından bir açma ku söylenmitşir. Naim Haşi da bu toplantı için m lerine teshilât gösteren ylalkevi- ne teşekkür etmiş, gelenleri se. erp lâmlamış, bundan sonra avukat Celâl Feyyaz Bey Erzurum kur. tuluşunun tarihçesini Yapmıştır. Celâl Feyyaz Beyden sonra mü. hendis mektebinden Şevki İbra. him Beyle Tıbbiyeden Burhanet- tin Nuri Beyler kurtuluş hakkında ki ihtisaslardan bahsetmişlerdir. Sonra “Bar” denilen muhtelif Erzurum oyunları oynamış ve bar havaları Şalınmış, Erzürum marşı | söylenerek merasime nihayet veril miştir. Toplantıya iştirak © edenlere incir ikram edilmiş ve üzerinde “Erzurum 11-3-1918” yazılı kur- tuluş rozetleri dağıtılmıştır, Şoförlük lee Hazırlanan lâyibada yeni kayıtlar var Dahiliye vekâleti tarafından | nakliye vasıtaları ve şoförler hak- kında bir kanun lâyihası hazırlan» dığı yazılmıştı. Lâyihada şoförle- rin hukuk ve vazifeleri, lâzrm ge- len şartlar ve sair bir çok ahkâm bulunacaktır. Vekâlet bu müna- sebetle Avrupanın muhtelif şehir lerinden nizamname ve talimatna meler getirtmiş, bunları tetkik et- meğe başlamıştır. Vekâlet ayni za manda bunların İstanbul, İzmir gi bi nakliye vasıtaları çok olan şe- birler belediyeleri tarafından da tetkik edilmesini muvafık görmüş ve birer nüsha göndermiştir. Tali- matnameler hakkında birer rapor hazırlanarak vekâlete gönderile- cektir. Vekâlet bu raporlarla tali- matnameleri tetkik ettikten sonra kanun lâyihasını ve kanunun tat- biki için lâzım gelen nizamnameyi hazırlıvacaktır. Kanun çıktıktan sonra lâzım gelen evsafı haiz ol- mıyanlar şoförlük yapam: lardır. Hamallar için yapılan nizamname Hamallarm idaresi için hazır- lanmış olan proje şehir meclisi da- imi encümeni tarafından müzake- re ve tetkik edilmek üzere encüme ne verilmiştir. Encümen yakında bu nizamname projesini müzake- re edecek ve şehir meclisine tevdi edecetkir, Nizamnamenin meclis heyeti umumiyesi tarafından mü- zakeresi meclisin nisan içtima dev resinde mümkün olacaktır. Meclis nizamnameyi müzakere ettikten sonra vilâyet projeyi hükümete takdim edecektir. Bu nizamname bükümetce de tasdik edildikten sonra tatbik sahasma girecektir. Nizamname hamal işleri, tahmil, tahliye vaziyetlerini yeni baştan tensik edecektir. Beyoğlu lâğımları . Beyoğlu kanalizasyonu © tesisatı hal- kında Almanyada yapılan oplânlardan bir kısmının şebrimize | geldiğini. yaz- mıştık. Belediye bu sene evvelâ Kurtar ia Kasımpaşa Beyoğlunun yüksek ei eri Halice akan lâğımların ağızları- nn mühim bir kısmı Galata, Topane ta- raflarında görüldüğü için belediye bura- larda da kanalizasyon (tesisatı vücuda Maarifte. Kıbrıslı lı talebe AvütüğindarBi bir cemiyet vücude getiriyorlar Fakültelerde ve yüksek mek- teplerde tahsil gören Kıbrıslı gençler aralarında bir cemiyet te- sisi maksadile dün Halkevinde toplanmışlardır. Gençler toplantı cemiyetin mişler ve cemiyetleri “için “Kıb- rıs Türk talebeleri birliği” ismini tensip etmişlerdir. »Cmiyet teşkili takarrür ettik- ten sonra, Celâl, Feyzi Rıza, Ek- rem Tahsin, Mehmet Ali, Refik Beylerden mürekkep bir encümen seçilmiştir. Bu encümen şimdiye kadar teşekkül etmiş olan - muh- telif talebe cemiyetlerinin nizam. namelerini tetkik ederek, cemiyet için bir nizamname vücude geti- recektir. Umumi heyet 15 gün sonra tekrar toplanarak nizamna- meyi müzakere edecektir. Fen fakültesi talebe kongresi Fen fakültesi talebe cemiyeti senelik kongresini dün Halkevin- de yapacaktı. Ekseriyet olmadığı için içtima tehir edildi. Mürettiplerin kazancı Türk mürettipler ve matbaa ii iş çileri cemiyeti dün içtima etmiş, kazanç vergisi hakkında bazı mü- zakerelerde MART 1933 Kocakarı Çınaraltı diplomatlarının tavla ba. şında çeneleri mitralyoz gibi işliyor. Kış, artık son günlerini ve hele | muhkkak ki son haftalarını yaşı- yoniz. Takvimlerin martın (11) i için haber verdikleri kocakarı 40- vuğu vaktinden evvel erdi, yetiş- ti. Kara bir çalı gibi bahar ha- nımla bizim aramıza giren bu mü- vay halimize, , . Dün bir arkadaşla kocakarı s0- ğuğuna dair konuşuyorduk. Arka- daşım, hemen sözümü kesti: — Aman hızlı söyleme, kayna- Uzak Şarkta kan gövdeyi götü- rüyor, ortalıkta muharebe lâfları dolaşıyor. Cenevredeki cemiyet- ten perişanlık haberleri geliyor. Yunanistanda Venizelos yuvarla- "iyor, diktatörlüğe özenen Plâsti- ras borusunu yirmi dört saat öt- türemeden, “ Allahmı seven beni tutmasın ” diyor ve ortadan sıvr- şıyor, Zehirli gazlara, tanklara, tayyarelere dair tümen tümen ha- berler intişar ediyor. | İngiliz ve Fransız Başvekilleri © Cenevrede batmak üzere bulunan sulh gemi- sini kurtarmağa koşuyorlar. Av- rupa efkârı umumiyesi şu nokta- da müttefik; — Dünya bir çıkmaza (doğru gidiyor). Sağılan soldan telâşlı — sesler duyuluyor: j — Harp yakındır!... — Harp, patlak vermek üzere- Gazete sütunlarında dehşetve- rici izahat var: — Bu seferki harp, o kadar müt hiş olâcakmış ki sekiz. üye e in- sanı bir kaç dakikanın içinde mah- vetmek işten sayılmıyacakmış!.. — Tuhaflardan biri, geçen gün bu yazıyı okumuş. Elimi sıkarak:: — Allahaısmarladık, dedi, ben gidiyorum! di — Nereye' — Azrail © Aleyhisselâmdan müstacel bir davet o mektubu al- dım. — Aman deme.. hasta filân mısın yoksa. . . — Hayır canım. . Müşarünileyh beni yardıma çağırıyor. Malüm ya; büyük harp kopunca milyon- İarca İnsanım bir kaç dakika için- de hesabını temizlemek icap ede- cek. Eh.. İnsaf et.. Tek başına bir Azrajl; hangi birine yetişsin... Şakayı bir tarafa bırakalım a- ma, bügünler nereye gitseniz, ki- mile iki lâf etseniz, o hemen bu soğuk bahis ortaya atılıyor. Mese- lâ ağıztadile bir parça eğlenme- yi kurarken, tepeden inme bir söz: — Yahu.. Ne dersin şu Dolara? Tekermeker yuvarlandı !.. — Evet, öyle... — Peki ama, Dolar, dünyanın en sağlam parası değil miydi? — Evet, öyleydi!. — Neden birdenbire düştü?. — Bilmem. . Siz bilmezseniz de bilenler var: — Efendim, İngiltere, Ameri- kanin bütün altınlarını kendi müs- temlekelerine toplamış.. Ameri- kalılar, bir de bakmışlar ki, mem- ir doların yarısı kadar altm My evinizde oturmuş, başı- nizi rr a Gevezenin biri söküneder: — Mayısta, Avrupa biribirine diyorlar! m diyenler kim? —Şu bu... : — Şünun bunun lâfma — kulak — Canım, gazeteler yazıyor! —- Yazsım!, Sen onu bilmezsin? Bizde bir darbımesel vardır: “ho- canım dediğini tt. gittiği yola Gazeteler Ode soğuğu! kapıyı suratlarma kapamaktır a- ma, oda benim elimden gelmiyor. Zarzor, ister istemez dinliyorum. Kahve politikası, bugünler ge- ne aldı yürüdü. Artık her kafa- dan bir ses... Japonyanın nere- de olduğunu bilmiyenler, Rus or- dusunun kuvveti hakkında (o tah- minler yürütüyorlar. Harp (o pat- larsa, şu devletin, Obu veya bu falanca devletle © boğuşucağını, şu devletle elele verip filânca ve falanca devletle boğuşacağını aymı, haftasmı, gününü haber ve- rerek söyliyenler var!, Anadolu köylüsünün ince zekâ- ismini ve- renler vardır. Bunlar, gelsinler de İstanbulun çarıklı erkânıharp- lerini görsünler. Sinirleri ne kadar sağlam olursa olsun, bu çarıklı erkâniharplerin verdikleri izahat, insana (Obütün £ sağuklanlılığını kaybettirir. İki nargile tokurdusu arasın da Avrupa haritasmı altüst eden- lerin kibrit çöplerini karşı karşıya dizip taarruz ve müdafaa plânları tertibine kalkışanlarm, acaba meş gul olacak başka işleri yok mu? Avrupa, hakikaten, tehlike için- deyse, bu tehlikenin Edirnekapı. daki sütçü Mebmet Ağa mı önü- nü alacak? Hangi devletin hangi devletle ittifak edeceğini, Salıpa- zarındaki manavdan muı sorarlar? Ben artık kanaat ettim: Kan ve barut kokulu haberlerin ardı kesilip dünya yuvarlağınm tepesinde dolaşan © karabulutlar sıyrılmadıkça, Çınaraltı diplomat- larmm tavla başmda çeneleri mit- ralyöz gibi işlemekte devam ede- cek. . M. SALAHADDİN Fırtına Karadenizdeki vapurlar limanlara girdiler Karadenizde şiddetli bir fır- tma büküm sürmektedir. Yolda bulunan gemiler li- maanlara iltica etmişlerdir. Bu yüz- den dün Karadenizden gelmesi beklenen İnönü vapuru gelmemiş- tir. İzmirden gelecek olan Seyrise- fainin İzmir vapuru da dün ak- ve saat 20 de gelmitşir. Bu te- hür fırtinaya hamledilmişse”de ya değildir. Vapur İzmirden geç kalktığı için seç ge gelmiştir. Posta » tayyaresi Ankara - İstanbul hava servisi- ni yapan tayyarelerden biri dün sabah Yeşilköyden hareketle An- beni gitmiş ve akşam (Yeşil- köye dönmüştür. Tayyarede balayı Alman tayyarecilerinden Aus- hele ve refikası dün tayyare ile Halepten Yeşilköy tayyare istas- Tayyareci garp ve Mısıra uğradıktan s0; ra Gazve, Şam, Halep yolu ile e tanbul'a gelmişler ve bu seyahat- ta 10 bin kilometre mesafe katet- mişlerdir. Burada bir iki gün kal- dıktan sonra Bükreş yolu ile Al manyaya dönüceklerdi, Üç aylıklar. Emlâk bankasından evvelce mart, nisan, mayıs üç aylıklarını almış ve halen yoklamasını yaptırmış olanlara haziran, temmuz, ağustos üç aylıkla» > pire Yunan vis konsülü Yunan siv konsülü M. Roma. nos, mezunen Atinaya gitmiştir. Yeni Bulgar sefiri Sofyadan verilen habere göre, Bulgaristanın Ankara sefirli “La Bulgarie” gazetesi müdürü M.N NE Asp ayki tayinine Türki- hükümeti tarafnıdan Bir ilmi inkâr İstanbulun imarı çarelerini dü- şünmek için belediyenin her mes- İekten bir kaç zatı davet edeceği ve bunların fikirlerini rapor ha- Kinde toplayıp bir imar projesi zırlıyacağı söyleniyor. Bu kömüs- yona, mimarlardan, (doktorlar. dan, güzel sanat mensuplarından ve daha bazı serbest meslek erba- bımdan hatırısayılır zevat (o davet edilecekmiş. Allah selâmet versin, eski Bele. diye Reislerinden operatör Emin Bey de İstanbulun imarı hakkımda ne düşündüklerini bir çok kimse- lerden, hattâ müesseselerden sar- muştu. İyi hatırlıyorum, belediy'- den bu mealde bir tezkere (o alar Osmanlı Bankası şu tek satırlı: cevabı vermişti: — Biz banka işlerile alâkada- rız. Başka işlerden anlamayız! Anlaşılıyor ki bu nezaket koku- su altındaki yüzburuşturucu cevap belediyemize ders olmamış. Hâk şehir işini bir hediyeli, ikramiyeli, eğlenceli müsabaka şeklinde te- lâkki ediyor ve bu ihtisas mesele- sine herkesi iştirak ettirmeğe ça- lığıyoruz. Avrupanın büyük © şehirlerini ne komisyonlar, ne heyetler, ne güzel sanatçılar, ne hekimler yap- mamışlardır. Şehircilik; mimar- lık, doktorluk, askerlik ve saire gibi bir (ilim) dir. Ve bunun bel- Mibaşlı âlimleri vardır. Bu adamların işleri şehir plânı yapmak, yeni şehir tesis etmektir. Ve bu ilim son zamanlarda yeni ihtiyaçlara göre bir kat daha ehem miyet kespetmiştir. Şimdi artık müstakbel muhare- belere, müstakbel hava nakliyatı- na ve #aireye göre şehir plânları çiziliyor. Şu halde bizim kırk > yıldanberi belediyeci geçinenlerimizin bece- remedikleri bir. işi hekime, hoca- ya, avukata, gazeteciye havale et- mekten ne bekliyebiliriz? Eğer ciddi iş yapmak istiyor. sak Avrupadan bu işin bir ehlini getirir, dediklerini kabul eder, şu her gün kazılmaktan köstebek yu- vasına, her gün zevksiz bir bina biçimsiz bir taş yığı- 'nma dönen İstanbulu Avrupai bir şehir haline sokarız. Yoksa dev- şirme usulü toplanacak heyetler, komisyonlar, hekimler, hocalar, hacılarla bu iş yürümez. Darülfünun müderrisi kaldırım. dan 'ne anlar, Mide mütehassısı stadyoma ne kanalizasyonla sehir ihtiyaçlarmı tam bir ahenk inde budutlarında lıya- caktır. Bu ilmin de kendine #öre Technigue ve Esthötigue tarafları yardır. Bunları hekim, ohoca'ne bilir? Burhan CAHİT Yunanlı esnaf 8-10 bin kişi oldukları tahmin ediliyor Küçük sanatların Türk tebeasi- na hasrı hakkındaki kanun şehri. mizdeki Yunan . tebeasını telâşa düşürmüştür. İstanbulda 25 : 30 bin kadar Yunan tebeası vardır. Bunlardan ecnebilerin yapmasi menedilmiş olan sanatları yapan- lar-8 - 10 bin kişi kadardır. Muh. telif sanat erbabı birkaç günden beri Yunan konsoloshanesine gi- derek isimlerini kaydettirmekte- dirler. Müracaatçılar o kadar çok- tur ki alâkadarlar birkaç günden beri konsoloshaneye müracaat et- mekte oldukları halde elân önü a- İmiamsimeşiır. Dün de birçok kim: seler konsoloshaneye müracaat €- derek isimlerini yazdirmışlardır. Bunların içinde kadınlar da var- dır. Ecnebilerin küçük sanatlar yapmasını meneden kanunun ha- ziran 1932 tarihinde tatbikma baş lanmıştır. Bu sanatları yapanların islerini bırakmaları için verilen mühlet 16 haziran 1933 te bitecek tir. İngiliz sefiri mezu- nen gidiyor İngiliz sefiri Sir Georges Clark bu hafta 14 mart salı günü me- zunen Paris ve Londraya e bir av sonra ulke leb A İŞ GE WA EN