10 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

Dil seferberiiğinde yeni ve canlı bir hamle (Bayı 1 inci sabifede) T.D, T.C. reisi Maarif Vekili Dr. Reşit Galip B. gazetelere birer mektup göndererek söz derleme | faaliyetinin yeni safhasmı, herke- se düşen vazifeleri izah etmekte- dir. Bu mektupta birçok yeni, gü- zel, öz türkçe kelimeler kullanıl. maktadır. Vekil B. mektubuna: “Saygı değer Beyim” sözlerile baş lamakta, kari yerine okur yazar, kıymetli yerine değerli, merbuti" yet yerine rehberlik yerine öncülük kelimeleri kulla” nılmaktadır. Yeni Türk dilinin bir an evvel memlekette yayılması için bütün vatandaşlar büyük bir çalışmağa davet ediliyor. Esnaf tabirleri de derleniyor Esnaf cemiyetleri murakaba heyeti, esnaf arasnda kullanılan iiliğe ğe ait türkçe rn tesbite rar v ir. bunun i- çin Söz Derleme klâvumumda ya. zılı zanaatlar sırasile bunların ber birine teallük eden tabirleri sıraliyacaktır. Meselâ, yalnız bir çep muhtelif parçalarma ait 10 — 12 tabir esnaf arasında kullanılmaktadır. « Bunun gibi her zanaatin ken. dine mahsus tabirleri vardır. Bun- m bir kitap halinde bastırılacak- Er. Anket nasıl yapılacak ANKARA, S.A.A. — T.D. T. Ce mia ortaklık göstereceğini umduğu geniş bir anket acıyor. Bu anket, bugünkü ya — ye konuşma dilinde b ge ve Farsça sözlere öz Tü e tıklar bulmak anketidir. Hangi Arupçu ve Farsça sözlerin kar hakları asancığım cemiyet, hergün on Yürmi söz olarak liste balinde ajans va- #ıtasiyle bütün gazetelere, tasiyle de herkese bildirecektir. Gazetelerin bu anket hakkında veri- len ve verilecek olan malümatı birinci sütunda basmaları e vermeleri temenni edilmekte- deb Cemiyet a lerden i yazıların. kullanarak yerleştirmeğe ve yay- bütün oku an dn da YİN ölmeleri © > çıkacak, Ajanslar ve Fadyolarla bildirilecek olan Arapça ve 2 e karların bü treni de doğruya Ankarda ED. T. CE retim gey kezine göndermek ve bir mu. bildim, umduğu yerdeki gazeteye Ti ir E ; i 8 . ir p l ; il i İ men tarâtılması işlerinin bir ayak önce | | başarılması için mum &. Azalarından Hamit san Âli Beylerle kol azalarından Ab. | dükadir ve Doktor Şükrü Eeylerden | mürekkep bir komisyon teşkil edilmiş- tir. Türkiyede çıkan başlıca gazötelerin başyazıcılarmın Cemiyetin daimi faal azası olduklarmın kendilerine tebliği karalaşmıştır. Cemiyet namına bültenin ilk sayısının nisan ilk haitasın- İ da basılmasına karar verilmiştir. Kol lardan ve dişardan gelen kâğıtlar da o- kanarak icap eden kararlar ittihaz edil. miştir Öz Türkçe yasa ANKARA, 9 (Telefonla) Edirne meb'usu Şeref Bey öz türk- çeye çevirdiği kazanç vergisi lâyi- hasmı bir takrirle bugün Millet Mec- İsi riyasetine takdim etmiştir. Takrir cumartesi içlimaıda ve lâyihanın müzakeresi sırasmda oku- nacaktır. Okuyuculara bir fikir vermek ile öz türkçeye çevrilen “Ya- sa” nın birinci maddesinin ilk fık- ralarını bildiriyorum: Kazanç vergisi “Yesa” s1, Birinci ayırt, Bölüm bir, Vergi yeri, B — Tüccarca ve san'atça iş ba- göre plân. ğe borç- 'otura- çıkanlar, öksüzler içerde- Fırkanın tamimi ANKARA, $. A.A. — C.H. Fırka. sı Kâtibi iliği Otarafından hal kevi resilikleri ile C, H, Farkası idare ve reiki klerine telgrafla şu tamim- yet her gün on ile 20 arasmda arapça ve farisiçe kelimeyi Radyo Ajans ve ga- Halkevlerimizin cemiyetin dil ça- lışmasına sıkı yardımını önceden yaz- mıştım. Bu seferki anket için bu çalış- ma ileri götürülecektir. Her gün ilân e- dilecek kelimelerin öz Türkçe karşılık- acele bildiriniz. Ve cemiyetin faal azala da hatırlatınız. iyetir İ ümüzle azami çalışmakta devam ettik. MİLLİYET “CUMA (10 evtık Rüştü B.n Beyanatı (Başı Linci sahifede) det istirahat buyunmuşlardı. Tevfik Rüştü Bey Anadolu Ajansı muhabirine âtideki beyanatta bulunmuşlardır: j Tahdidi teslihat | ( | Tahdidi teslihat konferansına . işaret | eden Vekil Bey dedi ki: “ İlk günde olduğu gibi bu defa da mütevazi vesni- Konferansın her safhası ile yakından a. lâkadar olduk. Her komitesine girdik. Konferansın iştigal etiği müteaddit bahisler üzerinde geçen müdahalelerimi. neticeye erdirmekte ve gi babeti etrafında bütün devletlerle mev cut müşterek yam eğe an teslihatm şeklinde DI yaşi e letler ararındaki farklar dolaysiyle kon feransın mesaisi Cenevreden ayrılaca- ğum güne kadar ere bir o s9fbaya ME m Mz, İİ pet veya menfi oluşu zaten iktisadi izti- rap içince olan dünya efkârı umumiye. sinde tevlit edebileceği akisler ve umu- mi buhranın herhalde mühim rol oyna. dığı artık kimse tarafından imkâr edile. meyen emniyet üzerinde yapaca- ğt tesirler itibariyle herkesi yakından ve çok alâkadar ediyordu. 3 Bu noktai nazardan velev re olsun müspet bir neticeye < verılmamın | fahdesinde uns ittifak var gibi idi, Müşkülâtm çoğu küçük devletlerden zi: arasındaki vaka» ihtilâfından doğu- roya gelerek hususi temas ve müsal lerle tabii diğer de helis man ank müzakere etmek ve almak üzere bir ça- lışma sistemi ümidi belirdi. ba. nun neticesine intizardayız.” Türk - Yunan dostluğu FN Tevfik Rüştü Bey bundan sonra / tina seyahatine temas ederek sözlerine suretle devam etmiştir: MBu defa Türkiyeye avdet seyyaha- mi Atina üzerinden yaptım. |, Atinada muvakkat hükümet hariciye nazırı ile çok dostane görüştüm. Sabık hükümet reisi ile ve yarınki hükümet reisi ile uzun uzadıya aramızdaki küy- vetli dostluk münasebatinı ve beyhe- hükümeti tarafından tebliğde ifade edilmiş olacaktır. İntihabat ve hükümet tebeddülleri gü rültüleri içinde malumumuz olan siyasi terbiyesini ye kabiliyetini bütüm - mennun edecek Atinada neşredilen tebliğ Hariciye vekilinin o Atinada üikmtize hakkinda Alime" alaler ii şu tebliği bildirmiştir; Tevfik Rüştü Beyefendi le Yunan kattan, sonra matbuata şu tebliğ veril. Ta kiye hariciye vekili Tevfik “ Türkiye e tü Beyle Yunan bariciye nazırı lar ki buluşma hayr miz memleket ikm (5 ri melmilel meselelerin © berabörce tet- i z ları ile 1931 senesi nihayetine “kadar milli hükümet bül mütevek- lit tahsisatsrz mukabil bak i Sayda ln bi karla bütün siyasi fırka liderlerinin mutaleg. larını dinlemek fırsatını bulmuşlardır. İki memleket o menfaatlarmdaki sü- galebe ek Seyrüsefer lâyihasi İ zihinleri bürüye: MART 1933 Birinci Sahifeden Geçen Yazılar Plastiras Bulunamıyor (Başı 1 inci sahifede) M. Kondilis, telefonla çağrılmış ve © da Larissa'dan Atinaya geleceğine İ söz vermiştir. ATİNA, 9 (A.A. mak için Çaldaris kabinesinin bugün yemin etmesini tavsiye etmektedir. Athoneos kabinesinde o Bahriye nazırı olan Dümesticas'ın çekilmesi jeneral Plastiras'ın emirlerini dinle- diği ve donanma kumandanlığını ele aldığından dol adji Kiriakos'- un ortaya attığı inlardan ileri gelmiştir. Atheneos kabinesinde hariciye na- zırlığı eden jeneral Manetas hakkım- da da buna benzer suçlar ileri sürül mektedir. v Jeneral Plastiras'ın ecnebi mem- leketlerden birine kaçtığı haberinin doğru olduğu şimdiye kadar hiç bir taraftan bildirilmemiştir. Kabine meselesi ATİNA, 9 (A.A.) — Jeneral Otboneos, dün reisicümhur M. Zai- ziyaret ederek memleketin her tarafında asayiş hüküm sürdüğünü ve bu hususta M. Çaldaris'in kıymet- li yardımı dokunduğunu bildirmiş- tir. Jeneral iktidar mevkiini kabul et- İmeğe hazır olup olmadığı anlaşıl- mak için M. Çaldaris'in davet edil mesi mütaleasmda bulunduğunu söy- lemiştir. M. Zaimis, M. Çaldaris'i kat'i su- rette kabineyi teşkile memur etmiş olup bugün veyahut cuma günü ye- min ettirilecektir. Gy'pten muztarip olan M. Kon- dilis, Larissa'dan telefon ederek ye- min etmek için oAtinaya avdetini ta- cil edeceği vaadinde bulunmuştur. Binnetice bazı gazetelerde heye- can uyandırmış olan haberler, esas- demektir. sız . Hükümet darbesi nasıl oldu? ATİNA, 9 (ALA.) — Atina ajam- Jeneral Otbeneos'un da muhtelit bir iş kabinesi teşki neticelenen hâdiseler, şu suretle lâsa edilebilir: Pazar günkü intihabat, bütün Yu- nanistanda adeta nümune £sayılabi- lecek bir intizam © içinde yapılmıştır. Neticede 130 azalık elde etmiş olan Çaldaris grupu ekseriyet kazanmış, Venizelos isa ancak 111 aza- ve hattâ Atinada hk elde 'dahi kaybetmiştir. Bu netice öğrenilir öğrenilmez; asayişin bozulmasından korkan jene- ral Plastiraa, bir kaç zabitin başma ve sabah gazetelerini müsade- topl ekseriyet reisi M. - ris'in muvşfakati ile, jeneral Otho- neos'un Ti: inde © muhtelit teyit eylemiştir. Dün halkçıların yapmış oldukları nümayiş esnasında bazı askeri kıt'a. lar, halkı korkutmak maksadile hüküm sürmektedir. Buraya geldiği teeyyât etmiyor Yunanistanda diktatörlük ilân 6 tikten sonra kaçan jenaral Plastiras- ya sidiği hakkında dün de gayi m i len er ve e elm bu- mıştır. Artevin belediye reisi ANKARA, 9 (Telefonla) — Artevin belediye riyasetine Ha- san Beyin intihabı tasvip olun mustur. Tekaüde sevk ANKARA, $ (Telefonla) — İznik jandarma bölüğü kuman- danı yüzbaşı Kâzım Bey tekaüt edilmiştir. — —————— zı olak tefek cezalarla işten men gibi cezalar da talimatnamede mevcuttur. Alelümum vesaiti nakliye ve şoförler — emi Devletçilik sahifede) (Başı 1 inc | di Bey tarafından verilmiştir. Ahmet Hamdi Bey konferanam- da evvelâ, Türk devletçiliğinin, bazı larının zannı hilâfına tesadüfen ve- ya yanlış içtihatla tutulmuş bir yol olmadığını, onun tarihi zaruretlerin ve memleketin kendi şartlarına göre, büyük bir seziş kuvvetile tam cemi- yetimizin ibtiyaçlarma göre yapıldı- ğını izah ederek demiştir — Türk inlelâbr ve ( devletçilik mefhumu kendi şuurunu bulmuştur. Tarihte öyle bir devir içindeyiz ki, arkamıza baktığımız zaman geniş bir kargaşalık, önümüze baktığımız zaman ucsuz bucaksız bir yol içinde bütün dünyanm şaşırmış vaziyette ol duğunu görüyoruz”. Hamdi Bey bundan sonra serbes mübadele medeniyeti dedikleri Garp medeniyetinin, Garp Iapitalizm ve <mperyalizminin nasıl © doğduğun- dan ve ilerlediği Dekanlar; birer yıkıldığını uzun ve müdellel şekilde izah ettikten sonra, bizde #08 yalizm yapılamıyacağını, raliz- min yarp cemiyetlerine ait bir dava olduğunu iddia etmiş ve garpteki mahtelif devletçilik şekillerini tet- kik etmiştir. mahiyete maliktir. yeti onlardan farklı ve müstakil bir mahiyet arzediyor da ondan. Garp- te devletçiliğe yapıcılık rolü veril. memiştir. Türk devletçiliği her şey- # evvel memleketi yeniden kur- ..ik vazifesini üzerine almıştır.” Hamdi Bey, bu bahiste ferile dev letin vazife ve salâhiyetleri ve milli sermaye terakümü usullerini izah et- tikten sonra, konferansına şu cümle- lerle nihayet vermiştir: Türk inkılâbı ve Türk devletçi- liği yeni bir ilim, yeni örü ni bir heyecan isti mak için her türlü tır. sarsılmaz itimadımız vardır. mehal muvaffak olacağız.” Hatibin konferansı çok-ülkişlam- mıştır. Behe- 3 — Zeriyat ruhsata tabi olacaktır 4 — İnhisar yalnız ihracat için ola mayesi bir buçuk mil, Evvelki gece Maslak | yolunda kazası Sa , Bono meselesi Gayrimübadiller gele- cek cuma toplanacak Gayrimübadiller cemiyeti ida» re heyeti dün haftalık toplanma" sini yapmış, bu toplanmada An- karadan dönen heyet azası Halil Paşa ile eski Valilerden Hüsnü ve Hasan Vassaf B. ler de bulun- mxişlardır. Toplanma sonunda cemiyet heyeti idare reisi İsmail Muştak B. şunları söylemiştir: “— Toplanmamızda Ankaradan dönen heyet te bulundu. Görüşme neticesinde ayın 17 sine rastlıyan cuma günü saat 15 te İtongrenin Halkevinde toplanmıya çağırıl- ması kararlaştı, Ankara'dan dö- nen heyet, kongreye verilmek üze re bir rapor yazmıştır; heyet bu raporun kongrede okunmasından evvel bir şey söylenmesini muva- fık görmüyor. Onun için gayri badilleri olduğu gibi gazetecileri de ö gün kongreye (gelmelerini temenniden başka bugün söyliye- bileceğimiz şey yoktur.” Bizim başka taraftan öğrendi- ğimize göre, Maliye vekili heyet- le görüşmeleri sonunda, gayrimü- badillere yeni bono tevziine şim- diden başlanmasını doğru bulma- dığını söylemiş, neticede elde mev cut bonoların çoğu sarfedilmiş o- isme yazılı olması ayrı- ca kararlaştırılacaktır. Heyet, An- karadaki teşebbüsleri neticesini bütün teferrüatile kongrede izah edecektir. Hamdi ve Rauf B. ler İzmir'de meydana çıkarılmak- ta olan kaçak eşhas emlâkinin sa- tışına devam edilmekte, her gün yeni yeni gizli kalmış birçok ka- ve emvali meydana çıkarılmak- tadır. Bunların satışlarını yapan İz- mir Ziraat Bankasındaki Okomis- yonda Gayri mübadiller cemiyeti murahhası olarak bulunan Ham- di B. buradaki işlerini öne süre- rek istifa etmiş ve şehrimize dön- müştür. Hamdi B. Cemiyetin U. mumi kâtipliğini ifa edecektir. Cemiyet idare heyetinin dün- i B.in yerine Rauf B. seçilmiştir. Rauf B. bugün İzmire gidecektir. öve eee —— Spor “ Bulgar güreşçileri geliyor tadır, Muhafız gücünün yardımı 1STANBU; ii nl L, S.A. Bi —— bün birinci futbol. takımı oyuncuların dan Behçet Bey, geçenlerde Ankarada! oynanan bir futbol