26 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

4 j Dunun ve bugunun haber ve. hadıselerı b lelaaa b ni z beabaleklekanmeia lll iebealatelakaketeeleei YUTETEUCURAKDAŞAC AĞA LACARGONANRORUU Rusyanın nüfusu 1955 de 200 milyonu bulacak Oniki senede görülen 23,5 milyonluk nüfus artışına dünyanın hiçbir memleke- tinde tesadüfedilmemiştir Nüfus meselesi bugün Avrupada günün mevzuunu teşkil ediyor ve — biliyoruz ki bugünkü dünyaya facia sının esası bir nülus meselesidir. Fransanm hududunda — bulunan iki totaliter memleket — nüfusları fazla geldiği için, “hayat — sahası,, istiyorlar ve bu toprak — taleplerin- de de “dinamizma, larını ileri sürü- yorlar. Almanya ile İtalyadan — farklı olarak çok şükür ki Sovyetler birli- — ğinin, nüfusu için kâfi derecede “ha B B yat sahası,, var, zira Ruslar dünya- nn en başta gelen dinamik milletle- rinden biridir. 17 kânunusani 1939 daki umumi Bayım Rusyanın nüfus . vaziyetini gösteriyor. Bu geniş sayım — işinin — İilk tecrübeleri Moskovada neşredil. — meye başlandı. Bunları , yakından — tahlil ve 17 kânunuevvel 1926 daki — sayımla mukayese etmek faydalı — olacaktır. ü Sovyetler birliğinin üumum nüfu- su bDugün 170.467.186 dır. Erkek, — kedm itibarile, kadınların da bü: fazlalık var: 81 milyon — 6ö4.981 erkeğe mukabil 88 milyon 802205 kadın. - Bu hal yalnız Rusyaya has bir /| gey değildir, meselâ İngilterede de — erkekten fazla kadın olduğunu bili- yoruz, Binaenaleyh, - “zayıf cins,, — hakkındaki fikrimizi — değiştirmek - Jâzrm: Onlar küuvvetli cins denilen |— erkeklerden daha mukayvim... 170.467.186 rakamımı alır — ve — 1926 daki 147.027.915 le mukayese — edersek görürüz ki on iki sene zar- — büyük müşkülâta — müstesna olmak üzere, —dünyanm — hiçbir memleketinde bu kadar fazla — fında Soyyetler birliğinin — nüfusu -23,5 milyon artmıştır, yani artma — nisbeti yüzde 15,9 dur. Hakikt bir statistik — yapmakta uğranıları Çin — nisbette bir nüfus artmasmına tesa- - düf edilmemiştir. Son on iki sene O zarfındaki bu — senelere taksim edersek, bir yıl zar- — fında Rusyanın nüfusu, vasati ola. /— rak, 2 milyona yakın bir miktarda — artıyor demektir. nüfus — artışmmı Bu nisbet muhafaza edilirse 1955 — gevesine doğru Sövyetler birliğinin nüfusu 200 milyonu bulacaktır ki — bu da şarktaki ve garptaki komşu- | Tarızı endişeye düşürecek bir ra ** * Şimecd. Rusyanın şehir ve köy nü- O fusuta gözden geçirelim. Bugünkü “medeniyet,in — kanır nundan Soyyetler birliği de kendini kurtaramıyor, memleket — gittikçe gşehirleşiyor. 1926 da şehirli nüfusu "26 milyon 314.114 olan - Rusyanın bugun bu nüfus 55 milyon 509.908 zi bulmuştur ki artma nisbeti yüz- | de 112 dir. Şehir nüfusunun umu. “—mi nüfusa göre nisbeti 1926 da yüz- “de İ7,9 iken bu bugün yüzde 32,8 e - çıkmıştır. - Bugün Rusyada nüfusu 50 bin- den fazla 174 şehir vardı. Bünun 82 sinde nüfus 100 bini geçiyor. Ya- '!;_ım milyondan fazla nüfusu — olan |şehirler ise ön bir tane, — Aşağıdaki rakamlar bu fazla nü- ; uslu şehirlerin seneden seneye na. *Bıl arttırığını gösteriyor: 1926 1939 Moskova — 2:029.000 - 4.137.000 Leningrad — 1.690.000 3.191.000 Kiyev 514.000 — 846.000 - 453.000 — 810.000 i (eski Nijnt Novgorod), 422000 — 644000 Odesa 421000 — 604.000 Taşkent 324000 585.000| | Tiflis 294000 — 519.000 Rostov 308.000 — 510.000 Dnyepropetroysk 437.000 — 501.000 Soövyetler birliğinde şehirlerin bu inkişafr neden ileri geliyor? Evvelâ köylülerin şehirlerdeki fabrikalara, nakil işlerine ve diğer iktisadi saha- lara toplanmalarından, - “Pravda,, ya göre, 1926 dan 1939 a kadar 18,5 milyon kişiye yakmıı bir nüfus köy- lerden şehirlere gelmiştir . Şehir nüfusunun — fazlalaşmasına ikinci sebeb doğanlarla ölenler üze- rindeki nisbetinin — artmasıdır. Bu fazlalık bugün 5 milyon — 300.000 dir. Nihayet, üçüncü bir sebeb var ki bu da Stalinin iki beş senelik plânı- ni neticesi olarak memleketin sa- nayileşmesidir.Bir çok köyler, kasa> balar 1926 daki sayımdan bu sene- ki sayrma kadar mühim birer sana- yi eşhri olmuştur. 1926 da — henüz köy ve kasaba sayılan yerlerin nü. fusu bugün 9 milyon 800 bine çık- muştır, Moskoya gazeteleri bu — hususta çok dikkate değer tablolar çiziyor- lar. Bilhassa Siberyada —Amerikanın (on dokuzuncu asırdaki — inkişafına benzer bir süratle sanayi merkezle? rinin büyüdüğünü görüyoruz. Bir iki misal alalım: 1926 da 3.894 nüfusu olan Sta- linsk bugün 169.538 — nüfusluk bir şehirdir. Umumt harp — esnasında kurulmuş olan ta şimaldeki — Mur- mansk liman şehrinin nüfusu 8.777 den 117.054 e çıkmıştır. Prokop- in nüfusu — 150.717 den 107.227 e; Cerjinskin nüfusu 8.510 dan 10.3,415 e; Stalinabın nüfusu 5607 den 82.540 a, yükselmiştir. Daha güzel bir misal: “Pravda,nın işaret — ettiği gibi, bugün, Rusyada beş şehir vardır ki on iki sene evvel mevcut — değildi. Bunlar: 165.937 nüfuslu Karagan da, 145.870 nüfuslu Magnitogorsk, 76.207 — nüfuslu — Stalinogorsk, 70.746 nüfuslu Komsomolsk ve 58.761 nüfuslu Blağgoveşsçenek'dir. Şüphesiz bu, seri bir sanayileşme den ileti gelen muvakkat bir inkişaf tır ve bu nisbet bundan sonraki se- İnelerde muhafaza edilemiyecektir. Şimdi gelelim köylü nüfusa: Köylü — nüfusu 1926 — daki 120.713.801 den 1939 da 114.557. 278 ze düşmüştür. Demek oluyor ki Sovyetler birliği bugün artık e- sas itibarile bir köylü memleket de- ğildir. Bundan daha on iki sene - evvel köy nüfusu umum nüfusun yüzde 82,1 ini teşkil ederken, bugün bu nisbet yüzde 67,2 ye düşmüştür. Bu, ihtilâlden sonraki Rusyanın ta- rihinde büyük bir hâdisedir. Gene “Pravda,,nın işaret ettiğine göre, ziraatin kolletifleştirilmesi do- layısile son on iki sene zarfında köylerin çehresi de çok değişmiştir. 1926 da köy ziraatinin ancak yüzde 1,7 si kollektifleştirilmiştir. Bugün bu nisbet yüzde 93,5 dur. Rus köyü artık bir “Kolhoz,, olmuştur. “Prav da,, bu süretle ziraf mahsulâtın art- tığını da işaret ediyor. 1926 dâ 120 milyon 713.801 köy- lü 14 milyar 800 milyon — rublelik mahsulât — vermişti. — 1938 de ise 114.557.278 köylü 18 milyar rub. lelik mahsulât vermiştir. Bulgaristanda Burgaz - Pomole tren hattı açıldı Sofya, 25 (A.LA.) — Bülgar A- jansr bildiriyor : Karadeniz boyunca — yapılan Burgaz — Pomole tren hatti bu- gün kral tarafından merasimle a- çılmıştır. Merasimde kraliçe, sa. ray ailesi ve erkânı, parlâmento reisi, nazırlar kalabalık bir halk kütlesi hazır bulunmuştur. Kral, söylediği nutukta, Bulgar fenci ve işçilerinin bu yeni müsa. lemetperver eserinin iktısadi ve kültürel ehemmiyetini kaydeyle- miş ve mıntakaya refah ve terakki temenni eylemiştir. Kralım nutku çok alkışlanmıştır. Fransızların Verdün zaferi General Gamelin bir nutuk - söyledi Verdun, 25 (A.A.) — Verdun zaferinin 23 üncü yıldönümü mü. nasebetiyle bir nutuk veren Gene. ral Gamelin, Verdun kıtaatının kahramanlığını — hatırlatarak ve Petaini tazimle yadettikten sonra demiştir ki: “— İhtilâlin çocuğu olan ve 1792 den 1918 e kadar ki mücadeleler- den doğmuş bulunan Fransız mil- letinin, hudutları dahilinde taksim | kabul etmiyen ve hudutları öte- sinde de hiç bir şey istemiyen bir bütün olduğunu tekrar ilân edi- yoruz, ' Bizzat imparatorluğumuz, “iş. letilecek ham maddeler,, temini i- şinden bambaşka bir şeydir. Bu imparatorluk bayrağımızın ve me- deniyeümi:in etrafında - birleştir- ..- ., ee esa se vt Satye binası tahkikatı (Başlarajı 1 incide) rimize gelmiş ve dün tatil olması yüzünden bu sabah saat onda ad- liyeye müracaat etmiştir. Hamdi Emin Çap Dördüncü Sorgu hâki- mi Sami tarafından derhal sorgu. su yapılmış ve on dakika süren bu sorgudan sonra birinci tetkik dairesine çağrılan Hamdi Emin Çapa, müddelumumi muavini Sab- ri tarafından mevküuf olduğu bildi- rilmiştir. Bunun üzerine saat tam 12 de adliyeden çıkan Hamdi Emin Çap Ankara caddesinden arkadaşlariy. le beraber bir otomobile binerek tevkifhaneye gitmiştir. Dördüncü sorgu hâkimliği Hamdi Emin Çaptan sonra Fın- dıklıdaki 105 bin lira kıymetinde- ki binayı Denizbanka 250 bin lira. ya satan Satye şirketinin müdü- rü Valeri şahit olarak sorguya çekmiştir. Bu sorgu da on dakika kadar Satye binası tahkikatı çok kısa bir zamanda bitirilecektir. İstan. bul Cumhuriyet müddeiumumisi Hikmet Onat bu sabah bir muhar- ririmize demiştir ki: — Hâdisenin şahitlerine —da- vetiye çıkardık. Tahkikatı kısa bir zamanda bitireceğiz. Tevkif edilenlerden hiçbiri şimdiye kadar bize resmen müracaat ederek tah- liyelerini talep etmiş değillerdir.., meye muvaffak olduğumuz millet. lerin ittihadıdır. Verdun ölüleriy- le birlikte hepimiz zaferin bazı ih" tiraslarım ve gayretin karşısında tereddüt etmekle kazanılamıyaca- ğına ve hürmetin de tavizlerle sa- tın almamıyacağma kani bulunu. yörüz.,, y MHM h»ıa 'Ib öefe Piz OT GAS DKM S GS G aa < İ c —W Üa 1 Be'edivesi İlanları Çöp nakliyatı için kiralanması lâzımgelen kamyonlar için açık eksiltme yapılacaktır.Bir senelik kira tahmin zabıt ve muamelât müdürlüğünde görülebilir. Taliplerin 225 bedeli üç bin liradır. Şartnamesi liralık il kteminat mektup veya makbuzu ile ihale günü olan 27-6-939 salı gü- nü saat l4 de Daimi encümene gelmeleri lüzumu ilân olunur. (4147) & * Adet Beherinin tah- min bedeli K, 6000 26 750) 26 750 35 120 150 320 85 150 : 24 200 100 LA Soba borusu "Dirsek Deveboynu Dirsek Soba tablası Maşa Kürek Odunluk İlk okullar için yukarda mîktar ve tahmin bedelleri yazılı bulunan soba malzemesi açık eksiltme suretile satın almacaktır. Şartnamesi zabıt ve muamelât müdürlüğünde görülebilir. İhale 5.7-939 çarşamba günü saat 14,30 da Daimf encümende yapılacaktır. İsteklilerin 190 li- ra 92 kuruşluk ilk teminat makbüz veya mektupları ile ihale gününde muayyen saatte daimi encümende bulunmaları. (4417) nr mıntakalara göre gözden — geçir- mek de faydalı olacaktır. Ümt edileceği gibi, en fazla nüfus artması Siberyada ve - Kafkasyada!' görülüyor. Nüfusun en fazla arttığı' mıntakalar ve 926 dekine nazaran nisbeti şunlardır; — Kırgızıstan Ermenistan Tacikistan Azerbaycan Özbekistan Gürcistan Türkmenistan yT Bununla beraber, üç tumhuriyet var ki buralarda Sovyetler - birliği- nin vasati nüfusu artış nisbetinden aşağı derecede bir artış görülüyor. - yüzde 46 GR&ESLG Vasati artış yüzde 15,9 olduğu hal-| -- de Beyaz Rusyada yüzde 11,7, Uk- raynada yüzde 6,6, Kazakistanda da yüzde 1,2 dir. Uzak şark ve Ural mıntakaları en fazla nülus inkişafı gören yerlerdir. Diğer yerlerden gelen üç milyondan fazla bir nüfus buralara yerleşmiş-' tr. Filhakika, bugün Rusya bir dahi- li muhaceret memleketi — olmuştur. It muhacerete sahneydi. Fakat, bu- gün bu muhacereti Sovyet hüküme- ti de teşvik ediyor ve bu — suretle, garbi Rusyada, Koihozlara — ziraat için müsait toprak temin — etmek maksadı ile, haddinden fazla kala- balık denizler boşaltılmıştır. Yukar da işaret ettiğimiz üç cumhuriyette /İnüfus inkişafının az — olmasına da sebeb budur. Tabit, 1939 sayımının neticeleri Moskova guetelerıne heyecanlı ya: zılar yazmak için — fırsat veriyor. Gazeteler Sövyetler birliği ile “ka- pitalist memleketler,, arasında Mu: kayeseler yapıyorlar ve bu muka. ye-eler daima kendi lehlerine çıkı- vor. Matbuat nüfus sahasındaki bu xaffakiyetleri Rus — ihtilâline ve “Stalir idaresi.ine atfediyor.. Fakat,halkın sıhhati düşüncesi ha- rteket eten ve çok çocuklu — aileleri tesvir edici kanunları olan demok- rat bit memleketin de Sovyetler bir- liğindeki gibi neticelere varmıyaca. ğını kimse iddia edemez. Aşikâr olan ve çoktan bilinen bir şey varsa o da şu ki, o mmtakalar— dnkı kavimler çok nüfüus l Sovyetler birliğindeki nüfus artışıEsasen Rusya daima böyle bırdahı getınr Kimbilir, belkı bir gün bu (Baştarajı 1 ıncide) Bucak nahiyeleri Suriyede kalmış- tır. Bunlara mukabil Kürd dağın. dan bir miktar arazi ile tavizi ve Andifli ile Çayırgâh arasında bu- lunan ve şimdi Suriyede sayılan Harem şösesi Hatay hudutları içi- ne alınmıştır. Hatayda bulunan ekaliyyetler, altr ay içinde isterlerse Süriye ve Lübnan Cüumhuriyetlerine geçe- bileceklerdir. Bu suretle tabiiyetlerini değiş. tirecekler 18 ay zarfında Türkiye- yi terketmeğe mecbur tutulacak- lardır , Hatayt terkedenlerin paraları İskenderundaki Merkez Bankası şubesine — yatırılacak, Fransanın Cumhuriyet Merkez Bankasındaki kliring hesabıma yazı yazacaktır. Halk Antakya olarak değiştirilmesini istemekte- |dir. Hemen Mherkes Atatürkün koyduğu bu isimden vazgeçme . mekte müttefiktir. Fransız Hariciye Nazırının nutku Archon, 25 — (AA.)— Bonnet, cenubu garbi mıntaka- sı radikal sosyalist federasyonu” nun ziyafetinde bir nutuk irat ederek Moskova ile müzakerele re devam edilmekte olduğunu 'beyan etmiştir. Mumaileyh, bu bapta sarih ve kati malümat ve izahat veremiyeceğini, ancak Fransanm Sovyet Rusya ile ya prlan müzakerelerin süratle ne ticelenmesi için elinden geleni yapmakta olduğunu söylemiş - tir. Türk - Fransız itilâfından bah seden hatip, Türk Başvekili Re- fik Saydamın “Türk * Fransız birliği"dünya sülkü için bir k&““ zançtır.,, sözünü tekrar etmiş * tir. Bönnet, ittifakın kati —met ninin iki hükümetin Akdenizde bir harbe — sevkedecek - herhangi bir taarruz vukuu takdirinde yek diğerine mütekabilen yardım ve müzaherette bulunmak hu * susunda muüutabık kalmalarını natık olacağını söylemiştir. Bu taahhüt, kati bir itilâfnamede tasrih edilecek ve aynı zamanda bu itilâfnamenin gayesi, Bal - kanlarda emniyeti garanti — altına almak olacaktır. : Şrki Akdenizde Majino hattı Londra, 25 (A.A.) — Türk - Fransız itilâfr hakkında tefsir - lerde bulunan Deyli Ekspres ga- zetesi, bu itilâfla şarkt Akdeniz- de bir Majino hattr vücuda ge - tirilmiş olduğunu yazmaktadır. Fransız gazetelerinin neşriyatı Paris, 235 (A.A.) — Türk - Fransız anlaşmaları hakkında Figaro —gazetesinde — Dormesson şu satırları yazıyor: Menfaatlerin tabii temayül - lerle bu kadar iyi bir tarzda uy duğu bir anlaşma nadir vaki o lacaktır. Anlaşma, Ankara « Pa ris ve Londrada ne kadar iyi kar şılanmışsa, Kahire, Atina ve Bükreşte de o kadar iyi karşılan mıştır. Yirmi yıldanberi fevka- lâde ileri adamlarla idare edilen, müttehit, kuvvetli ve kiyasetli Türkiye hem kendisi hem de "aşkaları için barış istiyor. Tür- kiye de bizim gibi her türlü ta arruza karşı koymağa azmet - miş bulunmaktadır. Buna binaen siyaseti bizimki- ne tam tamina uygundur. nüfus fazlalaşması, medeniyet de- diğimiz inkişafla, garpta olduğu gi- bı orada da yavaşlryacaktır, (La Tribune des Natiöns) Andrt Pierre isminin Hatay | Harbe karşı diğer bir manla Epogue gazetesinde Donadiecu l yazıyor: , Almanya, — İtalya, İngiliz - Türk anlaşmasmı takip etmiş olan Türk - Fransız anlaşmala - rının akdinden müteessir görü - nüyorlar. Bu memleketler, bir kaç ay evvel büyük ümitler bes ledikleri Türkiyenin barış cep - '“esine iltihak etmiyeceğini zan- nediyorlardı. Ümitleri suya düş tü ve Akdenizdeki vaziyet aleyh lerine çevrildi. Niçin hiddet gös- terdiklerinin izahı kabildir. Republigue gazetesinde — Bricon yazıyor: Türkiye Suriye ile hududu - nun değişmez mahiyetini tanı - maktadır ve vu memleketin top- rak bütünlüğüne riayeti kabul eylemiştir. Suriyeyi Türk isteklerinin tevlit ettiği ağır ihtimallerden kurtaran bu taahhüt hayati bir | ehemmiyeti haizdir. Öcuvre gazetesinde Tabouis yazıyor: Boğazların muhafazasmı Tür kiyeye iade eden Montrö anlaş- maları gibi bu anlaşmalar gösteriyor ki, ne Fransa, ne de İngiltere — tatbikr — imkânsız hale gelmiş olan muahedelerin veyahut idamesi dünya barışını tehlikeye koyabilecek olan beyy nelmilel vaziyetlerin yeniden tetkikinden imtina etmemekte - dirler. Yeter ki bir şantaj değil, gerçekten bir tetkik mevzubahs olsun. Türkiye ile olan muka - velelerimiz paktın 19 uncu mal desinin fiilen hakiki bir surette tatbikr olmuştur. Populaire gazetesinde Brosso lette, 'Türk - Fransız anlaşmale: rını:“harbe karşı diğer bir ma - nia,, olarak büyük bir memnu- niyetle karşılryor, fakat bunla - rın kâfi olimadığımı ilâve ederek İngiliz - Fransız - Sovyet anlaz- malarının da bir an evvel akdini istiyor. Singapur konferansı Londra, 25 (A.A.) — Sin gapurdan Röyter Ajansma bil - diriliyor: Kent kruvazöründe toplanan Fransız * İngiliz konferansına reislik eden İngilterenin Çin su larındaki filosunun başkuman - dant Amiral Sir Perey Nöbele konferans müzakereleri bittik - ten sonra şimal Çin sularına ha- reket edecektir. Bu malümatı veren tebliğde, “Müzakere edilen mevzular. ve verilen kararlar hakkındaki mat buat neşriyatının tahminden i- baret bulunduğu,, ilâve edil - mektedir. Kent kruvazörünün yarın ak- şam hareket edeceği zannedili- yor. (Devamı 5 incide) Kudüs Yahudileri | Kudüs, 25 (A.A.) — Yahu- di ziraat bahçelerine girmeye muvaffak olan bir çete efradın- dJan on beşi, kıtaatla yapırlan bir müsademe neticesinde ölmüş - tür, Telaviv, 25 (A.A.) — Milli askeri cemiyete mensup on iki müfrit Yahudi, halkı din uğrun- da silâha sarılmağa davet eder- çen yakalanmıştır. Bu tedhiş hareketile mücade- le etmek için çalışmakta olan mutedil mahafiller ahaliyi inzı - bata ve dahili ikiliği intaç ede - cek cinai politikadan vazgeçir - meğe davet eden bir beyanna - me neşretmişlerdir.