29 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
Bıdhm AKŞAM POBGBTASI Siyasa İng ilere ne zaman harp eder ? F kama.asında söylenan nutuk, her gey- den ziyade, enternasyonal munascuct lerdeki hanüz alışamadığımız bir inkı. Vâbı tebarüz ettirmesi baltımından dik. kate lâyıktır. Şu devlet taarruza uğ- rarsa ae yapılacak? Bu devlet istilâ e. dilirse nasıl hareket edi'ecek? Bu sı- aller, Milletler Cemiyetinin, enternas. yonal münasebetlerin nüzimı bulun. duğu an dokuz sene içinde pek sorul. muyordu. Her devletin istik'âli ve top- rak bütündliğü Milletler Cemiyetinin garantisine alınmıştı. Gerçi bazı dev. letler bu taahhildden ayrı olarak biri- birinin hudutlarım? ve - istiklâl'erini lardı. Fakat bu mukxavelelerde Milet. dim için ve onun çerçevesi İçinde ya- pı'mışlardı. Çemberlayn Milletler ce . miystinin iflâsını Avam Kamarası kür- süslünden ilân ettikten sonra söylediği mutukla bizi harptan evvelki Alemin atmosfori içine atmtetir, Evet, köllek- tif barış sistemi dediimiz bina yıkıl. dıttan sonra büyük devletlerden her. birinin ne zaman harb edebileceğini bilmek faydalıdır. Her büyük devlet kendi tonratları tecavüze uğradıtı za- man harbeder. Bu, herkesce bilinen bir hakikattir. Fakat bundan ayrı o. Jarak sitâh'a mildefna edeceği vazivet- Bonta Ortt Avruma meselesinin ön plâ- na Sestiği bu srralarda bu mıntakanın staLilkosunu korumak için büyük dev. let'erden hangisi harb yapmayı göze Blmıştır? İtalya harb politikasınım a. ğirliğint Orta Avrupadan çektp Akde- nize ve şimali Afrikaya Intikal ettir. dikten sonra artık bu mıntakanır. sta- tükosunu korumak için harb yapmak istemiyor. Fransa ve Sovyet Rusya |- &e. Çekoslovakya taarruza uğradığı takdirde bu devlete yardım edecekle. rini son haftalar icinde birkaç defa bildirmiş'erdir. Fakat en vok merak Ve alâka uyandıran nokta. İngilterenin | takib edeceği siyasetti. İste Çember. | Java tarafımndan sövlenen netuk, bu i motfayr avdınlatmaktıdır. — Basveril 4 ! İngilterenin gu vaziyetlerde harb ede ce*'ni bildirmittir: 1 — Kendi tovraklariyle dominyon- Tarmmı kurmak için. 2 — Fransa ve Belrikayı tecavtlize karşı müdafaa etmek için, 8 — Köndisine ittifakla bağlı olan Portekizi, Irakı ve Mısırı müdafaa et- mek için. 4 — İmparatorluk deniz yollarının müdafaası için. Başvokti, İngilterenin bu dört vazi. yette harba girmekte tereddüd etmiye. ceğini bildirdikten sonra, doğrudan doğruya günlün meselesi olan Çekoslo. vakyaya tamas ediyor. Çekoslovakya- ya karşı taarruz yapılmıyacağını ümid etme'tle beraber, böyle bir taarruz vu- kuunda İngilterenin bu yüzden, harba girmek için bugün bir taahhüd altına giremiyeceğini bildiriyor. Fakat arka. daşından da şu cümleyi ilâve ediyor: *“Bir harb çıktığı vakit, muhasemat münhasıran ahdi şekilde alâkadar o. Jan'ara inhisar edemez,, Sözün kısası, İngiltere, Çecstovakyanm — istiklâlini ve toprak bütünlüğünü geranti altıma alamaz. Fakat bu yüzden bir harb çı. karsa bitaraf kalacağı haklımda da te- minat veremez. Çembertayn, tıplaı harbden evvel İn- giltere dış bakanı olan Sör - Edvard Greyl'n ağıryla konuşuyor. Şahislar ge'ir Hider. Fakat İnsfliz harie'vesinir Ana prensinleri de”'rmez. Grev bir herb çıktığı takdirde İGİLİZ başvekili Çember!ayo 'ü tarafından geçen guün Avam | korumak için mukaveleler imzalamış- |* ler Cemiyeti paktının tatbikatma yar. (Şi (Ş Okuvucu mertuplari Şaniırde tem.zlik İi Akşam yüsetelermaden - biri bele. diyenin aldığı yeni tedbdirler saye- İi sinlu her gün her eve çöpgü uğra. masının temin edilmiş olduğunu #i Ş yazmışlı, Okuyucularımızdan Beya- iş silta Soğanağa mahallesinde Küçük Haydar ve Turanlı sokakları köşe- bazında Demiröz apartımanı kapıcı- #& OCsman Toksöz bu havadisi oku. yunca kesip bir. mektupla beraber Ti bise göndermiş, Mektubunda diyor İj “Gazetenin yazısını okuyunca se. İj vindim. Fakat bu sevincim ancak İl ! birkaç saniye sürdü. Çünkü etrafım *i Çöp oldu... Kapıcısı bulunduğum a- $? partıman 23 daireli büyük bir apar ( tmandır. Bütün dairelerin çöpleri İi apartımanın alt kısmında koridorda # top'anır ve epey büyük bir yer kap fi lar. ! Mıntakamız Kumkapı nahiyesine ve belediye müdürlüğüne bağlıdır. İj Belediyenin temizlik işlerine bakan bir müdürlüğü ve emri altında ça- Hişan temizlik amelesi, arabaları. & gçöpçüleri vardır. Fakat bir aydır yirm! üç dalreli Demiröz apartıma- nıma çön'eri âlmak için uğradıkları B yoktur. Kokuyor, etrafa pislik saçı. $ lıyor. Hastalık olacak. A'dırış eden B vok. O gazetede, o havadisi okudu. ğum zaman çok sevindim, kurtnln- cağız dedim. Gazetenizde temizlik İl leleri direktörlü*ünün dikkat naza rımt ceker misiniz?,, : Okumucumuzun arsusunu — yerine ğ i goi İrLren. Jer var mıdır? Bilhassa anslus'dan | İngilterentn İ -—:-smmi Gustosuna kadar vadetmediği gibi, bi. taraf kalacağı hakkında Almanyaya kargı taahhüde girişmekten de ayni güne kadar kaçmmıştır. İngiliz dış bakanımınm son güne kadar Fransız bü. yük elçisine tekrar ettiği söz şu idi: — İmyalitir-harb çıkmaz; fakat ç - karsax Franğaya fardıtı edeceğimizi vaadedemem. Alman elçisine de diyordu ki: — İnşallah harb çıkmaz; fakat çı- karsa, bitaraf kalacağımızı -vasdede. mem. Böylece son güne kadar bir taraf İngiltereden yardım ummakta, diğer taraf da İngilterenin bitaraf kalması. nı temenmi etmekte devam etmiştir. Harb emrivaki ha'ini aldığı, Almanya. nın Fransaya karşı taarruza geçeceği ve hele bu taarruz için de Belçika yo- lunu intihab ettiği anlaşıldığı zaman- dır ki İngilterenin vaziyeti tavazzuh ediyor. İngilterenin harba içtiraki üzerine kmil olan düşünce, Belçikanmn istilâsı mıdır? Hayır. Bu, hakikatte bir baha. ne iIdi. İngiltere, Avrupadaki A!'man hegemonyasından korktuğu, denizler. deki hâkimiyeti Almanya tarafından tehlikeye düşürüldüğü, ve Alman tüc. carlariyle rekabet etmekte zorluk çek- tiği içindir ki Fransa ve Rusya tara- f iltizam etmiş ve Almanyanın mağlübiyetini temin etmiştir. Bugün de Çemberlayn'in nazarında, İngiltere için, saydığı birkaç vaziyet. ten baska sebeblerle harba gireceğini bugünden bildirmeğe ihtiyaç yoktur. Neden bildirsin? Çekoslovakya taar. Tuza uğrarsa, bu yüzden harba girece. ğimizi bugün söyliyemeyiz; fakat bir harb çıkarsa bitaraf kalacağımızı da bugünden bildiremeyiz. Bir devlet adamı için bugün, herke si memnun edecek bir siyaset çerçeve- si çizmek kolay değildir. Gerek İngil. tere ve gerek diğer memleketler mat. buatınım yazdıklarına bakılırsa, Çem. berlayn'ın nütku küşük bir aka'liyet müstesna omak Üzere her tarafta iyi E K w5 NCA d Hatıralarımı enletan CEYMS NOBODİ cevap verdi: Hans Fuş ile işte burada iken tanış- tı. Alman casus Vera Şulgini menfadan kurtaracağı vaadiyle onu istediği gibi avucunun içine aldı. Naldoni bu tecuş. madan sonra İspanya, Belçika, Holan- da ve Fransada seyahotler yapark ihs tilâlci teşkilâtla temas etti. Almanya, bu memleketlerde ihtilâlci teşkilâtın kuvvetlenmesinden kendisi için istifade umuyor, fakat kendisini ortaya koymue yarak perde arkasında kalıyordu. Dosyayı tetkik ettikten sonra uzun uzadıya düşündüm.. Bu adamı kurtar « mak zamccu belki daha geçmemişti.. A- caba Almanya hesab.na casusluk yap « miş mıydı? Dosyada buna dair bir kayıt yoktu.. Ben bu düşüncede iken açağıdan bir silâh sesi ve koşuşma'ar işittim. Dot yaâyı olduğu gibi bırakarak hemen asan- söre koştum ve alt kata indim, Ortalık karmakarışıktı. Bir kaç sivil memur bir adamı sımsıkı bağlıyordu. Diğer memurlar da yerde upuzun yat- mış bir adamın üzerine eğilmişlerdi. İç- lerinden birine yaklaşarak sordum: — Ne var? Ne oldu?. Elleri bağlanan adamı göstererek: — Bu adam, dedi, Naldoniyi katlet: e: Mevkuf frtihfafla dudak bükerek ce- vap verdi: — Hayır katletmedim, idam hükmünü icra ettim! .. — Kulland ğinız kelime te olursa 0l- sun netice bir, bir adam öldürdünüz. Bunu niçin yaptınız ve siz kimsiniz?, —— Sebep sizi alâkedar etmez. Kim ol- duğum> gelince bunu da” bilmeseniz o- dur, İngilizçeyi mükemmel, fakat hafif bir Alman şivesiyle konuşuyotlu. Üstü ba- Şi g* İyiidi. Elbisesinin birinci sınıf bir terzide diki'diği anlaşılıyordu. — Demek kim olduğunuzu söyleme- mekte İsrar ediyorsunuz?, — Evet, . Kâtibime emrettim: — Şü adâmım parmık izlerini alımız. Sonra parmak izi dairesine gid'p bak- tırarak neticeyi bana bildirirsiniz, Meçhul katil heyecanlandı ve yüzü sarardı. Du hareket hiç te hoşuna git mediği salaşılıyordu. Parmak izleri alınımca emrettim: — Bu adamı bir yere kapatmız. Kaç- karşılanmıştır. Almanlar, Fransızlar, Çekoslovaklar bile memnun görünü - yorlar. Çemberlayn, harba gireceği- mizi söyliyemeyiz; ama tarafsız kala. cağımızı da bi'diremeyiz diyor. İngilterenin vazife ve rolü etrafım. da Avrupa memleketleri ikiye ayrıldı. ğına göre, her memleket, bu cümlenin kendi işine elveren fıkrasını ele alarak tutku kendi lehine tefsir etmiş ve di- Ber fıkrayı da karşı tarafa bırakmış- ifade edilmiş olmasından memnundur. İngiltere dış politikanının sırlarından en küğük bir parçasmı bile ifşa etmi, yen bu nutuk, bu bakımdan bir gahe. ser telâkki edilebilir. (VLUS) A.Ş. ESTNER â&şık Ko CASUS'Ö*X’(S’ Entellicens Servisin en meşhur casuslarından Naldoniyi öldüren Tonton Amca TEFRİKA NOo: T7i adam İstihfafla — Hayır, kailetmedim; bir idam hük- münü yerine getirdim! Naldontutu metresi Vera Şulgin maması için azami — dikkat isterim.. Tevkif te gizli kalmalı.. Diğer taraftan da Naldani bir odaya kaldırılmış, doktor muayenesine — ko- yulmuştu.. Yaralının ölmediği anlaşılı- yordu. Doktor Bermington yarayı uzun uzad ya muayene ettikten sonrat — Tehlike zannettiğim kadar bü- yük değilmış.. Dedi.. Kurşun ornuzda kalmış, kolaylıkla çıkarılabilir. Kol ke- miği omuz başından kırılmış ama ölüm tehlikesi mevzuu bahsolamaz. Doğrularak sordu! — Yaralıyı kıliniğe nakledebilir mi- yim?. Hâdiseyi duyarak oraya gelmiş olan general Birdvel cevap verdit — Hiöy hay. .Fakat memurlarımız - dan ikisi daima onun yanında kalımak gartiyle, « Bir kaç dakika sonra Nakdoni dokto- run kıliniğine nakledildi. Ben de hâdi- senin tahkikatına devam ettim. İstiç. vap ettiğim memurlör şu yolda ifade verdiler; — Geceyi ayrı bir hücrede geçiren Naldonij emriniz üzerine, iki memur re- fakatinde daireye getirilmişti.. Kelep- çesi çkarıldı. Büronuzun kapısı önün- de bir sıraya oturması söylenildi. Bu esnada kapı birdenbire açılarak içeri giren bir adam Nadldoninin üzerine bir € ateş etti. Naldoni derhal yere seril- di, Mütecaviz de onun ölüüğünü sana- rak mukavemet etmeksizin ellerinin bağlanmasına razı oldu. Acaba bu cinayeti de Hans Fuş mu yoptıurmıştı?. Bu sualin cevabını almakta gecikme- dim. Filhakika bir kaç dakika sonra kâtibim parmak izi dairesinden gelerek katilin oradan kopyasını aldığı fişini bona getirdi. Alıp okudum:? Soyadı? Müller. Isim: Hans Herman , Doğum tarihi; 1869 Doğum yeri: Stettin. Şehzadebaşı TURAN Tiyatrosunda BU AKŞAM sanatkâr Eyüp Sabri jüb lesi Şehir tiyatrosu, sonatkâr Naşit ve arka. daşları, Ertuğrul! Sadi tiyatrosu, Halk o. pereti, besteâr Necip Celâl, Turkuar var. yetesi, büyük saz beyeli, — fevkalâde bir program.. Vesalt temin edilmiştir. 209 MART — 1938 SALI Hicrt; 1357 — Mubharrem 27 saşaen Güneşin eee 5,40 ll ” 4,26 12 19 IS.SI ISJD unnı l,lll tüzuümu — YFetcofniar Yangın | TUaatal kçin. SAZER. Bepoğlu içeni GAS Kai * yaaçan demek Kkruir. Hlame ittaiyesi; ZETTE Desit n « 38 B0 eyan yangın Kutesli TİYSE Gelüla yangın Huti » Yetambariı DCNTE. N, GUZA ÇAM GURE. Wine Kadıklyr Meyetin: sesat Yakmı .ıoınoblll tstemek için Mapeğlü elketii GRÜNU Mabek eiRetii 36 - 101 Madm G0ç eiDetii GÖMT Cenlie votarı Peteteai Açlanbal aresirülüii 77746 Maraküyı GEDE. Maetmayaya: Pazar, Gali, Perşemha, Cuma / güsleri #at 839 da Tüpüane ribtamından Kalkar, Kasalılgaya; Kali ve CuMA Cdmer #sat 19 da Teğe GaDe FiRLaRNdan KağLar ve Tekirdağ, Marefte, Şarkik Yörilerime Aürıyarak Karallenya varir Akdeniz poslası: Yarın sefer yapılmı- yacaktır. Karadeniz stası: Yarımn saat 18 de kale Yapır Huldak, Filyos, Bartın, Amasra, Ve cideye gldecektir. Müzeler AyRAafya, Henaa < MöRENA. Yanas everleri ve Çinll KAşA, Askeri Müse ve sarmıçıar, Twmret ve Haai Mü- esi Kdi müaeı *ÜK üZS Her gn Geat 10 dan VĞ y Kacar adılir D Vürk ve İsiüm eeerleri mürem Pasartasiden — Daşma Ger ZüD #aKt T0 dan V6 ya Kadar ve Cuma günleri Vö den VT ye Hadar açıktır. Papanşı Hünmesi — ber gün eat V3 des V6 ye Hadii açıltar Memleket 9idenirz sdeterteri Kosmnya vaşurin: Barteri genleri 13 de Kürtame veye. Halı ganları W Ge Pira, Barvi fekenderiyeye. Matyan » Oema günleri eai 10 da Piry Brendıri. Venedik, Triyesleya, Avrupa nattı : Hürkeci Hetasyun BüNdürlüğü | Tetefea T0TO demçlae ekapresi Her gn Rirkecidan #kat 10 de kade GA ve Avrupadan geleot sani 7.2b ve Girkeciye ae Gamansiyensi kamar, 1022 &e 2030 &a e Bares pelem ni gde eamt “K30 ge Barilei ” e0t W e gelir ANADOLL MATTI. * İstanbul Türk emlâk şirketi hissedar. larının senelik toplantısı yırın saat 10 da ki İteş hanında * Tatan! girketi Hisae. darlarının senelik toplu; yarın — saat Li de şirkelin Galatndaki sigorta hanında. ki Mmerkerinde topfianocaktır. Müzayede Hünlari * İnhisarlar idaresi İçin alınacak 28 kâ. lem eşya, yarınki çarşamba günü saal M İ levazım şubesin. de pazarlıkla salı macaktır. Geçen sena OUgUN NE OUT * İspanya asflerine Almanyadan mühim miktarda tayyare gönderildi. * Çekoslovakya Almanyaya ilhakı vın avdetine aslı -. " Avusluryanın eyahut Habsburgla- değiliz,, dedi. Türk: Aşk için yaşıyor. Melek: — Sari zambak Sara: Sorı zambak, İpek: Çilte çapkınlar, Sümer: Fanlar ve Klodine Sakarya: Namus lekesi. Alkarar: Çin geçi di ve kayıp hbölük — Yıldır. Bir sandet ge- cesi. Asrl Öldüren gözler ve Gangsterler arasında, Yıldız: Mücrim ve Saadel gecesl. İSTÜNBUL Ferat: Üç film birden: Tarzan — kuvvet kralı. Kinmanyar Süvariler krulı ve Mur. Barita, Azakı Üç silâhşörler (türkçe) ve Cah kuşu.Mill: Nazar boncuğu, ve Ali baba ilin dislanda. Alemdar: Suzi ve Ali baba, Şeyh Ahmet (türkçe,) KADIKÖY: Hale: Doniz kahramanları. ÜUSKÜDAR: Hale: Devlet kuşu, BAKIRKÖY: Miltiyedi: Flloyu takip edelim. YEDİKULR: Sen:: Bay Tekin. Feyacrolar KrRMAŞI Dü KM KAERME Bu akşam sant 20,30 FİDANAKİ 3 ııeıdı Yaran: Pandeli Hora Türkçesi: Fabrikulin APRRK' KESSCI Rugün tatildir. * SADI VEK TİYATROSU Bu gece (Bakırköy Miltiya di) çarşamba (Üsküdar Hâle sinemalarında ÇAM SAKIZI Gedikpoşa AZAK sinemasında Bu akşam sanatkâr Karakaş şerefine Şe. hir Tiyatrosu artisileri tarafından Tosun komedi 3 perde ve Ertoğrul Sadi Tek T- yatrosu tarafından CEHENNEM ... çarşamba günü akşamı 9 da Bılırili Cıııkın dııellııınlı öperet - -ON kestra. 81 mart perşembe aksamı Kadıköy Sü. reyva sinemasında, — bü: gala « Atilla Revüsü, MiNtf damslar Halk ımmm. 2 — Emir opereti 8 perde. 1 Nisan cume Pecesi Pansaltı Kurtuluş sinemasında büyük suvare S. Alilla revü- oı"ı“'k opereti - Şirin teyze öperet 2 pet
