23 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
Neşrigot Müdürü n H n Rasim Us “İDARE EVİ : istanbul Ankara caddesi Moni emme. tank iA. Yekgrel ederi siye MA BEN Yazı işleri telefonu: 23872 idare — : 24370 in ” m : 20335 Gözümüzü bir an Hataydan ayırmıyoruz Yazan: Nizamettin Nazif İZ kudretli milletiz ve kudreti- ni daima doğrunun hizmetin- de bulundurmuş olan milletiz Hatay davamızın kudretimize en uygun ne. ticeye ulaşacağında bizim en ufak bir tereddüdümlüz olamaz ve yoktur. Ata. türk'ün ayak bastığı her yerden fış kıran coşkun sevinç, bu tereddüdsüz- Yüğümlüzün en yeni ve canlı ifadesidir. Bu davayı bizim arzularımıza uygun olmıyacak bir mecraya sürüklemek istiyenler, Antakyada ve İskende. runda, Antakya ve İskenderunun her köy ve kasabasında akla gelen ve gel- miyen, düşünülebilen ve dügünülemi. yen nekadar entrika varsa hepsini tecrübe etmektedirler ve edebilirler, Fakat biltün entrikalar akim kalma. ğa mahkümdur. Zira, adı ister hasım, ister siyasi rakib, ister düsman ol. sun karşımızdakine biz ber bakımdan üstünüz ve bu üstünlüğü her an mu- hafaza edebilmek elimizdedir. Türke bundan böyle her hasmmdan üstün olmak tarihten, dünya siyasasınm yü. rüyüşünden, hâdiselerin çizdiği taliden ve nihayet kendi cehdinden mev'uddur. Biz, Hataydaki haklı davamızm Fran- sadan gelecek hüsnüniyetle, Lübnanlı. dan gelecek hissi müzaheretle, ve hat- tâ Milletler Cemiyetinin tavsiye mek. tuplariyle halledilebileceğine, müsta - hak olduğu neticeye ulaşacağına asla inananlardan olmadık. Biz Hataym is. tikbalini, Hatayimın ulaştığı hür in- san şuuruna, Hataylimın medeni rüş, tünü ispata hazır bulunuşuna ve bu kardeş yığnınm haklarımı korumak iktidarma her şekilde kadir bulunu. Şumuza bağlı görenlerden olduk. Hataydan gelen her haber, Hatayi nnı hürriyete susayışmı, müstemleke. ci devletin reayası halinde kalmamaya ahdedişini ispat ediyor. Hataydan ge, len her haber, Hataylmın medeni rnm müsadere edilmesi pahasma da olsa reyini dilediği gibi kullanmaktan asla vazgeçmediğini göze vuruyor. Yirminci asrm bu çok tarihi günlerin. de insanlığın bu türlüsünü reayalar yığınından ayırd etmemekte ısrarı 0. lanlar hatalarından pek acı uyanırlar. Hataydaki Fransız memurlarının, bu Türk topraklarında müdafaa terti- batı almak hevesine tutulduklarmı da öğrenmiş bulunuyoruz. Suriye - Türkiye bududu üzerinde. ki “Meydamekber” köprüsünün altı- na dinamit & yerleştirmişler. Hatay köylerindeki binek ve koşum hayvan. larmı saymışlar, eli silâh tutabilecek olanları gözden geçirmişler ve icabm. da her köyün nekadar asker barındı- rabileceğini incelemişler. Garib Fransa... Fakat bu Fransa, unutuyor mu ki Hatayın biz emniyetini tekeffül etmiş iki devletten biriyiz. Akdenizin kıyı- sında, yani bugünün en dinamik siya. si mücadelelerine sahne olan bir deni. sin kıyısında emniyetsizliğin her tür- Wsünl körükliyen Fransa, başarama- dığı vazifeyi medeni dünyanm bize başartmak istiyebileceğini nani unu. tayor? Hükümetimizin tevdi ettiği notaya Daladiye hükümetinin dış bakanı Bo- ne yarın cevab vereceğini vaadetmiş. ti. “Bu valdden müspet bir netice çi- kacak mı? yoksa Fransa yine kaça . maklı bir yola mı sapacak?, diye dü- şlnenler merak etmesinler, Biz ceva- bı Paristen değil, Antakyadan bekli, yoruz, Paris ne derse desin, Milletler isticvap edilmiştir. Kaptan, İgnats Gri“ 17 mevkuflu davanın en mühim şahidi ortadan kayboldu Nevyofkta görülmekte olan bir casus- luk davasında esrarengiz bir safha daha iü açılmıştır: ; Davada şahit olarak kendisine müra- caat edilmiş olan doktor İgnats Grlebi birdenbire ortadan kaybolmuştur. 5 Doktor, bir gün karısına: : — Ben yarım saate kadar gelirim, diye “8 çıkmış, bir daha görünmemiştir. Yapılan tahkikata göre, doktor Griebi “© Almanların “Bremen,, vapturuna binerek £” Avrupaya hareket etmiştir. Doktor böyle * bir yolculuğa çıkmayı evvelden hiç dü- * şünmüş değildi, Üzerine e para almış- tır, ne de pasaport çıkarmıştır. Bunun i- çin, adamın kaçırıldığı zannedilmektedir. Doktor İznats Griebi kaybolalı bir hafta olmuştür. Buna rağmen Amerikan polisi doktor hakkında bir haber alama- mıştır. Bu da, idamın muhakkak Ame- rikadan uzakta bulunduğuna dair olan kanaati kuvvetlendirmektedir. Mevzuubahs olan hâdise, Almanlarm “Avrupa,, isimli Transatlantik vapurun- da Yohanna Hofman "ismindeki berber kadınım tevkifi ile ortaya çıkan casusluk şebekesidir. Bu şebekeye mensup olduk- ları şüphesi ile bugün 17 kişi tevkif - dilmiş ve mahkemeye çıkarılmış o bulü- muyor. ii Diğerlerinin eürmü hakkında henüz kati bir kanaate varıtmamış olmakla be- raber, berber kadınım casus olduğu mey- dana çıkmış ve hakkında 4 sene ağır ha- pis cezası istenmiştir. Diğer taraftan, “Avrupa,, vapıirunun kaptanı Oskar Şarj Nevyorkta iki saat Alman vapurunun casusu olduğu anlaşı- lan kadın berberi ve vapurün “isticvap edilen süvarisi eblin kaçınılması hakkında bir - şey.bil- mediğini söylemiştir. Şahit olarak kendisinden en fazla ma- Vömat alınması beklenen adamım “Bre- men,, vapuru İle Ağperikadan uzaklaştığı haber almnca, Amerikan polisi hâdiseyi derhal Fransaya haber vermiştir. Vapur, ilk Fransız limanı ölan Şer- burga uğradığı zaman polisler tarafından tevkil edilmek istenmiştir. Fakat, Bre menin kaptanı vapurun tevkif edilmesine Bani olmüş ve Hamberği doğru Yoluna devam etmiştir. Doktar Grieblin niçin ve nasıl kaçırıl- dığı hakkında casuslukla itham edilerek muhakemeleri görülenlerden malümat 2- İmacağı zannedilmekte ve bu Ohusüsta kendileri sıkıştırılmaktadır. Bunlardan biri eski bir Amerikan za- bitidir. Güstav Rumriç ismindeki bu a- dam, casus kadına hükümet esrarını bil. dirmiş olmakla itham edilmektedir, Bu adamın evrakı arasında Grieblin ismine rastgelinmiş ve doktor bunun Üze- rine mühakemeye ( çağrılmiştır. Fakat, bugün, muhakemede henüz (bir kelime söylemesi kabil olmadan kaybolrmuş bu- Sigorta parası için Dört kişi öldüren kadın Viyanada idama mahküm oldu Doktor Grieblin casuslarla alâkadar olmasından ziyade, casusların sırrına vâ- kıf olduğu zannediliyor. Kaçırılması da, casuslar hakkında malümat vermesinden korkulduğu için olacaktır. Çünkü, ken- disi evvelce Almanya hesabma çalışmış, fakat sonra Amerikan tabilyetine geç- miştir. Evvelden Amerikada nazi birliği reisi olan Griebl, arkadasları ile arasın. da çıkan ihtilâftan dolayı çekilmiş ve a- deta bir nazi düşmanı olmuştu. Bu ci- hetten kaçırılmış olmasi muhakkak gö- rülmektedir. Marta Morek Kocasını, küçük (çocuğunu, teyzesini ve bir kadın arkadaşmı zehirliyerek öl düren Marta Marek ismindeki bir kadın Viyanada idama mahküm olmuştur. “Kırmızı saçlı, yeşil gözlü,, diye tav- sil edilen bu genç kadın bu Gnayetleri V & hayat sigortasından para almak için iş lemiştir. Cemiyetinin her Fransız entrikasına Alet olan Hataydaki komisyonu nider. se etsin, Hatay intihabı dürüst insan- larm, yani Türk Hataym güulebesile bitecektir. Başka türlü olamaz. Hatayda her intihab ancak Türke galebe temin ederse meşru addedilebi- Wir, ayırmadığımıza emin olabilir. Nizamettin NN Amerikada Alman casuslarının faaliyeti Çifte düğünler Frankoyu kızdıran film Fransada tanınmış Hyatro muhamiri Brenşlayn ile Komedi Franset idarecisi Burdenin düello eltiklerini yazmıştık. Resimde, Bernştaynın hasmim yarolamaşile neticelenen bu düellodan bir safka görülüyor. CUMHURİYET Fransa ile İngiltere UNUS NADİ, Cumhüriyelte iki mün- dater denlet olan İngiltere ile Fran. sayı mukayese ediyor. İngillerenin İrakta- ki mandateriiğini anieteyor: “Türkiye ile münasebetlerini tanrim e- den İngiliere ( İraktaki mandaterliğini o kitanın halkına hürriyet ve istiklâlini iade etmek suretile en makul neticesine götür. mekle gecikmedi ve kendisile bir ittifak muahedesi akdettiği müstakil İrak derle- tinin minnettarlık derecesine varan dost- lağuna kazandı. Bugün (İngiltere İraktan adeta silinip gitmiş gibidir. Cenup taraf. larındaki tayyare karargâhını belki İrak- bların yarısından fâzlesı bilmez. İmpa- ratorluk yollarından birinin selâmet ve em niyeti için ba kadarını kâfi gören İngil. Jzcilerin reisi hasta İzcilik teşkilâtını kuran meşhur İngi- liz Törd”Badan"Pavi, hastalanmıştır. 81 yaşmda bulunan “izci şefi,nin birdenbi- ığa tutulduğu, bulundu- re şiddetle hast ğu gemiden telsizle karısına bildirilmiş- für tere İrakın milli izretinefsine ağır gelebi. Baden Pavi, Afrikadan dönüyordu. E- sasan giderken: — Belki orda ölürüm, demişti. Başka lecek müdahele şekillerinin kâffesini or. tadan kaldırmıştır. Fransaya gelince; Biraz da birim Halay ölmesini davamıtın zorile Süriyeye sözde İngiltere. yele Biniş da terin nin İrakta yaptığına benzer (o bir östikll Çünkü. kalbim ordadır... vermeğe teşebbüs eden Fronsa, bundan Gemiden verilen haberde Lord Baden | önce Suriyeyi beş on parçaya bölerek her Pavlin hastalığının pe olduğu bildiril.| parçasını ayrı ayrı elinde totmaüğa itina memiştir. İzci şefi bu kış İngilterede has-| göstermiş ve her tarafa tırnaklarını daha talanmış, kışı Afrikada geçirmeye git- derin batırdıktam sonra kolu kanadı kırıl. Pir mış Suriveye dönerek : maksi ağır olmasından kor. — Eh, bakalım, aradan &ç yıl geçsin de ar. eğer tecrübe muvaffak olursa sen de müş. takil olursun! Demiştir. İki karışık Hetayın (mahalli ve idari Bir erkek bir kez| istiklâline tahamrıtil etmemek için vir. kardeş diğer bir ere | minel medeniyet asmns (asla yukışma? kek bir kız kar.| binbir hileli hareketi mubah gören Fran. in evlenmelerine | san paramparça ettiği Suriyeyi me xn. Ski ad şi.) veye nasıl memnun edebileceği düşü. nâleğek hir meseledir. sal görüyoruz: İşte cenup hududumuzda bize komşu iki Arşidük Otto Lih-| büyük devlet, ki birincisi rai İngiltere prensi ile | den ve onun müttefiki kardeş İraktan fev. ie kız | kalâde emin ve memnunuz, diğeri olan kardeşi o Arşidüşes Pransadansa ne memnun olmağa, ne emin kalmağı imkân bulabiliyoruz. o Mukayese Adelaid de bu pren- | açıktır, hakımız meydanda değil midir? sesin erkek kardeşi Bir Fransız gazetesi cenup hududumur. ile nişanlandı. da bizi Ermeni çetelerile tehdit eğiyor. İkinci misali de 21 yaşındaki şpeşhür | Bu tehdide cevabımız şudur: Hepziba Ermenileri hâlâ kurbanlık o koyun gidi genç kemancı Yehudi . Menvin ile kaz) — Semen er yk iz in | Kullanmağa nn hakkı yoktür. Eğer Kardeşi teş ediyor: Yenal MEG, dünyada insaniyet diye bir şey varsa er- 19 yaşında ve Nola isminde bir kızla Nİ-İ gık pa canavartıklarm © durmasi ve dur. şanlanmıştır. Bir hafta sonra da Yebudi | durulması ltrımdır. nin 17 yaşında bulunan ve çile — KURUN Kız kardeşi Hepzibanın da, N: - 4 ' : bert Ce Nikola ile evlenmek üzere oi Umumi harp tehlikeleri SIM US, Çekoslovakyanın nazik pazi. petinden bahsederek diyor ki: duğu haber verilmiştir. Südet Almanları intihabat neticesinde İspanya harbini mevzu alarak yapılan | toplanacak meclisin kararı ile Almanyaya başrolün Madlen Karola iltihak ettikleri takdirde (o Almanya üpkr m > rep EE Avusturyada olduğu gibi bu kararı bir (ii- filmin gösterilmemesi için general Pran- | yi emrivaki haline getirmek için askeri konun film şirketine müracaat EttİĞİNİ| pir müdahaleye gidebilir. Fakat böyle bir etinin akal Gülmeli, laa metin! , di ingilizce Deyti Herald gazetesinin 108 | z oüne geçmek için siliba roöracant etme. Ancelostan haber alarak bildirdiğine gö- si ihtimali kuvvetlidir. Bü ise Avrupada re, bu filmin & gösterilmemesi için Hİte| umumi bir harbin başlaması demektir. ler ve Musolini de konsolosları vasıtasile e Ki Amerikan hükümetine müracaat etmiş-| ettikleri için İngilterenin lerdir. harp vuküuna meydan vermemeğe çalışı- e yorlar. Bazıları “Amerika Birleşik cumhn. Bunun üzerine, film şirketinin sahibi, | riyetleri gibi Çekoslorakyada dahi muh- “Abloka,, ismindeki bu filmin gösteril | telif milliyetler arasında hir anlaşma yap. mesini geri bırakmaya karar vermiştir. | malıyız, diyorlar. Fokal siyasi ideoloji iti- Film evvelâ İtalyan ve Alman konsolos. | barile tamsmen Alman . bağlı Ea i ir mümeselli ihtar Südet Almanları fle Rusya ve Fran miz > line gör Sri bağlı olan Çekosloraklar Avrupanın terilecektir. bügünkü karmakarışık cereyanları içinde Film şirketinin sahibi olan Valter Van. Başl olur da müşterek bir umum! siyaset ger filmde Franko aleyhtarlığı olmadığı. | istikametinde yörüyebilirler?,, nı.iddia etmektedir. YENL SABAH Yeni Milletler Cemiyeti ÜSEYİN CAHİT, Yeni Milletler cemi» gelinin kurulup kurulamıyacağını mevzuubahs ediyor pe bunun imkânsızlı. ğını görüyor: “Onun İçin diyoruz ki, yeni bir millet ler cemiyeti kurmanın ilk adımı ananevi diplomasi lisanile karşılıklı bir komedya oynıyarak değil, anlaşmak istiyen medeni insanlar sıfatile açıkça konuşarak ve her millete müsavi hak tanıyarak (atılabilir. Anlaşmanın temelinde her millet için mü- savi ölçü bulunmalıdır. Bugün bir kısım devlellerden mürekkep olarak kurulacak bir mileltler cemiyeti ne iş görecek? Ba yeni cemiyet bütün dünya. nın polisi vazifesini üzerine alacak mı? Çin barbini durdurmak için o Japonyaya ilânı harp edecek mi? Fakat, ben, Türk, Çinden Japonyayı çıkarmak için vatanın. dan kalkarak oraya harbe giderken, birte- kım Avrapalı devletlerin o Gide yerleş. miş oldukların görürsem Japonlara kar. şı kurşun atamam. Beni Uzak Şarka kadar harbe götüretek gün ancak yüksek bir i- desi olabilir. Fakat bu ideal Çinde Avru. palıların da fahakkümüne nihayet verme» l yi bana emreder, BE Tavamı i ineida
