19 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Ra AKŞAM POSTASI Sahibi ve N Ma İDARE EVİ: Istanbul Ankara caddesi Tonla bahane, Hsinbal Sk, Tere demi beta! NABER Yazı işleri telefonu: 23872 idare : 24370 ilân : 20339 Biz, Bulgaristan ve orada yaşa- yan Türkler Yazan: Şekip Gündüz Hi İÇ bir devletin iç sıyasasma ka- | rışmamak ve dış sıyasa müna- | sebetlerinde rejim sempatilerini belli- | başlı bir unsur addetmemek 'Tilrk dış iğ sıyasasmın ötedenberi malüm olan, klâsikleşmiş bir esas ve şlarıdır. Bununla beraber; tam bir halk dev. | leti ve tamamiyle idare ettiği halkın iğ devleti olen Türkiyenin, bu halktaki İği medeni ve insani duyguları manalan- (8 dıran ve ifade eden bir devlet olduğu |8 da asla unutulmamalıdır. i Türk devletinin dış sıyasasında yer i tuttuğundan bahsettiğimiz şiar ve e- iğ sas, vatanmı imar, vatandaşlarının re- fah seviyesini yükseltmek, vatanma dünyanm en üstün medeniyet ve in- İğ sanlık yuvası olmak sazdetini bahşet. /İ mek istiyen Türk milletinin temayülle- rine uygun geldiği için mukaddestir ve /8 sarsılmaz Fakat kendi yolunda ilerler- ken dalma başkalarına zararlı olma- mi'leti, başkalarından da kendisine karşı dalma ayni dikkatin gösterilme- sini ister. Burun için, dış sıyasamız dünyanm herhangi bir tarafmda, Türk milletinin bu arzusuna riayet edilip e- dilmediğini her an murakabe ve kon- trol eden çok hassas bir mekanizma halinde işler. v0 her Kİ me) Türk milletine en faydalı ve uygun ha- | reket suretinde telâkki edilmesinin sa» yısız hikmetlerinden biri de budur. Milletin devlet müessesesi tarafm- dan yapılan her hareketi kendi tema- yülüne uygun bulması, hükümetin her harekete daima milli temayülleri yok- lıyarak girişmekte olmasının eseridir. Demek oluyor ki, memleketimizle mü- nasebeti ve komşuluğu olan memleket- lerde Türk milletinin temayüllerini ve bu milletin bünyesinde esaslı bir hes yecan uyandıran hâdiselefi dikketle gözönünde bulundurmak, unutulma- ması zaruri bir esastır. Zira milletin temayülü derhal devletin temayülü halini alacaktır, Nasıl ki devletin her temayülü hemen bizde milli bir tema» yül halini alıyorsa, Çok malüm olduğunu .yukarda da söylediğimiz bir şiarm, ancak umumi hatlar üzerinde yaptığımız bu kısa tah- lilinden sonra, coğrafi komşumuz Bul- garistanda cereyan eden bazı hallerin milli bünyemize vermekte olduğu ıstı- rabı işarete lüzum görüyoruz. Bulgaristanda tam 822 bin Türk ya- | şar. Bulgarlar bunların 120 bin kada- rmm Pomak olduğunu, Pomaklarmi- #0 islâm Bulgar addedilmeleri lâzım - geldiğini söylemek zevkine tutkun. durlar, Lâkin tarihi bir parça karıştır. mış olanlar, Pomakların haliskan Türk olduklarını, tekzib edilmekten körk - maksızın haklı olarak, iddiada ısrar edebilirler. 822 bin Türk!... Yani üç Hataylık Türk yanıbaşımızda, coğrafi komgu- muz olan Bulgaristanda yaşamaktadır. Türk milletinin kanı, kültürü, duygu- lart tamamiyle kendi kanının, kültü. rÜnün ve duygusunun ayni olan bu kardeşleriyle alâka duymamasma İm- kân tasavvur edilebilir mi? Bulgaris- tanda devam edegelmekte olan garib metoğlu tazyiklere dayanamıyarak, mallarını, mülklerini, topraklarını, her şeylerini bırakarak buraya iltica eden- İere Türk milletinin açtığı kardeş ku- cağı ve gösterdiği yüksek dikkat Bul- gar hükümetine birçok seyler anlata- bilir. , Bulgaristandaki Türkler Deliorman, Kırcaali, Osmanpazar ve Burgazda EY AM Şe İğ İatanbıdtın bir meselesi halda kal ğ miş ve nedense bir türlü halledile. g memiştir. Bu mesele uykularından gg suat sekiz, dokuz veya onda kdikıp & gi dan İstanbula gelenlerin meçhulü, 5 ii fakat geceleyin sıcük yataklarım | terkedip sabahın alarakaranlığında $i ij Köprüden geçerek işlerinin * başına & i gitmek mecburiyetinde olanların ise 9 5 köprüye gelen bir adamın Köprüyü E N açık bularak İstanbul tarafına geçe. 8 zın yarım saat bekliyecek, uyku 4 #undan feda ettiği saatlere mi, yok B İR sa işine yetişememesine mi acıyaca- Ş iş Jecek veya belki de o günkü yevmi. yesini tamamiyle kaybedecektir. Şi ıp kapanmasiyle" meşgul olan daire ii bime senelerdenberi halledememiş- Ş i tir? z ii , mak endişesini göstermiş olan Türk balk zi Kapanamayan köprü Köprünün açılması senelerdenberi # tramvay veya otomobille Beyoğlun- & büyük bir Zerdidir. Sabah sai 5,30 $ da Pendikten kalan trenle 6,45 dei memesindeli faciay düşünün, Za- Bi vat, hele kışın köprü . ilstünde ba & İni tayinde şaşıracaktır. Saat yedi- g de fabrikasında olmak mecburiye- tinde bulunan işçi, tamanında işine 5 vetişemiyecek, yevmiyesinden kesi» & Nedir bu mesele ki, köprünün ağı Şi Köprünün nihayet sâat 6,30 da ka- panmasını temin etmek o kadar güç bir iş midir? İstanbul gibi medeni olmak iddiasımda bulunan bir şehir için Du intisamsızlık en hafif tabiri- Istinye Dok şirketi tasfiye heyeti 'çalış- maya başladı İstinye dok şirketi tasfiye heyeti erim ere çalışmıya başlıya- ketin İstinyedeki tm. | deniz fabrikalarına devi işi ay sonu- na kadar ikmal edilmiş olacaktır, — toplu olarak yaşarlar. Bunlar hiçbir zaman Bulgar hükümeti" için “kötü vatsndaş, olmamışlardır. “Dürüst, mert, temiz, haysiyetli ve kanunlara riayetli insanlardır... Bulgaristanda böyle bir kütlenin maddi ve manevi bakımlardan gizli tazyiklere maruf kalmasındaki sır, doğrusu temiz ve medeni mikyaslarla anlaşılamiyor. Ve anlaşılamadıkça, anlaşılamıyarak de- vam ettikçe de duyduğumuz MERE artiyor, Mİlli partimizin son m - dan birinde bir saylavımız tarafmdan sorulan suale sıhhat ve içtimaf mua- *venet vekilimizle dış bakanımızın ver- dikleri cevaplar; . doğrudan - doğruya Türk milletinin ifadelönmiş istirabına hükümetin verdiği teselli ve teminat suretinde telâkki edilmelidir. İçtimal muavenet bakanmın yapılan yardımları gösteren rakamları devle- .tin milli şefkatimize ne derece uyma- ğa çalışmış olduğunu izah ettiği gibi sayın Dr. Arasın sözleri de, dış sıyasa- mizin hassasiyet ve dikkatini asla el- den bırakmadığını, fakat sabırlı ve na- zik olmakta ısrar ederek vaitlerin ya- pılmasınr beklediğini anlatmıştır. Coğrafi komşumuzun çok iyi bir komşu haline girmemesi için sebeb nedir? Bu sabrimizi ve-nezaketimizi anla- mamış olmasma nasıl ihtimal verebi- Viriz? gidiş Şekip GÜNDÜZ m- — HAEER"in acesi romanı : 19 — Yamak Hakkı ROMAN Nâzım — Sinyorita, diyordu. İspanyada fa- şizm gelebilir mi sualine verilecek ce- vabı ancak İşpanyol tarihinin son inki- şaf seyri verebilir. Bizim İspanyol burjuvazisi, meselâ Pransanın burjuva sıniflina benzemez. Fransa burjuvası büyük Fransa inkılâ- bında monarşiye “karşı oldukça celâdet göstermiştir; Bizim İspanya büyük bur- İuvazisi ise mefhleketimizin hayatımda hiç bir vakit inkstâpçe olmadı, Çünkü onun garip bir tecellisi vardır. İspanya- da bu sınıf dünyaya gözlerini açarken karşısında, maruf tabiriyle mezât kazı- Gılarını, İspanyol proletâryasnı, kaz- malarının sapına yapışmış, homurdanır bir halde gördü. Tabiatiyle, daha dün- Yanın nimetlerine yeni - kavuşmuş” bir sınıfın karşısına ölümünün habercileri dikilirse yapacak. bir işi kalır: Maziyle birleşmek. Maziden yalitız işine gelmi- yen müesseseleri şöylece tasfiye etmek, fakat daha ilerisine gitmemek. Bizim büyük burjuva da öyle yaptı. Büyük toprak beyleriyle anla: tr. Zaten onlarla aralarmda alacak. verecek -bağ- ları da varde Bundan dolayı, İspanyamızdaki ecnebi sermayesiyle. de kaynaşan bizim, bil- hassa, finans sermaâyedarlarımız < 923 snesindenberi İspahyada faşizmin ge lebilmesi içir sahayı hağirladılar. Don Luis könuşürkten Çökoslovakyalı kadın ona hâyretle baktyordu, Sözleri- ni pek anlâmiyordu. Fâkat bu kuru cümleleri söyliyen ses o kadar gençti Danimarkak kadın bu sefer alâkayla sotdu; 4 Yarü; fâşiim”İspanyâya gelebilir mi'demek istiyorsunuz? Don Luis önündeki siyah kahveyi hızla içti, Kahve sıcaktı, Ağazı yandı. » sAldırmadı. Bardağı fasıla vermeden, sonuna kadar boşalttı. Sonra hiç nezle den, krürtulmıyan biçimli, uzun buraunu çeke çeke: — Sinyorita, dedi, her hangi bir nes- İ menin gelebilmesi bâşke; yayıya bilmesi başka, hattâ yaşadıktan sonra devâm €- debilmeşi" başkâdır. Devam etmek hadi. " sesi ise sadede"bir kağ'yılın "ölçüsüyle -|' ölçülecek bir kaziye değildir. Ressam Rodrigo: © y — Amma da kâfışık Könüşuyörsun Luis, deği, Don Tais; — Evet. Diye cevap verdi, — Hakikaten karışık konuşuyorum. Bin rakkamlardan bahsötmediğim vakit ftak yahur Smokin giymiş gibi-olurum.: Yine karma karışik”birJâf ettini değil mü? Durun, vuzuha çıkayım. Siz Danimarkalısmiz Sitiyorita, siz/ de Çekoslovakyalı. İspanya denince ak- uza neiğelirdi? Bet söyleyim; sarı, kırmızı, yeşil, mavi velhasil bütün 'pâr- lak renklerin kızgın bir güneş altında ih tirasla açıldıkları"eski, acayip bir bah- gedir. Esmer kâdmları vardır ki siyah, parlak saçların topüzüna yelpaze gibi taraklar ve kızıl güller takarak, her fıt- satta, geniş kırmalı etekliklerini uçu - rup raksederler. İspanyol erkekleri uç- larından kan damlıyan brçaklarıyla bir şehvet cehenneminden gelmiş sicak, baygın bakişlr zebanilerdir. İspanyada bol bol, kemali Zetületle, boğa dövüş türülür. İspanva, Ber oymüsmda Kato- lik mistisizminin kiranlık güzelliğini ta- şıyan Katoirallar, manastır kapıları, ya- nik tahtaya'oyulmuş çıplak âizze vi. cutları,. Endübüs.. sarayları, püsküllü Tonton Amca ve saat Hikmet katırlar, altın portakallar, o şarkılar, Blasko İbanezin “Ölüm ve aşk hikâye- ileri”, bir hayli şsirane dilenci, bal gibi koyu ve manda kanı gibi siyali şarab. lar memleketidir, Aşağı yukarı bütün bu saydıklarımın dışında sizin için o kadar İspanya yoktür ki; Servâfitesin Don Kişotunu belki de okumuş oldu- ğunuz halde bu sıska mağmum şöval- yenin İspanyol olduğunu düşünmemiş- sinizdir, Çekoslovakyalr kadm dinliyordu. Danimarkalı itiraz etti: — Bizim işin İspanya pek te anlat. tığınız gibi degil, Dön Luis bir siyahi kahve daha ısmar- Tardı, Ve bu itirazı duymamış gibi de vam etti; — Yalnız İspanya için değil her pek mediğiniz, yahut şöyle bir geçiverdiği- niz memleket'için acayip karaatlarınız vardır. Bu kanaatları bize, çocukluğu- muzda coğrafya kitablarına bas:lan re- simler, sonralari o memlekete dâir oku- duğumuz romanlar, hikâyeler, gördü- ğümüz filmler, - seyrettiğimiz piyesler, seyyahat acentalarının afişleri, dinledi- ğimiz şarkılar temin eder, Güzel sanat- slar, hele bunların en çok hoşumuza gi- denleri, en sahtekârlarıı çok defa, bize bilmediğimiz memleketlere dair renk- leri, kokuları, sarklarr âzâmi” keskinleş- tirilmiş ihtirasir masallar anlatırlar. Mâ sallar güzeldir, meraklıdır, şayanı hay- rettir, Fakat sadece masald'rlar, Bu sefer Ressam Rodrigo itiraz et- itiş — Coştun ileri gidiyorsun Luis, — Hayır Rodrigo. Güzel sanatlar hep masal söyler demedim. Çok defa söyler dedim. Ve masal dinlemek te çocuklarım muhaâyyilesi için faideliymiş, — Peki bildiğimiz bir gemleleti na Mi ö DİR E bülnunu Çek ve yiz ne ml Kimi yila traşlı “Puvaridk ka” fasını kâşıyarak?” — Rakkümlârla, dedi. Hani şu demin bahsettiğim rakkamlirla. Bütün bir memleketi, hatti bütün'dünyayı, teme- inden, kolayca en kısa zaman içinde anlamak istersek rakkamlarla ahbablık etmeliyiz. Bu küçücük boylu dostları , mızın pazularında eğri büğrü vücutla. rndan umulmuyacak dehşetli bir kuv- vet vardır. Ben öyle rakkamlar bilirim ki en yüksek, aşılmaz duvarları bir yum» rukta devirerek o duvarların arkasında ki güneşli açıklığı. gümüş bir tepsi gibi meydana çıkarıvermişlerdir, Aman yihe beni ters anlama Rodrigo, Ben s#- “ dece, yolculuğa rakkamların sırtına bi- .nip başlamak lâzımdır diyorum. Yoksa rakkamlar her şeydir demiyorum. Rakkamları sev Rodrigo. O arka ar- kaya dizilen, cemedilen, tarhedilen, tak- sim edileh, yekünları bif birleriyle öl gülen rakkamlar, Meselâ, İspanyayı m: anlamak İsti- yorsun? İlkönce benim tılsımlı rakkam- larımın dünyasma gir. Sonra Blosko İbanezi oku, Katedralları yahut resin lerini seyret. İspanyayı anlamak mı İstiyorsunuz Sinyorita? Ben size sekiz on marifesii Takkamla ilkönce onun #okak kapısını açayım. Sonra odalarımızda, sofraları. mızda şarkılarımızın şürlerimizin, ro manlarımızın yardımıyla da kolayca do- laşırsmız. Önümüzdeki meseleleri, in- sanlarımızı, ihtiraslarımızı anlarsınız. Benim rakkamlarım; mütevazi, renk- siz, fakat harikülâde zeki ve bazen deh- şetle inanan, bazen korkunç müstehzi, fakat her'zâman #oğuk kanlı rakkam- lardır. (Devamı var) “İKonuşmalarını bit 19 İKİNCİKANUN — 1988, 19 KANUNUSANI 328 ÇARŞANMA Hicri: 1396 — Zilkade: 17 Günesin döğer Genenie baliyi © 12 17,09 * em va m a b.36 1255 s4 tu 1841 5s Lüzumlu Telefonlar Yangın; : İntamyal için: ğa zoe pere ii işle ŞE Makirküy, e Büyteğere, P7 ir Trakya, Miahçe, Kaadili, ireci danyan Madrit Telden 20020, e, gi r gün Sirkeci vaat 22 0 yar har vE AUPUPLAAD gebe Gani 785 le Biriz yamalak eder, Kamaasizonet 30,30 ön kalkar, 1012 Edirne postası ber rim saat 08 de Sn 10,2) de gelir. Münakssa hânlari * Kayseride yaptırılacak olan şehir zinosu kapalı zarf wsuliyle münal konulmuştur. Keşit bedeli 16835 lira 50 ruştur. Eksiltme yarın sast 14 de yal caktır. w * Galatasaray Tisesi için metresi satan “kuruşlar 3ö4melre lâcivert kutnaş hnacakind. Ekslitme “dâdt 15 de kültür gireklörlüğünde yapılacaktır, 55 * l işve işçi i * Çamaltı tuzlası için diplomalı ünkine veya eteklik. erüliendisi ei “a br. Yüksek mühendis tercih edilir. 5 > İ Wler vesikâlariyle birlikte inhisarlar İ müdürlüğüne müracaal etmelidirler. L Sinems'lar BEYOĞLU — Tülek: meye ve kızlar mektebinde, Meir: Ateybiergi, Maksryei pelet Kece GüMeYI BÜĞİRMEMMNİZ. biltörmemintir. Yıldır; Müdirmemiştir. Seri: feri Seyh Ahmet Crürke). İSTANBUL — Perhr Profesir temelleri ve Gilezinede) Kak, hayatlar pal ve meli KUMA M —. Mai: Kama bere KIRKÖY - RED TEPEBAŞI TRAM KESME . a Keli © tahin, Yazan? sakla oi0e buat 14,0 dn yEvvE BONCUK, Yanın Heri Taşkin. #RTCARUL, #904 TEK Tray poe; KTekütar - Hale) sinezmamsda. | BE TRDEKLER Mall 3 arda Germen ARCAN SEsRANENASI TURAN TEYATROMCNRAK. Merkilir Maga ve ameleler, Orun Kİ miha ve Miş varşatesi. DAVETE yiaAPIK / perde, a3 SEiELANrMASI YERAN MaYAYR0DA i Frehste FATE BUNGUK A Terci ve yeni yesen ile Bar akşam büzÜN Hakreyetlar Karer Stoyadinoviği Almanyada bir tetkik geye" yapıyor Paris, 19 (Hususi) — d başvekili Stoyadinoviç Eertindek ğe rüşmelerini bitirmiş. dün , hilinde bir seyahate" çıkmıştır. Stoyadinoviç ordu tegtilât” a “çu mektebini, hava kuvvetleri ka hımı gezmiştir. w Fransa matbuatı stored “yahatini alâka ile takip etmektedi” g Ekselsiyör gazetesi Al: v Yugoslavya arasında bir görüf mevcut olduğunu, Pöti Jurnal diplömas'sinin yeni bir mi kazandığını yazıyor. Eko 48 Pari gazetesi ise, viçin komünist aleyhtarı yen Y lavyanm da iltihak için yapı” e retlere muhalefet ettiğini