29 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

KYŞ v v g T7T AR Japon ajansına göre Çin Türkistanında Müslümanlar ayaklandı aldığı bir haberi neşretemiştir. Fransız- a “Tan,, gazetesinin naklettiği bu teb grafta şöyle deniyor: Nigsiyadan bildirildiğine göre, Çi- nin Şimal garbindeki on binlerce müs- Kiman arasında çıkan bir intilâf düratle inkişaf etmektedir. Bu eyaletin umumi - valisi gıncn! Ma Hung Kuey ile milit Çin bükümeti arasında ihtilâf vardır. Bu ihtilâf ye- mneral Manın samimi dostu olan Han Fu Çunun idamından çıkmıştır. Fran- sızca “Tan,, gazetesi şunları not edi yort Japonların Domey ajansı, szdıni Nigsiya iç Mogollstanın Üç mımtaka- sından biridir. Bunlatın diğer ikisi Ça- |lunmuş, plân ve rapor hakkında izahat har ve Suy-Yuandır, Çinin Şimaligarbi sindeki bu mıntakada bulunan Müslü- manların kıyamı 22 nisanda Çin Türkis tanındaki Müslümanlar arasında şıktığı bildirilen kıyama benzetilebilir. Müs- Jüman anasır Japonlar tarafından Rus- yaya karşı âlet olarak kullanılmak ie- tenmektedir. Hatırlardadır ki, 1934 ve nesinde, Müslümanlar, Şark Türkistan cumhuriyetinin başına Abdülhanidin torunu Abdülkerimi getirmek istiyor lardı. Söylenildiğ'ne göre, bu iş Ja- ponyanın yardımı ile yapılacaktı. Merkez bankası e- Baştarafı 1 incide Bsene evvelkinden yukarıya o mertebe yükselmemiştir. Raporun ticaretimize ait kısmiına gelince, hariçtekl türlü — müşkülât ve kayıtlara rağmen ticareti harici- yemiz 1937 senesinde de kalkmması- na devam etmiş ve umum! yekünu 137.984.000 lirası ihracat, 114.379.000 lirası da ithalât olmak Üzere 252. mil- yon 365.000 Hiraya varmıştır. Bu su- retle dış ticanetimiz müvazenesi ba. kımından memleketimiz lehine kaydo- hanan fark 23.605 000 liradır. Yine rapordan öğrendiğimize göre, 2037 yılında ihracatımızın beher to- nuna isabet eden krymet 101 liradır. Bu miktar 1936 yılmda 88, 1935 de 65 ve 1984 yılmda ise 56 lira idi. Raporda bankanın tasarrufu altım- da olmak üzere bulundurduğu altın miktarı bhakkımda da gu malmat ve- rilmektedir: 1936 gayesinde 24.103 kilodan Iba- ret olan altm miktarı sene zarfımda gelenlerle birlikte yıl sonunda 28 107 kiloya varmıştır. 1087 senesi içinde mevzuu bahis al- tınlardan bir kısmt terhin edilmek su- retile istikraz edilen mebaliğ 6 teşri- nisani 1987 de 8,448,314 lira olarak yüksek seviyesine baliğ olmuştur. Sene nihayetinde ise yirmi altı bin yüz yedi kiloluk altım her türlü ka « yıttan azade olarak bankanm mutlak tasarrufu altında bulunuyordu. Vadeli veya vadesiz paralar memle- ket bankaları tediyat ve alacaklı he- Baplarında seneden senepe artmakta berdevamdır. Rapordaki izahata nazaran banka- nn kasalarındaki banknotlar da dehil olmak üzere 1938 sonunda — mevcut 187.683.952 liralık mütedavil banknot- lara 1937 yılı içinde 4.000.000 liralık daha banknot ilâve olunarak 191. mil- yon 683.952 liraya baliğ olmuştur. Bu miktardan yine 037 de 15 mil- Almanyadaki yahudiler BEr Baştarafı | incide rinin önüne geçmek ve Yahudilerin Avusturyanın iktisadi hayatındaki ha- kimiyet ve faikiyetine nihayet vermek- tir. Emirnamenin tatbiki, ortaya birçok nazik meseleler atmaktadır. bazı kim seler, Yahudilerin tayin edilecek bit meblağa mukabil müesseselerini tork ve ferag etmelerine karşılık olarak kca dilerinin Almanyada yaşamağa devam etmelerine medar olacak Alman bazine bonoları alabilecekleri fikrini leri sür mektedirler. Bir müddet sonra, Alman dövizlerinin nakli vaziyetinde salih husul bulduğu zaman Yahudiler, Ab mahıyayı terketmek İstedikleri takdirde kendilerine servetlerinin bir - kısmau ihraç etmeleri için mezuniyet vezilecek- tir. Maamafih iyi malumat almakta v dan mahafil, Almanyada ikamet etmekte bulunan ecnebi Yahudilere tatbik edi mekte olan tedbirlerin bir takım müş: külat ihdas ve ecnebi hükümetlerin p- rotestolarını davet edebileceğini kabul ve teslim etmektedirler, yon 0007451 liralık banknoat çekildi. ğinden sene sonunda tedavülde bulu- nan miktar 176.676.501 liradır. Sene nihayetinde banka kasaların- da 804654 lira bulunduğu nazarı dik- kate almdığı takdirde piyasada bilfiil tedavülde bulunan banknot miktark nın 186.680447 Ura olduğu görülür. Kâr ve zarar hesaplarına gelince: Banka 1937 yılı muamelelerinde 2.151.888.42 liralık bir kâr temin et- miştir. Bu miktardan 430.377,29 Iirası ihti- yat akçası olarak ve 630.000 lirası da yüzde 6 nisbetinde temettll — olarak ayrıldıktan sonra geriye 1.091.14 lira kalmaktadır ki, bundan da memurlar hissesi ve yüzde 10 fevkalâde ihtiyat akçesi olarak 163.361-37 lira çıkar - makta ve mütebaki 928.147.77 liranın yarısı hazineye ve diğer yarısı da his- sedarlara bırakılmaktadır. Hissedarlara temettu hisseleri ola- /ak ayrılan, biş miktarlara geçen dene körmdan müdeyyer 136191 lira da ilâve edilmek suretile elde edilen yo- kün kazanç ve buhran vergileri İndi- rildikten sonra beher hisseye ku- ruş temettu tevzilne müsait görüldü- ğünden raporda, temettuun bu suret. le tevzii istenilmekte idi. Heyeti umumiye raporu ve kâr ve zarar hesaplarımı tasvip ve idare mec- lisini ibra ederek müddet!eri biten mü rakiplerden C ve B hiselerine sahip bankalar ile şirketler tarafından inti- habr lâzımgelen mürakipliğe Abdullah Naci Akbayı ve D smıft hisselerine sahip bulunanlar tarafmdan ittihabı lâzımgelen mürakipliğe de İzzet Sir- meni secmiştir. örüremadrE geee ada bi ee Gkmürlda Hillerin seyahati DE- Baştarafı 1 inelde Berlin; 29 (A. A.) — Neşrettiği bir tebliğde Alman istihbarat bürosu, Hit- lerin 2 mayısta Romaya gideceğini bil- dirmektedir. Ayni tebliğde Hitlere ve- fakat edecek zevatın isimleri bildiri- mektedir, Von Ribbentrop, Hes, Gobels, Frank general Kaytel ve polis müdürü Hayn- rtih Himler Hitler ile beraber Romaya gidecek zevat arasındadır. MHelyada bayram Roma; 29 (A, A.) — Hitlerin ziya- reti münasebetile 3 mayıa, bütün İtal- yada milli bayram olacaktır. $ ve 9 mayısta Kampani, Latyum ve Toska- nada bayram günleri addedilecektir. Tevkifler Roma; 29 (A. A.) — İtalyan Stefa- ni ajansı bildiriyor? Yabancı gazeteler, Hitlerin yakında İtalyaya yapacağı ziyaret dolayısile İ- talyada bir kaç bin yahud'nin ve Hitler aleyhtarının tevkif edildiği veyahut tevkif edileceğini bildiren bazı habere ler neşretmiştir. Tevkif olunacaklara - yi muamele yapılacağını ve bunların ba sürülen rakamlar tamamile yalandır. Hakikatte yalnız, Hitlerin siyaret e- deceği üç şehirde şüpheli k'mseler a- rasında bazı muvakkat zabıta tevkifatı yapılmıştır. Bu normal ihtiyat tedbirleri hassaten yahudileri istihdaf eylenemek imar plânı Şehir Meellisi encüme- nince mükemmel bulundu Şehir mütehassısı Prost tarafından ha- zırlanan nâzım plân bir haftadanberi Şe- hir meclisinden seçileni bir encümen tara- Vali ve belediye reisi evvelki. gün geç vakte kadar süren toplantıda hazır bu- wermiştir. Encümen, “plânım İstanbulun müstak. bel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tanzim edilmiş mükemmel bir plân,, ol duğuna karar vermiştir. Encümen maz- batası bugünlerde Şehir meclisine verile- cektir. lmar için bir buctuk milyon islikraz edilecek Şehir meclisi dün saat an beşte birinci reis vekili Necip Serdengeçtinin başkan- lığında toplanmıştır. İmar plânının tat- biki dolayısile yapdacak masrafı karşır lamak üzere akdedilecek istikraz hakkın: daki teklit bütçe encümenine gönderil- miştir. İstikraz 1,5 milyon mikta- rında olacak ve Atatürk köprüsüne giden yollarla diğer bazı sahaların genişletil- mosine harcanacaktır. Makama istikra salâhiyeti verildikten sonra para millt bir bankadan alınacaktır. y İtfaiye yardım talimatnamesi hakkm- da mülkiye encümeninin mazbatası ve talimatname okunmuş, bazı noktalar ü- zerinde itirazlar yapılmış, talimatname bir #daha tetkik olunmak üzere encümene iade edilmiştir. Hamamlara verilecek şehir - suyuntn daha vcuz verilmesi hakkımda Hamdi Rasim tarafından bir gün evvelki celse. de yapıları teklif hakkmda vali ve bele- diye reisi Muhiddin Üstündağ söz alarak göyle demiştir: — Hamamcılara üçte bir nisbetinde tenzilât yapryoruz. Ben tetkikat yaptır- dıra, Hamamlarda bir müşteri 10-12 kur- na su dökmektedir. Üç kurna su ise bir teneke su demektir. Bir teneke su on pa- raya verildiğine göre hamamda yıkanan bir müşteri için kırk para Bü pera hamamın örter iracraflarmın nazaran beş paraya kadar dütmektedir. Dâha farla tenzilât yapmayı esas itiba- rile kabul ediyorum. Fakat bütçe vazi- tur. İlerde düşüneceğiz... Bu izahat üzerine Hamdi Rasim tekli- belediyenin 938 senesi masraf bütçesi mürakere olunmuştur. Meclis bugün yi- ne tonlanacaktır. üsküdar kız enslitüsü ge- Baştarafı 1 incide Şehrimirdeki diğer kız sanat mektep leri gibi Üsküdar kız enstikişü ve ak- şam sanat mektebi de bu sergiye işti- rak için hümmalr bir faaliyet sarfet- mektedir. Kıymetli idareci ve muallimlerinin delâletile sessiz ve alâyişsiz büyük işler başaran bu enstitü, sergiye 400 parça kadar, dikiş, biçki, moda, resim ve çi çeğe ald muhtelif eserler gönderecek- tir. Üzsküdar enstitüsüne ve akşam kurs larına devam etimekte olan talehe mik- darı yuvarlak hesabla 400 olduğuna gö re sergiye hemen her talebe bir eser göndermektedir. 'Talebenin hazırladığı, muallimleri delâletile örnekleri müzeden alınmış ©- lan Kanunt devrine aid bir sectade ile Eti Türkleri devrine aid işlemeleri ihti- va eden bir elbise bilhassa gönderile- cek eserler arasında narzarı dikkati cel- betmektedir. Eserler cumartesi günü Ankarayı yollanacaktır. Romanyada Demir müuhafızlara mecburi ikametgâh Bükreş, 29 (A.A.) — Dahiliye naza- retinin bildirdiğine göre, hükümet, Mülga,, demir muhafız” teşkilâtından 167 gefe bir sene müddetle mecburi ikametgâh tayin etmiştir Bu 167 kişi merkurea clucullun” şehri civarında 29 .NİSAN —1988 Nafianın taebi üzerine Ecnebiler Elektrik şirketinden çıkarıldı İstanbul elektrik şirketi, Nafia Vekâle. tinin geçenlerde gönderdiği tezkere üzeri- ne, şirkette çalışan ecnebi memurların işlerine nihayet vermiştir. Umurat kâtüp, başmühendis, muhasebe gefi, iki diğer mühendisle dört memur- dan mürekkep olan bu ecnebilerin yerine Atinadan Atina 29 (hususl surette giden ar kadaşımızdan) — Dün burada Başveki limiz şerefine yapılan merasim ve ziya- retleri kısıca bildirmiştim. , Celâl Bayar ve Aras otelden yürü- yerek meçhul asker âbidesine kadar gelmişler ve merasimle çelenk koy- duktan sonra tekrar yaya olarak ötele avdet etmişlerdir. Yollara dökülmüş o lan bütün Atinalılar vekillerimizi can> heyetini saat 13 de yemeğe davet et mek lJütfunda bulunmuşlardır. Yemekten sonra Majeste evvelâ Baş vekilimizle uzun uzadıya konuştuktan sonra heyet azasından birile de temas etmek arzusunu izhar buyurdular. Bağvekilimiz aramızdan birini ken- dilerine takdim etmesi üzerine ona da iltifat göstererek günün belli başlı me #alli hakkında fikir mübadelesinde bu- lunmuştur. Heyet saat an beşte saray- dan büyük merasimle ayrıldı. Heyet 17 de Maraton barajında Me- taksas tarafından - verilen çayda hazır bulundu. Dün 'akşam Türk sefarethanesinde yernek ziyafeti ve suare verilmiştir. Heyetimiz hakkmda bülümet meha- filinin ve halkım gösterdiği İyi kabul tasavvurun fevkindedir. Bugün saat 11 de, bir tenezzüh ve fsarı âtika mahall! olan Sunyonda he- yetimiz şerefine bir riyafet verilmiş ve öğle yemeği yenilmiştir. Bugün öğleden sonra müzeler gerk lecektir, Akşam yemeği serbest brra- kılmıştır. Gece eaat 22.30 da kral ti- yatrosunda bir temsil verilecektir. Yarın öğleye kadar serbesttir. Sa- | at 13.30 da Başvekil general Metaksas husus! ikametgâhmda son bir ılylıf“ verccek ve saat 15 de heyetimiz İstan- bula mütevece'hen yola çıkacaklardır. Dönüşte Celâl Bayarla Rüştü Araş 'Türk memurlar almacaktır Çıkarılan memurların herbiri şirketen 1000 liraya kadar maaş almakta idiler, Bundan başka şirket kendilerine her sene birkaç bin lira ikramiye vermekte ev ki- raları da şirket tarafmdan tediyo olun« makta idi. Başvekil yarın akşam ayrılıyor Selânikte bir kaç saat kadar kalarak Atatürkün doğmuş oldukları evi ziya- ret edeceklerdir. Mavrudis'in telgrafı Türk-Elen munzara paktının imzası- nr müteakip Celâl Bayar ve 'Tevfik Rüştü Arasa, Hariciye nezareti daimi müsteşarı Mavrudisin bir telgrafi tak- dim edilmiştir. Nekahat halinde bulu- nan Mavrüdis, bu telgrafında vihhi ve- beblerden dolayı imzasımı Türk vekil- lerinin ve Elen hükümeti reisinin imza- ları yanma koyamadığından dolayı te- essürlerini ve ayni ramanda yeni pak- tin akdinden dolayı harâretli sevinci- ni bildirmekte ve Iki milletin gitlikçe daha sikt birliğinin başarılması hakkım- daki temennilerini sunmaktadır. Türk gazetecileri Yunanlstanı gezecek Atina; 29 (hususi) — Türk gazete- gilerinin Yunanistanı gezdirilmeleri için ön günlük bir program hazırlan mıştır. Bu program mucibince Yuna- nistanın muhtelif yerleri gezdirilecek- tir. Türk gazeteçeleri kral Jorj otelinde misafir olmaktadırlar. Matbuat mümessili Nikolidis, dün 'Türk gazetecileri gerefine bir öğle 1i- nM vermiştir. wwm'fââî xıîgüı'& “Tayıas,, müuhabiri, Başvekil Celâl Bayarla - dok» tor Arasin Atinada, Yunan devlet relsle- böyle bir hareket kuvvetle bekleni. yor. Bu hareket şüphesiz ki çok iyi karşılanacaktır. Çünkü uzun zamandan- beri beklenilmektedir.., ingiliz - Fransız ıtılalı mer- Baştarah 1 incide *“Prag., m akibeti Londrada taay- yün ediyor” başlıklı bir yazısında “Nalı tacagabe,, gazetesi “İngiliz ve Fransız nazırlarının modası geçmiş beyaelmilel ahkâmı müdafaadan içtinab edecekleri ni ve sulhun tatızimi için harb tenlikesi ihtiva etmiyen plânlar hazırlıyacakları ümidini,, izhar etmektedir. Frankfurter Zeytung gazetesi diyor kiz “Bunlara te füzum var? Hangi teh- Hkeye karşı müdafaa — tedbirleri alımı- yor?” Anlaşmanın mah'yeti Yondra; 29 (husust) — İngliz ve Fransır nazırları arasında unııkın— ler devam ediyor. Salâhiyettar bir menbadan öğrenildi- ğine göre, İngiliz ve Fransız devlet a- damları 1936 ve 1938 tarihli İngiliz ve Fransız siyast itilâfları ahkâmına tev- fikan harb vukuunda iki devletin hava ya varmışlarır. Öğrenildiğ'ne göre, İngiltre Alman- yanın Belçika ve Fransa topraklarına tebavüz etmesine müsaade etmiyecek, fakat her hangi başka bir devlete kar- gt teahhüd dltına girmiyecektir. Dün yapılan İngiliz-Pransız —itilât- içla ağlebi ihtimal Roma ve Berline teb Hiğ edilecektir. Salâhiyettar bir İngilir diplomatı Havas âjansı muhabirine beyanatta bu- lunarak: *İngilir ve Fransız devlet a- damları arasındaki — gözüş birliğinin tam olduğunu ve bu vaziyet karşısında Almanyanın şiddete müracaat etmenin Tüzumsuzluğunu anlaması lâzımgeldiğini göylemiştir. “Hitler müzakere yolu ile komşularile sulhen anlaşmanın lüzumu- fu atılıyacaktır. İngiltere sa esasen bu müzâkereler hüsnü suretle neticelendi Bi takdirde Almanyanın müstemlekât taleblerinin terviçi için bir şekil buluna- bilecektir.,, Resmt tebliğ Londra, 29 ÇA, A.) — FPFransız ve İngiliz devlet adamlarının dünkü gö- rüşmelerinden sonra neşredilen kir teb liğde, görüşülen bütün meselelerde tam bir itilâf hasıl olduğu ve müzakerelere cuma sabalı devam edileceği kaydedil- mektedir. Filistin meselesi ve Suriye Şam 29 (A.A.) — Suriye parlâmentosu Filistinin taksimine itiraz eden bir tak- riri ittifakla kabul etmiştir. l