15 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11
—.. 5 MART — 1999 GA ZETE KİTAPyEMECMUALARDAN BES HB BEBLAA BE. Ak üncü Mehmet devrinde Ramazan ve bayram Bir Fransız sayyahının notları; Ramazanda içki kullananların ağızlarına kurşun akıtılırmış ! “Hasta az li Türkiy ede hekim az para hazanır. Çağrıldığı hasta ölürse hekim pa! alamadığı Reşad Ekrem Koçu, “1655 » 1656 da Istanbul ve Tür- | Liye,, ismi altımda, Türkiye #zahatnameleri isini İüncü kitabmı neşretmiş “iruyor, Eser, Fransız sey- Paklarından Jesn de Theve- | San seyahatnamesinden mena. Muharririn izahı. Da göre Ehevenot, 1655 de, | Yirmi iki yaşmda Istanbula #elmiş, dördüncü Mehmedin | $ocukluk zomanmda, İstan- | İun en karışık bir devrinde oturmuştur, Türkçe, Farsça Ve Arapçayı çok iyi bilen bu *“Yyahın, Fransada kahveyi ilk tamim eden adam olduğu Yivayet edilir. iktibes etliği- Miz parça, bu seyyah not. etdar, de Le an larda her akşam oruç Bunun de kene “| Minareler arasına ge-| | lere birçok şekiller ya;| ün k iyor, minar La "kler, ramazanda geceyi gün-| ai Böndüzü gece yapıyorlar: 2i:| taş ay gün uyuyorlar, geceleri e, 37 ve kahvehaneler adam Oluyor. Ve sabaha kadar| Velerde gaz takrınları ve ka- yi Yar. vita Pİ ve seyahatte, sonra kâ- Ying Bek sartiyle oruç yenmeğe ep olunduğu halde oruç tu- bağ Olduğu gibi, oruç yiyenler va a yor. Fakat oruç yiyen- taya Kalamırlarsa fevkalâde şid- Yö yak cezasına çarpılıyör. ulda beni sık sık görmeğe * kaç Türk vatldı, bende a Yerlerdi. Bir ihtiyar sipahi Mng MEZ Oruç göyle dursun, müs- lik ,3tn yemesi her zaman ya- "ah 2 domuz eti bile yerdi, ve çin iki uzun ipi var. İki adam, bir tarafa, diğer öbür tarafa ge bu iplerin ucunu tutuyorlar, defa biri sonra öteki bütün wp biz kuv. vetleriyle bu ipleri çekerek salım-| cağı salhyorlar, Öyle ki, âdeta gö- ğe fırlatıyorlar. Bu salncak eğ- lencesinin bedeli de bir akçedir. | Salmcak safasına birde musiki, davul zurna refakat ediyor Sokaklarda bu davul V sabahtan akşama kadar, bayram müddetince tam üç gün susmuyor. Sal an başka sokaklar- da bir de dönme dolaplar var. Bizim değirmen çarkları gibi... Büyük, küçük içindeki gözlerine girip oturuyorlar, Sonra çarkı çe. virmeğe başlıyorlar. İnsan havaya yükselip aşağı iniyor ,s0' tekrar yükseliyor. Buna talih #olabı diye- biliriz sanırım, Bayramda bunlâra benzer daha bir çok eğlenceler var. Bütün &0- kaklar kâtaBalık; insan sor döl” şiyor. Bütün © şehir balla kadın; erkek sokaklara dökülüyor ,sokak ncaklaz İ ookak dolaşıyorlar, Prenklerin bu bayram günlerin. İde sokağa çıkmas: biraz teklikeli. dir. Zira, bayramda içki serbest olduğundan, sokaklartla bir çok sarhoşlara (o rastlanıyor . Bunlar frenk gördüler mi hakaret ediyor- lar. Hattâ bazıları hançerine bile sardıyor . Fakat, ben merakımı yeneme- dim. Bayramın ikinci günü bir si- pahi ile beraber şehri dolaştım. | Fakat, dolaşmanın bir hayli paha. ıya maloduğunu gördüm. Çoğu yeniçeriler olmak üzere sokakları ür takım adamlar tutmuşlar, elle rinde birer gülâptan gelip geçen- iyor YER. Kii Jeazera vi van gibi, üstelik hastayı öldürmekle itham olunur, halâ bir para cezası verir.,, ! erin üstüne birkaç damla gülsu- yu döküyorlar, Sonra öbür elleri. ni uzatarak, kaç akçe ise 'bahışi! bekliyorlar. Para vermiyecek olur sanız, yakanıza yapışıyor! Bu bayramda Türklerin çok gü- zel bir âdetleri var, Bütün düş- manlarını affedip barışıyorlar. So- kakta tanıdıklariyle karşılaşınca biribirlerine sarılıp öpüşüyorlar. Bisibirlerinin bayramını tebrik €- sıhhat ve saadet diliyorlar, Türkler ramazan bayramına bü- yük bayram diyorlar, bayram svar. İki bayram ârâsı yet. miş gündür, Küçük bayram Zilhiccenin o- nunçu günüdür, ve dört güne sü- ter, Bir de peygamberin doğduğu Rebiyülevveliin on ikinci gecesi, mevlüt vardır, O gece minarelerde kandiller yanar. Sabahı da padişah Sultünahmet camiine gider. Camie İ yekerler ve saray şerbetleri götü- rülür, Duadan sonra bet dağıtılır . Türkler, işsiz oldukları zaman vakit geçirmek için bizim yaptığı- siz gibi bir odada yahut bir mey- danda aşağı yukarı gezinmezler..| Hattâ böyle gezinen irenkleri gö- rünce deli derler , ika şeker ve Evlerinde bulundukları zaman hemen daima divanlarının üzetin- de otururlar. Yalnız iseler, uyur- lar, çubuk içerler, yahut tambura çalarlar. Münevverleri kitap okur, eser yazar. Eğer arkadaşları var. sa konuşurlar, bâzı oyun oynarlar. Fakat, asla zar ve kâğıt oyunu ve (Devamı ığuncu sayfada) Bir de kü-| çük bayram dedikleri hacıların YAZAN: L.Busch 35 Yılını vahşiler arasında geçirmiş bir Alman seyyahi Sihirbazın elinde cin ile perileri insana gösterecek İki içki vardı ağ ii 7 i DUN l Mekeo yerlileri dans kıyafetlerile. (Ahnlarındaki halkalar kaç düşman — Ne içinkanakarışlırıp Sihirbaz şu izahatı verdi — Gavir - Monea bizim Sihirleri miz için mukaddes bir köktür!.. O- nu yalnız sihirbazlar ve en yakın a” | damları, yani müsaade verdikleri a* damlar kullanabilirler!, Bu insana tatlı bir sarhoşluk verir ve perileri n cin, hem de perileri elde etmek için kanla karıştırıp kisini birden içmek lâzımdır! Sihir İcin ve efsunlarıma büyük hizmetleri do kunmuıyan hiçbir Duk'Duk Gavir - Moneadan kullanamı Güldüm. Anlaşılıyordu ki sihirbazın Gavir- Monca dediği bu madde, sarhoşluk | NE otlardan biriydi, Fakat sihir- | ızın perilerden bahsederken tatlı sin ve manalı manalı gülüşleri, Du | maddeyi içtikten sonra insanın et” rafına gelen bal lerden i baret tığına şüphe bırakmıyordu. Halbuki ki gün evvel bizim Po) huaya verdikleri içki tamamile bu- apan bir içkiydi. öldürdüklerini gösteren nişanlar Korkunç cinlerle dimağı yerinden öynatan kâbus verici bir içki! Demek ki sihirbazın elinde cin İ- le perileri ayrı ayrı insana göstere“ cek iki nevi efsunlu ve mukaddes İç ki vardı! bil Du yaman sihirbazın peri içkisini kendisine ve (sevdiklerine, i de sevmediklerine'ikram şüpbe yoktu ir ve efsur vapacağı zaman, V bileye karşı herhangi b: soygun gibi cesarete bağlı — Çünkü her Duk Dukun hirli âyinler zamanında kendi dünya ka dınlarından başka olarak perilerden Kızıl Gölge HABER'İN RESİMLİ ZABITA ROMANI: 115 ari vardır! ya kadınları veya beşer k in âyinlere sokamazlar!,. lur? retle cennet ve cehenremin ufa iptidai bir taslağını meydana getir | meş, bu itikadı afyonlu iki ot yası" tasile halletmiş bulumuy'o; Duk-Dukların ölüm bah: rar olarak sakladıkları şeyleri tamamile anlamış bulun: hayatına Kanıksamış ve diğer yerli” lerden daha (hızlı yaratılmış, olan insanlardı. Bunlar etraflarında sit, son derece sade ve yavan hak ti dar bülanlardı. Hakiki ha; heyecanlarını kâfi bulama mak sırrma erm dınlarından fazla lal daime? de wuşlardı: ı metresleri vardı! Gerek cinlerin kâbuslu âlemine ve gerek perilerin şehvetli ve leziz âlem İ lerine geçebilmek için de iptidai bi- rer tabiat âlim veya iptidal birer he* kim olm: mahiyetleri lr SİĞİ kadar da şarap içerdi. Sn, b sipahi ,yarı sarhoş, dervişleri ziyafete gi. SİNE TUTUYOR! LONGALA. DUMA NEBENP OKUMAK TARAK GAFI Avta DE VE HAREKAT ON Asik aya Vara 24 BEN! ŞAŞıR) Mİ ÖLDÜRMÜŞ. ŞU GÖLGE KENDİ KENDİ. — #MDE Kızık 46) e ler onu bi rodaya alır- Oturmuş rakı içiyorlar- daş abiye de Takı sunmuşlar, in Pakârlk ederek, ramazan Ne Va Smiyeceği lemiş. Bu- *rine dervişler, kendilerini iy © için zorla rakı m halde kendi » “ceklerini ve tenha bir kö- çalar Hyerek tehdit * Çünkü, ramazanda şarap İçenlere ölüm cezası ve- y iü, Yük, ve we Ayı bana anlatan sipahi na, ban nda içki kullananları a- im 4 Kizgin kurşun akıtılarak ağ. Fakat bu ceza na. X Glilirmiş, Mi Ye dan sonra, bayram olu- iz iv Mİ AY görününce bayram * eğ, Tinda bulunan toplarla “Yor. Bayram geceleri ra- Me pek az üzleri.. deri arasında GENİN Kavu NU ALAN ” a DUYOYN MU SİMLEY TAM TAM LAR BENDE BR OLU MAL, YARİ M3 ŞEYTAN ? ÖLMEDİĞ; m By Zavaıuzada 13 Har ETMEK 40200) (4 a ga azn 25) Le İSEN ou Me S4” Jartermm. i J Parmda na, N Çıra caz, Mi kr DEN ELMA Sia, fiE Geçe. ,mex İSTEYEN | AV MR, i yeme ap | TEVEYLER LONGİ ARAZISİNE YÜRÜMEYE BAŞLAMIŞLARDI. YERLER MORTON EZİYEYLER İSYAN ETİLER YÜZBAŞI Şağımcak ŞEV BURA YERLER ASIR» BER! İNAF: ASKER YOK ASAYIŞIN emmek taz Ayse #5x62 4 SULU Bozum SİNA SEBEP Bi ADEM İSETADEN KAYS OLAM İL İDİ MERAK ETME. izi Gölde GEce Dayı YOLUNŞ Jelerini tenbih edecek ile kendilerine, etral da yaşıyan insanla rdan farki lem, maktan daha üstün bir şey ik du.! mde kendi kendilerinin o imal i bu hileli ve muhayyel âlemleri bozduğum için bana nihayetsiz bir kinle bakım parça merhamet du ederim. Zira işte bu şe irak doğmuş olan adam dahi kendi” İsinin ve etraftakilerin i i t , vahşet ve cinayet İ biliyetlerile çırpınan dünyan her bir halde olan Pohuz; dığım sesimle: — Pe le hakalım sihirbaza! Verdiği i tan memnun oldum! Sürüp iplerine tutunu - z Makim ayrıca, sallamak TT. ŞİMDİ © DEVAM EDEREK YERLİLER, Süku dedim. İp DAVET ETMESE KoşuyORBU? İ (Devamı var)
