29 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

* HABER —- Akşam postası Çocuklar sinemaya | Sivesa gündüz gitmelidir Kırklareli saylavı kanun tekli- finin esaslarını izah ediyor Kırklareli — sayları Fuat — U. may'ın 16 yaşını bitirmemiş çocuk. ların sinemalara alınmaması hak- kındaki kanun teklifi Meclise veril- miştir. Heyeti umumiyede müzake- resi sırasında bazı noktalar hakkınm- da yeniden tetkikat için teklif Rn- gilmene günderilmiştir. Binemacılar bu münasebetle tok- Hf sahibine ve diğer bazı saylavlara teolgraflar çekerek filmlerin kon- troldan geçtiğini, eğer çocukların sinemalara alınmamaları hakkında bir karar verilirse çok zarar ede- ceklerini, çünkü müşterilerinin yarı- sından fazlasını çocukların teşkil ettiklerini bildirmişlerdir. Teklif sahibi Fnat Umay bu vaziyet ÜaT g çiil M yazayİ Mi a g PTi z S darlart gönderilen bir tebliğde han ve o. tellerin temiz ve sıhhi şeralil haiz bir şe. kilde bulundurulması lüzumü bildirilmiş- dir. * ÇOCUK haftasının son günü olan dün de bir takım eğlence ve toplanlılarla geç- miş, birçok yerlerde konferanslar — veril. İniştir. Bu akşam Bakırtöy Halkevinde bir çocuk balosu verilecektir. # İŞ kanunu cümlesinden olarak, iş em. niyet ve sağlık nizamanmesi ve — sigorta teşkilâtı süratle hazırlanmaktadır. * ROMANYA donanmasından bir lahlel. Babir ile bir harp gemisi tamir görmek Üzere llmanımıza gelmiş, bu sabah Halice alınmıştır. # ÜNİVERSİTE takılâp dersleri 11 ma. yısta nihayet bulacak ve imtihanlar fakül telere göre 16 mayısta başlayın 23 mayısta bitecektir. Yabancı diller mektebinde de imtihanlara 4 mayısta başlanacaktır. * 19 MAYIS gençlik ve spor bayramının programı tesbit edilmiştir. Merasime iş. tirak edecek mektep talebeleri ekzersizle, ve başlamışlardır. * ECNEBİ mekteplerinde cenebi tabliyet Hi talebe hakkında Küllür Bakanlığınca hazırlanan bir kararnameye göre, Türkçe den kirik not alanlar simif geçebilecekler, fakat geçtikleri sınıfta ayrıca Türkçe ders kursana devam edeceklerdir. * MEMLERETİMİZDE öledenberi faali- yette bulunan ve nakliyat sigortacılığı ya. pan Kumpani Dassürans Jeneral faaliyeti. Bi talil ettiğini alâkadar makamlara bil. dirmiştir. © İZMİR çocuk esirkeme kurumu şübesi tarafından çok çocuklu silele> için bir mü< sabaka yapılmış ve altıdan fazla çocuğu olanlara hediyeler verilmiştir. DIŞARDA: * Ramada resmi gazetc, İtalya ile Ame- rika arasında müvakkat tesviye suretini tasvip eden kararnameyi neşretmiştir. * Polonyalı Almanların, bütün Alman ekalliyetini ihtiva eden ve nazi ideolojisi Üzerin'ı mücssesn bulunan bir tek teşkilât kurmak hakkırıdaki kararları, filiyat saha sında tahakkuk ettirilmek üzeredir. Bu teş. kilâta girmekten imtina eden yalnız âyan azasından Vilnesin riyasetindeki Yünglöy. çe partisi vardır. * Kahirede Al Ahzar üniversitesinin bü- tün talebeleri, halkın da mühim mikyazta ve heyecanlı bir şörette iştiraki ile dün, Filistinin parçalanması plânmı proteslo mahiyetinde büyük bir terahür yapmışlar. dır. * Avam Kamarası, İngiliz « İtalyan an. Jaşması bakkında sabırsızlıkla — beklenen müzakerelece pazartesi günü başlayacak. tır. Malâm olduğu üzere bu anlaşma me- riyete girmek için parlâmento tarafından tesdik edilmek lâzımdır. * İsveç kralı İsveç Berlindeki sefarelha. nesinde bir ziyalet vermiştir. Bu ziyafette Görine ile Ribentrop bazır bulunmuşlar. dır. İsvaç diplemasi mahafili, kralın Berlin. deki iksmetinin hasusi mahiyette olduğu. na kaydetmektedirler. * Fransa hükümetinin kambiyo garan. Lsi ile bir İslikraz akdetmek tasavvurunda olduğuna dair olan şaylalar tekzip edil. mektedir. * Şeker konferansı dün Londrada top. lanmıştır. Konferans ber memlekette tah- xis edilmiş olan kontenfanlar meselesini tetkik etmiştir. * Çin devlet adamlarından B. Sunfo, tayyare ile Kroydondan Parise gitmiştlir. Mumaileyh, Fransız payitahlında kısa bir müddet kaldıklan sonra İskandinavya memlekellerini riyaret ve müteakiben Pa. vise avdet edecektir. € Yugoslavya bedent terbiye nazırı Mi. letiç, Ahmanya gençliği şefi von Şirah Bal. duran ziyaretini iade etmek makyadile Ulmanyoya hareket otmiştir. üzerine gazetemize gönderdiği bir mek- tupta göyle söylemektekir : “— Sinemacılardan ve bazı çocuklardan aldığım telgraf ve mekluplardan; Kamu- taya sunduğum kanun! teklifimin yanlış telâkki edilmekte olduğu anlaşılıyor. 16 yaşma kadar çocukların sinemaya alıne mamalarının bülün bütün yasak edümesi teklifi mevruhahs değildir. Bizde filmlerin; koatrolsüzlük yüzün « den bilhassa çocukların ahlik ve bünye- leri Üzerinde yaptığı tesirler ehemimiyetli görülmiye lâyık bir derecededir. Ya mev- zu çok derin ve şümullü aluyor, çocuğun dimağını eziyor, yahut çok heyecanlı o- Tuyor, çocuğun sinirleri Üzerinde derin a- kisler uyandırarak günlerce uykusünda sıçramalar, ağlamalar görülüyor, yahut da yaşı icabı görmemesi Tüzimgelen aşk ve aile faciolarının acı sonları onlarda ha. yatının sonuna kadar devam edip gidecek fena izler birakıyor. Asabi bührana tutulmuş bazı hastaların hastalık menşeleri sitemada ölduüğu ata. biye mülehassıslarınca Uade — edilmekte- dir. Aşk ve cinayet filmlerinin, ahlâk ve terbiye üzerindeki tesirleri çok açıktır. Artistler gibi boyanmak, giyinmek, onlar Kibi yaşamak ve sinemada — gördüğü bir canl ve baydut gibi hareket etmek İstis yen çocuklar vardır. Sinemaya giden hemen her çocuğun e- linde yıldızların foloğraflarından birkaçı hatlâ kölleksiyonu bulunmakta olduğunu görmekleyiz. Faydası güneş kadar açık olmakla be. raber sigortasız kullanılan elektriğin ya « pacağlı öldürücü tesir gibi kontrolsüz bi- rakılan sinema filmlerinin çocuklarımız üzerinde yapacağı muhakkak fena tesir. lere meydan vermemek ve sağlık, sosyal kültürel terbiyelerine yarıyacak filmler Köstermek ve sinemayı bir mektep hali. ne koyabilmek için filmlerin çocuk ba « Kımından kontrol ve tasnif edilmesi şart. tır. Çocuklarımızın görecceği filmler neşe ve sağllık veren, öğreten ve gözet dinleten fitmlerdir. Bu filmler de götdür gösteril. melidir. Büyüklerin sinema ve liyatro sa« atlerinde çocukların gidecekleri yer ya. takları olmalıdır. Yurt yavrularını umumt sinema filmle. Finin ezlei, yıpratıcı, tesirlerinden kure tarmak için yeni bir kanuna ihtiyaç var. diır.Bski kanunlarda (ahlâk ve adâba mü- nali) filmler hakkında hükümler varsa da bunun maksadı temin etmediği ve kon. trolün ya'nız büyüklere göre yapıldığı ve çocuk rahu, çocuk sihhatı göz Önüne alın: madığı ve 2244 sayılı kanunda bunu te. min edecek bir madde de bulunmadığı meydandadır. Kanunl teklif bu hususların — teminine matuftur. Sinemacıların bana da gönder. dikleri telgrafta müşterilerinin — yarısın- dan çoğunun çocuklar olduğu ifade olun. maktadır. Şa halde seçecekleri filmlerin çocuk noktal nazarına ve faydasına göre olmasını düşünmeleri kendi — menfaalları deabıdır. Böyle filmlere analar, babalar çocuklarını kendi ellerile seve seve götü- rürler. Sinemacıların istifadeleri de kat. merli olur. Yurt yavruları da filmlerin teh. likeli tesirlerinden kurtulmuş olurlar. ,, Galata Rıhlım caddesinde yeni binalar Galatada Rıhtım caddesi üzerindeki inşaat faaliyeti bümmalı bir şekilde de. vam etmektedir. Bu kısımda, Mumha- mne antreposu, yeni yolcu salonu ve de- niz ticaret miüldürlüğüne ilâve olmak üzere üç büyük bina yapılmaktadır . Bunlardan Mumhane antreposunun inşaatı hayli ilerlemiştir. Yolcu salonu ikinci kata yükselmektedir. Deniz Tica- ret Müdürlüğü binasmın Ha beton d> rekleri kurulmuş ve katların yapılması. na başlanmıştır. Bu üç bina nihayet gonbahara doğru tamamlanmırş olacak- tır, Bu binalar bittikten sonra, Rıhtım meydanmı Deniz Ticaret Müdürlüğü, Denizbönk binası, yolcu salonu, güm- rük binası, yeni antrepo olmak üzere beş büyük bina #ralanmış olacaktır, Ö zamar. Rıhtım caddesi bu binala- rın arkasından geçen ikinci cadde de Karaköyden Topheneye kadar tama - men asfalt olarak inşa edilecektir. Ay- rıca bu caddelerdeki vesait istlihamı . hır. öÖnüne geçmek üzere yeni yolcu salonunun arkasında kaları yerler istim Jâk edilerek burada büyük bir otomobil parkı vucuda getirilecektir. Fransız bakan- ları Londrada (Baştarafı $ incide) zundan ziyade sökülmesi güç görünen almanya nüfuzundan endişe etmektedir. 2 — Görüşülecek olan meselelerden biri de orta Avrupa vaziyetidir. Bu da bir taraftan Almanya, diğer taraftan da İngiltere ve Fransa araamdaki kargılıklı münasebetler üzerinde mü- zakere kapısını açmaktadır. İngil- tero ve Fransa dış politikaları bu nok- tada tamamile biribirine uymuyor. İngilterede bugünkü hükümet İtal- yadan sonra Almanya ilede anlaşıp dötler misakmm akdine taraftar gibi görünüyor. Fransa ise buna razı değil- dir, Çünkü Almanya ile böyle bir an- Jaşmaya varmak için Fransanım şark ile olan alâkasını kesmesi lâzımdır. 1933 senesinde dörtler diktatörası ak- dedildiği zaman, Daladiye o zamanki itilâfıin hükümlerini hafiflendirmek için hayli uğraşmıştı. Malümdür ki o za - man bu misakın Fransada en büyük ta- raftarı, Musolininin tesiri altına giren Roma büyük elçisi de Gouvenel idi. Da. Jadiye, bir taraftan Gouvenel diğer taraftan da bu fikri benimsiyen baş va kil Mac Donald ile mücadele ederek şartlarını çok hafifletmişti. Daladiye, © zamandan beri, bu mücadelesini, si- yasf hayatınım muvaffakiyetlerinden biri telâkki etmektedir. Dörtler misa- kımın akdi düno nazaran bugün daha küçleşmiştir. Çünkü orta Avrupayı hegemonyası altına alan Almafıya, bu- gün İngiltere ve Fransa ile anlaşmak için daha ağır şartlar ileri sürecektir. 1983 de istiyeceği şeylerin bir kısmımı, kendi başma hareket ederek elde etmiş bulunuyor. Avusturyanın - ilhakından sonra meydana gelen vaziyet karşızın- da pek az bahsedilen bir zorluk daha gıkmıştır: Bu da şarkf Avrupada İtal- ya ve Almanya menfaatletinin çarpış- masıdır. Avusturyanın ilhakmdan son. Ta orta ve Şarki Avrupada İtalya me- nafli, Hattâ fransız menfaatinden zi- yade Alman menfatleriyle çarpışmaya başlamıştır. Bu anşlusun kendisinden ziyade, bunun Almanyaya temin ettiği vaziyetten doğan bir münasebettir. Binaenaleyh istekli olmamalarından değil, fakat Fransanm ve bugün artık Ttalyanın Almanyayı tatmin etmeleri kolay olmadığından dörtler misakı kuvvede kalmaya mahküm gibi görü- nüyor. İngiliz . Fransız görüşmelerinin en ehemiyetli müzakere mevmuunu toş. kil edecek olan mesele budur. $ — Bu esaslı mevzulardan başka, bunlara bağlı olarak Fransanm İtalya ile giriştiği müzakere ve iki devletin Milletler Cemiyeti konseyinde takib e- decekleri siyaset meselesi vardır. Fransa ve İngiltereyi daima alâka- Geçen ikinci teşrin lnünkzrdırlnhı mevzularından biri de bu ölmuştu. Esa sen bu, İngiliz . Fransız münasebetle- Trinin tarihinde yeni bir gey değildir. Büyük harbtan evvel de on sene, İn- giliz ve Fransız askerleri, dalmi temas halinde bulunuyorlardı. İngiltere bugln Fransaya karşı da- ha müsbet teahhüdler alfına girmiş bulunuyor. Diğer taraftan, hava kuv« vetinin tokâmülü da İngiltereyi bir ada olmaktan çıkarmıştır. Bu şartlar al - tında iki devletin kara, deniz ve hava silâhları arasmda ve hattâ iktısadi ve mali sahada işbirliği teminini İngiliz ve Fransız kurmayları ve mesul devlet adamları, ecaslı bir vazife telâkki et. mektedirler. Görülüyor ki görüşmelerin ruzma- mesi hayli yüklüdür. Ve bu meseleler- lo birçok Avrupa devletleri alâkadar- olduğu için netice her tarafta alâka ile beklenmektedir. 4. $. ESMER Yangım başlangıcı Dün akşam üstü Üsküdar Çakır Hasan paşa mahallesinde 8 numaralı evde çama- Şır yıkayan Saadet, odun yakarken ocak- taki kurumlar tututmuş ve duvarın bir kısmı yandıktan sonra itfaiye tarafından söndürülmüştür. 29'NİSAN — 1938 Zelzele felâketzedelerine yardım 700 000 lira ile zel- zele mıntakası imar edilecek Iİstanbul memurları bu ay maaşlarından yüzde iki teberrü edecekler Beyr- Baştarafı 1 incide kaymakamların, yüksek mektep müdür. lerinin, vilâyet idare meclisi azalarının ve üniversite umumi kâtibinin iştirakile bir toplantı yapılmıştır. Müuhtelif fikirler ileri sürülmüş, neti- cede asgari teberrü miktarı maaşın yüz- de ikisi olarak tesbit edilmiş ve bundan yukarısı herkesin himmetine bırakılmız- tır, Bu ay başında bir delfaya mahsus ol- mak üzere maaşlardan yüzde iki alınma- sı işile daire âmirleri meşgul olacaklar. dır. Bundan başka, Maarif müdürlüğünde, mektep idareci ve muallimlerinin İştira- kile yapılan bir toplantıda İstanbuldaki Maarif müntesiplerinin felâketzedelere esasir bir şekilde yardım etmeleri esası üzerinde görüşmeler yapılmıştır. Muhtelif şahış ve müesseselerin düne kadar Kızılaya yatırdıkları paranın mik- Hisar vapuru kurbanlarının varisleri Vapur sahibini dava ettiler Hisar vapuru faciasında boğulanların ailelerine yardım için para toplanmıştı. Bu para notere yatırılmışlır. Noter, ve. taset vesikalarımı isbat edenlere paraları nı dağıtmağa başlamıştır. Diğer taraftan Hisar vapurunun kaza kurbanları arasında bulunan süvarisiğin açmıştır. Davacılar ,kazaya vapurun çü- rüklüğü sebep olduğunu iddia etmekte- dir. Mahkeme, bu iddia üzerine, hem kaza mahallinde bir keşif yaptırmağa, hem de alâkadar makamlardan geminin fanni vaziyeti hakkında malütmat isteme. ğe karar vermiştir. Bu kaza etrafında üçüncü bir iddia da kazada ve bu kadar fazla kurban veril- mesinde tahlisiye idaresinin mesuliyeti bulunduğu meselesidir. Gemi sahiplerinin de iştirak ettiği bu iddiaya göre, Hisar vapuru Boğaz fene- rini göremediği için rotasını kaybederek kayalara düsmüş, o civardaki tahlisiye vesaitinin kurtarma işine süratle başla- maması yüzünden de bu kadar fazla kur ban verilmiştir. Tahlisiye idaresi bu iddialara mufassal bir taporla cevap vermiştir. Cınptz son sistem olan Boğaz (enerinin görülmeme- sine imkân olmadığı izah edildiği gibi tahlisiye müfreze'erinin o şerait dairesin de daha fazla yardımda bulunmasının imkânsızlığını da tebarüz ettirmiştir. Mâahkeme, bu iddia üzerinde de alâka- dar makamların ve mütehasersların mü- talelarını sormustur. Beyazıd mebusu kaza geçirdi Ankara, 29 — Eaki Sihhiye müste - şarı Beyazıt mebusu Hüsamettin Kural dün akşam bir otomobil kazası geçir - miş, muhtelif yerlerinden yaralanarak hııuıqı kaldırılmıştır. Sıhhati iyidir. Rarabük için yeniden mühendis geliyor Karabükte demir ve çelik fabrikalatı. Tarzı kurmakta olan İngiliz şirketi di- rektörlerinden Makenzi Londradan şeh- rimize gelerek Karusüke gitmiştir. Karabükteki inşaat ve iş hacmi bü - yümekte olduğundan yakında İngiltere- den bir kısım mühenilis daha gelecek ve alınacak işçi miktafı da artacaktır. —————————————— ZAYİ — 124 namaralı motoasiklet plâka. mı Tayi ettim. Yenisini çıkaracağımdan eskisinin hükmü yoklur. — (V. P. 11108) Tülfi tarı 3177,50 lirayı bulmuştur. Memleketin her tarafında yardım ko- miteleri faaliyete geçmiş bulunmaktadır. Denizlide ilk yardım olarak 250 lira top- lanmış ve merkeze gönderilmiştir. İzmit- te bir gün içinde 500 lira toplanmıştır. Buradaki memurlar maşlarının yüzde yirmisini felâketzedelere teberrüüi karar- laştırmışlardır. Afyonda da - teberrüler devam etmektedir. Belediye 500 lira ver- mek suretile yardıma iştirak etmiştir. Bir kaymakam tekaüde sevkedildi Ankara 28 (A.A.) — Yer deprenmesi mıntakasına dahil olan Çiçekdağı kazası kaymakamı Fahri İroç, ilk sarsıntı ha. berini çok geç verdiği ve böyle felâketli bir zamanda vaziyetin icap ettirdiği has- sasiyet ve faaliyeti göstermediği anlaşıl- dığmudan tekaüde sevkedilmiştir. Devlet reislerinin telgrafları Ankara 28 (Hususi) — Kırşehirde vu- ku bulan zelzele dolayısile, Elen kralı Jorj, Afgan kralı Muhammed Zahir, Su- riye Cumhürreisi Haşem Altaşsi, Erdün Emiri Abdullah tarafından Reisicumhu- tumuz Atatürke teessür Telgrafları çekil- miş ve Atatürk tarafından kendilerine ce. vaplar verilmiştir. 700 bin lira Ankara 29 (Hususi) — Zelzele mıntaka sının yeniden ve modern bir şekilde imar edilmesi mukarrerdir. Hükümet bu iş için 500 bün llıı MM—M p 5 YA lerle birlikte 700 bi lnıyı bulacağı umu luyor, Hiddetli bir baba Yeldeğirmeninde Tepe sokâğı 18 nu- marada oturan balıkçı Rafael, 10 yaşın- daki oğlu Jakr sokakta başkalarile kavga ediyor diye sokak ortasında dövmüş ve başınr dükkân kepengine çarparak yar- muştir. Çocük polis taralmdan kurtarılarak tedavisi yapılmış ve bu hiddetli baba mahkemeye verilmiştir. 8 hırsızlık * Karagümrük Nureddin tekkesi soka- ğındaki 51 numaralı Şaziyenin evinde kanapeleri tamir eden koltukçu Mehmet bir gaz ocağile bir tencereyi çaldığı için yakalanmıştır. * Galatada Mumhane caddesinde otu- ran sabıkalı Favd Galatadaki eeki güm- tük sokağındaki Todorinin dükkânmdan bir maştaba ile dört bardak çalıp kaçar- ken yakalanmış ve mahkemeye verilmiş. tir. * Küçükpazar Hacıkadır mahallesi ga- zeteci sokakta oturan İbsan — kapısmın dün gece kurcalandığını! duyarak sokağa çıkmış ve bunların iki kişi olduklarını görerek birisini yakalamıştır. Yakalanan adam kurttulmak için dövüşe başlayınca kaçan arkadaşı da kendisine yardıma gel- mMiş ve uzun bir boğuşmadan sonra kaç- mışlardır. Bu iki gece ziyaretçisi vaka yerinde bir kasket ve bir çift yemeni bı- raktıkları için burün yakayı kolayca ele wesmişlerdir. Burtarın sabıkalı yersiz ta- kırvındarı Kâmille arkadaşı arap Lütfi olduğu anlasılmıştır. Birişçinin parmakları kesildi Bugün saat on sıralarında Tavukpaza- rında feci bir kaza olmuştur. Lütfikin sahibi bulunduğu marangoz atölyesinde çalışan 16 yaşındaki Gannik plânya makinesinde tahtaları düzeltirken sağ elini makineye kaptırmış ve bütün parmakları kopmuştur. Yaralı çocuk der- hal otomobille hastahaneye kaldırılmış- tır.