7 Temmuz 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

TI TEMMUZ — 1938 Marko Polo Istanbu'da Vistor Chiklovakinin Venedikli seyyah Polo'nun tarihi seyahati hakkında Yakmlarda çılânış bir eserini karıştırır- ken İstanbula alt birkaç Batırını Haber için tercüme ediyorum. (1) “İstanbul, Ka > ile Akdenizi bağ- İyan boğazın üzerinde, Lötinler tara - fından yağmasından sonra da söngindi. Yüksek vo metin bir sur ie çevrilmiş, teboler ve vadilerden mürekkep bir mü- selles teşkil eder, Blihassa deniz kıyı sna düşen tarafları çok kalabalıktır. Ha. karşı tarafta Cenevizlilerin sitesi unmaktadır ki Pora ve Galata diye iki adı vardır. “İstanbulun üç bin kiilsesi vardı. Polo Kardeşler İstanbulda altı sy kaldlar. O #amanlar Latin Baudoin II benüz imp- Patordu. Fakat Cenevizliler, megbur bir Sileyo mensup olan imparator Michel Paleologue Bizans tahtını tekrar kur- MAĞ çalışıyorlardı. Hazırlıklar inkişaf | ğunu anlamamı $ “imekteydi, Bahardan sonra bir darbel 8t bekleniyordu. Polo kardeşler yelken açmak için ace- le *diyorlardı. Sehirde birçok çarşılar, pazarlar, dük. | tandaş bana $u (MESELE) HABER — Aksam vostas. Temizlik işlerinde iptidai- Seviliyor likten kurtulmalıyız ! Sokakların süpürülmesi usulü Temizlik işle- rinde, dünyanın en geri kalmış be, lediyeleri, bizim belediyelerimi z dir. Sokaklarımızı hâlâ Kurunu vustadan kalma usullerle temizle riz, toz kaldırma- nm, ne tehlikeli bir hareket oldu- bulunuyoruz. Geçen gün, ken disini şahsan ta- ndığım bir va. kânlar vardı. Sokakların kuytu köşeleri, | mektubu yollamış: Hahpusların zincirleri, şebrin asayişini olanları tehdid ediyordu. Bey Haberci: “Yaz geldi. Mevsimin en sıcak gün. Bür ile deniz arazmda da yine bir sıra | lerinin içindeyiz. Dolaştıkça dikket dükkünler vardı. ediyorum, sokaklar, sokak başları ve “Küçük Pera şehrinin #ürları deniz bo- | köşeleri envat türlü yemiş kabukları, Yunca uzandıktan sonra, tepesinde bü- Yülk bir kule bulunan bir tepeye tırma. Miyordu, “Dar Boğaziçi her iki gehirde de liman yemiş çöpleriyle doludur. Bu pislikle- rin tasffün etmeden, etrafa mikrob saçmadan ortadan kaldırılması temiz. lik ve sıhhat noktainazarından çok e- Yazifesini görüyordu. Gemiler sabil bo: | hemmiyetli değil midir? Yünca yanaşırlar, karaya bir iskele atar- ki, Fakat maalesef pisliklerin iğrenç kokularını günlerce teneffüs etmek “Sehir içinde bakırdan kapıları ve ne- | mecburiyetinde bulunan vatandaşları. mözayikleri (ile Ayasofyanm önün. de Yüksek bir taş sütun üzerinde tunç- İRK dörtnnliz koşan bir st heykeli ver- “İ. Sütuna atın yalnız bir tek ayağı isti Bat etmekteydi. Demir zincirlerle tesbit Söllmişti, At koşularınm yapıldığı mu- mızın adedi pek çoktur. Sonra, caddede ve #okaklarımızı en iptida! bir usulle temizleyip süpü- rüyoruz. Çöpçülerimizin kaldırımlara her süpürge vuruşu, milyonlarca mik. robu havelendırmağa hizmet ediyor. Sözüm, Hipodrom mermerâi, Venediklile- | Etrafa milyarlarca mikroh dağıtarak TİN götürdükleri at heykellerinin kalde- €lân görünmekteydi, “Şehir sükünet içinde değildi: Vene- liler, Cenevizliler ve Rumlar arala- devam eden bu temizleme! lokanta » lar, fırmlar, sucü dükkânları civarm. da yapılınca, cidden korkunç bir şekil alıyor. Çöpcünün #üpürgesile kalkan Thda döğüşüyorlar, dükkânlarda, çarşt- | mikrob yığınları, yiyecek ve içeceği- da gürültü çıkarıyorlar, gemilere hü. Sun ödiyorlardı., Bu birkaç satıra, Karko Polonun on ü- Mü asırdaki Orta Asya ve Çin Türk a rinin En zengin kaynaklarından biri lan “Livre des | Mürvcilles — Kitabi b” inin dilimize tercüme edilmesi MUNU ilâve ederim. Reşad Ekrem KOÇU (0) V. Ghiklevaki, le voynge de Marco Pele, Payol, Paris 1938, 246 5, 27 /r. e. miz şeylerin üzerlerine yerleşiyor. Temizlik işlerinde daha asri, daha sıhhi bir şekilde hareket edemez mi- yiz? Ben, belediyeye karşı bülün vazife. lerini yapan bir vatandaş #ıfatiyle, belediyeden, sokakların temizlenme - sinde faydadan ziyade zararı olan bu günkü kurunuvustai şekli derhal ter- ketmesini istiyorum. Hürmetler... Sultanahmet, Dalbastı sokak 61 numanladı Refet Rene Mektup sahibinin yerden göke ka. dar hakkı ver. Bizde tanzifat işi, ak- Im almıyacağı kadar iptideldir. Son zamanlarda, İstanbul belediye- Bazı Tetrinbulladırın hıfrssinliryn ne kadar dikkat ettiklerini çocukların gu hallerinden ankıyabilirler sinin birkaç yeni cöp arabasını gö- rüyoruz ama, bunlar hastalığa ilâç ol- maktan pek uzaktır. Sokakları #üpürme tarzının kötü - Jüğü, inkâr edilmez bir hakikattir. Fukat meselenin başı, temizlik yapa. lım derken mikroplarm ayağa kaldı- rılmasının sebebleri, yalnız süpürme usulümüzün iptidafliğinde değildir. Bunu, memleketimizdeki yollarm vaziyetinde aramak daha doğru olur. Şehir içlerini, şehirler arası şoseleri- ni baştanbaşa asfalt yapmış olan memleketlerde, çöpçü süpürgesini ne kadar yanlış bir tarzda kullanırsa Kullansın, ctralt to za dumana katma sıva imkân yoktur. Çünkü asfalt olan yerde toz bulun- maz, Amerika, Almanya | Fransa, İsviçre gi- | bi hılzıssıhha işle. rinde en yeni en mükemmel vasıta - ları kullanan mem. sinde, sokakların süprülmesi aşağı yukarı bizim sistemle yapilir, Fakat buna rağmen, hiçbir yerde bizimkine nazaran yüzde bir nispetinde bile, za- rar, yani mikrob yığınlarınm süpür- me vesilesile şebirlileri zehirlediği vaki değildir. Çünkü bütün o memle. ketler asfalta kavuşmuşlardır, Sonra, şehirlerimizin pislik içinde kalmasında bizlerin de muazzam his- selerimiz var, Bugün, yerlere tükürmek, sokağa «öp ve envar çirkef maddeleri atmak igin bir an tereddüd etmiyen gehir - dilerimizin adedi maalesef yüzde elli. Yi geçer, halbuki, medeni Avrup& ve Amerika şehirlerinde yaşıyan insan - lar içinde böyle bir hareketi düşüne- Bi dürbünle arasanız bulamazsınız. Geçen sçne, birkaç İstanbula ar - kadaşla beraber Berlinin s91r, fakat tertemiz bir çarşısından geçiyorduk. Burâda aldığımız çikolataları yeyip bitirdikten sonra, İstanbulda yaptı « ğın gibi daimi bir alışkanlıkla eli - mizde kalan kâğıtları fırlatıp sokağa atmamız icab ediyordu. Fakat hiçbi . rimiz bu tarzda hareket edemedik. Etrafımızda bizi görüp ayıplıyacak kimse yoktu ama, yerler o kadar t6- miz, cadde o kadar muntazamdı ki, doğrusu buraları pisletmeye içimiz - den bir tek kişi kıyamadı. Ve bir çöp | küfesine rasgelinceye kadar, çikolata kâğıtlarını buruşturup cebimize yer » leştirdik, İstunbulu bu idesl hale getirmemiz İçin”uzun, çok uzun senelere ihtiya. cımız var, Fakat hiç olmazsa, temiz- lik yapmak behanesile her gün zehir- lenmemizin önlenmesi yolunda, bazı yenilikler düşünülmelidir ki, beledi - yeden beklediğimiz şimdilik bundan ibarettir. renin yaptığı rakor OVYETLER Birliği Merkez Havacılık Klübü, Zi, urin tarafından yapılan benzinli bir motörü muh- NGİLİZ mahkemeleri son günlerde iki garib daha bak- kında karar vermişlerdir: Birinci mesele, bir #eyrüseler kazasi davasıdır. Bir kar) koca iki kişilik bisikletle dolaşıyorlar. Kocası önde oturmuş, | musunuz? Tanıdıklarınızın sizi ne ka- dar sevdiklerini öğreten bir usu: Amerikada Colgote üniversitesi psi- koloji şubesi müdürü profesör Donald A, Laird, insanların, tanıdıkları taralından na dereceye kadar sevildiklerini hakika- te en yakın bir şekilde ölçebilecek bir u- muştur. Profesörün usulü herke- kendine yapabileceği bir nevi tahlildir. Kırk dört sual vardır. Bu su- allerin cevablarıma verilecek numarâla- rın mecmuu en fazla $İ | bulabilmekte dir. İnsanların ancak yüzde onu bü ra“ kamı doldurabiliyorlar. Umumiyet iti « bariyle sevilen bir adamm elde etliği en düşük numara 56 dır. Numarası 56 dan daha düşük olanlar comiyetin hoş- lanmadığı adamlardır. Mutavassıt bir leketler, sokakları | gencin alabileceği vasati numara 64 tür, temizleme İşinde | Umumiyet itibariyle sevilmiyen bir ada“ bambaşka bir yol | zan vasati numarası 30 dur. En düşük tutmuşlardır| numara ise 12 dir. Balkan şehir- Aşağıdaki suallerden “evet” cevabı rı hemen hep. | verebileceğiniz her sunl için kendinize üç numara veriniz: 1 — Her zaman için söylediğinizi ya» pacağınızdan emin olunabilir mi? 2 « Başkalarına yardım için seve 88“ ve kendi işinizi bırakır mısınız? 3 — Bütün ifadelerinizde mübalâğa- WU davranmamağa çalışır misiniz? 4 — Müstehzi olmamağa gayret eder misiniz? 5 — Bilgiçlik taslamaktan der misiniz? 6 — Kendinizi arkadaşlarmızın çoğun- dan aşağı görür müsünüz? 7 — Emriniz altmda olmıyanlara âmir- lik taslamamak için çalışır mısınız? 8 — Hoşunuza gitmiyen çeyleri ya- panları mütemadiyen azarlamaktan içti map eder misiniz? 9 — Tamsâsklerinızın arkasından On- larla alay etmekten terakki eder misis niz? 10 — Başkalarına tahakküm etmek arzanuzu yener misiniz? Aşağıdaki suâllerden verebileceğiniz her sunl iki sayı veriniz: 1 — Esvablarınını temiz ve dügün mü tutarsmız? 12 — Farla atılgan ve küstah olma « mağa çalişir msm? 13 — Başkalarmın yanlışlarma gül- mekten çekinir misiniz? 14 — Mukabil cinse karşı olan tavrj« nız ve bareketiniz galiz ve bayağı ol « maktan uzak midir? 15 — Her önünüze gelen şeye kusur bulmaktan tevakki eder misiniz? 16 — Başkalarının hatalarımı düzelt « meden bırakır mısınız? 17 — Başkalarına kolayca ödünç eşya verir misiniz? 18 — Dinliyenleri sıkacak gülünç hi- kâyeler söylememeğe çalışır mısınız? 20 — Hiddetinize daima hâkim olabi- Dir misiniz? tevakki &« “evet” cevabı için kendinize içtinab eder misiriz 22 — Hoş bir tebesslimünüz var mı? 23 — Mütemadiyen konuşmaktan çö kinir misiniz? 24 — Batkalarınm mak şlarmız mudrr? Aşağıdaki sus'lerden “evet” cevabı verebileceğiniz her sus! için kendinize bir sayı veriniz: işlerine karışma» tevi tayyare modelinin uçuşu neticesini enternasyonal rekor olarak tesbit etmiztir. Bu model tayyare, 21 kilo- metre 857 metre mesafeyi uşarak katetmiştir. Bu husus. taki vesikalar, Enternasyonal Havacılık Fojerasyonun. na gönderilmiştir. * Dünyanın en kıymetii posta pulu eN &n kıymetli posta pullarından birisi olan Moris adasına ait bir posta pulu Berlinde arttırma ile satılığa çıkarılmıştır. Bu pul çok nadirdir. Çünkü basilırken bir kelimenin yanlış yazılmş olduğu gö- *rülmüş, ve sonradan tashih edilmiştir. Fakat yanlış ola. görüyorsunuz. yak basılan birkaç pul da tedavüle çıkarılmıştır. İşle «içekli İpek Berlinde satışa çıkarılan pul, bu yanlış basılmış pullar- tarafmda eyni | dan birisidir. Sahibi puluna 25.000 mark (bizim paramız. Panyor, Örer Tensiyle bir sh bu-|la 15 bin liradan fazla) istemletir. Faket pul bu kıyme- Yeni Si boleru basit, fakat İti bulamadığı için satılamamış ve arttırma bir ay sonra. İP Modeldir. va bırakılmıştır. a AE VE üeri mayi maş, aş ar. Ön K€c0 tuvaleti direksiyonu idere ediyor. Karısı, arkada.. Bisiklet yoldan ge- gen bir odama çarpıyor. Adam yarnla aksediyor, r, İş mahkemeye Kazadan seaba kim mew'üldür? Yalnış koca mı, yoksa Ikadınm da mes'uliyette hissesi var mı? İki tarafın a- vukatları ayrı Kanaattedir. Fukat hükim, kararında, kaza- dan hem erkeğin, kom de kadının mes'ul olduğuna hükme- diyor. Esbabı muçibe olarak da geride hareketlerile bisikleti iğure eden adamı mağa serkedebileceğini gösteriyor. oturan şahsın bazi yanlış manevra Yap- İkinci dava daha garibdir: çok yüksek ökçeli aynkkayı gi- yen bir İngiliz kadını, cilâlı döşemeli bir müessetede kayı yor, düşüyor, ayağı kırılıyor. Mücssos$ aleyhine zarar ve zi- yan davası açıyor. Hâkim bu davada şu Kararı veriyor: “Bir insanın uzun iki bacak üzerinde muvaz€nesini muha. faza edebilmesi güçtür. Evvelâ bu noktayı kabul etmek icab &der, Buyanm yüksek topukları, kısa bir 6çe3 yahut uzun iğ. nelerle mukayese edilebilir. İnsan böyle bir ayakkabıyı an. cak her tehlikeyi göze slarak giyebilir. Şu halde bayan dü- şeceğini bile bile bu ayakkablar: giymiştir. Zarar ve ziyan talebine hakkı yoktur. 25 — Yeni fikirlere karşı sabirlr ve müsamahakâr mığinız? 26 — Başkalarma koltuk vermekten İştinab eder misiniz? 27 — Dedikodudan kaçınır mısınız? 28 — Ahbablarmızn biraz evvel an « lattıklarını tekrariamalarını istemekten tevakki eder misiniz? 29 — Mükâlemeyi idame ettirmek maksadiyle mütemadiyen sunl sormak - tan İçtinab eder misiniz? 30 — Her önünüze gelenden bir sy istememeğe çalışır musmız? 31 — Başkalarmı ıslah etmekten ge- Tİ dürur musunuz? 32 —— Sahsl sıkmtılarınız Suklar misiniz? 33 — Halleriniz mütoazzımane değil de tabiat mıdır? 54 — Ekseriya neşeli misiniz? (Devamı 11 incide) kendiniza ll mma kn İK İİİ İİ İİİ LÜLE MİLLİ dN