15 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Stalin'in nutku Yazan: Nizameddin Nazit Ruzs bemlinist partisinin umumi köngresi münasebetile söz alan Stalian, dünya politikasınm Moskova zaviyesinden nasıl görüldüğünü izah eden uzun bir nutuk söylemiştir. Dünyanm altıda biri üstünde hâkim olan Mos#kova, mihver merkezleri- nin ve büyük demokrat mitropol'le- rin büyük nutuklara devamlı birer kürsü ve açık kapalı birçok siyasi temaslara devamlı birer sahne ha- lini aldıkları son iki yılda, bilhas. sa geçen yılım dört ayı ile bu yılm gu iki buçuk aymda pek müsbet i- zahlar bulmıyan bir sükün içindey- di. Birçok efkârı umumiyelerde kolay bir tasvib bulamıyan “temiz- lik ameliyesi” Moskovanm saflarını daha ziyade sağlamlaştırması Bu. retinde tefsir edilemiyor; ve Südet günleri Japonyanm Han- keu'yu aşmtası hep Moskovanm za- rarına kaydediliyor, Katalonyanım sukutu, İspanya hâdiselerinin İnki- çafı ve bilhassa Ukranya etrafımnda. ki konuşmalar, Moskovayı, derdi başımdan aşkm, kendi derdi kendi- ne yeter bir “mütereddid” ve “en- dişeli” gibi göstermek İçin kâfi se- bebler addediliyordu. Stalin'in son nutku, Sovyetler Birliğini Avrupa merkezlerinin ölçülerile anlamağa imkân bulunamıyacağını izah edi. YOr,. Filân meselede Rusyadan niçin bir ses çıkmadı? Falan işi Moskova neden kendi üstüne almıyor? Fakat Moskova- nn bu sinişi tehlikeyi görüp kork- r:asmdan ileri gelmiyor mu? Sıyasayı nazarivelere fazla bağlı sayanların Çin, İsnanya ve Orta Avrupa meselelerinde Paristen ve Anşlus * Londradan bol hatalı ve hesabsız bir müdahale beklemekle ne boş bir ümide kapıldıklarını anladığımız gibi, şimdi Stalinin nutkundan da Sovyetler Birliğine hâkim olan Bi. yasi olgunluğu anlıyoruz. Stalin, bügüne kadar — çevrilen bütün manevraların hedefini iyice anlamış bir müesseseyi konuşturu- yor. Ve bu müessesenin kudretine emin, körükörüne atılmaktan müc- tenip olduğu kadar icabımda vazifa sayacağı işi başarabileceğinden ü - mitvar bulunduğunu göze vuruyor. Ateşli tehdidlerden — ziyade, ze. hirli iğneler, tehziller, istihzalar ve zarif nüktelerle dolu olan bu nu- tuk bilhassa Ukranya meselesinde Londrayı, Parisi, Berlin, Roma ve Tokyoyu bir hayli zedeliyor. Gelişigüzel iktibas ettiğim şu iki cümleye bakmız: ' 1 “w Birtakım deliler bize sal- dırmak istiyorlar. Bunlar bilmeli- dirler ki bizde bunlara kâfi gelecek derecede deli gömleği vardır.., 2 “— Sinek file diyor ki, betbaht kardeşim, senin bu haline can da. yanmrıyor. Sana acıyorum, seni kur- tarmak, refaha ulaştırmak istiyo- rum.,; Görülüyor ki Stalinin hâdiseleri | Moskova rasat merkezinden göre- dur: Moskova yapılmak istenen şeyi biliyor, Sükünu telâşsız oluşundan ileri geliyor. Düşmanlarma; “— Deliler! Yaklaşmaym yanı- ma! Sizi bağlarım ha!,, Diyor. Yani kendini fil ve gözüne ilişenleri sivrisinek gibi görüyor. Nizameddin NAZIF yçark Demiryolları memurların'ın eski Şşirketten talepleri Muhakemenin dünkü celsesinde, şirketin e3<idan ecnedilere tazminat verdiği anlaşıldı Eski Şark Demiryollarında uzurn seneler hizmet etmiş olan yüz: lerce Türk amele ve — memüurunun kumpanya aleyhine açtıkları ikra:- miye talebi davasına dün devam e& dilmiş ve muhakeme çok dikkate de- ge bir safhaya girmiştir. Senelerce gördükleri hizmetin ta- bit bir hakkını istiyeri kimseler, eski şirketin tesisatını hükümete sattık- tan sonra on para tazminat dahi vermeğe lüzum görmediği yüzlerce eski memüurdur. Bu memurlar bu- gün 15-20 senelik hizmetlerini bir metelik tazminat ve ikramiye alma- dan kaybetmiş bulunmaktadırlar. Çünkü tabiatile Nafia vekâleti an- cak kendi idaresinden sonraki hiz- met senelerini tekaütlük hakkı ola- rak tanımakta ve eskiden şirket için geçen uzun seneleri hesaba katma- maktadır. Bu vaziyette hakiki bir tekaütlük müddetini doldurmak i- çin eski memurların 20-25 sene da- ha çalışmaları lâzım — gelmektedir. Halbuki bu yüzlerce memurun esa- seti birçoğu 20 sene çalışmış kimse- lerdir. Bu takdirde bir 20 sene daha hizmet görmelerine imkân yoktur. Bü memurların biraz olsun vazi- yetlerini düzeltecek senelerce emek sarfettikleri eski şirketten bir miktar tazminat alabilmektir. Bunun için açtıkları dava da dün bu yold? ilk netizeyi vermiş olmaktadır. Malüm olduğu üzere eski — Şark emiryolları şirketi bundan birkaç sene evvel hizmetinde — çalıştırdığ” birçok ecnebi memurlara toptan yol vermek mecburiyetinde — kalmış ve yerlerine Türk memurlar almıştı. Bu memurlardan mühim miktarı şimdi Yunanistanda bulunduğu için mahkeme geçzn celsede hariciye ve- kâleti vasıtasile bu memurların o za- |- man Şark demiryollarından tazmi- nat alrp almadıklarının Yunaniş:- tandan sorulmasına karar vermişti. Dünkü celsede Yunanistandan gelen cevap okundu; bunda senelerce ev- vel işten ayrılan ve bugün — Yunan demir yollarında açlışan bu memurlara Şark demiryollarının taz minat verdiği bildiriliyordu. Yalniız ceyabın tercümesinde bazı noktalar ve bilhassa bu tazminatın ne nisbet- te yani senelik hizmete mukabil ne kadar verildiği sarih —değildi. Bu yüzden mahkeme, cevabın hariciye vekâletinde bulunan rumca ve fran sızca aslınım celbine karar verdi. Ay rıca Nafia vekâletinden de — bu işe | ait o zamanki bordroların istenmesi de kabul edilerek mahkeme 6 nisan tarihine bırakıldı. Mahkemenin dünkü celsesinde o- kunan ve Yunanistandan gelen ce- vaba göre Şirketin bugün Türk me- murlarına on para bile tazminat ver memesine mukabil o zaman yüzlerce ecnebi memura tazminat — verdiğ! | katft olarak meydana çıkmış olmak:- tadır. Bu suretle Türk memurları: nın da sarih hakları anlaşılmıştır. Mahkeme yakında bu hususta kara:- rını verecek ve bu karar memurların lehine olduğu takdirde eskiden ecne- bi memurlarına verilen nisbet dahi- linde ve senelik hizmet miktarlarına Ttöre kararlaşacak tazminat, hükü- metin eski şirkete ödiyeceaği — satış bedeli taksitlerinden — kesilecek ve memurlara dağıtılacaktır. " PLPGREAEL LK Milletimizin birlik kuüudreti, çok kuvvetli ve çok ümitlidir. Valandaş, mebus seçiminde vereceğin — teyle bu hakikati bir kere daha isbat ede- ceksin, PPP RPRRAEE A rek söylediği nutkun — hulâsası şu-| b a — — /HÂABER — Akşam Postast “Tıbbiyeliler bayramı” dün Üniversite konferas salonunda kutlu. lanmış, nutuklar söylenmiş, geceleyin de Maksim salonunda bir balo verilmiştir. Tafsilâtını diğer sütunlarımızdai bulacaksmız. Resimlerde 5 MART — 1539 ——— Üniversite rektörü Cemil Bilsel nutkunu söylerken ve toplantıda H zır bulunanlardan bir grup görülüyor. örr Para çalan Darphane ameleleri Üç kişi sekizer aya mahküm oldu 400 tane beş kuruşluğu cebleri - ne doldurarak kaçmaktayken yaka. lanan darphane amelelerinden En- ver, Saim ve Halidin dün Sultanah met Üçüncü sulh cezada muhake - meleri yapılmış ve üçü de sekizer ay hapse mahküm edilmişlerdir. Saf bakır istihsalâtımız Senede altı milyon İira'ık yirmi yedi bin tonu bulacak Ergani bakır madeni Türk ano, ninâ şirketi heyeti umumiyesi bu a. yıa son ğgünü Ankarada toplanacak- tır. Bu heyeti umumiye toplantısı ialelâde” olmakla berabar-- ayrı. bir hususiyeti —haiz bulunmaktadır. Çünkü bu tonlantı ile şirketin' yeni başlıryacak olan devresinde uzun yıllardanberi mütemadi bir şekilde muazzam tesisatınım hazırlıkları ile meğgul olunan Ergani bakır made- ni işletmeğe açılacaktır. Senede 7500 - 10,000 ton saf ba, kır istihsal edecek olan Ergani ba. kır madeninin hemen bütün tesisa- tr ikmal edilmiş sayılmaktadır. Şim di madenin son kıstmları üzerinde çalışılmaktadır. Bu zengin maden- den çıkacak bakiır bu yaz dünya piyasalarına arzedilmeğe — başlıya. caktır. Artvin vilâyetinin —zengin bakir yataklarından Morgol da faaliyetö geçtikten sonra, yani 1940 senesin- 'de Türkiye dünya piyasalarına se. nede 20.000 ton saf bakır çıkarabi- lecektir. Bunun ihraç kıymeti bü - günkü piyasalarda cari fiauf göre, mektedir. Bu suretle şimdiye ka- dar toprak altında kalan bu cevher ler memleketin esaslı servet kay- naklarından biri olacaktır. 17 Bin İirelık sulistimal İki gencin muhakemele- rine dün başlandı iT bin küsur Jliralık suiistimal suçluları olan, İş Bankası Beyoğlu tasarruf hesapları memuru Müş - fikle arkadaşının —muhakemelerine dün birinei ceza mahkemesinde baş lanmıştır. Banka — müfettişlerinden Feridun, Ferid ve daha birkaç kişi şahid olarak dinlenmiş, muhakeme tahkikat ikmal edilmek üzere baş- ka bir güne bıralılmıştır. $enevi 6.000.000 türk lirasınt gec. | # Tıbbiyenin kuruluş yıldönümü dün Üniversite konferans salo- nunda büyük merasimle kutlu- lanmıştır. Toplantıda Üniversite Rektörü ile bütün Üniversite pro- fesörleri ve tıp âlemimizin tanın- mış simaları hazır bulumuştur. Tıp bayramı münasebetiyle 5 meşhur tıp üstadlarından İbni Si- na, dahiliyeci Fevzi paşa, Musta- fa Efendi, Abdülhak Mollanın por treleri ile süslenmiş salon tama men dolmuştur. Merasime saat 14 de şehir ban dosunun çaldığı İstiklâl marşı ile basşlanmış, arkasından Rektör Ce mil Bilsel bir açılış nutku söyle- 'Miştir. Rektör bu nutkunda Türk hekimliğinin yuvası olan tıp fakültesinin değişmez ananesi o- lan yurda ve insanlığa hizmet yo lunda yükselmiş tıp şöhretlerimi- zi takdir ve hürmetle anmış ve Atatürkün ölümünden sonra bu kürsüye ilk defa çıktığını t-barüz ettirdikten soönra ebedi şefin bü- yüklüğünü her zaman ulduğu gibi bugün de hürmet ve minnetle andığını bildirmiştir. Cemil Bil- sel milli şef İsmet İnönünün Ü- Tıbbiyeliler bayramı Dün Üniversite konferans salonunda büyük merasim yapıldı niversite gençliğine olan itimadın dan da bahsetmiş ve bütün tıb- biyelilerin İsmet İnönüne olan şükran ve bağlılıklarına tercü- man olmuştur. Rektörden sonra kürsüye gelen Besim Ömer, eski ve yeni tıp ted risatından bahsetmiş ve sözleri- ni şöyle bitirmiştir: “—İşte fakültemizi bugün Av- rupa fakülteleri seviyesinde gör- dükçe, bende de aramıza girerek talebe olmak hevesinin uyandığı- na inanınız, ancak tekrar genç ol- mak şartiyle...” Bundan sonra tıp fakültesi de., kanı Nureddin Âli, profesör Maz- har Osman ve tıp'fakültesi son | sınıf talebesinden, Baver: Çavuş- | oğlu Cahid Ayaoğdu, ve bir ba- yan da birer nutuk söylemişler- dir. Toplantı şehir bandosunun bir konseriyle nihayet bulmuş- bür. Dün gece Maksim salonlarında da bir tıp gecesi tertip edilmiş ve bir çok profesörlerle tanınmış doktoör ve tıp talebelerinin iştirak ettiği toplantı sabaha kadar çök neşeli devam etmiştir. | | Cenup demiryollarında 'Halay iktisadiyatı lehine tenzilât yapıldı Devlet demiryolları idaresi kar. deş Hatayla anavatan ve Suriye a- rasındaki münakalâtın iktısadi şart larâ uygun bir şekilde inkişafı için yeni bir ücret tarifesi tetbit etmiş- tir. Bu sabahtan. itibaren tatbikıma hbaşlarımış olan yeni tarifeye göre, münhasıran İskenderundan Halebe veya Halebin cenubundaki herhan, gi bir istasyona ve bilmukabele Ha- lebin cenubundaki istasyonlarla Ha lebden İskenderuna nakledilecek eşya için Türk topraklarında bulu. nan Payas - Meydanıekber sahası dahilinde ton başlmma maktuan pe - rakende olarak 276 kuruş ve en az beş ton ücreti verilmek şartile top. tan naklivatta 207 kuruş ücret alı- nacaktır. Eğer yükün mecmuu en az ön tonu geçerse almacak nakli. ye Ücreti ton başına 172.5 kuruş Ü- zerinden hesab edilecektir. Tontonamca snamada cenub demiryolları ile müştereken | | mıştır. Fakat bu da böşüna olmuş Kadın çorapları mütehassısı Fabrikalarda tetkiklerine baş'adı İpekli kadın çoraplarınım sağlam olarak imali için Avrupadan bir mü tehassıs şehrimize gelmiş, ve dün- den itibaren tetkiklerine başlamış- tir. Mütehassıs çorab imal eden bü. tün fabrikaları gezecek ve çorap - ların daha sağlam imali için lâzım. gelen şartları bir raporla vekâlete bildirecektir. Tetkikler bir hafta ka dar sürecektir. Ü——— Sultanhamam yangını Sultanhamam yangın —yerinde dün üçüncü bir keşif daha yapıl. ve yapılan tetkiklerden bir netice elde edilememiştir. Artık yangının sebebini bulmaktan tamamen ümit kesilmiştir. Gr a BU Vekiller Heyeti toplandı Ankara, 15 — Vekiller — heyeti dün saat 17 de toplanarak müzake- relerde bulunmüştür. Tapuca sahibi meçhul — Deniz fenerleri Deniz: banka tescil ediliyor Fenerler idaresinin devletç© tınalınmasından sonra Deniz da kurulmasiyle bütün deniz fet07 | leri Denizbanka intikal © Banka fenerlerin tapularını dâ kartarak Denizbanka tescilini tırmaktadır. Fakat garibdir ki lan kısmının tapuda kaydı olmadığlı yapiı tetkiklerde — fenerlerden b naenaleyh fenerler idaresinin mali ; bulunduğuna dair resmi bir kaytt da bulunmadığı hayretle görümıî: tür. Bu vaziyette Denizbank 8€7? siz tasarrufa kıyasen bu fenefl'd; kendine tescilini istemiştir. MeS? Yeşilköy feneri de bu meyandad”" Bu gibi tapusuz ve sahihi mes? * fenerlerin Denizbank namına t6f cili için tapu kanunu hükümleri” göre mahallen tetkikat — yapif' | | ve eğer bir sahibi çıkmaz vey8 : a'—"? raz vaki olmazsa tescili taleb ,de.. namına tapuya geçirilmesi icab a9i mektedir. Yeşilköy feneri içit — — cuma günü mahallinde tetknî'tv;:—J pılacak ve o zamana kadar tetkikat esnasımda Yeşilköy f07 veya arazisine bir sahib çıkan —| mazsa Bakirköy kazası tapu M murluğunca senetsiz tasarrüfâ yasen Denizbank namma te dilecektir. l J Zahire Borsasında a!lü"" ücretleri indirildi İstanbul ticaret ve zahire b? B sındaki birinci sınıf abonalerd;îd f lmacak ücret seneliği elliden be' beşe, ikinci sınıflan otuzdan on , şe, üçüncü sınıftan yirmiden ona yi dördüncü smıftan da sekizden ” Hraya indirilmiştir. IÜ" ; Mübayâacılarm — ve siml'“:.’d, ) ücretlerinde de yarı yarıya * ) lât yapılmıştır. : | Zinğîîuyu “ mezarlığı mesele”; Ahiatar ' 3a, dördüncü ceza dairesi Zincirli Kî yu mezarlığı meselesi hakk;wu ki umumi heyetin kararını ,” —— gözden geçirecektir. : W Evvelce beraat eden vali M Oskayla diğer bazı zevat İN? 4g hazırlıkları dolayısiyle ma:;r de hazır bulunamıyacaklardt” : ASLT zi Adliyede bir şahit an$! öldü A Bu sabah adliyede bir ölüm M sesi olmuştur. Sarıyerde, Mesarburnu cad gü de 77 numarada oturan gümrüf | tekaitlerinden 70 yaşlarında Aî:;d ! Pekserim İsminde bir zat, ” hukük mahkemesinde bir aK he sin” davasında şahidlik yap'” qqı zere saat 10 da adliyey egewi:u,i__ merdivenlerden | üçünel ü gl * mahkeme salonüna çıktığI ”n;m]ı_ birdenbire üzerine fenalık £ ve kalb durmasından ölmüştür gd Zavallı adamın cesedi hemî;rıl * liye doktorluğu dairesine kil'[t çai miş ve ölüm hakkında bir ZaP — zim edilmiştir, ,