10 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

KBAT RAZ « e n ll : GÇ Ç Fransada’ kablne buhranı’ Sosyalıs!ler kabineye iştirâk etmeyecekler Pariı. 10 (Hususi) — Dalâdiyenin bugün kabineyi kurmağa müuvaffak olacağı — sanılıyor. — Dalâdiye söos- yalistlere 17 nazırlıktan beşini tek- lif etmiştir. Buna — mukabil komü- nistleri kabineya almıyacaktır, hat- tâ müzaheretlerini temin etmek üze- re onlara müracaat niyetinde dahi olmadığını söylemiştir. Siyaset bakımından —Dalâdiye Fransız siyasetinin ana hatlarında hiçbir değişiklik yapmak arzusun- da değildir. İngiliz kabinesiyle işti- rak halinde İsnanya işlerine ademi müdahale politikasına devam etmek İstemektedir. Diğer taraftan Dalâdiyenin, hazi- nenin Âcil ihtiyaçlarını karşılamak için devlete yapılacak banka avans- larının derhal fazlalandırılması ve büyüt bir milli müdafaa İstlkrazmın akdini ihzar etmek üzere hükümete altı aylık tam salâhiyet — verilmesi — gibi meseleler üzerinde verdiZi iza- hat, sosyalist delegeleri tarafından gayrikâfi görülmüştür. Söylendiğine göre Dalâdiye, dün Hadikal sosyalist mebuslara “ne o- lursa olsun,, yarın — sabaha kadar kabineyi kurmağa karar verdiğini söylemiştir. Bu beyanat Dalâdiyenin, sosyalist ler iştirak etmediği — takdirde bile kabineyi kurmağa karar — verdiği geklinde tefsir edilmektedir. Siyasi müşahitler sosyalistler ka- bineye girmekten iİmtina — ettikleri takdirde Dalâdiyenin bazı teknik- çilerin ve merkez fırkasına mensup bazı zevatın yardımile, parlâmento- da sosyalistlerin müzaheretine güve- nerek, bir radikal sosyalist kabinesi kuracağını tahmin eylemektedirler. Sosyalist partisi milli meclisi gece yaptığı toplantıda sosyalistlerin Da- lâdiye kabinesine iştirak etmemesi- ne karar vermiştir. Bu tünkü nümayiş Halk cephezi teşekkülleri bugün büyük bir miting tertip etmiştir. Pa- ris polls müdürü bunu menetmişse- de Paris mıntakası sendikalar birli- ği kongresi bu yasağa Tağmen mi- tingin yapılmasına karar vermiştir. Amerikada müthiş kasırea 82 kişi öldü, 612 yaralı var Vaş'noton, 10 (A.A.) — Amerika- nın cenubunda ve merkezinde vukua gelen kasırgalar, kar fırtınaları ve tug- yazlar neticzsinde 28 m:et ile 7 nizan arasında 82 kişi ölmüş, 612 kişi yara- lanmıştır . En ziyade müt--ssir olan hükümet- ler şunlardır: Alabama, ]-orJı. Luizyan, Kentoki, İllinua, Kansas, Misisipi, Arkansas ve Ohyo. Bu yüzden mahsuller, çok müteessir olmuştur. Alabama Kızılhaçı, nehir sahilleri a. halisinden olup tuğyanların yurdların- dan kovmuş olduğu 20.000 kişinin yar- dımıma koşmak için icap eden bütün ted - birleri almıştır. Avrupada sulh Bo Baştarafı 1 incide “— Bazan sizl2re şöyle denildiğini işitiyoruz. Eğer İngiltere daha azim. kâr bir hareket ittihaz edecek olursa dünyaya öyle bir ihtarda bulunmüuş o- lur ki, harbin patlamasma imkân kal- maz, Bu bir gspekülâsyondan başka bir şey değildir, Öyle bir spekülâsyon ki, para ile değil, insan hayatile ka- dın ve çocuk canile yanılan bir spe. külâsyon, bizim ırkımızla, kanımız'a oynıyan bir spekülâsyon... Ben böyle bir oyuna girişemem, İlerde bir har. bin zarureti her ne olursa olsun, ken- di hürriyetimizi başka türlü koruma- ğa imkân olmadığına kat'i kanaat ge. tirdikten sonradır ki, bir harbe girme- ge karar verebilirim., — Çemberlayn, hükümetin hedef ve siyaseti su'hün muhafazası olduğunu tekrarlryınk şöyle demiştir: '— Harici siyasetimizin dayandığı iki temel vardır. Birisi dostça müza- | kerelerie sulhü arastırmak ve diğeri silâhlarımız? —mes'uliyetlerimizin ve sulhün muhafazasında oynamak İste- difimiz ro'ün derecesine çıkarmaktır. Çemberlayn hükümetin şimdikinden daha büyük ve daha kuvvetli iyi bir mülletler cemiyeti fikrini brrakmak İistemediğini de teyid eylemistir. Silâhlanma hakkında, başvekil şun. ları söylemistir: “— Bir milletin servetini harb le. vazımı İmaline sarfetmek bir cinayet- tir, Fakat dünyanm bugünkü vaziye- tinde bizzat imvaratorluğun mevcudi. yeti bile tehlikede olduğu keyfiyetine hi'sümet göz yumamaz.,, “Harp yasın detil!, Başvelil, milletin müdafaasma her- kesi ısrarla iştirake davet etmiş ve nütkunu göyle bitirmiştir: “— Ancak, harbin kısa bir zamanda | patlıyacağı düşüncesini aklınızdan ç- karmız. Doğru olan bir şey varsa o da harbin çıkmıyacafıdır. Fakat kanaa- timiz sudur İti, sulhü muhafaza etmek icin en iyi çare harbe hazırlanmak. tır.,, Buvrünkü reiâm Viyana, 10 (Hususi) — Bugün Al. marnya ve ÂAvusturyada reyiâm yanıl- maktadır. Neticenin beş sencdenberi Almanyada yapılan bütün reyiâmlar- da olduğu gibi' yüzde 98 küsur nispe. tindo müspet olacağı şimdiden tahmin - ediliyor, M0 Hitler dün Viyanaya gelmiş, akşam üstü Berline dönmüştür. Hitler Viyanaya geldiği zaman is- tasyondan otomobille belediye daire- sine gitmiş ve belediye reisi Nöybaher kendini bu söz'erle selâmlamıştır: — Bu belediye dairesi, bu şehir si- zindir. Bunları himayenizin altına a. lmız. Hitler şöyle cevab vermiştir: — Viyana bir cevherdir. Kendisine lâyık olduğu mevkii verebileceğimi ü. mid ederim. Öğle zamanı belediye dairesinin ba!lkonundan Gübels şu sözleri söyle- miştir: — Dünyanımn karşısında “Büyük Almanya devleti gününü,, ilân ediyo- Bu sözler üzerine derhal Alman dev. letinin her tarafımdan milyonlarca bayrak çekilmiştir. Düdükler çalmış ve bütün nakil vasıtaları iki dakika durmuştur. Başlıca şehirlerin üzerin - den tayyareler uçmuştur. Son seçin nutku Hitler, akşam üstü Viyananın eski şimali garbi istasyonunun büyük sa- lonunda yirmi bin kişi önünde reyiâm hakkındaki son nutkunu söylemiş ve nasyonal - sosyalist Almanyanm iç ve dış politikasını ve kalkınma hareke. tini anlattıktan sonra bütün Alman . lart reyiâm günü mukaddes vazifele- rini yapmaya davet eylemiştir. Şehrim'zdet$i A mauınlar Almanya ve Avusturyada reyiâm yapılırken ecnebi memleketlerde otu- ran ÂAlmanlar da rey vermektedirler. Bu meyanda Türkiyedeki Alman teba. ası da bu sabah bir vapurla Karade- nizde kara sularımız haricine çıkarak reylerini kullanmışlardır. Vealeybol turnuvası Galatasaray klübünün tertip ettiği ve idman salonunda öynattığı voley- bol türnuva maçlarına dün devam e- dilmiştir. Büyük bir alâka ile takip edilen bu müsabakalar neticesinde Davutnaşa — Anndoluhisarına 15-2, 15-9, Çengelköy Vefaya (15-6,15-i, Çelikkol — Maltepespora 16-9, 15-2 galin gelmişlerdir. Turnuva maçlarına gelecek cu- martesi günü devam edilecektir, —e vi aş | ı _ Ce * S eee Ü HABER — Aksam postası Yugoslavya ile | ticaret müzakereleri Belgrattan bir heyet şehrimize geliyor Belgrad, (A.A) — Avala ajansı bil- diriyor: Balkan antantı ekonomik kon- seyinin içtimar esnasında, Yugoslavya ile Türkiye ve Yugoslavya ile Yunanis. tan arasındaki ticaret anlaşmalarının ye- nileştirilmesi müzakerelerinde bulun - mak üzere bir Yugoslav heyeti yarın sa- bah İstanbula hareket edecektir. Ticaret ve endüstri nezareti direktör. lerinden Sava Obradoviçin tiyasetinde- ki Yugosl:w heyetinin diğer azası tica- ret ve endüstri nezareti müşavirlerin . den Mihajloviç ile ayni nezaret gekre- terlerinden Tomjiçtir. Eskişehirde Eli kelepçeli bir haydut Duvarı delerek kaç- mağa muvaffak oldu Eskişehirde, dün gece bir firar hâ- disesi olmugtur Bir çok hırsızlıktan, a- dam yaralamaktan ve bir de katilden sabıkası bulunan Atıcı Mehmet adında. ki şerir, İzmirde yapılacak olan muha- kemesine gönderilmek üzere yakalana- rak polis torafından jandarmaya teslim edilmiştir. Jandarma sevkedileceği zamanı bek- lemek üzere ellerine kelepçe vurarak, Mehmedi bir odaya kapamıştır. Sabıka- h elleri kelepçeli bulunduğu halde oda- nın duvarını delerek kaçmıya muvaffak olmuştur. İşin farkınma varılınca peşine düşülen Mehmed, trene binmek üzere bulunduğu bir sırada tekrar yakalan . mutır. Kendisine firarında yardım e- denlerin mevcut bulunabileceği düşü- nülerek bunların kim olabilecekleri &- raştırılmaktadır. | izmirde Tren kazası oldu Dün akşam üzeri, İzmir, Karşıyaka istasyonunda bir tren kazası olmuş- tur. İstasyonda makasçı Sırrının bir hatası yüzünden banliyö treni kömür vagonlarının bulunduğu hatta girerek bütün hızıyla bu vagönlara çarpmış- tır. Bunun neticesi olarak yolcu va. gonlarında bulunanlardan sekiz kişi yaralanmıştır. , Kazanm bir facia sşekli almadan ge, çiştirilmesi büyük bir tesadüf eseri- dir. Kazaya sebebiyet veren makasçı- nn kazadan sonra çıldırdığı görül. müştür. Almanyada tahrikler Berlin, 10 (A. A.) — Öğrenildiğine ,Üzere birkaç gün evvel 46 kişi tevkif edilmiştir. Bunlar saltanat lehinde tahrikât yapmakla zan altına alm- Münih mahkemesi de devletin emni- cürmile 17 kişiyi mahküm etmiştir. Bunlarm büurjuvazi mahfellerine men. sup oldukları zannedilmekteyse de bu meselenin saltanat lehindeki tahrikât do'ayısile Berlinde yanılan tevkifatla alâtadar olup olmadığı malüm değil- dir. Barselona — elak'riksiz kaldı Barselon, —10 (A.A.) — Resmen bildirildiğine göre, cumhuriyet de- niz tayyareleri evvelki akşam bir- kaç Frakinst denizaltı gemisine ta- arruz etmişlerdir. Bu — gemiler bir daha meydana çıkmamış oldukları kür tayyareler tarafından batırıl- mış olduğu zannedilmektedir. Ba:ss'ona e'ektriksiz keldı Salamanka, 9 (A.A.) — Franko- cuların ümuümi karargâhinin tebli- ğinde, San Lorenzo ve Kamarasa €- lektrik fabrikalarının — İşgalinden sonra Barselona elektrik tevzlatının kesildiği bildirilmektedir. t AAA ZZZ göre, Vilhelm Laverrenz isminde es. | î ki bir Alman mebusu da dahil olmak yetine karşı bir komplo hazırlamak | için bunların Almerla açığında mez- |: Va tüni M a b - zi —— 10 NİSAN —« 1938 Londra, 10 (Hususi) — Gelen ha- berlere göre Çinde Japonların sıkışık vaziyeti ve Çinlilerin ileri hareketi de. vam etmekte, Japonlar bozgundan boz- guna devam etmektedir . Çin kıtaatı, üç aydanberi Japonla- rın işgali altında bulunan Şantungun merkezi Tsinanfu'un kenar mahalle - lerini zaptettiklerini bildiriyorlar. Şehir sokaklarında muharebe devam etmek- tedir. Bu muharebeye iştirak eden kuv. vetler 15 gün kadar evvel büyük kana- : geçen Çin kuvvetlerinin bir «ısmıdır. Cenubu şarki istikametinde çabuk surette ilerliyen ve Cehiu ve Liangçla- tieni zapteylemiş olan Çin sol cenahına mensup bir fırka Tsaoşvangı ele geçir- miştir. Japonların hezimeti Japonlar, - Taierşvang mintakasi perişan bir hâalde terketmektedir. Diğer taraftan düşmanı cenuptan : kip eyliren Çin kuvvetleri, Taierşvâ gin 36 kilometre şimalinde Yıhçi:ni geçirmiştir. | Talerşvang'da harp sahasında D” çoğu yaralı olmak Üüzere ancak altı Di Japon kalmıştır. Çin sıhht kuyv bunların imdedına koşmaktadır. Harp ganaiminin resmi listesi d tam olarak azırlanmamıştır. Fakat, Çf — ordusu nezdindeki gazete muhabirleri — nin bildirdiklerine göre, 10 bin tüfeke 9000 makineli tüfek, 77 sahra topçu bf taryası ve 30 tank Çinliler tarafındâ iğtinam edilmiştir. | | l | a Cenubt Afrikada Durban şehrinde çıkan “İndian Views,, gazetesi muhar- rirlerinden, İsmail Muhammed Veli- şehrimize gelmiştir. İsmail Muhammed Veliyullah, mem- leketimizi islâm âlemine daha iyi ta- nıtmaya yarıyacak tetkiklerde bulun. mak arzusundadır. Hintli gazeteci, bu gün kendisile görüşen bir muharriri. mize, cenubi Afrikadaki Hintli müs- lümanlar, kendisinin yaptığı seyahat ve tetkikindeki gaye hakkında şunla. rı söylemiştir: “Memleketinize gelmeden evvel A- rabistan, Mısır ve Suriyede dolaştım. Maksadım, Türkiyeyi şarktaki islâm âlemine, yanlış kanaatleri düzeltecek şekilde tanıtmaktır. Arab âleminde, Türklerin müslümanlıktan ayrıldığı- na dair yapılan menfi propagandala- rın hilâfına olarak, şehrinizde bulun. duğum bir gün zarfında bile, Türkle. rin eskisi gibi islâm kaldıkları husu- sunda kanaat edindim. Gördüm ki, şü. kür elhamdülillâh (Hintli misafirimiz bu kelimeyi aynen böyle, arabca söy- lemiştir) siz Türkler, islâmlığı içiniz- de saklamakla beraber, Avrupa mede- niyetine uymasını bilmisşsiniz. Türki- yenin yaptığı ve muvaffak olduğu bu tecrübevi bütün şark müslümanları . nın taklid etmelerini isteriz. Türkler, islâm kaldıkları kadar Avrupalılaş. mışlardır da, “Cenubt Afrikanm nüfusu 12 mil- yondur. Bunun 8 milyonu yerli, 2 mil. Yonu Avrupalr, 150000 £ müslüman, diğerleri de Çinli, Japon ve diğer ka- vimlerdir. Müslümanlar iki kısımdır: bunların bir kısmı, biz Hintli müslü- manlar bundan altmış sSene evel cenu- bt Afrikaya gelerek yerleşmişizdir. Diğer kısım müslümanlar da Cavadan 'gelmiştir. “Memtleket seri bir inkişaf halinde dir. Baslıca istihsalât altındır. Senede 200.000 libre a'tın istihsal edilmekte. Hintli müsttmanlar ticaretle ve Oksford Kembriç Beş- Baştaraı 6 morda reği iylce geriye atmak suretile çe- kilen “klâsik,, kürek İngilizler tara- fından bir müddet evvel terkedilmiş, onun yerine kürek palalarına daha fazla rol veren ve kürek strokunun sonunda küreğin silkilerek çıkarıl- ması suretile çekilen ve en fazla A- merikalrların kullandıkları Fariba- İrn sistemi tatbik edilmeğe başlan- mıştı. Oksford Fairbairn sistemini tat- bik ettiği seneler mütemadiyen Kem briçe yenilmiş, en nlhayet geçen ge- ne. tekrar “klâsik,, tarza Tücu ede- rek on üç seenlik bir fasıladan son- ra iİlk galibiyeti temin etmiştir. ÖOks- ford ekibi bu sene de klâsik stil Ü- zerine çalıştırılmış ve yarışta da o tarzda kürek çekerek Fairbairn usu- | Vile çeken Kembrici ikinci defa ola- rak geçmiştir. Mağlübiyetten sonra Kembricin de kürek tarzını defişstir- mesi ve tekrar klâsik stili — tatbika baslaması muhtemeldir. | Yarış televizyonla radyolara ve- rilmiş ve bunda o derece muvaffak olunmustur ki televizyon tertibatı olan radyo sahipleri âdeta bilfiil ya- rışı takip ediyorlarmış kadar heye- can duymuşlardır, Sim Ş Ü G Hintli gazeteci ( Serbest meslekle iştigal etmektedir. yullah isminde bir Hintli gazeteci dün | “Merkezi Yohannesberg olan C* nubi Afrikada birçok Ermeni ve döf" beş Türk varlır. Bundan birkaç sell evvel, Prens Akerim — isminde bil' memleketimize gelerek, son Ösmal' lr sultanı Vahidettinin aflesinden OM duğunu söylemiş ve bir muddetşe i rimizde kalmıştı.. Her İslâma oldü ğu gibi, kendisine de yardım ettil Fakat bugün görüyorum ki; burüf böyle bir prens bulunmuyor. “Biz cenubt — Afrika Müslümas Hintlileri Türkiye hakkında büyül bir sevgi besleriz. Bilhassa Önder!” niz Atatürk herkesin kıymet verdiğ' büyük bir şahsiyettir. Bizim gaze de Atatürk hakkında birçok yazılâ' çıkmıştır. Türkiyenin terakki ve İf kişafından biz —Müslümanlar çü memntinuz. Memleketinizin — daht fazla refaha kavuşvasını — temenü! ederim. Türkiyeye ilk defa geliyü rum. Bu sabah Sultanahmet cam!” sini ve o civarı gezdim, İntıbarm ŞÜ — ki, herkes gayet çalışkan va faali sultanların zamanındaki gibi tenbe' değil. | “Mronde gelirken tanışdığım — bİf Türk arkadaştan İstanbulda kalaci temiz bir otel sağlık vermesini istö” dim, Bana evyelâ Kontinantal aoteli” ni sgöyledi. “Hayır, dedim, bir Müslü" man öteli isterim.,, Bunun füzerint bana Özipek palas otelini tavsiye € t. Hakikaten bü otel son — deret” temiz, herşeyi yerinde, hiçbir eksiğ' yok ve- Avrupa otelleri kadar mü” kemmel... Çok memnunum. “İstanbulda üç gün kalıp Anka ya gideceğim — ve orada da bir 16 gün kaldıktan sonra memleketim” döneceğim.,, Orakı, ilh.. Ticare! odasının evrakı Ticaret odasının bazı evrakı Kit ile sattığını yazmış ve bunlar L sında mühim tarihi değeri olanla nın da bulunması ihtimalini gözön ne koyarak'nazarı dikkati celbetm'? tik. Dün bu hususta ticaret odasl? dan bir mektup aldık. Aynen der? diyoruz: * “Odamızın imha edilmesine Kt vermiş olduğu kâğıt ve defterler tikçe fazla yer işgal etmekte ol A saklanmasında hiçbir fayda görülü” i yen, müruru zamana uğramış te' defterleri, dip koçanları ve bazi zumsuz muhabere — evrakıdır. Bi? | larda meselâ: Adres talepleri, &57 kataloklar, sergi ve panayırlara * tirak için cereyan etmiş muhaber ihbar mektupları, prospektüsler, " vi da mecmuasına abonman tecdltlB | irsalAt talepleri, dip koçanları, eti rak tevzi defterleri, kartonlar, 9* " senesi başına kadar olan kefalet € dır. Bu gibi lüzumsuz “ rakın tefrik edilmesi için de 13 numaralı kararnameye — mer” _'__ (resmi evrak ve defterlerden lüZ".. suz olanların yok edilme tarzı Bâ7 kındaki nizamname) alıkâmmmd 'mülhem olarak oda idare heyetlt” üç kişiden mürekkep bir heyet ay! , mış ve bu heyet yok edilecek KÖSI, Ve defterleri birer birer gözden £ rerek ayırmıştır. Yoksa, odamız tarihf kıymeti © Az evrakını uzun tetkikler netice” de hazırladığı raporlarını, lkt"" _ tarihimizin birer vesikası ölrn "3' lerini, ve buna mümasil bir çok ' metli evrak ve vesalkini salrlami büyük bir hassasiyet ve kıskans göstereceğini pek tabit talll:kî mek ıaıuridlr.,. )!