13 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Cinayet romanları ve cina- yet dosyaları yüzünden Hayata dair Ratiyo türkçesi diye türkçe konuşmalarından 1 in İşe bir nihayet ve e i. Doğrusu biz dil hu- s3 KAİ derecede titizlik göz e Yanlış kelime kullanan Ki wep > Birçok kimseler bilirim Merk, mdilerine bir ecnebi süsü İhr gesi diller bildiklerini ve rna , varla düşündüklerini gös. K op tuhaf bir türkçe konu" Bu > tini gesi sakidir. Sanatine hürme- “ & için bu yazımda adini Timi, |, “temediğim bir muharri. ; bir İküyeinde. lal iyi kaldığı şti, Hatırımda Keçal #öre şöyle bir cümle: day, alar €n mutenâ şap MU Yazar, Dİ ona saklarlardı.,, Bu. muharrir, o© cümlede ieni ley, , nes Şilles hi röserva- Bean gi, * meilleyrs coups de cha liniy, ,“İüşündüm, sonra sizin di. Tang üme etmek lütfunda bur Talak” demek istiyordu. “Keman kaz, yerine “keman oynamak, Vaksağı inn muharririmizin Bu Kene şüphesiz o idi. ti, yen icatlar devam © edip , AA halk arasına yayıldı, haty a dilleri konuşmaktan, maktan âciz olan kimseler bile “vapur slmak,, diyen. mah, Suhlarım büyük bir kia ts Yapıyorlar; böyleelik- lik ettiklerini zannediyor Baha Tevfik'in gaze. türkçede kibar'ın ne Olduğu malümdur, ii Sad kongre kürsüsünde iin müdafaa ederken azadan ti, Kin va istemeyiz. diye bağır Yönü, tak ğun gerçekten bilmi- ix herhalde kongreye iş- iş , afasında en gülünç a- 9 ii Türk radiosu speaker'le Bir genç hiç sebepsiz iki adam öldürdü! Arizonanın meşhur müddeiumu- misi: “Oğlumun cinayet işlemesine ben sebep oldum!, diyor tevkif edilir edilmez altı yaşında bir çocuk gibi Amerikada büyük bir müddei- umumünin oğlu iz bırakmadan iki cinâyet işlemiş, fakat sonra bir. denbire sinirleri bozularak kendi. sini yakâlatmış ve ağlaya ağlaya cinayetlerini itiraf etmiştir. Bu nevi cinayetler Amerikada şimdi âdeta salgın Kkaline gelmiş - tir, Amerikada cinai romanlara kar $ı olan rağbet ve romanların cina- yetleri âdeta bir muadele şekli. he sokuşları 15 ile 18 yaşında ©. lan, hattâ daah ileri vararak yir. mi beş yaşına kadar bulunan gençler üzerine kötü tesirler yap- makta, onlar da: “acaba bendeiz bırakmadan adam öldürebilir mi. yim?2.,, tecessüsünü uyandırmak. tadır, Bu defa Amerikada işlenilmiş öaln cinayet de, bu marazi teces- süş ve idâlanın bir netitesinden başka bir şey değildir. Cinayeti işleyen genç 22 yaşm.; dadır. İsmi Robert Burgunderdir. Üniversite talebesidir, Çok zeki ve galışkandır. Eski izcidir ve izci ni. şan: almıştır. Babası Arizona şeh. rinde müddelumumidir. Müddelumumi, çocuğuna cina- yet dosyalarını karıştırmağa mü- saakle ettiği için kabahatli olduğu. nu itiraf etmektedir. Bu dosyala. “İzm, ve okumasını fazla sevdiği po- lis romanlarının delikanlı: Üzerin- de çok kötü tesirler yapmış oldu. le zona kırlarında dolaşırken büyük bir otomobil #rmasının mümessil. leri olan iki insana rast gelmiştir. Gayet tenha bir yerde karşılaştı. &ı bu iki insanı bilâsebep öklür-| müş ve üzerlerinden de hiç “e şey almamıştır. Bu cinayeti bilâ- sebep işlediği ve o adamlarla ken.) di arasında daha evvel de hiç biri münasebet olmadığı için eğer si. sirleri mukavemet etseymiş ele geçmiyecekmiş. Halbuki cinayeti işledikten sonra genç adamın müt hiş surette sinirleri bozulmuş, evi. ne dönmeğe cesaret edememiş ve altı gün dışarığa dolaşmıştır, Diğer taraftan da bir köylü, © tomobil kazasına uğradıkları zan- nedilen iki maktulün (cesetlerini bulmuştur. | Burgundere gelince, Arizona.| dan kaybolan yegâne İnsan oldu. ğu için bütün şüpheler üstüne yük lenmekteydi ve aranılmakta bulu” nuyordu. Kendisi Teenesee hükü- meti hudutları içinde yakalanmış, Ankarada Posta Umum Müdürlüğü binası Bu sene Ankarâda posta, telgraf hüngür hüngür Fırıncılar Belediyenin | bu fikrine muhalif Belediyenin İstanbulda birek. mek fabrikası yapmak itemesi fırıncılar arasında alâka uyandır. mışıtr. Maamafih esnaf bir fabri" ka ile bu işin başarılamıyacağı id. dia ederek mınta mıntaka fırın Jar açılması lüzum geldiğini söy. Ismektedriler, Fırıncılar Cemiyeti a diyorki; — Fabrika yapılacağını ge. zetelerde gördük. Belediye bize bu yolda hiç bir suretle müracaatta bulunmadı. Biz milli şef Ismet İn- önüne bu husustaki fikrimizi söy- lemiştik. Bugün İstanbuldaki fr- rınlar çoktur. 182 fırın yerine 130 fırın şehir ihtiyacını karşılayabilir. İstanbulda eskiden günde 7000 çuval un işlenirken bugün bu miktar 3000 çuvala hüş. müştür. Buna mükabil fırm mev - çudu ancak 250 de 182 ye inmiştir. Biz belediye nizamılarma riayetkâr olursak fabrika yapmak © teşebbü- sünden vâzgeçileceği söyleniyor. Belediye nizamnamelerine aykı. İrat erlanlarin cezalandırıl. ğı veya dükkânlarının kapatıldı. ğiru düşünürsek bugün bütün f» rınların belediye nizamlarına uy. gun hareket ettiğini anlarız. Bu halde iş belediyede demektir, Bursada bir yaralama hâdisesi Bursa umumi evlerinden birinde sarhoşluk yüzünden bir cinayet ol. muş, Hamza isminde bir genç ağır sirette yaralanmıştır. Sarhoş ola - rak evlerden birine giren Ali, İbra. him ve Alâeddin adında üç genç i. le Hamza isminde diğer birisi ara- sında kavgu çıkmış, bunlardan İb. rahim bıçağı ile Hamzayı ağır su. retle yaralamıştır. Yaralı hastaneye kaldırılmış, AN ile İbrahim yakala Reisi bu | sarak tevkif edilmişlerdir. | | | el mes.) Türk - Ingiliz anlaşması münasebetile Yazan: M. DALKILIÇ ÜN Büyük Millet Meclisinde kükümetimizin dış siyasetini teşrih ve tahlil ederek çok mühim ve veciz beyanatta bu. D Junan muhterem Başvekilimiz Dr, Refik Saydam, Türk - İngiliz anlaşması hakkımda müşterek beyannameyi ve hükümetin dış si- yasetini Millet Meelisinin tasvibino arzelti, 35$ reyle ve ittifakla itimad boyan edilen hükümetimizin dış siyasetinde vardığı netice, Türk topraklarınm tam emniyetini temin yolunda en isabetli bir tezahür bulunmakta ve hakikaten Başvekilimizin söylediği gibi sulh ve emniyet gibi tek hedefi tahakkuk ettirmiş olmaktadır. Şu veya bu devletin, Akdeniz üzerinde müşterek ve milli menfaatleri bulunan devletler üstünde bir hezemonya tesisine tevcecüh etmelerinin Türk Cumhuriyetinin emniyeti bakımından da lâkayt kalmamıyacak ve bilhassa bitaraflıkla ne gibi tezahür vereceği beklenemiyecek bir değerde olduğuna şüphe yoktur. Ayrca Balkan yarımadasındaki umumi emniyet havası üze, rinde milessir olacağında şüphe götürmiyen yeni bir devlet adımı karşısında da gene bitaraf bir vazı tavrın isabetsizlik olacağı da pek tabiidir. Dünya siyasetinin Akdeniz ve Balkan yarımadası mevzuları etrafında bu endişeli manzarasının, bütün cihan sulh muvazenesini ihlâl edici mahiyetinde herkes müşterektir. O halde Akdenizdeki (btirasları önleyici mahiyette bulunan k 4 İngiliz anlaşması, cihan harbi ihtimallerinin izalesinde en müessir, en kuvvetli unsur ve sebeb olmuştur. Ayrıca bu anlaşmanın, herhangi bir devlet aleyhine tevecelih etmiyen vasfı, Türk Cumhuriyeti ve Büyük Britanya devletinin miişterek menfaatlerine müteallik tecavüz hareketlerinde yekdi.. erlerine sıkı bir yardım ve müzaheretle müdafan esasından bas- ka türlü tevil de götürmez, Anlaşmanm yüksek gayesi, hodbin bir tezahür taşımıyor. Gerek Akdeniz emniyetinin teessüsü ve gerekse Balkan ya, rrmadasına müteveccih hâdiselerin tam bir emniyete bağlanması gibi, esasatı ihtiva eden Türk - İngiliz anlaşması, mahiyeti itiba, rile Türk Cumhuriyeti ve Büyük Britanya Devleti menfaatlerini koruma nlspetinde dünya sulhünü de teyid edecek unsurları ihtl- İ va bakımından bir milletlerarası kıymet İfade etmektedir, Buzün sulhü korumak İçin harbe hazır olmak İüzumu müle- arife halindedir, Harbin mevzuunu, toprak ve menfaat kavgaları gibi hodbin bir hedeften yalnız dünya sulhünü himaye ve tesis gibi yüksek bir ideale kavuşturmak için sülhperverlerin, ayni zamanda kendi menfaatlerini de ihtiva eden bir dünya sulh muvazenesi etrafında £ harbetmek lüzumunu kabullenmiş bir anlaşma muvacehesinde ba, Tandukları asikfirdır. Bumu bilen Türk hükümeti, İngilterenin hu, yoldaki teklifine lâkayt kalmıyarak samimi bir anlaşma müzake, 5 resine girişmiş ve filhaldka bu müzakerat dün Mill Meclisin tas- i vibine iktiran eden yedi maddelik iki devlet müşterek beyanname : si İle bir renlite olmuştur, Türk Devletinin buzünkü dünya siyasetindeki rolü çok mü- ; Milmdir, Büyük Britanya İle anlaşmamızm ve Fransa devleti İle ve i büyük ve komşu dostumuz Sovyet Rusya arasındaki müsait müza, ? kerelerimizin tezahürü, üzerimize terettüp eden vazife ve vecibe, : lerimizde en dürüst, en sağlam, en emin ve dünya sulhü bakımın. dan en şamil prensip ve esaslarla hareket eiliğimize miyar olu- yor, Bir toprak İddiasmda olmadığımız ve yani umumiyetle her- hançi bir devlete teveccühümüz bulunmadığı nisbette, toprakları, ? mıza ve milli menfaatlerimize teveccüh edebilecek bir kem narara bile tahammülümüz olmadığını da ilân etmiş bulunuyoruz. Bunun en büyük müeyyedesini şerefli ve muzaffer ordumuz. dan alıyoruz. Bu anlaşmanm bir tek ifndesi olabilir: Akdenizde sulh müemmendir. Çünkü kahraman Türk ordu- İ #w ve donanması İle Büyük Britanya kuvvetlerinin, herhangi bir teraviz karşımda elbirliği ile bu tecavlize karşı koymaları ka- rarlaşmıştır, Dünya siyaseti bu anlaşmayı yadırgamıyacaktır. Çünkü Tür. kiye Cumhuriyeti ve Büyük Britanya devleti için gaye olan sulh bu anlaşmayla bir kere daha tecessüs ve teeyyüt etmis bulunuyor. Buna göre mühterem Başvekilimizin söylediği gibi Büyük Britanya devleti ile müşterek hedefimiz su oluyor: — Sulh, fakat ayni zamanda emniyet! ia Aİ lemamtnme ağam amma Çalışkan bir nahiye halkı Trabzon, 12(A. A.) — Bugün Yorma nahiyesinde vilâyetin ve da. ha ziyade nahiye halkının yardımı ile yapılarak yeni halkevi binasmn temel atma töreni yapılmıştır. Biz gazeteciler için ns kötü bir haki- Nurullah Araç kat, Terkos suyudur, Keski 187 salılsa da, 72 kişi okusa! a ii ini all e dl İK akşam gazetesi şöyle bir haber İstanbul süt yerine günde 20.000 Nire Mitre, istihsal 30,000 | “EY *İve telefon umum (müdürlüğü için “iyor, 8 me... burlalaıklar İş:İbir bina yaptırılmasına karar veril Messam (Yesim meraklısı hırsıza) Keti he, adionun türkçesi memle-|miştir. Binanın projeleri hazırlan. | - Devam et, yoksa ateş ederim, Se- yk ki onu, pda dinleniyor; de-İmış ve 262 bin liraya keşli yapıl | sin yaptığın daha iyi. aş ai bütün memleket çocuk | mıştır. — İngiliz karikatğrü — #beak, kabildir. O halde ve sek mizi İstedikleri ha. Bi müsaade edilemez. | o Bir dakikada İstanbulda we İngiliyet #özetelerde okumuş) o kaç kişi gazate okuyor ? Rasgele hal Sin ME D UNYADA bir dakikada meler olu. ————— Sesi gi i arı yor,, sütununda gazetemiz şu habo- ğ yalin günle çkıca, meme) ir veryar Sut yerine terkos e Masindan Tikan İngilizcesinin “istanbulda 72 gazete. satılıyor, 187 bi Va kana karak telâşa düş| kişi gazete okuyor.,, B veriyor: Bi, enin. Ji i dillerinde Gimler Aradaki fark 115. bag aş m hissetmişler, Bunun 75 İ kahvelerde ayni gazeteyi terkos suyu mu içiyor? kay iza bü Köstermeli, ço-| okuyanlardan olsa, demek ki kırkı ds ense İstihlâk 50.000 Dene Gi bir türkçe din.İ üzerinden, nakil vasrlalarında yan gözlerle litreymiş. Bu arada 20,000 litre fark ters ül etmemeliyiz.) | hirazlama okuyanlar oluyor. kostan temin olunuyormuş. Anlaşıldı ya, bizde milli içki; Çok çalışkan ve hamiyetli olani bu nahiye halkı beş sınıflı büyük bir lunacaktır, Elli yillik bir karı koca ENE bir akşam yerikimiz. Bay Nuri Me Bayan Ulviye adında bir karı kocadan bahsederek: “Türkiyenin en mes'ut çifti, izdivaçla, rının 5 İnci yıldönümünü kutluladılar, EM sene içinde bir defa bile kavga etmemiş. ler, biribirlerinden hâlh bir dakika ayrıl mağa tahammül edemiyorlarmıs.,, Darılmasınlar, saka ediyorum. Resimde her İkisinin de gözlerinde ko- enman birer güzlük görülüyor, Anlaşılıyor ki karı koca biribirini sim- diye kadar, daha İyles seçememisler. Mim, mekteb yaptırmıştır, bu sone bu ye.) birlik ni binada tedrisata o başlanacaktır. Düşünceler | Matbaa işçileri birliği iği Matbaa İşçileri Bir yarın ikinci kongresini aktediyor diye İ gazetelerde okuduk. Uzun bir mazisi olan; vaktinde hayırlı mesleki faaliyet göster ( miş bulunan, fakât son. zamanlar- İda inhilâl etmiş denecek kadar latalete ve bozgunluğa uğrayan Mürettipler Cemiyetinin hayırk ibir istihalesi ile meydana gelen ve yalnız matbaa mürettipleri de. gi, bilâmum matbaa işçilerini bir araya toplayan bu birliğin ilk kongresinde yedi aylık kadar sü. jren ilk faaliyet devresinin raporu” nü okumuş ve © zaman cemiye” iyi bir idare heyeti elinde bütün matbaa müfid, tam mânasiyle faal ve ha. yırlı bir teşekkül olduğunu gör“ Jmüştük. Çünkü yedi ay kadar kısa bir jzaman içinde hakikaten büyük bir gayretle çalışan idare heyeti; 190 lira ve bir sürü borçlarla devraldığı kasayı ilk kongreye bütün borçlarından kurtulmuş ve mevcudu 1.400 liraya yükselmiş olarak arzetti, Yedi ayda elde edilmiş olan bu muvaffakıyet en mübalâğasız ola. rak muazzam diye tavsif clilebi tir. Matbaa İşçileri Birliğinin faali. yeti yalnız bu kasada gösterilen muvaffakıyetle de hülâsa edile“ mez. Bu yedi ay içinde birlik mu. âvenete muhtaç azalarına hasta ve ya işsizlere 290 lira ve cenazesi 0- lanlara cenaze kaldırma masrafı İye tâbi tutulmasmı temin için bü. İunmuştur. Bundan maada birlik, azaları içinde iş verenlerle veya hükü, metle aralarına halledilecek hak” W meseleleri olanlara bu hakları. nı kullanmaları için yardım ve bilhassa ne kadar yorucu bir mes“ lek olduğunu biz muharrirlerin pek iyi bilip takdir ettiğimiz mat, aa işçilerinin sekiz saatlik mesa. isçilerine iye tâhi tutulmasın ztemin için bü“ yük faaliyet göstermişlerdir, Son toplantısında idare heyeti iş kanununa riayet etmiyen mat, İbaalar hakkında gelen şikâyetler rin hakikatini öğrenmek üzere | Ankara ve İstanbul iş dairelerin? müracaat ettiğini ve tahkikat, tetkikat neticesinde hakikat te. beyyün dlince yolsuzlukların &- nüne geçilmesine çalışacağın; bil dirmiştir, Diğer (taraftan her meslekte bir tanesi bulunması W zım gelen bir teavlin sandı kurmak, ve işçi shıp vermenin bir- likçe teminine çalışmak ve işçi kursu açmak, ücret bâaremleri te. sisine çabalamak, kooperatif kur. mak, esnaf bhastahanesine iştirak &tmek, daimi bir avukat tutmak, ve mesleki bir mecmua meşret * mek gibi hayırlı tasavvurlarından bahsetmiştir. i Sabahtan akşama, akşamdan #2. baha kadar teştiki mesai ettiği- miz matbaa işçileri arkadaşları - muz kadar biz de bütün yürekten idare heyetinin bü tasav. wurlarından bir çoğunu meydana Ayrıca gene nahiye halkı tarafm -| çetirebildiğini bu senelâ kongrede dan yaptırılmakta olan hükümet hi! okunacak rapordan öğrenmeği te hast İki ay sonra ikmal edilmiş bu.) menni etmekteyiz. “ Sust DERVİŞ — Na iş yaparım? — Şojâr mektebinde muallimim. — Fransız karikatürü —