22 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

m veni yiyemem HABER — Aksam postat Çocuk suçları, ruhi ve içtima! sabepleri (XJ Çocuk suçlarının çeşitleri ve vasıfları Umumi ahlâk mekanizmasının tek vidası düşen bir çocukta bü- tün anormal aksülâmeller bir zincirin halkaları gibi tevali eder. Hır- sızlığı ve esrarkeşliği itiyat edinen çocuk, para ve eroin bulamadığı takdirde kolaylıkla katil olur ve müsait talepler vukuunda vücndunu ahlâk düşmanlarma satmaktan da çekinmez. Yazan: Dr. Rasim ADASAL ORMAL ve marazi ruhiyat za- viyelerinden gebeblerini çöz - milş olduğum çocuk suçları, mahiyet- leri ve çeşitleri itibarile kâhil suçla- rının hemen âynidir. Ve çocuklar bil- hassa mensup oldukları cemiyetin fa- il unsurları olmıyan yani mektep, meslek veyahut da aile yuvası hari- cindeki yabancı muhitlerle yakından temaslara başladıktan sonra ruhi ve. ya içtimai kamçılamalara göre birçok gayri ahlâki fiillere başvururlar. An- cak kâhilde olduğu gibi, çocuk uçun. da İrade ve muhakeme mekanizması işlemez; binaenaleyh çok defa plânla- rı çocukçadır ve bazan da fantezilerle doludur. Zaten kanun da muvazenesi- ni ve şahsiyetini kazanmamış olan ço- cuk ruhunu nazarı itibara aldığı cihet- 1e bilhassa ağır ceza bakımından gay- rimes'ul tutar. Çocuk suçunun ahlâki öl;üsü ve ce- miyete bıraktığı akisler, failinin yaşı ve içtimai mevkii nispetinde ehemmi- yet köspeder, Beş yazında gafil bir yavrunun dolu bir tabancayı karıştı. Tırken sebebiyet verdiği kaza ahlâk ci- hetinden bir endişe uyandırmaz. Niha. yet kurbana acmır. Halbuki ayni ta- bancayı on dört yaşmda bir orta okul talebeğinin kırık bir imtihan notu yü- ünden ihtiyar lmcasının şakağıma çe- virmesile kopun fucla, baştanbaşa bir cemiyetin bünyesini sarsacak kadar dehşetlidir. Ve bu ayni neviden facia- Jar sari bir taklid ile tekrarlanırsa, iç- timal fonksiyonların bir tarafında bir sarsmtı, ve bir terbiye noksanmın ve belki de bir psikozun mevcudiyetine hükmetmek gayetle tabildir. Esasen bizim endişemiz de, bu suç. larm, daha ziyade mektep talebesi ta- rafından işlenmiş olmasından doğmuş. tur. Yoksa tımarhanelerin adit ko - ğuşlarında veyahut çocuk ıslahhane. lerinde mektep görmemiş olan ana, ba- ba ve kardeş katili, yangın kundak- gisi, ırz düşmanı, dolandırıcı gibi ço- cuk suçlularmı her gün görüyoruz. Ta- rih birçok misallerle doludur. Eserle- rinde ahlâkı gaye olarak alan edibler bu faciaları çok güzel canlandırmış- Yardır, Eski Yunanistanda 'Teb şehrinin kralını, genç oğlu Oedipe öldürdükten sonra anasıyla da evlenmiştir. Hattâ meşhur Viyanalı ruh hekimi Freude doğumu takip eden ilk yaşlarda cinsi temayüllerin marazi inkişafı ve zoru le bazı çocuklarm bilmiyerek anala. rına ve babalarına - erkek çocuk ana, Mna, kız çocuk dn babesma - âşık ol- malarmı bu efsaneye bağlıyarak buna “Oedipe muamması,, demiştir. Suçların en şiddetlisi sayılan “insan öldürme,, nin içtimai bir tezahiir ola» rak tahlilini büyük Rus Edibi Dos toyeveki yapmıştır. (Cürüm ve ceza) eserinin betbaht kahramanı olan üni- versite talebesi Sokolnikof bir taraf- tan açlığın ve zaruretin ve bir taraf. tan da tahsil iştiyak baskısı altm. da olarak vicdanı ile günlerce müca. dele etmiş ve en nihayet murabahacı ve zengin bir kocakarıyı öldürmüştür. Bu genci Çarlık Rusyasınm ceza ka- nunları ilama mahküm ettiler ve en modern ve demokrat cemiyet de daha müsamahakâr olamaz. Suçun ahlâk ve felsefesini insanlık hislerile incelemek belki tehlikelidir; ancak Rus edibinin yüreği sızlıyarak meharetle neşterlediği yara, korkunç bir cemiyet yarasıdır. Bu şaheseri 96- hir tiyatrosunda, sinema perdesinde gördüğümüz gibi türkçe tercümesi de Daha geçenlerde gördüğümüz ve baş rolünü Piyer Blan temsil ettiği “Mücrim" filmi de eli suçlarının €n feciini bütün karakterlerile tahlil edi- yordu: Amerikanın en yüksek sosye- tesine mensup olan zengin bir avukat, ölen karısınm ona emanet bıraktığı er- kek çocuğunu sefil kaldırımların di- lencisi olacak kadar ihmal edince, gü- nün birinde karşısında insan katili o- larak görüyor ve mahkeme salonunda müdafsasın! yaparken heyecan Ve te. essürle: “Asıl katil olan bu çocuk de. gildir; benim. Beni mahküm ediniz!,, diye bağırıyer... Çocuğun bütün ev veya mektep ya- ramazlıklarma, dikkatsizliklerine, kı- rıcılıklarma (suç) adını takmak lâ - zımsa, modern cemiyette suçsuz 60 - cuk bulmak çok güçtür. Yirmi sene önce saat altıda yemekte bulunmayan veyahut hocasına selim vermiyen ço- cuk gayriahlâki bir suç işlemiş sayi- lırdı. Bugün ayni ailenin başka bir ço- cuğu babasından İzin almadan İzmir fuarma gitmekte veyahut günün bi - rinde hocasma bir tokat aşketmekte - âir, Daha ilk yaşlarında umumi tavri hareket ve seciye bozukluğunu göste. Tip ele avuca sığmaz olan çocuklar a- rasında istikbalin birçok suçlularını aramak bir bata olmaz. Kız kardeşinin Saçlarını makasla kesen, kedinin kuy- ruğunu ateşte yakan, ağaçlara tırma- narak kuş yuvalarını bozan, anasına küfrederek göğsünü yümruklıyan bir çocuk (peikanaliğ) - mektebine güre çok dikkatle mütaleaya değer. Çünkü bu hırçınlıklar ve vahşi tabiatlar tah- Wil edilmez ve kuvvetli bir ruh terbi- yesi miidahale etmezse, gün'in birinde büsbütün daha feci bir şekilde ve bel- ki de artık tedavisi güç olan ruhi bir hastalık manzarası altında patlak ve- rirler. Daha mektep sıralarında ne hocgla- Tı, ne hizmetçileri ve ne de arkadaşları tarafından sevilebilen çocuklar var. dır, Bunlar evlerinden veya mekteple. rinden kaçarlar. Çok erkenden, gangs- ter'filmlerindeki kahramanlara ben- zemek arzusiyle istiklâliyet ve otorite iddinsiyle hayat sahnesine atılırlar: dudaklarmdan cigarayı, arka ceplerin- den sustalı çakıyı eksik etmiyen bu &- paş ruhlu çocuklar basit sebeblerle kendilerini kumara, sokak kadmları- na, gayritabii münasebetlere ve dola» yısiyle hırsızlığa verirler,. Bunların en çok hoşlandıkları oyunlar, haydut AL kapone'nin maceralarını taklid eden veya Şerlok Holmes'in hayatmı can- landıran mahalle oyunlarıdır. İki sene önce İstanbulun büyük bir lisesinde ayni sınıfta okuyan iki tanı, dık aile çocuğu günün birinde (Dans evi) ismini taşıyan bir batakhaneye düşerler ve oradaki kokotlardan biri. ne tutularak randevular alırlar ve sık sik mekteplerini de terkederler. Za- manla ikisi de eroin tutkunu olarak bir müddet trmarhanede ve bir dolan- dırrcılık yüzünden de altı ay hapisha- nede yattılar, Almanca hocaşmı yaralıyarak ka- çan talebe, ayni zamanda usta bir plâj hirsizi olmuştu. Esasen umumi ahlâk mekanizmasınm tek vidası düsen c0- cukta bütün anormal aksü'âmeller bir zincirin halkaları gibi tevali eder. Hır sızlığı ve esrarkeşliği itiyad edinen ço- cuk, para veya eroin bulamadığı tak- dirde kolaylıkla katil olur ve müsait talepler vukuunda vücudunu ahlâk düsmanlarına satmaktan da çekinmez. Kriminoloji, yani suçları mütales eden ilim sade cinayetlere inhisar et- mez ve bizi de yalnız mlinferid üç dört (katil teşebblisli) ürkütmesin!.. Gerei katil, maddi ceza öleüsü ile en vahşi bir suçtur; çünkü hayatı durdurur. Fakat bü suç öbjektif mahiyettedir; OMER Y K kaik Eval ein Gi Biraz kadirşinas olalım Spor işlerinde ve spor sahalarında milli sporc larımıza bilâkayd ve şart hürmet edilmesi lâzı Dün şöyle bir mektup aldık: “Bu haftaki Ankara Muhaftsgücü Fener ve Ankara Muhafısgücü - Güneş maçlarını seyre gidenler ara- sında birçok tanınmış milli sporcu- larla beraber ben dö varadım. Mahut stadyomun içine itile ka. e kıla girdik. Her zaman stadyom Wa. o” resinin milli sporculara gösterdiği yere girmek üzereyken turnilkenin başında duran gözlüklü bir sâtin milmanaatı ile karşılaştım. — Davetiye, dedi, — Davetiye gönderirlerse biz de Wb- raz ederiz, cevabını verdim. — Olamaz! dedi, — Olur, çünkü ben mili oyuncu- yum ve federasyonun emrile en iyi yerde oturmak hakkımızdır. Diye 1s- rar ettim. — Olamaz, boy Muhtardan emir gelmedikçe (o bırakamam, cevabını aldım, — Alâ, bu bay Muhtar kimdir, diye sordum. Bölge başkan muavinidir, dedi. — Ben bay Muhtarı kayı kapı am. wp bulmak mecburiyetinde deği- lim. Siz benim hüviyetimi alırsınız ve kendilerine balkona çıktığımı ar- Bu hâdise, ilk maçta oldu. Balkona | çıktığım zaman bütün arkadaşların da ayni muwmeleye maruz kaldıkla- rım hayretle öğrendim. İkinci maçta yine ayni nakarat, bu sefer de bizim Aslan Nihadın başı- na geldi. Nihad benim gibi soğul:- Kanlılığını muhafaza edemedi ve biz araya girip Teskin etmesek, muhak- kak bir hâdise çıkabilirdi. Futbol federasyonu başkamı Sedad Rızanın mitdahalesile hâdisenin önl alındı. Hâdise basit fakat çok çirkindir. Bizler Atatürk rejiminin ve Türki, ye cumhuriyetinin çok şerefli ay yıldınım göğüslerimize ilk takmak şerefini ihraz etmiş ve bu şerefi Türk gençliğinin milmessili sıfatile bütün dilmyada sempati ve muvajf/a- kıyet kazanarak temsil elmiş genç- Teriz. Bugün kimimiz sakat, kimimiz yaş'andığımız için seyirciler ördet. ma karışmış, yerlerimizi kendileri- ne lerkettiğimiz gençliği zevkle sey- retmekteyiz, Hiçbirimiz bundan bü. vük bir zevk tasavvur etmiyoruz ve hiçbirimiz de memleketimize spor sahasında yapmış olduğumuz hiz- metlere mukabil bir mükâfat bekle- miyoruz. Biz bu hizmetleri vatanı - mız için seve seve yaptık. Bizim bu gün için beklediğimiz masimize hir. met ve saygıdır. Bunu Türk gençli- ği hâlâ her zaman göstermektedir. Fakat bazı sporcu olmıyan eşhas kendilerine bir mevki verildi mi, Kü. çük dağlam biz yarattık diyerek bize hakarete kalkıyorlar. Ve ken- Bizde nefret hissini uyandıran kan, bize gözyaşı döktüren de ölüm hissi ve korkusudur. Halbuki duyamadığımız ve göreme. diğimiz ve çok defa duysak da ancak dudak büküşü ile karşıladığımız öyle aklâki sapıklıklar var ki, bence katil, dolandırıcılık, namus zorlaması, İnti. har, firar ve buna benzer çocuk suç- Bu suçların miktarı vasat adedin tah- tında ise henüz tehlikeli bir (cemiyet psikoz) una tutulmuş değiliz demek- tir. Şu anda buna dair rıyazi kıymet- te ihsal bir cetvel verebilecek vaziyet- te değilim. Ancak etüdüme başlarken kaydettiğim gibi, endişemiz haklı ol- makla bereber, Türk bünyesi fonksi: yon itibariyle sağlamdır; binacnaleyh icab eden önlevici tedbirleri #ldığımız gibi korkulacak bir mesele kalmaz. Bundan sonraki yazım bunları aydın- latacaktır, talk ör gözle görüyor ve kulakla duyuyoruz. | İ Dr. Rasim ADASAL | gizetelerin yazdığı gibi her bölgede Eski milli takım kalecisi Nedim dilerini dev aymasında görüyorlar. Eiçbir sporcu hakarete tahammül edemez. Bahusis bizim gibi bu işten namus ve şorofi ile çikan milli spor. cular, İngifterede tayyare pilotinğn öğrenerek gençlere verilecek dersler arasına v lörde gariy bir ders düha ilâve edilmesi dü şünütrüştür, Ba da gençleri simde gördüğünüz çenberlere bağlayıp bir müddet yuvarlanaklan idareli müstakbel pilotların havada layyare ne şe kil alırsa alsın, tam bir alışkanlı defi, meleri temin edilecekmiş. Fakat İngiliz hav höcalarınin hatırına bu Bye eli enli nereden gelmiş biliyor müsenri? Büyük bir vambazhanenin gösterin rt bir numaradan. Cambazhanede bu numarayı yaPan genç artlatler, hemen beraber mektebe davet edilmişler ve numaralarını talebenin önünde 1€ dir. Şimdi pek yakın bir sumanda, İnşliiz pilolları da tsmarlanmış olan de yuvarlonmaya başlapataklarmış! iii T.S. K. Kupasi Pazar günü yapılmışolan kır koşu” mıntaka şampiyonluğu değildi”. , T. 5. K, İstanbul Bölgesi Başkanlı- ğindan: Dün çıkan gazetelerin bazılarında 20.2.1955 güniinde yapılan T. S. K. ku- larının hakiki kaynakları bunlardır. | pasi koşusu bölge birinciliği gibi gös. terilmekte ve bu koşunun galibi bölge birincisi olarak ilân edilmekteğir, Bölge birinciliği atletizm federas - yonunun mevsim başında gönderdiği talimata göre Türkiyenin her tarafın- da 8.9-1998 tarihinden ve altı kilomet- re üzerinde yapılacak ve bölge birin“ cisi de gerek ferd ve gerek takım iti. barile bu wüsabakanın sonunda taay- yün edecektir. 'T. 8: K. kupası, T. 5. Kurumunca Garip bir de 22 ŞUBAT — 1038 m mdır Bu yazımla arkadaşım. sayı © federasyonu başkanı Sedad peni bizlerin merciimiz olması oley bu işe bir nihayet varma yısı pek az olan biz yaşlar li sporculara; hürmetten ve #ezaket dairesinde mugmele gi mesini tamimen bildirmesini VE vetiye dilenciliğindden kurtarma ve evveloe olduğu gibi bizlere © göl hüviyet varakası vererek bi çirkin hâdiselerin önüne dilerim. Ie mii kl Haber: Nedim pe” Nedimin mektubunu biz de men haklı bulduk. Mint sport za karşi kadirşinas olmak hepi” borcudur. nst Uzun seneler ay yıldızı Sor güslerinde taşımak gerefine e bu bir avuç Türk çocuğune, spöf g rinde, spor sahalarında bilâkaydi > hürmet edilmelidir. Aksi ar reket edilmesi affedilmez bir | hatlir, rs , ga, ker e Da - değil, yalnız Ankerâ, 5 mir bölgesinde yapıl Her yıl ayni tr unun dötek olan bu koş aleti yö (fert, takım ve en'60 Ki eden takım) itibarile E yasi palar bölge birinciliği #9 cağı aşikârdır. b P Koyfiyet bu yolda tavsi | Con Han” Gene galan anla EPİ ESSİSIS İŞ EŞESLİLLEİ EŞ ESİL İİ LİZE #4 SEAT İİİE