15 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

FK -- — Y VA KF O âleher iti islikametta de yolcu nak- "i HABER — ı::—___._#.__—.—'- ——— — - —— ” Fekoslovakya Almanya wrafından işgal edildi Başlarajfı 1 incidi Hâdiselerin seyri şöyle — olmuş. kar: Slovakya diyet meclisi, Hitlerin azledilen Slovakya başvekili Tisso vasıtasiyle yeni Slovakya başveki, line vordiği bir emirle gizli bir top- lantı yaparak “istiklâl” ini ilân et- mistir. Karpat Ukranyası hükümeti de dün aksarı hütün ecnebi hükümet- “—illerine birer mühtıra Karpat Ukranyasınm ken. dini müslail bir devlet saydığmı ve buru İlân ettiğini bildirmiştir. ler mür* vererci Meturada, Karpşt Ukranyası mil Ptinin yeni müstakil devleti hima. c>leri altma almaktan imtina et - memelerini Hitlerden, AÂlman mil- i-tinden ve Alman hükümetinden rica etmiş olduğu ilâve edilmek . Farlinde dün geceki mölâkat Pu, vaziyetin İlk safhasıdır. Bun. Adan ronra hâdiseler biribirini takip otmit ve büsbütün başka bir mahi. Şet almıişlr: Alman hükümeti, Çekoslovakya- pın Moravya ve Bohemya mmtaka- larında bulunan bir kısım Alman - ların zulüm gördüğünü iddia ederek hududa asker sevketmiş, bunun Ü. zerine Almanyaya karşı koyamıya. cak kadar âciz olan Prag hüküme- H ne yapacağını gaşırmış, nihayet Çek cumhurreisi Haha geceleyin saat onda Berline giderek Hitlerle görüşmüştür. Hitlerin emri Bu mülâkat hakkında Çekoslo. vakya Başvekil Berandan alınan malümat şudur: Çekoslovakya Başvekili, Hitlerin Çek Cumhurreisi Haha'ya Alman « yanm huzur ve emniyeti için Bo - hemya ve Moravyanın işgali lâzım- geldiğini söylediğini Çek hüküme- | tine bildirmiştir. Alman kıt'aları bu sabah saat 6 da Çek toprakla. rına girmişlerdir. Çek arazisinin Alman ordusu ta, rafından işgalini müteakib Çek or- dusunun tedricen silâhları alma - caktır. Beran mülâkatta hiçbir münakaşa cereyan etmediğini, Hahanm Al - manyanın bir emri karşısında kaldı ğmı ve Çek milletine hitaben bir beyanname tanzimı ederek Çek mil. letinin mukadderatını Hitlerin el- lerine tevdi ettiğini bildirmek mec- buriyetinde kaldığmı söylemiştir, Nazırlar meclisi, her türlü muka- vemetin imküânsız olduğunu göre . rek reisicumhur Hahanın beyanna. mesini itlifakla tasvib etmiştir. “Bir nevi muhtariyet , Çek Cumhurreisile Hitler arasım- daki mülâkata dair Hâvas ajansı da şunları bildirmektedir: Haha, ve Hitler, saat 110 da, yeni başvekâlet binasında görüş . müşlerdir. Mülâkat Üç çeyrek saat Sürmüş, müfeakiben Haha, Çek ha riciye nazırı Şvalkovski ve Alman hariciyo nazırı Ribbentrop ile gö - rüşmüsştür. Bundan sonra Çek cumhurreisi tekrar Hitlere mülâki olmuş ve i. tilâfname s#aat 3,50 de imza edil . miştir. Neşredilen bir tebliğde iki tara. | fim orta Avrupada nizam ve sulhün büküm slürmesi arzusunu İzhar et- tikleri kaydedilmektedir. Haha, “sulhün tamamile tecsslis etmesi iİçin Çeklerin ve memleket- lerinin akıbetini tam bir emniyet. le Hitlerin ellerine tevdi ettiğini be vyen etmiştir,,. Hitler, bunu “kabul etmiş ve Çek milletini Almanyanın himaye, si atma almağa karar verdiğini söy İyi hâber alan mahfellere göre, bundan böyle Bohemya ile Moray- |* ya, Alman topraklariyle muhat &- razi parçaları telâkki edilecektir. Kendilerinin müstakil bir harici si. yaseli ve ordusu bulurmıyacak ve yalnız Idart bir nevi muhlariyciten müstefid olucaklardır. Almanyanmmı himayesi allına ko - nulmuş olan Pohtmia va Morüavin liyatı inkıtaa uğramiştır. Göbels, Alman Lıt'alarmın Bo - hemya ve Moravyaya girmeleri mü. nasebetile, bütün Alman halkmı bu hâdiseyi tes'ide davet etmiştir, Prağın işgali Gene Havas ajansmın Berlinden öğrendiğine göre, Alman ordusu gece yarısı Çek topraklarını işgale başlamıştır. Şehrin büyük bir kıs, mr daha şimdiden motörlü —Alman kıt'alarının İşgali altındadır. Prag şehri Alman tayyarelerin - den atılacak olan sekiz paraşütçü taburu tarafmdan işgal edilecektir, Çek kıt'aları, silâhları almmak üzere Alman ordusu tarafından ta- yin edilen —mühtelif mıntakalarda toplanmak emrini almışlardır. Çek zabitlerine üÜniformalarmı çıkarmak emri verilmiştir, Berlin radyosunun teblizi Bu sabat saat 8.55 te Alman rad. yosu, Alman ordusunun bu sabah Alman . Çek hududunu geçerek Bohemya ve Moravyaya girdiğini ve Alman tayyarelerinin Çek ara - zisi Üzerinde uçtuğunu ilân eyle - miştir, Neşredilen bir tebliğde bildirildi. ğine göre Alman kıt'alarile milisle. ri dün akşam Maerisch - Ostrau ve Vilkovici Mgal etmişlerdir. Prağ radyosunun hazin tebliği Prag radyosu, bu sabahtanberi bilâfasıla neşriyat yaparak halkr süküna davet etmektedir. Neşredi- len beyannamede şunlar söyleni . yor: “Sükünetinizi —muhafaza ediniz ve verilecek haberleri bekleyiniz, Buü sabah saat 6 da Alman ordusu memleketimizin şimal — hudutlarmı geçmiştir. Hepiniz işlerinizin başı. na gidiniz ve çocuklarınızı mekte- be yollayınız. Yalmanları . kahul etz mekten bağka bir gey yapamazsı - nız. Aşkerler garnizonlarında kala, caklar: ve mukavemet etmeden, iti- raz etmeden silâhlarınt Alman or- dusuna teslim edeceklerdir.,, Radyo şunları ilâve etmektedir: “Haha ijile Hitler arasmda yapL Tan mülâkatm neticdaj olarak Bo. hemya ile Moravya Alman kıt-ala- rı tarafından işgal edilecektir. Mo. törlü Alman kıt'aları şu anda hu. dudların her tarafından geçmiş bt lunmaktadırlar. Hükümet itaat et- mekten hastka bir şey yanamamıs- tir. Her türlü mukavemet milletir mahvolmasını intar edecektir.,, Cek halkı hayret ve saşkin!ık İ çindedir. Fakat Pragda sükünet hüküm sürüyor. İk icrsat İşgal edilen Moravska . Ostrova- da Alman generali bir beyanname neşrederek silâh, patlayıcı madde- ler ve radyo âletlerinin derhal tes. Hmini ve halkın saat 21 ile 6 ara- sında hususi suürette izin almadan evlerinden çıkmamasını emretmiş . tr. Kahveler saat 30 de kapana - caktır. Bu şemrin hilâfında hareket edenler, şiddetle teeziye edilecek - lerdir. : Hitlerin beyannamesi Berlin, 15'(A. A.) — Havas: Hitler, saat 8 de Viyanaya hare- ket etmiştir. Hitler, Alman milletine hitaben aşağıdaki beyannameyi neşretmiş” tir: “Birkaç ay evvel — Almanya, Çe- koslovakyadaki Alman ekalliyetini tahammül edilmez bir -teröre, karşı müdafaa etmek için müdahale et- mek mecburiyetinde kalmıştı. Son haftalar içinde Çekoslovakyada bu na benzer hâdiseler” olmuştur. Bu memleketin irki grupları arasındaki aksülâmel onları Prağdan ayrılma: ta seyketmiştir. Bunun neticesi ola* rak Çekosloyakyanın mevcudiyeti sona ermiştir. Pazar günündenberi muhtelif mın takalarda vahşiyane tenkil hareket- leri vukubulduğu bildirilmekteydi. Zulme uğrıyan gruplar her saat biz- den imdat istiyorlardı. Alman mül- tccıîîsrî akır akın Almanyaya gel- raekteydiler. Bu vaziyetin — devamılıi bin senodean fazla bir zamandanberi Almanyaya ait bulunan ve Alman- ya için hayati bir ehemmiyeti haiz olan bir memlekete nizam ve asayi- şin ortadan kalkmasını intaç edecek- ti, sulhu tehdit eden bu tehlikeyi u- zaklaştırmak ve bu “hayati saha,, da yeni bir nizamın — teessüsü için lâzımgelen şartları temin etmek üze- re Alman kıtalarını Bohemyaya ve Moravyaya göndermeğe karar ver- dim. Bu kıtalar, tedhişçilerin ve bun ları himaye eden Cek kuyvetlerinin silâhlarını alacaklardır. Alman kıtaları, tehdit altında bu lunanların hayatını muhafaza ede- cekler ve Alman milletile Çek mille- tinin tariht hakları ve — maddi ihti: yaçlarile mütenasip bir şekilde esasr lr bir sureti tesviye bulmak. — için lâzımagelen şartları ihzar edecekler- dir. Her Alman askerinin işgal edilen arazi halkına karşı bir düşman sıla- tile değil, o havalide kabule şayan bir nizam tesisine memur olan Al- manyanın bir mümessili sıfatile ha- reket edeceğini ümit ederim. Fakat bir yerde mukavemete maruz kaldı- ğınız zaman her vasıtaya müracaat ederek bu mukavemeti orada kırma” lısınız. Çek topraklarında büyük Al manyanın mümessilleri olduğunuzu unutmamalısınız.., Karpatlaraltı Ukraynasının vaziyeti Paris, 15 — Karpat —Ukranyası (Rütenya) hâdiseleri de dünkü ma- hiyetini değiştirmiştir. Karpatlaraltı Ukranyasında — bir istiklâl ilânma teşebbüs — edilmişse de oranın merkezi Suşttan gelen res mi haberlere göre bu bir nevi ikti- darı ele alma — teşebbüsünden ileri geçmemiştir . : Bu münasebetle neşrolunan bir 'tebliğde şöyle denilmektedir: İktidarı ele geçirmek için, — bazı ecneti unsurlar tarafından teşebbüs edilen hareket akim kalmıştır. Bu harekete teşebbüs eden Siteh cemi- yetine mensup Ukranyalı elemanlar Chust şehrinin stratejik — bazı nok- talarını isşgal etmişlerse de, az sonra silâhtan tecrit — edilmişlerdir. Şim- di askerf kıtaların nezateti altında "&ulunmaktadırlar. Askeri kıtalarla tandarmaların zayiatı 15 kişiden ibarettir. Sitech cemiyeti azasından 50 kişi ölmüş ve birçok kişiler de ya- ralanmıştır. Tebliğde, mezkür cemiyet azasın dan bir kısmının Romanyaya sığın- dıkları kaydedildikten sonra şehirde motörlü kıtaların tahşit edildiği ve zükünetin de yavaş yavaş — teessüs atmekte bulunduğu ilâve olunmak- tadır. 'Tebliğ, şu cümlelerle nihayetlen” mektedir: “Macar ordusu Sitch — cemiyeti mensupları tarafından taarruza uğ- radığını bahane ederek Karpatlaral tı Ukranyası hududunu geçmişse de, Ukranya zabitlerinin müdahalesi ü- zerine Macarlar ileri hareketlerini tevkif etmişlerdir. Fakat sonradan işler gene karış- mış, Karpatlaraltı Ukranyası Baş> vekili bir müsademede yaralanarak Romarıyaya kaçmağa mecbur olmuş tur. Macaristanın ültimatomu Diğer taraftan Macaristan da : Çek hııl.fımetine 12 saat mühl:tli bir oltimatom vererek Karpatlar altı Ukmynasmdaki çek askerle- rinin derhal geri çekilmesini iste- miştir. Bu notanın mühleti saba- ha karşı saat üçte bitmistir. İyi haber alan Alman mahfel- | lerde söylendiğine göre Macar ül- timatomuna verdiği — cevapta Çek hükümeti, Rütenyadaki Macar te- şekküllerinin serbestçe silâhlan- ması hakkındaki Macar tâlebini kabul etmemektedir. Bundan do- layı Macaristan, akalliyetinin em niyetini temin etmek için her va- sıtaya müracaat etmek mecburi- yetinde kalmıştır. Macar kıtaları Polonya hudu- duna dağru ilerlemektedirller. Lehistan hükümetinin resmi or ganı olan “Kurjer Poranny” ga- zetesinin verdiği malümata göre, Akşam Postarr — — ee amm ı — A T Sovyet Hariciye cmiseri Londraya Sovyelt hariciye komiseri Litvino| ger- Baştarafı 1 incide siyast mahafilde büyük ehemmiyet verilmektedir. 'Malümdur ki Mr. Hüdson martın 17 sinde Berline, 18 inde Varşova. ya gidecek, ayım 22 sine kadar o- rada kaldıktan sonra Moskovaya ha reket edecektir. Moskovada 5 gün kalacak olan nazır Sovyet hüküme- tiyle, İngiliz . Sovyet ticaret mü- nasehatı üzerinde görüşecektir. Gerek bu temaslara, gerek Lit . vinofun Londraya davetine büyük bir ehemmiyet veren siyasi maha- filde, Çemberlaynmım Londradaki Sovyet sefiri tarafmdan geçenler- de tertib edilen kabul resmine biz- zat gitmesi de İngiliz . Sovyet dost. luğunun takviyesi şeklinde tefsir olunmaktadır. ' Macar ve Polonya orduları bugün Lavoczne mevkiinde birleşecekler dir. Kaı'patlar Ukraynasının vaziye ti henüz malüm değildir. Burası- nın Almanlar tarafından işgal e- dilmesi muhtemel olduğu gibi Al- manya tarafından Macarlara iş- gal ettirilmesi de mümkündür. Bükreş; 15 (A. A.) — Havas: 4 Balâhiyettar mahfeller Rumen kıtalarının Karpatlaraltı Ukrayna sına girerek: 20 kadar kasabayı işgal ettiklerine dair verilen ha- berleri tekzipet mektedirler. Karpatlar altı Ukraynasından bir çok muhacirler Rumen hudu: duna gelmişlerdir. Bunlar muvak katen hududda alakonulmuşlar- dır. Bunlar hakkında ne muamele yapılacağına dair henüz bir karar verilmemiştir. Siyasi mahfellerde söylendiğine | göre Romanya vaziyetin inkişafı- nı büyük bir dikkatle takip etmek tedir. Kral Karol, hariciye nazırı Ga- fenko ve Kalinesko ile mühim bir mülâkat yapmıştır. Söylendiğine göre, Romanya hükümeti, Polonya ve Macaristan ile Karpatlaraltı Ukranyasında müşterek bir harekette bulunma- gı kabul etmiştir. Bu hareketin gayesi şudur: 1—Karpatlaraltı — Ukraynasın daki Rumen kasabalarının iştir-. dadı, 2—Macaristan ile arasındaki hududun şimali şarki istikametin- de genişletilmesi neticesinde Ro- | manyanın uğrıyacağı sevkülce- yişİ zararın telâfisi, İyi haber alan mahfellerde söy lendiğine göre, Varşova — Bükreş ve Budapeşte arasşında bu şekilde bir itilâf imza edilmiştir. LÂLE tekniğinin en son İicadı 1939 Modeli l WESTERN ELEKTRİK''dir. çağırıldı heyetleri ve halkevleri / |lü bir kamyonet hazırlamıştır. Kam | tan itibaren dıvarlara asılmağa baş- — 15 MM.T a 1"39__5_"_4 b N Sen KL î Ğî Sif ( Uaştara)t 1 ü cıde) umı veÖalri sandıkların başında buıumnak vaziflesini almışlardır. Seçim dolayısile her kazada parti tarafından nutuklar tertip edilmiştir. Üsküdar- da kaza bandosu, Bakırköy ve Ka- dıköyünde halkevleri bandoları çal- maktadır. Parti vilâyet merkezi de oparlör- yönet bu sabah saat 10 dan 12 ye kadar Eyüpte bulunmuştur. İlk ola- rak şehir bandosu istiklâl marşını çalmış ve bundan sonra plâklar var sıtasile halka hitap eden intihap nu- tukları verilmiştir. Ayrıca kamyo- netin üzerinde hazırlanan kürsüde de parti merkezinden seçilen hatip- ler söylevlerde bulunmuşlardır. Kam yonet bu akşam üzeri saat 15,30 da Fatihte — ve 16 ile 18 arasında da Taksim meydanımda bulunacaktır.' Diğer taraftan intihap hakkında bastırrları drvar afişleri de bu sabah- tanmıştır. Sinemalarda da halkı re yini kullanmağa teşvik edici propa- gandalar yapılmaktadır. Mebuslar başka vazife alamıyacaklar Halk partisi genel sekreterliği me- buslukla beraber başka vazifelerin yapılamıyacağını kararlaştırmış ve profesörlük yapan mebuslara birer mektup göndererek yalnız bir tarafı tercih etmelerini istemiştir. Bu zevat dün akşam cevablarını parti umumi kâtipliğine göndermişlerdir. Ab delar davâ$i. Jüri bu ayın sonunda ftoplanıyor Muharririmiz, şair ve edib Fazil Kısaküreğin bir seri zerine heykel ve âbideler da nün meselesi olmuştur. Bü hus (Cumhuriyet) ve (Tan) jke rinde çıkan. yazılar, abideleri! y tısadi ve içtimal şarüarımüıa gun olmıyacak — fiatlara ÇIE müttefiktirler. Mevsuk bir dan duyduğumuza göre bü nunda âibde jürisi güzel sanâfm;ü' kademisinde toplanacak ve pek him karatlar alacaktır. bundan böyle yapılacak & fiatı üzerinde muayyen bir Bü” | yin edileceği ve ı'nalivıatleı'i!!in marlar heyetince (tahlili tâbi tutulması esasmm VAZ6” vç Si söylenmektedir, Haber, jürisinin bu defaki içtimamdilr , halledecek vayı kökünden beklediğini kaydeder, Abid kalrya çıktığı ve 'ış:u'ilaı'tı'nîzls tenasib olmadığı üÜzerinde © mumiye açıkça tocellıî.tlıjt/ cüî ,r Neşet Ömer profesörlüğü ter tiğini, diğer taraftan edebiyat tesi profesörlerinden ’N.*[ehıîîe Köprülü, İsmail Hakkı Uzun blld"' me ve Mehmet Şemseddin ise gu tercih ettiklerini bıldıı'““şlı İl“ Üniversite rektörü Cemil mebusluğa seçileceği ve 3'9"”' nW sıhhiye müsteşarı Hüsamed ralın getirileceği haber VE Haber verildiğine göre, profesör | dir. J ile SABAH, ÖGLE ve AKŞAM dafı dişlerinizi fırçalay miğ Sergisine kafile ve 14 NİSAN MANHATTAN . NORMANDİ 1 Gün Roma 4 Gün Paris 21 Gün Noew York Bu ayın yirmi beşinde kayıtlar kapanıyor. Pasaport muamele- leri başlamıştır. NEW YORK | münferit seyahatlef 5 TEMMUZ OVEEN MARY-NOR 7 Gün Paris 16 Gün New 18 Ağustosta dönüS Dünyanın en lüks bu tr lantiklerindeki — yerler 9 TEMMUZ TALEBE MUALLİM 2 Gün Bükreş 1 Gün Bııtoı-damı 9 gün New York 2 Gün Paris, Dolmakta olan bu ucuz ve zevk.! li seyahat için hemen kamara.' larınızı alınız 29 TEMMUZ REKS ROMA Pire . Napoli , Nis Czbelü New XYork yenlere dö gidip geu“ verilir, | lerimiz bu akşamdan itibaren alan müe *Abdülvahab'ın Le.a'SL ile,, beraber son çevirdikleri YAŞASIN AŞK ekstfa filmini göstermeğe bağlıyacaktır. Her türlü yanlışlığa m ahal kalmamak ve irae 10/ W tesbit ve kat'i şeraiti kararlaştırmak üzere a!akadü" &* direktörlerinin şimdiden müesseselerimize müracadt * raya kaydolunmalarımı tavsiye ederiz. AîLKAZAR Sinemasında UĞUÜN matinelerden itibaren Şimdiye kadar — görülmemiş B mevzulu ve çok enteresan olan iKim öldürdü? gCHARLIE CHAN ve KATHERİNE de MİLLEtarafından | Gençlik ve Heyecan,.. Spor... dehşe; fılml başlı)or men k:-.paumî/ | Tek olarak seyahat etm? Seyahat acentalığı / _ N A T T A Galafasaray, ıstanı:._uı/ 4 Istanbul ve taşra sinema"' * ları müdürlerine İ Özen Film Müessesesinden Aşkın Göz Yaşları filminin gösterdiği ve olduğu fevkalâde büyük rağ'beltten cesaret hâlâ göl”"*"x , çahit y (4 mellh’ İ ayın ** Ğ tçümei | pide eler? * fiyâ gel gbidel ele imeki” ril —# -— yotl 511”” yütte” i,ü' bl”' p*' i?’k