22 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
22 ŞUBAT — 1938 ——— ——— —- Hayata dair “Aslında Fransızcadır,, AKUB Kadri'nin Bir Bürgün'ü. Te & & Köz gezdirmiş olan bazı arkadaş- B 'n:îıne birçok fransızca cümleler lmasına itiraz ettiler, Hattâ _ınbllâ_m Sayı sevenler arasında, o roma. & ffmak için, haylı fransızca bil- İ Lizım geldiğini söyliyenler de ol. n..c:.î” gün Nureddin Artam da, b ahi fikrasında o meseleye do- » Müştu. Oscar Wilde'dan bir hikâ- ea etmiş, onun İçindeki fran- uu _:lmlnleı_'i de olduğu gibi brrak. Üin ir İngiliz muharririnin, yazısı- Biz oı'mzeı cümleler karıştırması İYür üyor da bir Türk muharririnin ley SeYİ yapması neden caiz olmu. ıı..';,'ı demeğe getiriyor. Rusçadan, tadan, daha başka dillerden tEcaya tercilme edilmiş romanla :iî“ğuudn. bazı ellmlelerin asıl me- n ç€ fransızca olduğu işaret edi- > Evet, Nureddin Artam'ın hakkı bie,, başka milletler için mübah olan h “Y, heden bizim için de mübah ol. —._;*ı"'l_' :mı:mık Kâfi değildir; ona YA “Hayır,, diye cevab ver- ';::b* kâfi gelmiyeceği gibi... Bizde ban mx!dri'vı ve “ondan evel daha Sizea kı""l-'î'lrk*te yazılarında fran. “Wm limeler, tabirler, cümleler kul- b!bş":n için İtiraz edilmesinin se ı% İ araştırmalıdır. Oscar Wilde'a k'ln' Ve Dostovevski'ye, Thomas leğ, h:' Metinlerine fransızca cüimle- İğin n ttâ sayıfalar — karıştırdıkları Pa'da iltere'de, Rusya'da ve Alman. Vor M.e. Çıkaran olmamış. Bizde olu- Bi İçin ? —q—:"e Ründelik fıkrasını yazan İti pçaDin Mevzu derdi var. Gazete- Ra ;:mnv:ır Ulus'un tefrikasında he he'ml*ıi frasozca cümleye takılı- 4 â n buna Sartlıp YAZISINI Çır- "İYor. Hem MA bir mevzul! W"ş:e: *Vatandaş. türkçe yaz!.. & h“ aç cümle karıştırarak kolay. W_İmnmsğı da elverişli... Ta hh!, dömagğogigue, — ekseriyetin blr’ ,—İ'L okguyarak alkış — topliıyacak ü *:: İş bundan ibaret değil. baska P—m., do var. İngilizler, Almanlar, biğş yrtn Milliyetperver- anlarında n lusta bizim kadar mütcas- - Rendi dillerinde yazılmış bir mkhikiyedo, başka — dilden u görmeği bir taviz, bir Mi ı_:;!'mı saymıyorlar. Biz: “Yine 'lvııMleı Gilimizi yabancı kelimelerle 'lfıı,ş,M 312? Yime mi başka bir dilde Viamp SA diye Ürküveriyoruz. bir n::—h:r: faassubun — mübalağalı Üaye'aka sebeb daha var. Benebi ,5. Hiter, her millette münevver sını. Tidey Çi İşidir. Tagiltere'de Oscar Töakgış Ftaya'da Tolstoy'u ve Dosto- Mllmınw'dı 'Thomas Mann'ı. BK Ta Mî tümre okur. Bizde ise ec- ©0 zümre türkce kitabı oku- hor Blan yi BöTür. Çünküü Elite'imiz ger. tmaz GÜte değil, bir mutasallif Hü okumak için kitab halinde | Pi::m bekliyorüm. Onu Ulus'ta | edilirken takib efmiş veya ara- | B : '_'C;-. l.uq & y * B !_'—-_î- Karabük demir ve çelik fabrikamız için Demir stoku temin edilmesine| şimdiden Karabükte kurulmakta olan büyük demir endüstrimize iptidat maddeler stoku hazırlamak Üzere şimdiden hüm- malı bir faaliyete girilmiş bulunmak- tadır. Hükümet, bu yolda çok esaslı Bazı adımlar atmaktadır. Bu arada maden arama enstitüsü tarafından bulunan ve Karabük fabrikalarının işliyeceği maddelere dahil olan madenlerin der. hal işletilmesine başlanacaktır. Bu madenlerin işletilmesi için lâzımgelen büyük sermayelerin temini işi de hü- kümetin giriştiği tetkik mevzuların - dan biridir. Bu madenlerin - işletme hazırlıkları yapılırken, memleket dahilindeki de - mir, bakır, kurgun, kalay, tutya, alü. minyom, antimuan ve nikel madenle- ri hurdalarının toplanmasına - karar verilmiştir. Hariçte «ilâh yarışının tabil bir ne- ticesi olarak bu madenlerin fiatları çok yükselmiştir. Onun için, memleke- timizde hurda demir ve emsali maden- ler ticareti yapanlar bir müddettenbe- ri bunları toplıyarak harice sevket . mekteydiler. Dış piyasalardaki bu yükseklik memleketimizde de tesirini göstermiş ve hurda demir ticareti çok kârlı işler meyanma girmiştir. Eski - den iç piyasada 5000 - liraya satılan hurda bir vapur için gimdi dış pazar- larda iki üç mizli fiat bulmak kabil - dir. Bunun için birçok kimseler demir ve emsali hurdaları, eski vapurları sa. | tınalarak İtalya, Almanya ve İngilte- reye satıyorlardı. Memleketimizin bu hurda madenle- re olan ihtiyacr dolayısiyle Hükümet demir, bakır, kurgun, kalay, tutya, a- Tüminyom, nikel ve saire madenlerin ihracatını yasak etmiştir. Hükümetin verdiği bir karara göre, Et tiyatları Ay başında ucuzluyor Bit fiyatlarının tesbiti ve yapılacak ten- zilât işile uğraşan komisyon çalışmalarına devam etmektedir. Dün de Parti Vilâyet merkerzinde bir toplantı yapılmış, proje ve talimatnameler bir daha gözden geçiril miştir. Bunlar Dugün belediye relsliğine verilecek ve 28 şuhatta İstanbulun her la- rafında tatbik edilecek olan et Fiyalları halka iHHân edilecektir. Hazırlanan talimatnameye göre etlere, dağlıç, karaman, kıvırcık gibi koyun nevi- lerinin cinsini gösteren damgalar vurula- cak ve bu hususlara riayet etmiyen kasap- lar cezaya çarpılncaklardır. Et fiyatları, ekmekte olduğu gibi azami fiyat olarak tesbit edilecek ve istiyenler bu miktardan daha aşoğı satabileceklerdir. - Türk romanerlarının eser- | ua a AM M mî','ğ"mır da ecnebi dil bilme. "ıı,.n:“mh Kadri'nin kitabın di bnı;dlmlelem sinirlenir. Ec- lt t Razeteci de, hem türkee Okumaz, hem de karilerin 'ye ilden istifada edip Yakub Çatay K Nurullah ATAÇ ıvı":'l.lslnnryada İyana ,, nümayişleri A aA y B n yeee — Sosyalist üniversite Manya ile Avusturya arasın- tokakı VI kutlamak: - için :?ıu,_ B Arında tezahürlerde bulun- Mcıdd_ alöy — halinde şehrin 'iq, ekti üden geçmişler ve po- *bine de gitmek istemiş- &n tebe gide, Vş—"l ' yolun polis tarafından 'şb:“iı.":::““ gördüklerinden hiç *Maksızın geri dönmüş- 'n"'-lu te uı,d' de hiçbir hâdise ürler yapılmıştır. | İ | İÇERDE: * EMİNÖNÜ halkevinde İslanbual feransları sgrisine devam — edilmektedir. Bu akşam soat (20,30) da Üniversite Ta- rih doçenti Mükrimin Halil tarafından ve- rilecek olan konferansın meyzuu (İstanbul Fethine dair)dir. - * TİFTİK ihrâcalçıları, Ankarada top- lanacak hüyük ziraat kongresine hazırlık olmak üzere dün bir toplantı yaparak tif- tiklerin standardize edilmesi — meselesini görüşmüşlerdir. kon- * BALKAN DEMİRYOLLARI konferan Sının toplantıları devam elmektedir. Şim- diye kadar yolcu ve bağaj kısmı üzerinda hizamnamenin maddeleri tesbit edilmiş, eşya İşlerinin müzakeresine — geçilmiştir. Murahhaslar bu hafta icinde Ankamaya gi- deceklerdir. * İKTİSAT VEKÂLETİ müsleşarı — Faik Kurdoğlu şehrimizde vekâlete bağlı mü- esseselerde tetkikler yapmış ve dün akşam Ankarava dönmüştür. * KASAPLAR CEMİYETİ idare — heyeti İslifa etmiştir. Buna sebeh olarak azanın cemlyele nâramamasıdır. Buzün yeni kon- £re tonlanarak idnre heyeti seçilecektir. * LİMAN İDARESİ larafından — Pireden, satın alınan mavnalar dün bareket etmiş- we başlandı bütün resmi daireler, ellerinde bulu - nan ve ihtiyaçları olmıyan hurda ma- denlerin ve bunların hurdâ halindeki halitalarını ve kullarılamıyacak hale gelmiş olan muharrik vo müteharrik vasıtaları askeri fabrikalar müdürlü « Rüne devredeceklerdir. Bu arada de- nizyolları idaresi ve emsali resmi de- niz müecssegeleri, kadro harici çıkar- dıkları eski vYasıfaları, devlet demir . yolları işe yaramaz hale gelmiş olan demir parçaları, deniz fabrika ve ha- vuzlar idaresi de işten çıkan hurdala- rı askeri fabrikalara teslim edecekler- dir. Azkeri fabrikalar müdürlüğü piya- sada toplanan hurda demir ve emsa- lini de satınalacaktır. Bunun için, bu müdürlüğün yeni-sene bütçesine kâfi miktarda tahsisat konacaktır. Hurda demir ve emsalini satmalmak üzere bu idarede satmalma komis . yonları teşkil edilmek üzeredir, Bu komistyonlar, piyasada meveut hurda demir miktarmı tesbit ve Üç ayda bir ecnebi memleketlerdeki hurda demir piyasaları haklkıında alacakları malü - mata göre piyasamızdaki fiatları tayin ederek mübyaatta bulunacaklardır. Askeri fabrikalar omrine devredile- cek büyük gemiler ve mümasili vası- talar Burada parçalanarak fabrikala. ru sevkedilecektir. 26 Subatta | HAYAT MIİ BU Yakan: B ır]Ena Ü İfümam. * İZMİR - İSTANBUL yolunun kısaltıl- ması için Bandırma treni İzmirden sabah- ları sekizde kalkacaktır. Almanyada yap- tırılmakta olan Trak, vapuru da Bandır- ma « İs'anbul arasında işlivecek ve bu su- retle yol 16 saatte katedilebilecektir. * AKSU VAPURU bundan — birkaç gün evel kazaya uğramlış ve Sinop limanına - Uca etmişti. Vapurun yaraları tamir edile- rek yola çıkabilecek hale getirilmiştir. Win- reket için havaların düzelmeşi! beklenmek tedir. * AKAY İDARESİ için — Denizbankını Haliçteki tezgüklarında iki yeni — vapur daha inşa ettirilecektir. Bu suretle — Akay için yaptırılacak vâpurların sayısı, Alman- Yadakilerle beraber dörde çıkacaklır. * KARAMANDA karların — erimesi yü- zünden Cay deresi taşmış ve iren hattının bulunduğu ovayı hat seviyesine kadar su basmıştır. * DD. UNUM MÜDCRLÜĞÜ vilâyetlere gönderdiği bir tamimde, işçi kafilelerine yapılan yüzde yetmiş lenzilâltan bezı açık gözlerin islifade yolu aradıklarını ve bu Pa N : K L ON '*l. V aq_ . Başvekil Uç Vekilte beraber Dün Ankaraya gitti Bir kaç gün evvel şehrimize gelmiş olan Başvekil Celâl Bayar, dün öğleden sonra Perapalastan Tevfik Rüştü A- rasla beraber Dolmabahçe sarayıma gi- derek Atajürke mülâki olmuştur. Başvekilimizle Hariciye Vekilimiz sarayda bir müddet kaldıktan sonra saat 18,41 de motörle Haydarpaşaya — geç- mişler ve 19,30 da kalkan trenle Anka- raya hareket etmişlerdir. Ayni tcenle Maliye Vekili Fuat Ağralı ve İnhisar- lar Vekili Ali Rana Tarhanda Ankara ya gitmişlerdir . Celâl Bayar ve Vekiller istasyonda Reisicümhur adma Başyaver Celâl, Ri- yaseti Cumhur hususi kalem müdürü Süreyya, eski Başvekil General İsmet İnönü, Vali Muhiddin Üstü: ğ, Vali muavini Hüdai Karataban, İstanbul Ko- mutan vekili general Cemil Cahit, Mer- kez Komutanı General İhsan İlgar, Em- niyet Müdürü Salih Kılıç ile hükümet, parti, yet ve belediye erkünr tara- fından uğurlanmıştır. Nafia Vekili Ali Çetinkayada dün, ayrı bir trenle Ankaroya hareket etmiş- tir. Hava kuvvetlerine yardım vergisi Marttan itibaren Tam maaş üzerinden kesilecek Mülhak bütçeli idareler memurları- nin vergileri, 2921 numaralı kanunun yedinci maddesinin verdiği muufiyete istinaden, tekalit sandığı aidatı çık - tıktan sonra“besap'etiliyörüm ! Son defa, Büyük Millet Meclisince, hava kuvvelerini yardım - vergisinin ilcretlerin asıllarından yüzde iki ola . rak kesilmesi kararlaştırılmış bulun - duğundan bu teamül değişmektedir. Bunun neticesi olarak mart 938 aym- dan itibaren hava kuvvetlerine yardım vergisi ücretlerin asıllarından kesile- cek, diğer Vergiler, eakisi gibi tekaüt sandıkları aidatı çıktıktan sonraki miktar üzerinden alınacaktır. Büyük millet meclisinin &on kararı üzerine şimdiye kadar, huva kuvvet - lerine yardım vergisinin maaşların | vergisiz kısımlarından tahakkuk etti- rilmiş olmasından mütevellit farklar da alâkadarlardan tahsil olunacaktır. | Maliye vekâleti gönderdiği bir emir. de, nisan 838 dan şubat 938 gayesine kadar verilen ücretlerden eksik kesil- miş olan: hava kuvvetlerine yardım vergisinin yüzde on teahhur zammı aranrıltıaksızım yatırılması bildirilmiş. tir. Bu emir üzerine bütün idareler, memurların bu müddete ait vergi borç. larmı tesbit ederek bunları maaşların dan kesoceklerdir. gibilere polisten vesika verilirken dikkat edilmesini bildirmiştir. * KÜLTÜR DİREKTÖRÜ — Tevfik köy yalı mekteplerini teftişe başlamıştır. Dün ilk elorak Beykozdaki mektebi — teftiş et miştir. * YAPURDAN DÜŞEREK ağır sürelte yaralanan ve Beyoğlu haslanesine kuldı- rılan amele İbrahim ölmüştür. Ceset mor- Ra kaldırılımıştır. *SÜLEYMANİYE CAMİT civarımda ku- rulacak Sinsn mahallesi için Evkaf ve he- lediye tarafından hazırlanan proje tamam- lanmıştır. Mâhallenin tanzimi — 838 mall yılından ilibaren başlıyacaktır. * DANİMARKALI tüccarlara ait Merkez hankasında bloke ediliniş paranın tasliye- Si için hazırlanan protokol Vek heye- U tarafından tasdik edilmiş ve alâkadar- lara tebliğ olammuştur. * GÜMRÜKLER U.MÜDÜRÜ — Mahmut Nodim buzünlerde İzmirden — şehrimize gelecek ve tetkiklerde bulunduktan soura Atkaraya gilecektir, * JENİSSA isimli seyyah — vapurile bu sabah şehrimize 900 seyyah gelmiştir. * MARAŞ saylavı profesör Hasan Ttüşit Tankut, dün Adana kız enslitösü — konfe- rens salonunda Önemli bir konlerans vere —— — KURUN'da Bir ibret lavhası ÜNLERİN peşinden sütununda Ha san Kumçayı diyor kir *“Aylardanberi Japon orduları Çin top- raklarında, denizlerinde, Japon bombar- dıman tayyareleri Çin havalarında, harp ilân etmeksizin harp ediyor; Çin şehir- lerine, kasabalarına köylerine denizden, karadan, bavadan, ölüm aleşleri yağdır- yor. Bu hal bir harp deltilse acaha nedir.? Hiç kimse şimdi böyle bir suali sorma- Ra bile lürum görmüyor, Fakal dün eski Kazele koleksiyonlarını karıştırırken 935 senesl kânunlarında İagilterenin Japonya- da cereyan eden hâdiselerden şüphelene- rek Tokyo hükümetine sorduğu bir suali ile bunun cevabını gördük ki bu günkü hüdiseler karşısında dikkatle — okumağa değer. İngiltere Tokyodaki işgüderi — vasıtasile Japon hükümetinin Cin hakkındaki haki- kf niyetleri me olduğunu anlamak için bir müracastta bulunmuş. Japon Hariciye ne- zareli yüksek memurlarından biri ya ce- vabı vermiş: — Şimall Çinde muhtariyet Hlâm kendi kendine ortaya çıkmıştır. Bu Çin için te- mümile dahill bir meseledir. — Böyle bir memleketin dahili işlerine Japonya mü- dahale edemer.., Dikkat buyruluyor değil mi? Şimali Çi- ni cenubi Çinden ayırmak — için üç sene evvel Japon tahrikçileri ihtilâller yapıyor- du. Fakat Japon diplomatları bu Çin içim dahill bir meseledir, diye bu işe karışma- dıklarını söylüyorlardı. Üç sene evvel Çi- nin dahili işlerine karışmayız — diyenler şimdi zene Çin üzerine saldırmış bulunu- yor. Fakat bu saldırışın bir harp olduğunu ilân etmiyor! Hattâ Çinin dahilt işlerine bile karışmamış oluyor!.. ÇUMHURİYET' de Hitlerin yaptıkları ve söyledikleri LMAN devlet relstnin, Alman ordusu- aa eline alişı ve Avusturyayı - fillen idlhak edişi gibi iki muvaffakiyetinden son ra söylediği nuluk üzerinde, Abidin Da- ver şa mülaleada bulunuyor: *#Hitlerin nutkunu okuduktan sonra, A- manyanın Versay — muahedenamesini ilk yırtlığı sıralarda, gene bu sütunlarda yaz dığım bir yazıyı hatırladım. O yazımda, Almanyanın Versay muahedesinin bütün memnulyetlerini çiğneyip geçeceğini, Al- man kara, deniz ve hava küvvetlerini kı- vamına getirdikten sonra, Avusturyayı il- haktan çekinmiyeceğini, Danzig meselasik ni kendi istediği gibi halledeceğini, Çe koslorakyadaki Almanlarla birleşeceğini, bir biçimine getirip müstemlekelerini ge- ri alacağını ve büyük harp — galiplerinin, bilhassa Fransanın bunlara mâni olamıya- cağını söylemiştim. Henüz, o tarihte, Ak manya, İtalyâ ve Japonya ile müttefik ol- mak şöyle dursun, döst bile değildi. Bugün bu üç devlet biribirine dayanarak nöbet- leşe işlerini mükemmelen yürütüyorlar ve daha da yürütecekler. Muvaffakiyetleri- nin sırrını, kendi kuvvetleri kadar, kar- şısındakilerin tesanütsüzlükten doğan za- aflarında aramak Tâzımdır. Daha bir ay kadar evvel, — meşhur bir Fransız siyas! muharriri, Avusturyayı (l hak ve Çekoslovakyaya taarruz — öderse, kendisile harbedeceğimizi Almanyaya bil- dirmeliyiz. Görürüsünüz, böyle metin ve azimkâr bir siyaset Almanyayı nasıl yola getirir, diye yazıyordu. Fransa, bunu söy. liyemiyor; çünkü, İngilterede Çekoslovak- ya için harbetmeyiz, diye sesler yükseli- yor. Almanya, Versay muahedesi imralanır- ken kendisine yapılanların acısını cı yör. Bugünkü vaziyetten © muahedeyi ha zırlıyanlar ve kendi tahirlerile Almanyaya dikte edenler mesuldür. Para ile değil sı- ra ile.. Bir zaman onlar dikte etmişlerdi, şimdi Almanya dikte ediyor.,, Doğum Haber ve Kurun muharrirlerinden ar- kadaşımız Yekta Ragıp — Önenin dün bir oğlu dünyaya gelmiştir. Kıymetli arkadaşımıza, refikasına — ve yavrusuna hep bir arada uzun ve mesut ömürler dileriz. miştir. Konferansın mevzuu Bti Türkleri idi. * DÜN ANKARADA — sergievinde bir “Halyan gravür, sergisi açılmıştır.
