15 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ARI GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Ss A Yazan: Almanya Çekoslovakya SlovakyaveRütenyalstiklâllerinillân Ettiler, Alman Ordusu Âbideler Hakkındaki Münakaşa Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel azetelerde, memlekette ev- ig velee yapılmış ve yapılmak- ön, © âbideler hakkında cereyan Mı, Dir münakaşa gözüme ilişti. 4, 2da yapılacak inkılâp âbide- âçılan müsabakayı, Fransız traşlarından Poisson kazan- Bu müsabaka hakkında fi- Pr Söyliyen Güzel Sanatler hik, gisi müdürü Burhan Top- âbideler meselesinde israfa ma klığımızın doğru olmadığı- düşü iye kadar sanat kiymeti €serlere kucak kucak para- Sârfettiğimizi, halbuki Poisson İ beynelmilel şöhreti olan bir Hi, Kirin bu âbideyi 50 bin Jira | Kymetine göre az bir bedel âpmasının, bize iyi bir ders ol ü söyledi. — Ayni zamanda ire bu kadar para sarfede- Yaya de, Duldarı dana aZ Dr pa- Üni, ederek, tasarruf edece- Bi Püralaria hastane, mektep öy, , Pemleketin irfan ve kültür v4 Yesini yükseltecek müessese - Yâpılması fikrini ileri sürdü. m zatinde gayet o mantıki bi, , PU mütalealar, tanımadığım By 4 Ykeltraşin itirazını celbetti. a, Yieltraş Trabzonda 140 bin “> bir âbide yapmakla meş - anağu için bu mütaleadan Ya, SİN hisse çıkarmış görünü- tü, Pünun zıddına fikirler yürü- Evvelâ bu işle şahsen alâ - Sr olduğu için bu zatın fikir. bitarat mütalea olarak ka- İng, demeyiz. Saniyen şehirlerin m, Mda yalnız estetik güzelliği, ba danların hacmini nazarı it - © alarak, âbideler meselesinde #arfından çekinmememiz lâ- Beldiği hakkında ileri sürdü- Mütaleaya iştirak edemeyiz. in Yevkeş *Yor, 8r şehrimizde, misli görül - big, Demiş sanat eserlerine sa- takmak hepimizin O hasretini P, İğimiz, özlediğimiz bir şeydir. ül t bir memlekette sanat tekâ- Üi, O memleketin içtimal terak- Yirü iktisadi refahiyle beraber hayitün eski medeniyetler, istilâ nı, P“tile ülkelerini genişlettikle- ku ğlüp hükümetlerin hezine- köj sahip olduklar, raayayı d, © Bİbi çalıştırdıkları devirler. d, “Ydana gelmiştir. Avrupada al bugün parmak © ısirarak deyi, #iğimiz sanat âbideleri bu Merin mahsulüdür. Hâlâ bu- nm (Sonu Sa, 3 de) Gümhurreisimizin Kabul Resmi , Ankara, 14 (A.A.)— Rei- Scümher İsmet İnönü, bu- » saat 17 de, Çankaya öykünde, Ankarada bulir kayra subayları için bir | Çek Arazisini İşgale Yükarki haritada parçalanan Çekoslovakyayı görüyoruz: İstiklâlini ilân eden Slovakya ve Rütenya ayrı ayrı İşaret edilmiştir. Alman ordularının birkaç koldan işgüle - Macarlar Çeklere Bir Ültimatom Verdiler melik Macar Askeri Dün Rütenyayı İşgal İçin Harekete Geçti Londra 14 (Hususi) — Bugün Ber- linden verilen haberler, Karpat Uk- raynasının da, Slovakya gibi istiklâ- lini ilân ettiği merkezindedir. Ber- ne göre Karpat Ukraynasının hü- kümet erkânı, Ukrayna liderleri top- lanmışlar ve yurtlarının istiklâlini ilân etmişler, daha sonra Başvekil Volosin Her Hitlere bir telgraf gön- dermiş ve yardım İstemiş. bundan başka Almanya ile İtalya hükümetle. rine Mâcar askerlerinin hududa te çavüz ettiklerini anlatarak tecavüzün önüne geçilmesini dilemiştir. Karpat Ukraynası hükümeti ec- nebi devlet mümessillerine tevdi et- tiği muhtırada hülâsatan şöyle di - yor: ““Slovakların istiklâllerini oOHân etmeleri neticesinde Çekoslovakya cümhuriyeti ortadan kalkmıştır. Bi- naenaleyh Karpat Ukraynası da, Karpat Ukraynası milletine (kendi mukadderatına sahip olmak hakkını taniyan Münih anlaşması prensiple- rine istinaden kendini (o tamamiyle müstakil bir devlet ilân etmiştir. Pragın verdiği mütemmim malü- mata göre Chust şehrinde Ukrayna- hh muhafızlar ile Çek sskerleri ara- sında vuku bulan çarpışmalar neti- cesinde 30 Çek askeri ve 80 Ukray- nalı maktul düşmüş ve yaralanmiş- tar. Çarpışma sonunda Ukraynalı muhafızlardan bir kısmının hududu ağıp Romanyaya kaçtıkları anlaşılı- leri Yesmi tertip eylemiş- yor... “Ge Prag'dan verilen haberlere röfe, Karpat Ukraynası hükümeti (Sonu Sa: 6, Sü-6 da) Gece Yarısına Kadar Bir Kaç Şehir Zaptedildi Muhtelif Mıntakalardan Hududu Geçen Aiman Kıtaatı, Cenubu Şarki Istikametinde Ilerliyorlar Bratislava 14 (Hususi ) — Dün bir kaç arkadaşı ile birlikte Berline giderek Her Hitlerle görüşen eski Slovakya Başvek:li Dr. Tisso, bu sabah erkenden Bratislavaya dönmüş ve dönüşünü müteakip mühim hâdiseler vuku bulmuştur. Tissonun dönüşü üzerine kabine toplanmış, daha sonra Slo - vakya Diyeti içtimaa davet olunmuş ve dört azası eksik olmak üzere 62 mebus toplanmıştır. Celse hafi idi, Celsede Tisso be- yanatta bulunarak Her Hitlerle mülâkatının neticesini anlat- mış, ve “Slovaklar, ırki mukadderatlarına sahip olmağa karar verirlerse Almanya derhal kendilerine yardım edecektir. Ak- si takdirde Slovakların başıma gelecek felâköte karşı kendile- rine yardım eden bulunmayacaktır.,, demiş, bunun üzerine meclis ittifakla Slovakların istiklâlini ilân etmiştir. YENİ KABİNEYİ TİSSO KURDU: Anlaşılan Tisso, Hitlerle mülâkatını müteakip Sidora telefon ede- rek meclisi bugün içtimaa davet etmiş, resmen Başvekil olan Sidor ka- nunuesasi noktasindan hiç bir resmi'sılatı bulunmayan bir şahis tara- fından gönderilmiş hakiki bir ültimatom karşısında kalmıştır, Çekoslovakya Cümhurreisi Emil Hacha, vaziyeti | kurtarmak için son bir gayrette bulunmuş ve Sidor,'zevahiri kurtarmak için Diet Mec- Hisinl ıçtlmaa davet etmiştir. Sidor, aczini anlayarak ayni zamanda müf- ritlerle uyuşmağa karar vermiş ve siyasi müerimleri serbest © bıraktır- mıştır. Bunların en meşhurlarından biri olan Sano Mach, derhal bir nu- tuk söyliyerek Slovak istiklâlinin bugün ilân edileceğini ihsas etmişti. Meclisin kararını ilân etmesi üzerine Sidor'un kabinesi çeklimiş ve Tisso yeni kabineyi kurmuştur. Slovakya Cümhurreisi 15 gün zarfında seçilecektir. Eski Başvekil Sidor, yeni kabinede Dahiliye Nazırlığını deruhte et- miştir. İsuklâl taraftarlarından olup Tisso'ya Berlin seferinde refakat eden Tuka Başvekil muavinliğine, Durcanski Hariciye Nazırlığına tayin olunmuşlardır. (Sonu Sa: 6, Sü: 4 de) > ğ Çek Cümhur Reisi Berline Gitti, Hitler İle Görüştü | Şehirlerde Almanlarla Çekler Arasında Kanlı Müsademeler Oluyor Prag 14 (Hususi) — Slovakya - nin istiklâlini ilân ettiği ve federas- yondan ayrıldığı bugün burada hal ka bildirilmiş ve halk hâdiseyi sükü- netle karşılamıştır. Umumi intiba, halkın Slovaklarla beraber geçen beraberlik yıllarını iyi (o hatıralarla anacaklarıdır. Bugün Cümhurreisi Hacha ile Hariciye Nazırı Şoalkovski ile bir - likte Her Hitlerle görüşmek üzere Berline hareket etmiştir. Dr. Heha gece yarısına doğru Berline muvasa- lat edecek ve bu gece Her Hitler ta- rafından kabul olunacaktır. Berlinden Havas Ajansınn bildir- diğine göre, Hacha bazı teklifler getirmektedir. Vakat, Hacha ancak Çek vilâyetleri namına söz söyle:| mek salâhiyetini haizdir. Slovakya ile Karpat Ukraynası namına söz söyliyemez. Mülâkat, yalnız, Çek vilâyetleri ile Almanya arasındaki müstakbel münasebetler etrafında cereyan edecektir. Kabul esnasında bugün Berline muvasalat eden mareşal Göring ile! Harlelye Nazırı Fon Ribbentrop da| hazır bulunacaktır. | Berlin haberler! Çekoslovakya ka | binesinin istifa ettiğini Ubildiriyorsa | da istifa haberi teeyyüt etmemiştir. | tebliğde, Slovakyanım ilânı istiklâl etmesi üzerine yeni Çek devletinin dahili ve harici münasebetlerinin te- mamiyle değişmiş olduğu bildirildik ten sonra deniliyor ki: (Sonu Sa: 6, Sü: 5 de) M. TURHAN TAN Yeni Tefrikamıza Yakında Başlıyoruz 1 F O yı Parçaladı Başladı SEÇİM Her Tarafta Bu Sabah i Başlıyor Rey Sandıkları Merasimle Açılıyor Bütün memlekette ve şehrimiz - de, bugünden itibaren müntehibisa- ni seçimine başlanacaktır. Bu iş için #cabeden hazırlıklar bitirilmiştir. Dünden itibaren mahallerine ko- nulan ve sureti mahsusada süslenen rey sandıkları bugün merasimle açı- hp reylerini vermek üzere gelecek olan ilk müntehiplere © gösterilerek tekrar kapatılacak ve sonra reylerin atılmasına başlanacaktır. Cümhuriyet Halk Partisi, bütün intihap müddetince devam etmek ü- zere bir faaliyet programı hazırla - mıştır. Bu program iki cephe üzerin de tatbik edilecektir. Biri, Parti ka- za heyetleri tarafından Halkevlerin- de, meydanlarda, seçim mevzuu et- rafında nutuklar söylenecek, teza - hürat yapılacaktır. Bu arada Kadı - köyünde Altıyol ağzında, Üsküdar - da iskele meydanında, Kasımpaşa - da, Bakırköy Halkevi önühde, Beya- zıtta, Taksimde ve Halkevleri bina- larında toplantılar olacak, ve nutuk- lar söylenecektir. “İkinci program çâlgı ve radyo ile (tezahürat yap - maktır. Bunun için de Partinin rad- yolu kamyoneti şehir dahilidne her- gün sabahtan akşama kadar dolaşa- caktır. Bu esnada, sureti mahsusa - da hazırlanmış nutuk plâklarile neşri yat yapılacaktır. Kamyonetteki tesisat vasıtasiy - le hatipler nutuklar da söyliyecek « lerdir, Kamyonet, bugün saat 10 ile 12 arasında Kasımpaşada, 15 te Eyüpte, 16 da Taksim meydanında buluna - caktır. Ayrıca Şehir o bandosu da Taksim meydanında güzel parçalar çalacaktır. Profesörlük yapan mebuslar Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği, mebuslukla (beraber başka vazifelerin o yapılamıyacağına karar vermiş ve bu karardan. mül - hem olarak profesörlük yapan me - buslara gönderdiği birer mektupla mebuslukla profesörlükten hangisi - ni tercih edeceklerin! sormuştur. Profesör mebusların hepsi dün ak - şam cevaplarını Parti Genel Sekre- terliğine göndermişlerdir. Haber aldığımıza göre, Profesör Neşet Ömer Profesörlüğü mebuslu - (Sonu Sa: 6, Sü: 1 de) Vatandaş, Bugün Reyini Kullan! İkinci müntehip seçimi bugün başlıyor. Vatandaş, reyini kullanmayı ihmal et- me. Çünkü vereceğin revle | milletin siyasi kudretini ku- racaksın! -—.. | i i j |