29 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İ BAŞMUHARRİRİ: A Lerida ve Fraga da Düş Katalonya Şehirleri Asilere Geçiyor Rahati Bozan Çiviler Ahmet Emin YALMAN vusturya kıyamet nerede kopacak?,, Kimi bunu Çekoslovakyada arıyor, kimi Katalonya sahille- Fine doğru âdeta mukavemet görmeden inen Franco kuvvet- . Kimi Lehistan - Litvanya gürültüsü- nün yeniden alevlenmesini bek- lerine gözünü dikmi liyor.... Halbuki geçen hafta hiç beklen- miyen ve hesaba konulmıyan bir © “de gürültü koptu. Yeni dünya, #ebebi, Almanyanın: “Brezilyadaki Almanlar fena muamele görüyorlar, diye Brezilyaya şiddetli bir protesto | Arjantinden Birleşik A-| Şekmesidi. Merika ve Kanadaya kadar bütün Amerika bu protestonun sarsıntısını duydu. Birleşik Amerikada mesele ©iddi surette incelendi: Almanyanın Protestosu Monrüe kaidesine dokunu- Yör mu, dokunmuyor mu? Neticede varılan kanaat şudur: Almanya, bir Amerika hükümetine karşı filen cebir ve şiddet kul lanmadıkça Monrue kaidesine" el Uzatmış olmaz. Yalnız nazari kalan bir protesto, yeni kurulan Amerikan anüdünü harekete getirecek bir âmil değildir. Amerikada diplomatik mânada bir tesanüt meselesi ortaya fırlamamakla beraber Patagonyadan Kanadaya ka- dar her yerde çıkan Amerikan gaze- teleri tam tesanüt ifade eder bir li- San kullandılar, Dediler ki: “Biz Av- Tupadaki şekilde bir azlık meselesi ta- Mimiyoruz. Muhacir sıfatile bizim a- Yamıza girenler ve bizim vatandaşı- | Muz olmağı kabul edenler bizden ol- Duşlardır. Yabancı bir memlekete içbir nevi bağlılıklarını kabul etme- YiZ. Vatandaşlık haklarından başka İçbir hakları ve imtiyazları yoktur. âtandaşlık vazifelerinde kusurları Olursa kanuni cezaları görürler. izden olmaktan pişman olmuşlarsa i yurtlarına dönerler. oğrusu aranırsa Şimali ve Ce- tiği, >obi Amerikanın müdafaa et- Yolda bir vatandaşlık prensibi, *ki dünyanın da aynile kabul ve sdafaa etmesi lâzımgelen yegâne Srüst prensiptir. OBirinsan bir '#mleketin vatandaşlığını ya tama- v6 kabul eder veya dili, dini, ruhi yak ılığı b kımından kendine daha Na say memleketin vatandaş- Mi arar. Bugünkü azlık kanunla- *n Çok yanlış bir surette himaye Bİ yarım vatandaşlık esasları, ni İstikrarını bozan başlıca *plerdir. Haniya meşhur çivi hikâyesi var: adam # ki: “Ben bu evi satmağa mı Miyan Fakat hissi bağlı (Devamı 10 erine evini satarken de kasırgasından sonra bütün gözler ufuk- lara dikili kalmıştır. Dudaklar. 'da dolaşan sual şudur: “Gelecek İHükümetçiler Geriliyor. Fransanın müdahalede bulunacağı şayialarıdolaşıyor, Ademimüdahale| komitesi perşembeye toplanacak Londra, 28 (Hususi) — İspanyada ki'dahili harp, Frankistler lehine ka ti bir neticeye varmak üzere bulu- nuyor. Cebelüttarıktan' alınan son bir habere göre, asi kuvvetler, Kata 1onyanın en bellibaşlı şehirlerinden olan Serida'yı da zaptetmişlerdir. Dün göösüsüberi asi kuvvetler dur- Barselonanın son bombardımanından hazin bir manzara (Son harekâtı gösteren' harita 6 ncı sayfamızdadır| madan ilerlemekte ve topçu kuvvet- leri ilerliyen kuvvetlere . yetişeme- mektedir. Fransada solların teşebbüsü Londra, 28 (Hususi) — Bugün talyada .neşrölunan bir tebliğde Fransadaki solların İspanya harbine Gğeçem 6 mcda) HMET EMİN YALMAN ö Sisus Yeni Müşteri Bulmak San'atı Dr. Gasson diyor ki; “Her tacir bu kitaptaki usullerle kısa bir za- man içinde müşterilerini artırabilir. Ben bu kitabımda size bu sanati öğretiyorum.,, TAN Matbaasında Fiyatı 50 kuruş Baştan itibaren: Mersinde mühim bir döviz ka- çakçılığı meydana çıkarılmıştır. Bu işlerde rol oynıyan on kişi mahkemeye verilmiştir. Kara- borsacılık işlerine alet olan bu şebekenin yurdumuzdan kaçır- dığı dövizin yekünu bir milyon lira tahmin seyle birçok tüccarlar Cenup vilâyetleri- mizden koyun alırlar. Bunların en gok uğradıkları yerler; Konya. Ka- raman, Niğde, Adana, Seyhan ve Mersin taraflarıdır. Gizli yollar bulmuşlar Döviz koruma kanunları ce memleketten çıkan m kabil memlekete döviz giru İ-İzamdır. Halbuki Cenuptaki koyun ihracatında bu mühim kanuni icap- ların haricine çıkmanın gizli yolları bulunmuştur. sibin- a mu esi lâ- Salih, Ömer Uyanık, Abdülfettah, Mustafa, Coşar, altta solda: Jorj Hama, sağda Ukka oğlu Mehmet #A MİLYONLUK KACAKCILIK Mersinde On Kişilik Bir Şebeke Yakayı Ele Verdi Koyun Ticaretini Öne Sürerek Döviz Kaçakçılığı Yapanlar Meydana Çıkarıldı Şebekenin elebaşılığını yapan Prezefoli Ottavya Feyzi Merkezi İstanbulda söylenen bir şirket, de koyun tedariki Türk liralarını yabancı koyun alıcı- larına temin etmiştir. Bu alıcılar, koyunların bedeli olan ecnebi döviz- lerini bir kâr mukabilinde hariçte o şirketin © hesabina © yatırı onrü bu paralarla törlü t bulunduğu memleket için- için icap eden börsa işleri çevgilmişi Kaçakçılığın ikinci bir nev'i var- dir ki, oda memlekete kısmen döv götirmek, kısmen kacırmaktır. Me- sekiz liraya alınan bir koyun beş liraya satın alınmış gibi gösteri- lerek memlekete ancak o kadar dö- viz getirilm; dir. Geri kalan üç liranın mukabili olan döviz dışarıda bırakılmaktadır. selâ, Bu dövizler hariçte kara borsacı- ların hesabına geçiyor ve bedeli Tür kiyede Türk lirası olarak ödeniyor. Bir milyon liralık döviz, memle- (Devamı 10 uncuda) Prag, 28 (Hususi) — Çekoslovak- ya Başvekili B. Hodza, bugün radyo ile söylediği nutukta, Çekoslovakya- nın ekalliyetler için yepyeni bir sta- tü hazırladığını ilân ederken “artık ekalliyetlere karşı siyasetimizde ye- ni bir safhaya giriyoruz ve yeni sta- tü, bütün ekalliyetlere, Lehlilere,Ma carlara, Almanlara ve saireye âit o- lacaktır.,, demiş, fakat hazırlanacak statünün derpış ettiği tedbirleri an- latmamıştır. B. Hodza, yalnız ekalli- yetlerin milliyetlerini unutmamala- rı için tedbir alındığın, devlet ve milletin bunları kucaklıyacağı ve ne- rede bulunurlarsa bulunsunlar en iyi muameleyi göreceklerini söyle- miş, daha sonra Çekoslovakya ekal- liyetler kanununun mükemmel oldu ğunu, fakat bunun hariçte lâyıkiyle kavranmamış bulunduğunu nazarı dikkate alarak yeni tedbirlere lüzum gördüklerini izah etmiştir. Buşvekil, sözlerine şöyle devam etmiştir? “— Hiçbir tazyike eğilmiyoruz. Çhamberlain'in son tarihi nutkun- sonra bir kimse de bize bunu (Devami 10 uneuda) Çekoslovakyadaki Ekalliyetler Çek Almanları İçin Bir Statü Hazırlanıyor B. Hodza, Ekalliyetler İçin Müsaa- 'dekârlıklar Gösterileceğini Bildirdi Başvekil B. Hodza Şuşnig Muhakeme | Edilecek (|| pl Londra Gazetelei Bu Kararı Nefret ve İnfialle Karşıladılar | Viyana, 28 (Hususi) — Eski Baş- vekil Şuşnig, Layipzig mahkemesin- de, 11 martta bir plebisit yaparak neticeye hile karıştırmak töhmetile, bundan başka adliye nazırı Dolfüsün | katlile maznun Otto Planneto'nun i damından mesul zat sıfatile suhake- me edilecektir. Rayiştağda çıkan yangın hâdisesinin failleri sıfatile Dimitrof ile Vander Luppe de Layip- ziğ'de muhakeme edilmişlerdi. Şuş- niğin hapishaneye naklolunduğu tek- zip edilmekte, babasile birlikte apar- tımanda ikamet ettiği haber veril- mektedir. Londrada infial Londra, 28 (A-A.) — B. Şuşnigin Almanyada muhakeme edileceği ha- beri bu sabah bütün partilere mensup gözetelerde nefret ve infiale karşı- lanmıştır. Deyli Telgraf diyor ki: Mağlüp bir muhasıma yapılan bu isyan ettirici intikam hareketi insan | adına lâyık olan herkesin nefret ve| infialini tahrik edecektir. B. Şuşniz 10 nisanda “Hayır,, demek cesaretini gösterecek Avusturyalılara bir örnek teşkil edecektir. (Devamı 10 uncuda) Papenin memleketimize ne geleceği henüz belli değildir. memleketine di yin olunan Fi te şöhret bin başi ton sefareti ateşe rılması İsi Yeni Alman Elçisi Fon Papen Yakında ,iMemleketimize Geliyor Ankara, 28 (Tan muhabirinden) — Alman hükümeti, eski Viyana elçisi Fon Papen'in Ankara büyük elçiliği ne tayinin ihükümetimizden istimzaç etmiş, muvafakat cevabı verilmiştir. Almanyanın şimdiki Fon Keller | için tekaüde Ankara el müddetini sevkoluncakatır. 'Tahrandaki iştir. Bugünlerde reket edecektir. Fon Papen kimdir? Alman; nkara sefiri n F kazanmış bir a rında Almanyanın ilteri idi, AT lehindeki faaliyeti, Amerika hi ti tarafından âdeta casusluk şeklinde telâkki edildiği için Amerikadan ay- nmiş ve Fon Papen mem leketine dönmiye mecbur kalmıştı. O. nun bu dönüşü sırasında İngiliz liman larından birine uğraması, İngiliz is İtihbarat memurları tarafından ziya - ret esnasında bütün evrâkımtı aşırıl. masına saik olmuş ve bu hâdise, ha- yatında bütün bir tecrübe teşkil et - mişti. Almanya hükümeti, Fon Pape- (Devamı 10 uncuda; si doldurduğu Fon Zaman ki Avusturya elçisi, üzere buraya ine ta- en, Büyük Harp- skerdir. Har- -İ det zarfında, k Madrit Elçimiz Ankara, 26 (Tan muhabirin < den) — Madrid elçimiz Tevfik Kâ mil, mezuhen buraya gelmek Üze- re Madridden ayri Kâmilin mezun bu mıştır. Tevfik un duğu müd- isine sefaret müsteşarı vekâlet edecektir aze