20 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

KA Ü <©? SUBAT — 1939 i Te ÇN AT TTT T HABER — Aksam postası C gi Tz — —— — ... “Dün gelen T —Seyyah gemisi ve % Hlyük gemilerinden bi- 18500 tonluk Comte di Sa. ıaımğ“—tw öln' Ünenmizi ::Whhltaı açıklarında demir- ! 'ğ!ı | '%,me ÇAt | îm üzürı vapur acentası ge- ÇAY vermiş, bağtâ vali Lüt. ve Alman seyyahı camileri, müzeleri seyyah gemisi Gemide bulunan 800 İngi- sahilden seyredenler fi Kırdar olmak üzere vali muavini, polis müdürü ve deniz mücsseseleri ve matbuaât erkânı toplantıda ha- zıir bulunmuşlardır. 248B metre uzunluğunda olan ge. mi İtalya deniz ticaretinin Rex tran- satlantiğinden sonra ikinci büyük vapurudür. Comte di Savöle bugün limanı- mızdan ayrılacaktır. Sudyede hümayişler €vam ediyor i İr çok şehirlerde Wşılar kapatıldı 'ü"'m (A, A.) — Dr. Şehben. ekij müfntler istifa eden *""lln Cemu Mardam — taraftarı nasyonalistler dün ka. t!tau dolayısile nümayiş * Nümayiş esnasında €r olmuş ve polis Cemil otomobilinin etrafmı a- Mçflen dağıtmak mecbu- kalmıştır, Polis, müfritler nasyonalistler ta faarruz edildiği esnada bir Müdahale etmeğe mec. -Z ff?% ’ f/şîf? d'îî birçok. dukkanlar Ve talebe nümayiş 'yap. hiçbir hâdise kaydedilme- f'!ğ'—î Carşılar — kapanmıştır. Tüzde, sükünet hüküm sür W::nde' Havas ajansıım mü- bıtm'at ve kuüvvetli şahsi. mürekkeb bitaraf bir ka. kkin etmesini arzu ettiği- %"st vaziyetin istikrarı- Tn muvakkat bir — süfeti ""unmuş oladağını | beyan 'hkın Mü Veren bir muahedenin y SÜ ee n "“Yün Erkânıhar- b ıhlye Reisi Tkânaha (AA) — İtalyan ör- ğ:?h iharbiye reişi — mareşal dün Trabluşa hareket et- d!ı AAA /î?’ ğ" lı ":hmıı Bi (”* A.) — “Oeuvre,, ga: N% lne göre general Ta- Yasetinde büyük erkânr ;.:'&kw Siyaset —adamlarından , Nühim bir Japon murah- hq! : Berli iine gitmek üzere ge- h%în Nyadan hareket etmiştir. 'ılıyq 'YOI' ki: l“% l;ğîm aleyhindeki letler mümessil- ö l"”'*“"ak üzere bulundukları Bedme muvasalat etmesi Bu toplantıya Lomr SÜ Âncak milli paktın tatbi. İ (trenin de 80 kilometre süratle iler. lemekte olduklarını tahmin etmek- Kızılay Fatih şubesinde Tahkikat — yapılması kongrede münakaşa çıkardı Kızılayın Fatih şubesinin kon- gresi dün saat 1 de Fatih Parti bi. nasında yapılmıştır, Çok — heyecanlr münakaşalara sahne olan köngre ikmal edilemi- yerek gelecek haftaya bırakılmış- tır . Münakaşalara sebep olan hâdi- se muhtaçlara, veremlilere, has. talara ve ilk mektep Ççocuklarına yapılan yardımlar hakkında iza- hat verilmesi sırasımda çıkmıştır. Bu izahat arasında bin yedi yüz ÇöEn 4 « aa d, ünden merkez müfettişleri tarafından tetkikler yapıldığı bildirilmiş ve bu haber misafir bulunanlar tarafından şid- detli münakaşalara vesile olmuş. tur, Bu suretle toplantı tamamla- namamıştır . Karısını baltala- yan adam Beykozda feci bir hâdise oldu Beykozda otüran İzzet İsminde birisi kıskançlık yüzünden karısı Sabahati balta ile muhtelif yerle- rinden ağır Surette yaralanmış- Hr. Gece yarısı olan hâdise, Saba. hatin pencereden sokağa bakması ile çıkmıştır. Kıskanç koca bunu görünce birdenbire kendini kaybetmiş ve baltayi kaptığı gibi zavallı kadına vürmüştür. Sabahatin hayatı teh- likededir . Her memurun gaz maskesi olacak Dahiliye Vekâleti — vilâyetler vasıtasiyle bütün devlet daireleri- ne bir tamim , göndermiş ve her memurun birer gaz maskesine sa- hip olmasın ıbildirmiştir. Bu em. rin yerine getirilmesine daire âmir leri nezaret edecektir. Amerikada tren müsademesi Iki lokomotifin makinistleri öldü Harlan (Amerika), 20 (A, A.)— Bir lokomotifle Great Vestern sü- rat katarı arasında bir müsademe olmuştur, Kaza neticesinde iki ma, kinist ölmüştür. Yolculardan kimse- nin ölmediği, fakat birçok kişinin yaralandığı söylenmektedir. Şimen- difer memurları lokomotifin saatte takriben İ00 kilometre sürütle ve İstanbul Haber'e İşte İstanbul yeni valisi Lütfi Kırdarın idaresi altında üçüncü ayı geçirmiş bulunuyor . Lütfi Kuırdarın İstanbula yal- mız bir idare adamı gibi değil bir şehirci gibi de faydalı olabileceğine kani olduğumu geldiği glin söyle- miştim., Bununla beraber ne dere. ze azimli, ne derece “tuttuğunu koparır,, olursa olsun İstanbul şehrinin dört günde imar edilemi- yeceğini de;, hattâ bir yılda, iki yılda şehri saran fenalıkların ve berbatlıkların izalesine imkân ol- madığinı da kaydotmeyi ihmal et- memiştim. Yeni belediye reisini, ne bu-şeh. ri bir arnida değiştirebilecek — bir sihirbaz, ne de şehre saldırıp kök- leşmiş fenalıkların topunu birden kaldırip Marmaraya - fırlatabile- cek bir Hergül gibi tasavvur et- meyişim İstanbulluların birdenbi. te büyük bir ümide saplanmala- rıtir istemeyişimdendi. Eğer şehirliyi bütün dilekleri- ne dört günde ulaşabileceğine inandırmiş olsayldık bütün İstanbu lü ümuümi bir hayal kırıklığına saplanmış bulmaz miydık?. İşte Terkos muslukları gene nezleli burunlar gibi. İşte sokaklar gene pis, İşte mahalleler gene karanlık . İşte tramvıyhır gene ıhtıyıcı kâfi Heğill yi ça “işte: M “gene korkünç . İşte; işte, ılte"“ , Mi de A Lütfi Kırdar, . zeki ve reıliıt bir münevver olduğu için şahsan da hem dürüst, hem ihtiyatlı sa. yılacak- bir tabiye kullanmayı ih- mal etmemişti. “İmkânsız,, ı vaad ederek derakap büyük bir şöhret kazanması pek mümkün olduğu bir sırada kendinden beklenilen ve umuları bir temkin ve vakar ile ba- na şöyle hülâsa edilebilecek beya: natta bulunmuştu: — Mevzuu tetkik edeyim.. An- ladığım anda her işi mümkün olan azami sür'atle başarmağa çalışa. cağım, demişti, Kıymet ve meziyetlerini çök eskidenberi tanrmak ve sevmek fırsatını bulduğum bu münevve- rimizi mevzuu tetkik edeceği ana kadar tasdiden çekindim. Fakat, on gün önce Şehir Meclisi kür. süsünden, incelemelerinin netice- sini memlekete bildirince, gerek ortaya attığı hakikatler - üzerinde gerek bu hakikatlerin muhtelif gazetelerde aldığı yanlış şekiller etrafında kendisiyle bir daha ko. nuşmanın zamanı geldiğini anla- dım, Kendisine telefon ettim. — Geliniz, dedi , Ve gittim, . İstanbul Valisi yüksek dereceli Cumhuriyet memurlarının en mü- tekâmil bir nümunesidir. Yüzü- nün tiddiyeti ve endamının heybe. ti ile olduğu kadar bilgisi ile de nezaketi ile de, demokratlığ 1ile karakteri ile de.. y Mukaddemeye lüzum görmeden sordum : — İstanbulun eksiklerini bü- tün teferrüatiyle meydana koydu: nuz. Bunları başarmak için ne lâ. zimi?. ' — Para.. — Bu parayı nereden bulacak- sınız? — Üç yel var: 1 — Hükümetin yardımı, 2 — Şehir varidatının yasız, ,tahsili, 3 — İstikraz. — Hükümet yardım edecek mi? — Vaad edildi.. Fakat hükü- va “baka- tedir, | metin yardımı kendi bütçe ihtiyaç. hıl!!ü*ılmu; gelen bir kârla “öde- valisinin beyanalı Belediye varidatının ancak yüzde yetmişini tahsil sdebilmektedir. Bu nisbet yüzde doksana çıkarı- abilirse gelir iki milyon lira yükselecektir. larını karşıladıktan sonra yapabi- leceği tasarruflara muallak bir yardımdır. Belki böyle bir yardım temin edilebilir, belki edilemez. Edildiği nisbette işimizi kolaylaştırmış olur . — Bu yıl hükümetten dört mil- | yon lira alacak mısınız? , — Bunu gazeteler yazdılar. Bir vaad vardır. Fakat henüz katileş- miş ,karar halini almış bir yardırı değildir. bu.. Şehir —vardiatının tamamiyle bekayasız olarak tak. sili mümkün olmasa bile bugünki tahsilât nisbetini yükseltmek müm kündür . — Bugünkü tahsilâtın mükel- lefiyete nisbeti nedir? , — Yüzde yetmiş.. — Bunu yüzde doksana çıkara- bilir misiniz?, — Mutlaka. — Bu nisbet varidatı ne miktar arttırmış olur?. — Bir buçuk... Belki iki mılyorı lira, . — Ya istikraz?. — İstikraz dendiği zaman ya- bancı banrkalardan” veya memle. ketlerden para aramak akla gel- memelidir. Ben meselâ otobüs işi- ni yerli bankalardan birine veya bir kaçına verip işletmek istiyo- rum, Yahut bir istikraz yapıp bu. nunla bu işi başarmak cihetini düşüut!yomm.. Bu takdirde istil- nir Ve ayni zamanda şehrin mü- him bir ihtiyacı karşılanmış olur. Sonra meydanların açılma işini de tamamiyle belediye bütçesine yüklemek doğru olmıyacak. Bu. nun için de Evkaf ile bir Aanlaş- ma yapmak niyetindeyim. Fara- za bir meydan açarken istimlâki genişleteceğiz.. Meydan için Wüşündüğümüz sathım dışında ve kenarında ka- lan arsalar tabit kıymetlenecek. Iş- te bu kıymet farklarının istimlâk- leri kolaylaştıracağını saniyoruz.. — Niçin bu faydayı yalnız Ev- kafa hasrediyorsunuz?. — Böyle bir kararım yok.. Fer- di teşebbüslerden ve şirketlerden de bu düşüncemiz etrafında istifa. de edebiliriz. — En fazla sizi düşündüren eksiklik nedir? . — Her pisliğin anası olan ka-| nalizasyonsuzluk. — Bunun için 200 milyon lâzım demiştiniz, bakayanın tahsilinden 2 milyon ve devletten de munta- zaman 4 milyon alsanız eder altı milyon, Bu paranın hepsini kana. lizasyona tahsis etseniz bu iş için en az 34 yıla ihtiyaç var. — Tabii... Çok paraya ihtiyacı- miız var.. Bunun için yeni bir ver- gi ihdas etmek aklımdan geç. miyeceğine göre mesele hem mü- him, hem müşküldür. — Şehre kim hâkim olmalıdır? Belediye mi, Evkaf mı?. — Evkaf ile anlaşabileceğiz.. Faraza Abbasağa — mezarlığının park haline sokulmasına Evkafın müşkülât çıkarmadığını gördüm. — Evkaf niçin cami avlularını böyle pis, çöplük halinde bulun- duruyor?, — Hangilerini faraza? . — Bütün büyük camilerin avlu. larr berbat bir haldedir. — Faraza Fatihin, Süleymaniyenin, Sultan- ahmedin, Selimiyenin, Şehzadenin avluları mükemmel birer bahçe halini alabilir. — Büu kanaatiniz Üüzerinde du. rulabilir. — Yollara gelince, Manisada muntazaman ( Belediye paravı nmnereden bulacak" Vali Lütfi Kırdar Sehrin iç yollarını vilâyet bütçesi- le yaptırmış olduğunuz söyleni. yor. Burada da ayni esas tatbik e- dilemez mi?. — Büyükdere yolu bu tarzda | yapılmaktadır. Beykoz . Paşabah- çe yolu da bu suretle yapılacaktır. Bir kaç güne kadar Beykoza gidip tetkik edeceğim, Lütfi Kırdarı, daha uzun müd- det işgal etmek doğru olmıyacak- t Eminönü meydanının açılışına verdiği sür'atten, yıkıcıların ge. celeri de çalıştırılmasından azmi- nin ve iradesinin derecesi iyice göze vuran, açık kalbli Belediye Reisimizi, sayısız güçlükler ve yokluklarla sarılı işlerinde muvaf- fak edecek şey, anladım ki sadece bu azmi ve bu vılmaz karakteri. dir. Fakat ne derece kudretli o- lursa olsun, bütün imkânlardanr 'nahııurh cdt'[mıs ıeı: iünevverin kudteti bü koıkm (fawayı nasıl halledebilir? , ** İstanbul hâlâ halledemediğimiz bir muammaklır. Beş yıldanberi tekrarladığım şu şiarı bir daha tekrarlamaktan kendimi alamıyo- rum: “İstanbul bizim ancak devlet halinde başarabileceğimiz iştir. Bunu bu şehrin belediyesine hallettirmeğe savaşmakta ne mâ na var?., Nizameddin NAZİF Şanghayda Japonlara suikastler Japon müstemleke hükü- metinin bir nazırı öldürüldü Şanghay, 19 (A. A.) — Japonya., nm himayesi altında teessltlis eden Nankin hükümetinin hariciye nazı. vi Senloh evinde öldürülmüştür. Senloh, enternasyonal — imtiyazlı mıntakada değil, fakat bu mıntaka- ya yakm bir yerde ve Japon kon- trolu altındaki arazide kâin evinde öldürülmüştür. Saat dokuzu çeyrek zeçe dokuz meçhul şahıs Şenlohun evine girmiş, tabancayla Şenlohun üzerine ateş etmiş ve sonra Japon kontrolu altındaki arazide kaçıp kaybolmuşlardır. Müteaddid kur . şunlarla yaralanan Şenloh hastane de ölmüştür. Japon taraftarı yeni Nankin hü. kümetinin hariciye nazırı bulunan Şenloh, bu hükümetin en nüfuzlu â- zasından biriydi, Diğer taraftan bazı meçhul kim- seler, enternasyonal imtiyazlı mın- takanın merkez kısmında bir lo . kantadan çıkan dört Japon üÜzeri- ne saat 15 de ateş etmiştir. Taarru- za uğrıyan Japonlardan ikisi ağır yaralanmıştir. TTT Y 5 —— 'ÇERDE: * Taksim ve Tepebaşı balhçeleri- iin bu sene daha iyi bir şekilde 1s- ah ve imarıma belediye tarafından carar verilmiştir. Yakında faaliye- :e girişilecektir. * Beyazıtta yıkılmasına karar ve- ilen dükkânların istimlâk bedeli 55 yin lira olarak tesbit edilmiştir. İs- | .imlâk işi bu sene bitirilecektir. * Kadıköy halkevi binası için Ba- 'tariye caddesinde istimlâk edi!miş slan arsada inşaata yakında başla- tacak ve bina yüz bin liraya mal or acaktır. * Roma elçiliğine tayin — edilerek Ankaradan ayrılmış ve şehrimize yelmiş olan eski İngiliz — elçisi Sir Persi Loren bir haftaya kadar İtal- yaya gidecektir . * Haydarpaşa lisesi önündeki sa- haya Üsküdara doğru ağaç dikilme- sine başlanmıştır. Buraya dikilecek 1200 ağacın fidanları Bevykoz fidan- uğmdan getirtilmiştir. * Hükümetin İştanbul hastanele- 'ine bulunduğu yardım geçen sene 100 bin lira iken bu sene bu yar- İrmın daha fazla yapılmasına karar verilmiştir. * Belediye biri Edirnekapıda, biri Topkapıda, diğeri de Üsküdarda ol- mak üzere üç yeni mezarlık tesis e“ decektir. * İzmit kâğıt fabrikasına lâzım o- lan suyun Sapanca gölünden geti- rilmesine karar verilmiş ve Alman- yadan bu işi için boru alınmıştır. ," İktisat vekâleti müfettislerinden Hulüsi İçticaret umum müdürlüğü dahili ticaret kismı müdüclüğüne ta- yin edilmiştir. * Yüksek ticaret mektebi mezun- larınınm toplantısı ekseriyet olmadı- ğından vapılamamış, | mamka bıra- kaılmıştır. * Samsun yerli mallar sergisi her sene olduğu gibi bu sene de 19 ma- yısta açılacak ve 10 hazirana kadar İevam edecektir. * Üniversite bütçesi hazırlığı için Ankaraya gitmiş olan rektör Cemil 3ilsel dün şehrimize dönmüştür. DIŞARDA: * Şiddetle yağan yağmurlar, Ce« zair ovalarında mühim — tuğyanlar 'nusule getirmiştir. Tren münakalâtı birkaç noktada inkrtaa uğramıştır. Arabada yerli ahaliden dört kişi bo- tulmuştur. * İtalyada resmi gazete ile neşre* Jilen bir kararnameye göre tiyatro” 'ar, sinemalar, varyeteler, — konser ve dans salonları daha diğer eğlen- e mahalleri bundan böyle yabancı 'sim kullanmıyacaklardır,. * Röyter ajansının — bildirdiğine röre, Polonya hariciye nazırı Beck bek yakında Londrayı ziyaret ede- | cektir. Türk edebiyalı kamusu Maarif | Vekâletince hazırlatılıyor Maarif vekili Hasan Âli Yütel tarafından bir “Türk edebiyatı ka- muşsu,, hazırlanması için bir encü- men teşkil edilmiştir. Encümen, İs- tanbul üniyersitesi İslâm tetkikleri enstitüsü müdürü Ordinaryüs profe- sör Şerafeddinin Treisliğindedir. E- debiyat fakültesi metinler şerhi do- çenti doktor Âli Nihat Tarlan ve edebiyat muallimi şair Rıikı Melül Meriç encümene dahildir. Encü- men ilk tetkiklerini bitirmiş ve ha- zırladığı raporu vekâlete göndermiş- tir. —e A * - ha eei 1 ei A e T e ee lümayle , Üa