30 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

| Belki Afife, Türk sahnesinde ' kadın san'atkârı — kendisinden O tak Türk içtimai tarihinde elbette | siplerini ve Türk sahnesinde çalış İ yorüm. - neden hepimiz kendisini W Halbuki ;.'.î — mış bir insandı. Sahneye çıkarken vermek isyanını gösterirdi. î)ı.sımdüğüm — İlk sahneye kadınlarından Afife - Yazan: SUAD DERVİŞ “Türk temaşa sahnesine ;ilk çıkmak cesaretini gösteren Türk kadmı Afife isminde genç bir Türk kızıydı. hayatına atılan büyük artist Bedia gibi unuturamadı.. ğ bu jesti Türk kadınlığının ilk inkrlâpçı, hattâ ihtilâlci hamlesi ola- “— Hele sahneye çık, seni saçlarından götürürüm.,, tehdidiyle karşılaşır ve ona büyük bir cesaretle: “—- İstediğin yere götürürsün .. Fakat ben camları kırarım, de- - mmirleri sökerim, gene buraya gelir, bu sahneye çıkarım.,, cevabını qıâı ı;ıkan Türk kendine takaddüm eden kliğer gayet kısa bir zaman sonra sahne Fakat onun ki kıymetli bir yer tutacaktır. M “Halbuki seneler var ki hepimiz - burada Türk sahnesi münte. an kadın elemanları istisna etmi- unuüttük. o,Türk kadınınıniçtimai inkılâbının barikadına çık. her gecte polis komiserinin : sürükliye sürükliye Onu bu kadar şiddetle ve iştiyakla bağlandığı sahneden uzak- lı.ştn'an âmilin istidatsızlık olmasına, onu sahnede bulunduğu kısa inandırmak kimbilir | '.wıı% bir zaman içinde seyretmek zevkine ulaşmış olanları '_ıg güç olur. 'l..'îı'ı Afifeyi, sahneden uzaklaştıran, soğutan âmiller muhakkak ki l %'l bir.takım sukutu hayaller olmalıdır.. _'” € Sahne hayatının kimbilir nasıl çetin bir mücadelesi, ( hNe şekildeki kıskançlık, rekabet tezahürleri bu genç kızı sahneden — gekti. Bunu bilmiyoruz. hamlesiyle -açan bu san'atkâr dirnaşinaslığı tamir etseler, bize V'i Fakat eğer Türk sahnesi, kapısını Türk kadınına ilk cesaret Türk kadınını munu onu bir kere anıp onun nef'ine ve şerefine bir müsamere ver- meği on beş senelik inkılâp hayatının bir tek gününde hissetmediy- se, hiç olmazsa Halkevlerinin tiyatro kolları bu nankörlüğü ve ka. hatırlamak lüzu. Türkiyenin her yerinlde ayni gün İ de bir “Afife gecesi,, yapsalar, onu memleketin her köşesinde ansa. - İar, onun cesaretini inkılâpçı Türk kadınlığının bir fedakârlık ve kah. — ramanlık menkıbesi olarak anlatsalar, onu gençlere tanıtsalar bu su- © Tetle bu kadına esasen maddi ölçülerle ödeyemiyeceğimiz borcumuz, bu manevi yollarla ödemiş oluruz. Ve belki bu yapı. lan şey Türk sahnesine de vazifesini hatırlatır. manevi Suat DERVİŞ Şehrın temizliği Kaldırımı bozuk sokaklar temiz -- tutulamıyor Belodi:,'e şehrin temizliği için a - - Çılan — mücadelenin - tatbikatın - — dan olarak umumi caddelere konu . /— lacak olan çöp kutularını vaz'a haş | lımuşür — Çöp kutuları evvelâ tramvay dü- ',_r — rak yerlerine dikilecektir. Çünkü — belediye gşehrin umumi caddelerin - de yaptığı bir tetkikte şehrin te - müiz sörünmemesmde âmil olan baş- bi kı— geyin tramvay ve otobüs bi - 4 | letleri olduğunu görmüştür. Vatan Jııkmı başka atacak bir yer bula. İ ,_ _mdıklı.rr için naçar yere attıkları Ki .. #ramvay biletlerini kutular konul - — duktan Bonra arabadan iner inmez kutuya atmakta kusur etmiyecek - | | İeri muhakkak görülmektedir. Be . - İediye çok işlek olan tramvay ve — ötöbüs durak yerlerine iki ayrı sü- — tonda kutular koydurmaktadır. Belediyenin yaptığı tetkikler sı - : _nimdı. 'ine şayanı dikkat bir ci . — het meydana çıkmıştır. Umuümiyetle piı olan caddelerin en çok işlek o- hn caddelerden ziyade kaldırımları “bozuk ve kenarda kalmış caddeler | olduğu görülmüştür. Halk kaldırımı | yer yer gökmüş, su birikintileri 0- /— lan ve birçok yerlerini de toprak —kaplamış bulunan caddelere ehem: miyet vermemektedir. Fakat buna İ .muhıbn Kapalıfırmdan — Türbeye kıdır yapılmış olan asfalt yolun “en işlek caddelerden biri olduğu halde çok temiz kaldığma, halkın — bu yolda yere bir şey atmamağa | gayret ettiğine dikkat edilmiştir. — v u Yazİ şötygilllin — — w d .Hİ KSa e u çet A el ee Çi | P t 'F 'ü g * MA l Rami'ye otobüs seferleri tekrar başladı . ——— Belediye, Rami otobüslerini, seler ' yapamıyacak kadar çürük olmala- — rından dolayı seferden menetmişti. - Birdenbire otobüssüz kalan Ra- /— mi halkının şikâyetlerini mucip ©- | lan bu hatta işletilmek üzere mua- ' yeneleri yapılan tiç otobüs muvafık — bulunarak işlemeğe başlamışlardır. "k 'tanbul 9 “Kıdem zammı —- «gören öğretmenler Liste dün Maarif Müdürlüğüne - bildirildi 1938 ders vılı sonunda — kiıdem zammı görmesi lâzımgelen öğret- menlerin listeleri Maarif vekâleti târafından tetkik — edilerek kültür direktörlüğüne bildirilmişti. Bu lis tede evrakı eksik olduğu için zam alamıyan ve vaziyetleri etralında Maârif müdürlüğünden izahat is- tenen öğretmenlere ait listenin tetki ki bitirilerek dün Maarif müdür- lüğüne gönderilmitşir, Listeye göre kıdem zammı alan öğretmenler şunlardır: 1600 den 17,50 ye çıkanlar İstanbul 55 inci okuldan Melâhat, Üsküdar Alemdarköy başöğretmeni | İbrahim, Beyoğlu 17 inci okuldan Nimet. 1750 den 2000 çıkanlar İstanbul birinci okuldan — Bedia, İstanbul 45 inci okuldan Abide Yü- cel, İstanbul 8 inci okuldan Mebru- re, İstanbul 16 mcı okuldan Ayşe, İstanbul 47 inci okuldan Nazif, İs- uncu okuldan — Semiha, Beyoğlu Kâğıthaneköyünden Halil Duru, Üsküdar 22 den — Süreyya, Beykoz 50 den Münevver, Kartal merkez birinci okuldan Fatma, Ça- talca Karacaköyünden İhsan, İs- tanbul 36 mcr — okuldan Mustala Nüuri, v 20 liradan 22 ye çıkanlar İstanbul 55 den Makbule, İstan: bul 11 den Şükriye, İstanbul 14 den Fatma Nimet, İstanbul 15 den Sa- biha Bilsen, İstanbul 11 den Beşir, | İstanbul 13 den Galip Tarhan, Bey oğlu Okmeydanı yatı - okuluündan Hamide, Beyoğlu altıncı okuldan Halise, Beyoğlu 9 dan Fahriye, Ça- talca Mimar Sinan okulundan Os: man. 22 den 25 liraya çıkaniar İstanbul 17 inci okuldan Hatice Saziye, İstanbul 57 den Ömer Tev- fik, İstanbul 16 dan Tahsin. Havalar - güzelleşti. A AF A K Paşabahçe fabrikasının mamulatı Birkaç müessesenin inhisarı altında mı ? Züccaciye tüccarları dün ticaret odasında sanayi tetkik heyeti reisi Şevket Süreyyanın reisliğinde top: lanmışlar ve bilhassa küçük züc- caciye tüccarları birçok şikâyetler ve dileklerde bulunmuşlardır. İleri sürülen noktaların en mü- himlerinden biri piyasayı tamamen ellerinde tutan birkaç büyük mües- sesenin rekabetinden kurtarılmala- rı etrafındadır. Küçük züccaciye tüccarları bu a- rada bu büyük müesseselerin gerek hariçten, gerekse Paşabahçe fabri- kasından külliyetli mal alarak bü- yük iskonto temin ettiklerini, sonra da kendilerine kolayca rekabet ede- rek piyasada istedikleri gibi oyna- dıklarını ileri sürmüşlerdir. Serma- yeleri olmaması yüzünden fazla mal alamıyan küçük tüccarlar bu reka- betten çok müteessir olmakta ve bu vaziyette de fabrika ile aralarında tadır. Küçük tüccarlar fabrikanın kendilerine de büyük tüccarlara ©- lan nisbette iskonto yapmasını iste- mektedirler. Diğer taraftan büyük müessese sahipleri ise kendilerinin bu işe faz- la sermaye bağladıklarını ve aldık- latı külliyetli mallar — dolayısile de fazla iskonto yapamanıklarını söyle- mişlerdir. Sanayi tetkik heyeti reisi dilekleri not etmiş ve dün akşam Ankaraya gilmiştir. y Emlâk bankası 1938 de Yarım milyon lira kâr etti Ankara, 29 (A.A.) — Emlâk ve Eytam Bankası heyeti umumiyesi bugün toplanark bankanın 1938 yılı mesaisine ait idare heyeti ra- porunu ve bilânçosunu tetkik ve tasvip etmiştir. Raporda, bankanın geçen yıl i- çinde başta Ankara olmak üzere birçok şehirlerimizin imar hare- ketlerinde üzerine almış bulundu. ğu vazife kayt ve bu yoldaki yar- dımların son yıllar içindeki inki- şafı bilhassa tebarüz ettirilmiş bu- lunmakta idi. 1938 yılı mesaisinin verimi ola- rak 500 bin liraya yakin bir kâr temin etmiş bulunan bu milli mü. essesemiz mesaisine ve faaliyetine daha ziyade bir inkişaf verebilmek için bu kârı tevzi etmiyerek ihti” yat akçesi meyanına almıştır. Kr e RER İstanbul mebusları İstanbul mebusluğuna seçilen Ali Kâmi, Akyüzle Abidir Daver dün valiyi ziyaret etmişlerdir. bir. komisyonculuk, yapılmış olmak:; | Eminonü civarında kiralar gene yükseldi Bir küçük dükkânın kirası Jll, hava parası 5.000 İirayı buldu Eminönündeki istimlâk dolayısile geçen senedenberi ateş bühasına yükselmiş olan kiralar biribirini ta- kip eden Sultanhamamı ve Bahçe- | kapı yanğınlarından sonra tekrar yükselmiş ve memleketimizde hiç- bir zaman görülmemiş bir hadde vasıl olmuştur. Bunun yanıbaşında ödenemiyecek kadar fahiş “hava paraları,, da yer alınca Eminönün- den Sirkeciye kadar olan — mıntaka dahilinde bir dükkân kiralamak a - deta şehrin herhangi bir yerinde bir apartman inşa ettirmekten çok da. ha pahalr bir hale gelmiştir. Bu va- ziyet karşısında, gerek Eminönü istimlâk mımntakasından açıkta ka- lrp da elân dükkân bulamıyan, ge. rekse şimdi yanrıgımlar dolayısile a - çıkta kalan ticarethane ahıplerı alâkadarlara baş vurmuşhrdrr Yapılan bu müracaatlarda Bah - çekapıda bir tek kücük 'muiıâiîebi&î dükkânma 5,000 İira “havd parası,, istendiği ve bir dükkânın kirasmın 300 lira olduğu gösterilmektedir. Hasan deposu yangını Maznunlardan Mustafa serbest —bırakıldı Hasan deposu yangınını çıkaran Aliyi teşvikten suçlu olarak Musta- fa adında bir genç yakalarımış, sulh mahkemesinde sorguya çekil* dikten sonra tevkif edilmişti. Müustafanın yapılan tahkikat s0- nunda suçta bir iştiraki — görülme- diğinden dün hakkında tahliye ka- rarı verilerek serbest bırakılmıştır. Müddeiumumilik henüz — hakiki müşevviki tesbit edememiştir. GT Kaput bezlerinin evsafı Ankara, 29 — Kaput bezlerinin tip ve evsafiı hakkındaki nizamna- me mer'iyet mevkiine girmiştir. Nizamnameye göre, kaput bezle. rinin bir topu 36 metre olacak, her topa müessesenin ismini, be- zin enini ve uzunluğunu, tip işa- retini gösterir damgğalar vurula . caktır. Nizamname el tezgâhları mamu lâtı hariç olmak üzere Türkiyede dokunan bütün ham kapot bezleri- ne şamildir. Ve bu mamulât nizam nâmedeki hükümlere göre kontrol edilecektir, Teftiş memürları ka- pot bezlerinden onar santimlik üç nümune alabilecektir. Toton amca fotoğrafçı Bundan evvel yapılan müracaat - larda vilâyetin isteği üzerine Tica- ret Odası hu hususta tetkikler yap mış ve kiralarm üç misline kadar yükseldiği tesbit edilmişti. Son yan ginlardan sonra ise bu yükseliş çok daha fazla olmuştur. Buna da se - bep yangınlardan açıkta kalan mü, esseselerin hepsinin büyük mücs - geseler oluşudur. Hatayda Fransız delegesi Bu sabah Antakyadan Ankaraya geldi Ankara, 300 (Hususi) — Suriye Fransız yüksek komiserliğinin Ha 'tay deleğesi albay Collet bü' sabah ki/Toros” sekepresile avAntakyadağ buraya gelmiştir. —H Tapu defterleri demîn dolaplarda muhafaza edilecek Tapu ve kadastro umum müdür- lüğümemleketin birçok yerlerinde ekser ahşap binalarda ve hükümet daireleri içinde bulunan tapu da- irelerinin — delter ve kayıtlarının tahta dolaplar içinde bulunmasın- dan dolayı çok zarar — görüldüğü herhangi bir yangında hu kayıtların tamamen yanıp kül olduğunu naza- rı dikkate alarak mühim bir karar vermiştir. Bu karara göre tapu dai- releri ileride müstakil ve kâgir bi nalara yerleşip muntazam kasalara sahip oluncaya kadar tapu defterle- ri demir dolaplar içinde muhafaza edilecektir . 'Tapu idaresi, ilk olarak bu dolapr lardan taşra tapu daireleri için 50 tane yaptırrarak tapu — dairelerine gönderecektir. Bilâhare yeniden do laplar yaptırılacaktır. varrm —e Beşe Reisin mezarı bulundu Türklerin Karadenizdeki hareket lerinde büyük bir rolü olan meşhur Türk denizcilerinden Beşe reis ve ayni ailenin yetiştirdiği şöhretli de- nizcilerin kabirleri şimdiye — kadar meçhüldü. Son günlerde Beşelerin kabirlerinin Şile civarında bulundu- Bu haber verilmiş ve müze idaresi müze mımarını evvelki gün hemen mahallinde tetkikler yapmağa gön- dermiştir. Bir şoför metresil yaraladı Karnı Deşilen kadınin hayatı tehlikede Galatada kanlı bir hâdise olmt? bir kadın ağır surette y ardlanmîşuf İki çocuk babası olan Mahmut isminde bir şoförün 3-4 senedir br İ raber yaşadığı Despina adında yaşında bir metresi vardır. Despina bir müddet evvel Mah mudü bırakıp başka bir adamla İ7 mite kaçmışsa da Mahmut dostü nun peşini bırakmamış, İzmite İ' derek metresini — geri getırml!j“f' Despina ile Mahmut BGYOİ“ Balıkpazarında bir odada cıtum'ial' tadırlar. Evyelki akşam Desşpina Mahmi' — la gene kavga etmiş ve evden gitmiştir. Metresinin arkaşını DI rakmıyan — Mahmut, Deqme"m Tünele kadar uzandıktan sonra dan da bankalar caddesine inen F* o zaman metresinin yanına sok B rak barışmak teklifinde bulunmuş tur. Fakat kati bir red cevabı HW ca, bü sefer fena halde kızan Mah' mut bıçağını çekerek metresifli karnına saplamış, barsaklarımı şarı fırlatacak şekilde büyük bi yarâa açmıştır. Despina can havliyle feryada bas” lamış etraftan yetişenler çok — ** varalı olan kadını Beyoğlu hastâ nesine kaldırmışlardır. Despinan hayatı tehlikededir. Vakadan sonra kaçan Mahfn“ her tarafta aranmaktadır. Hat — Yağ fiyatları yuksaldl Belediye sön günler'de mahlüf yağ satışını kat'i surette mene'” mişti. Bu karardan sonra, yaığdla sıkı bir kontrol altında bulundü rulmakta ve mahlüt yağ satmald” rına meydan verilmemektedir. Bunun neticesi olarak halis y* fiyatları yüzde oön nisbetinde yü selmiştir. e Hacı Eşref vapuru karaya oturdu Beykoz civarında Serviburm daki gaz depolarından petrol leyen Hacı Eşref vapuru ı.ıllf“l akıntısına kapılmış ve sahile dür şerek kumluğa oturmuştur. VaP gönderilen romorkör taıraıfıt'l'—wı yüzdürülerek kurtarılmrştır. Vehbi Demıre| f'. Başvekâlet müsteşarı ; | oldu J- Ankara, 29 — Dahiliye müst” şarı Vehbi Demirelin başvckap ; müsteşarlığına tayini yüksek t L dikten geçmiştir. | Vehbi Demirelden acılan dalim İ ye müsteşarlığına da Konya vB" si Nazif Erkinin tayini kararlf?" | rılmıştır. İsparta mebuSU İbrahim Demiralay Ankarada dlduf Son intihapta yeniden meb'usl” ga seçilen eski İsparta Mmeh'ust İbrahim Demiralay Ankarada ver fat etmiştir. Cenazesi bugün H çIKIP l A ranlık sokağa saptığını görmüş * L | ı partaya nakledilecek yt oradi. defnedilecektir. | |