23 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ç OCUK arabaları En son model En uygun fiyat ŞARK PAZARI BAZAR du LEVANT 314 Istiklâl caddesi Beyoglu Türkiyenin her tarafına gönderilir. umhuri Türk listesine yazılmak istiyenler kasten diğer listelere geçirilmektedir Antakya, 22 (Hususî muhabirimiz den) Antakya şehrınde tescil muamelesine yarın (bugün) başlanacaktır. İskenderun ve Kırıkhanda yapıldığı gibi burada da evvelâ isimleri nüfus dairesince büro reisliğine verilen nüfusta kayidli müntehiblerin tescili yapılacaktır. Kayidli olmıyanlann tescil tarihi ile Antakyaya merbut nahiye ve köylerde tescile başlama tarihi komisyonca ilân edilecekMersin 22 (Hususî muhabiri tir. mizden ) Atatürk dün akşam SiBugüne kadar Hataym muhtelif mınlifke yolu üzerindeki Viranşehır takalarında yapılan tescilde 8518 Türk harabelerine kadar yaptığı tenez ve 9506 diğer anasır kayde geçirilmiştir. zühten avdet etti. Avdette yolda köylülerle hasbıhalde bulundu ve Bu rakamlara göre Türkler 988 aded kendilerine iltifat etti. ekalliyette kalmıştır. Fakat bu rakamlar bütün Hatay bö'lgesine şamil olmadığın Bugün saat on yedi buçuğa kadar Vali konağındaki dairesinde dan kat'î bir netice olarak kabul edihnemeşgul olduktan sonra Mete istimmelidir. botile garb istikametinde bir deniz Vaziyetin bu neticeyi vermesi, Fransız tenezzühü yaptı ve saat yirmide komemurlarının her gün yapmakta olduklan naga döndü. binbir türlü zulüm ve itisaftan ileri gel Üç gecedenberi şehrin resmî, humiştir. Hakikaten Fransız müstemleke mesusî bütün müesseseleri ve evler bol murları, Türkleri ekalliyette bırakabil elektrikle ışıklanmış bir haldedir. mek için ellerinden gelen her şeyi yapmakBugün, Adanadan ve diğer yertadırlar. Bu meyanda Türk listesine kaylerden birçok halk sevgili Atasını dolmak istiyen birçok Hataylılar da kasgörmek için akın akın burava geldi. den diğer anasır liselerine geçirilmekte Naci Akverdi dir. Türkleri ekalliyette bırakmak için çevrilen fınHaklann ve yapılan zulümlerin kalmışlardır. İttihadcılarla Usbacılar ve onlarm efendileri tarafından silâhlandmbinde bir kısmını bildiriyorum. Iıp öne sürülen 12 kişilik bir elleri tabanReyhaniyede calı, bir elleri sopalı haydud çetesi Türk Reyhaniye tescil mıntakasına gelen listesine yazılacaklarını bildikleri Kürd Kürd kardeşlerimiz tesçıl bürosunun 5 kardeşlerimizin üzeıine hücum etmişler ve metre yakınında anî bir teçavüze maruz LArkast Sa. 5 sütun 3 fe] r M. Turhan T Eserle 100 75 100 150 50 n İSTANBUK CAGALOGLU Telgraf ve mekftıb adresl: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: îstanbul. No. 246 Teiefont Başmuharrir ve evi: 22366, Tahrir heyetl: 24298. îdare ve matbaa tasmi 24299 24290 Pazartesi 23 Mayıs 1938 Kadın avcıia p , ^ Cem Sultan\ T 7 J | % Timurlenk \ '" ' f Hurrem Sultan TarlM musahabeler i 25 Türkler için söyleiM(psöfcler 150 Viyana dönüşü J 100 Akmdan akına Mevcudu tükenmek üzere burunan tnı çok nefis ve çok faydalı eserlerden kütübİ hanelerinizi mahrum bırakmavınız. Hatay Türklerini ekalliyette bırakmağa uğraşıyorlar ingîltere ile Fransa arasında bir mukayese atay meselesinde çıkması muhtemel ihtılâfların en şiddethle rini düsünmekten çekinmiyen bazı kafalan kızgm, önlerini arkalarını hesab etmekten âciz Fransız yazıcılan nakarat olarak ikidebir: Fransa korkmasm, İngiltere onunla beraberdir! Diyorlar. Eğer üçüncü repüblik Fransası sarkta mutantan bir hakimiyet idame etmekten ibaret eski siyasetini yeni zamanlann milliyet icablarile tevfik etmeğe tenezzül etmiyerek mandalarmı aldığı memleketlerin milletlerine musallat bir belâ ve musibet halinde devam etmek isterse bu kadar yanlış bir siyasete tngilterenin ilânihaye muzaheret etmeğe mecbur olmadığma ve Fransanm ne İngiltereden, ne de başka hiçbir devletten bu yolda kayıdsız ve şartsız bir yardım beklemeğe hakkı bulunmadığma şüphe yoktur. Hatay meselesi Fransanm bütün şark siyasetini ortaya koymağa yeni bir vesile teskil etti, ve Fransa bu münasebetle kendisine kar?ı dostluktan baska duygu taşımıyan Türkiyeye fena bir komşu olduğunu bütün an'anesile bir kere daha ispat etmis bulundu. Evvelâ bu münasebetle Fransız politikasmın başvurduğu kanşbrıcı tezvir siyasetini buraya bir daha kaydetmiş bulunalım. Hatay için Fransanm bize kar şı aldığı taahhüdleri tatbik ve icra etmesini istediğimiz zaman Fransa bin dolambaçlı yoldan red cevabı verirken ortaya şu propagandayı attı: Türklerin maksadı împaratorluğun tasfiyesi neticesinde terkettikleri toprakları tekrar istilâ etmeğe doğru bir başlangıcdır. Bugün Hatay, yarm Suriye ve Irak, daha sonra kimbilir daha nereleri?.. Bu müzevvirlıkle bir taraftan Arabları kızdırmak, dığer taraftan îngiltereyi kuskulandırmak istiyorlardı. Oyunu derhal gördük, ve olanca samimiyetimizle vaziyeti izah ederek davamız üstünde ısrar ettik. Bizim tarafımızdan Hatayın ilhakı bile bahse mevzu teskil etmediğini başta ingiltere olarak bütün dünya gör dü. Milletler Cemiyeti Türk davasının haklı olduğuna ve Hatay için taahhüd olunan (hususî rejim) in mahallî ve idarî bir istiklâl demek bulunduğuna karar verdi, ve işte Fransa şimdi bu vaziyeti tesbit edecek olan seçimleri ifsad ederek Türk Fransız dostluk münasebetlerini tehlikeye sokarken hâlâ îngilterenin bu adaletsizliği himayede kendisine muzaheret edeceğini malihulya eden Fransız gazetecileri bulunabildiğini görüyoruz. Bu münasebetle Fransaya harkî münasebetlerinde ve manda işlerinde dostlarına yük olacak haksız, karışık ve kanştırıcı isler yerine dürüst ve âdil hareket etmekte îngiltereyi taklide çahşmasını tavsiye edebiliriz. Malumdur ki bu manda isi yeni Türkiyenin kabul etmediği yeni ve son Umumî Harb yadigârı bir kombinezondur. Biz (Lozan) da bizden ayrılan memleketlerin halklan için kendi mukadderatlanna ancak kendilerinin hâkim olabileceği prensipini kabul ettık, ve esas ıtıbanle başka milletler hakkında dahi mandayı kabul etmış olmamak noktasma bilhassa dikkat ettik. Bununla beraber mandanın ne demek olduğunu, onun için yapılan tarif ve izahlara göre de, kendi samimî kanaatlerimize göre de pek iyi bilip takdir ediyorduk. Mandater iki devlet cenub hududumuzda bize komsu oldular: Irakta İngiltere, Suriyede Fransa. Bidayette Fransaya nisbetle İngiltere ile anlasmaklığımız daha zor oldu. Fakat bir kere anlaştıktan sonra gerek bu devlet, gerek onun mandateri olduğu kardeş Irak devleti bize karşı o kadar samimî ve dürüst davrandılar ki sulhsever dostluk siyasetinin bu kadar mükemmel ve ciddisine dünyanın pek az yerinde tesadüf olunur desek yanlış olmaz. Dahası var: Türkiye ile münasebetlerini tanzim eden İngiltere Iraktaki mandaterliğini o kıt'anın halkma hürriyet ve istiklâlini iade etmek suretile Fransızların şekaveti ÇinJapon harbi Geri püskürtülen Çin kuvvetleri müşkül vaziyetten kurtuldular Şanghay 22 Hsuşov'un şarkma doğru geri püskürtülmüş olan Çin kuvvetleri, PukoeuTietsin demiryolu boyunça Japon hatlan arasından garbe doğru kendisine bir yol açmağa muvaffak olmuştur. Pekin 22 10 bin kişilik bir Çin çete kuvveti, Hopein merkezi Patinfguya hücum etmiştir. (a.a.) Çek buhranı yatışıyor Almanya istilâ emelleri beslemediğini bildirdi Dün başlıyan Belediye intihabatı her tarafta sükunet içinde devam ediyor. Seferberlik haberleri tekzib ediliyor Prag 22 (Hususî) întihabat süalınmıştır. kunetle devam etmektedir. İki Alman öldü Çekoslovak hükumetı tarafından^ Prag 22 Resmî tebliğ: alınan askerî tedbirler neticesinŞeb Goldberg yolunda, sabarH de, Südet Almanlan bugün leyin gayet erken bir saatte tahrikâtta bulunmamışlardır. şüpheli şerait dahilinde ve Bu sayede 250 mmtakagayet hızlı bir surette da yapılan belediye inmotosikletle giden iki tihabatı tam bir süşahıs, polis memuru kunet içerisinde cetarafından tekraren reyan etmiştir. Prag'da söylenen dur emrine ita621 bin kişi belediye inatten imtina etmişler, bilâtihabatma istirak etmiş, kis motosikletin hızını daha en ufak bir hâdise bıle olmamıştır. ziyade artırmışlar ve motosik * Memleketin diğer taraf leti, kenara kendisini atmak mecil larında da ehemmiyetli hiç bir buriyetinde kalan polis memu hâdise kaydedilmemiştir. Yalnız runun uzerıne sürmüşlerdir. Moto Çekoslovak Başvekili Hodza Bohemya'da ufak sikleti durdurmai tefek bazı hâdiseler cereyan etmiş, Şeb istiyen polis, lâstikler istikametine bir şehrinde bir Alman hafifçe yaralanmış silâh atmış, fakat yol bu mevkide yokuş * tır. olduğundan kurşun motosiklette bulunan Prag'da ve diğer şehirlerde bilumum 2 kişiyi de ölümlerine sebebiyet verecek' resmî daireler askerî muhafaza altma lArkası Sa. 7 sütun 3 tei Aîatürk Mersinde Mecliste bugün bütçe müzakeresine başlanıyor Ankara 22 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi muvazenei umumiyelere dahil dairelerin bütçelerini müzakereye yarın 14 te başlıyacaktır. Meclıs, bütçe müzakereleri bitinciye kadar her gün toplanacaktır. Evvelce de tafsilât verdiğimiz veçhile 1938 malî yılı bütçesi Cumhuriyet devri bütçe lerinin en yükseğini teskil etmektedir. Ve bu yükseklik, denk bütçe esasından fedakârlık etmek suretile temin edilmiş değildir. Bütçe Encümeninden çıkan son şekle göre de devlet dairelerinin 1938 malî yılı masrafları için 249,954,000 lira tahsisat verilmiş, buna karşılık olacak varidat da 250,000,049 lira tahmin edilmiştir. Maliye Vekili Fuad Ağralı bütçe müzakerelerine başlanması üzerine yann Mecliste beyanatta bulunacaktır. Onderimizi görmek için civar halkı şehre akın ediyor Bergamada Kermes dün başladı Trak vapurumuzun dünkü ilk seferi Davetlileri iki buçuk saatte Mudanyaya götürdü. Tarihî kasabamıza akın Yolda Yusuf Ziya Öniş mühim bir nutuk söyledi eden halk iyi eğleniyor r ^ Mariç Eskişehirde Tayyare alayını ve Hava okulunu gezen misaf irimiz halkın tezahüratı arasında Izmire hareket etti Misafirimiz Yugoslav Generali, Kurmay Başkanı Mareşal Çakmakla beraber Ankaradaki şenliklerde Saat yediden itibaren bütün Eskişehir halkı şehrimize gelecek olan misa firimizin hususî trenini sabırsızlıkla bekliyordu. îstasyonun içi ve dışı halka dolmuştu. Misafirlerin hususî treni saat 9,30 da istasyona girdi. Hususî va;ondan inen General Mariç, kendisini karşılamıya gelenlerin ayrı ayrı elle rini sıkarak hatırlarmı sordu. Selâm resmini ifa eden bir kıt'a askerimizi salâmlıyarak türkçe: «Merhaba asker!» dedi. Erlerimiz de bir ağızdan «sağ ol!» dive mukabele ettıler. Misafirlerimizin ıııııııııııııııiiiııııııiMiıııııııııııiMiıııııınıııııııııııııııı Bergama, 22 (Hususî) Bugün Bergamanın büyük Kermes bayramı, bizzat vali Fazlı Güleç tarafından çok parlak tezahüratla açıldı ve bayram, davul zurnalar çahnmak suretile ilân edildi. Şehir baştanbaşa bayraklarla donatılmıştı. Sokaklarda millî kıyafetli köylüler dolaş maktadır. îzmirden, civar kazalardan muhtelif nakil vasıtalarile binlerce kişi gelmişti. Kermes komitesinin davetlileri, halk ve ilim evleri ile diğer bazı yerlere yerleştirilmiş ve bayrama gelecek ziyaretçilerin her türlü ihtiyaclan için esaslı tedbirIer alınmıştır. Şehrin ova kısmmdaki müsaid sahada, büyük çadırlar kurulmuştur. Bugünden inbaren burada Türk tarihinde mühim mevki alan cirid, ok atma, kalkan ve saire gibi oyunlar üzerinde müsabakalara başlanmıştır. Ayrıca bu havalinin hiçbir yerde eşi görülmiyen muhtelif millî ve hususî oyunlan ve rakıslan da programa ithal edilmiştir. Müteaddid temsiller verilecek, yarın dünyanm en zengin bir çam ormanlığı olan Kozak yaylasına çıkılacak, burada da ayrı bir arogramla eğlenilecektir. Bunu, Çandarlı plajlannda büyük eğlenceler takib edecektir. İzmir, Manisa ve kazalardan büyük seyyah ve talebe kafileleri beklenmektedir. Dün ilk seferini yapan Trak vapuru yola çıkarken ve (madalyon içinde) son seferini yapan emekli Ülgen vapuru Türk deniz ticaret filosunun ilk yeni gemisi olan Trak aylardanberi Marmara mıntakası halkmm büyük bir alâka ile beklediği ilk seferini dün İstanbulla Mudanya arasında yapmıştır. Deniz ticaret filomuzun, ayni zamanda dünya gemilerinin en genci olan Trakın ilk seferi şerefine dün Galata nhtımı bayraklarla süslenmiş ve bir gelin kadar zarif şekilde süslenmiş olan Trak, alata nhtımmın başına yanaşmıştı. Davetliler saat sekiz buçuğa kadar tamamen vapura gelmis bulunuyordu. Başta Amiral Şükür Okan olmak üzere Üniversite Rektörü, Millî Sanayi Birliği reisi, birçok deniz erkânı, mütekaid Amiral Va sıf, General İhsan Ilgaz, bankalar, Vilâyet, Parti ve matbuat erkânı davetliler arasında bulunuyordu. Trak saat tam 9,45 te Istiklâl marşile ve rıhhmı dolduran binlerce kişinin alkışları arasında rıhtımdan aynldı. Bu sırada limanda bulunan bütün Türk vapurlan düdüklerini çalarak yeni vapurun ilk seferini selâmlıyorlardı. Trak nhtımdan aynldıktan sonra, düdük sesleri arasında limandan çıktı. lArkası Sa. 3 sütun 4 de] imillllllll I llllllllll emirlerine tahsis edilen otomobiller istasyonun önünde bekliyordu. General Mariç, Kolordu komutamnın refikasmı yanma aldı. Diğer otomobillere Millî Müdafaa Vekili General Kâzım Özalp, Kolordu komutanı ve General Mariç'in maiyetinde bulunan zevat bindiler. Dokuz buçukta Orduevine gidildi. Orada 15 dakika istirahat eden misafirimiz, Madam Mariç'i Orduevinde bırakarak Vilâyeti ziyarete gittiler. lArkası Sa. 5 sütun 3 fe] m» ııııııııııınııııııııııııııııııııııiMiıııı ıııiııııı ı [IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllirillllllllllllllllllMMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIlllllllliMIMIIIIIIIMnilllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII Dün yapılan spor hareketleri.?** ffifff*"" i'tl en makul neticesine götürmekte gecikmedi ve kendisile bir ittifak muahedesi akdettiği müstakil Irak devletinin minnetarlık derecesine varan dostluğunu kazandı. Bugün İngiltere Iraktan adeta silinip gitmis gibidir. Cenub taraflarındaki tayyare karargâhını belki Irakhların yarısından fazlası bilmez. İmparatorluk ollarından birinin selâmet ve emniyeti çin bu kadarmı kâfi gören İngiltere Irakm millî izzetinefsine ağır gelebilecek müdahale şekillerinin kâffesini ortadan kaldırmıştır. Fransaya gelince: Biraz da bizim Haay davamızın zorile Suriyeye sözde In giîterenin Irakta yaptığma benzer bir istiklâl vermeğe teşebbüs eden Fransa, bundan önce Suriyeyi beş on parçaya bölerek her parçasını ayrı ayrı elinde tutmağa itina göstermiş ve her tarafa tırnaklarını daha derin batırdıktan sonra kolu kanadı kırılmış Suriyeye dönerek: Eh, bakalım, aradan üç yıl geçsin de eğer tecrübe muvaffak olursa sen de müstakil olursun! Demi'tir. İki kanslık Hatayın mahallî ve îdarî istiklâline tahammül etmemek için yir YUNUS NAD1 lArkası Sa. 4 sütun 3 U\ Tekirdağh Amerikah Şermanı yenmeğe çahşıyor Galatasaray ( Alsancak maçından bir intıba (Yazısı 6 ncı sahifemizde)