8 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

— ' Türkçe mecburiyeti BOT Baştarah 1 incide lisan kultanılmasının cürüm olduğu ve bu cürmün mucip olacağı cezalar gös- terilmiştir; ancak cezalar, cürmün ma- hiyetiyle mütenasip olmıyarak, çok ha- fif tayin edilmiştir. Çünkü cürmün mahiyeti: Memleketin mahiyetini, milli rengini değiş- tirmekdir, tağyirdir. Bu cürmü —it kâp eden vatandaşların bulundukları yerlerden geçen ecnebiler oraların Türk değil, bir ecnebi müstemlekesi olduğu hissini duyar. Zira oralarda duyacağı dil Türkçe değil, bir yabancı dildir, İkinci maddede; Cürmün mahiyeti icabı olarak içtimal, iktısadi menlaatler den mahrumiyet cihetlerine ehemmiye- © mahsusa verilmiştir . Çünkü, bir memleketin, bir milletin millt dilini kabul etmiyenler, onu hor, hakir görenler, o memleketin, o mille- tin içinde içtima! ve iktisad! menfaat- lerden müstefit almak hakkını kendileri iskat etmiş olurlar. Üçüncü maddede: Cürüm adi cürüm- Terden olmayıp milli cürümlerden bu- lunduğu cihetle diğer maddelerin hü- kümleri tahkim ve takviye kılımmıştır. Bir de bu cürüm mürtekipleri pek çok bulunması itibariyle muhakemelerinin seri tetkik ve icrası lâzrmdır. Bunun için bu cürümlerin “cürmü meşhut,, — davalarından addiyle ©o suretle tetkik ve muhakemeleri masla- | hata, bu kanundan istihdaf edilen men fante uygun olmakla, dördüncü madde | © suüretle tanzim kılınmıştır. İ Bağlı kanun lâyihasının Büyük Mil- let Meclisine tevdi ve havale buyurul - Tmasını rica ederim.,, 'Teklifin metni Teklif edilen kanunun metni şudur: M.1 —Türk devleti tabiiyetinde ©- dep milli ve ırki lisanlarından gayri bir eenebi lisanını, milli Türk dili, yahut reki dili yerinde olarak yalnız oturduk Marı evin haricinde, gerek ailesi efradı İle gerek diğer hir vatandaşiyle konuş- mayı itiyat edenler yirmi dört saatten bir haftaya kadar hapsolunurlar — ve yahut, on liradan yüz liraya kadar nak- di ceza ile mahküm olurlar. Bu nakdi cezanın yarısı cürmü bulan ı memurlara mükâfat olarak verilir. M. $ — Birinci madde bükmünce roshlrüm olan kimiseler: &) Buallimlik, doktorluk, avukatlık, fabrikacılık, garetecilik yapamazlar; | gezetelerde meocmualarda neşriyat ya- | pamazlar; ellerinde bulunan meslek | diplomaları, Mmezuniyetnameleri, imti - | yaznameleri geri almır, battal edilir. | b) Hükümet, idare! hususiye ve be- Jediye işlerinde kat'iyyen mütcahhit ve bayi olamazlar . M., 3 — Birnici madde ahkâmınca mahküm olup ta, ikinci madde hilâfına alenen veya diğer bir tarikle hareket eden kimseler ve bunlara yardım eden- let bir aydan bir seneye kadar hapsolu- nurlar ve, yüz liradan bin liraya kadar nakdi ceza almır. Alınacak nakdi cezanın yarısı cürmü bulan, takip eden memurlara verilir. M, 4 — Yukarıki maddelerde yazılı davalar cürmü meşhud davaları gibi tetkik ve büküm ve tenfiz olunur, ve bu cürümler için verilen cezalar tecil olun- mar. M. 5 — Bu cürümleri takip ile bütün : a) Adliye memurları, b) Zabıta memurları, €) Mülkiye memurları mükelleftir, muvazzaftır Şirketihayriyenin yeni vapuru Şirketihayriyenin — Hasköydeki fab- rikasında yaptırmakta olduğu 76 nu - matalı ikinci vapunrümun tekne akta - tar bitmek Üzeredir. Bu vapurun evvelce mukarrer pro- gram mucibince önümüzdeki nisan ayı içinde kızaktan indirilmesi lâzımgeli - yordu. Fakat şirketin, fabrikasında ar- tan iş haemine mukabil Wizumu kadar usta amele bulamaması yüzünden inça- at lüzumu olan süratle ilerliyememekte dir, Bu yüzden yeni vapurun denize in dirilmesi bir iki ay geciketektir. Şirketihayriye, bu yeni vapurunu ö- nümüzdeki yaz mevsimine yetiştirebil. mek için bu amele buhranını önliyecek tedbirler düşünmekte, ayrıca, faaliyeti daha makincleştirmek için tertibat al- maktadır. Takipte ihmalleri görülen memurlar bir daha Makaj bir sene kullanılmamak şartiyle açığa çıkarılırlar. olan muhacirler hakkında bu kanun, tar rihi neşrinden üç sene sonra tatbik olu- nur, Şimdiden sonra gelecek muhatirler hakkında da muvasalatları tarihinden Üç sene sonra tatbik olunur , M. 7 — İşbu kanun tarihi neştinden altı ay sonra meridir. M. 8 — Işbu kanun ahkâmının icrasına Dabiliye ve Adliye Vekâletleri memur- dur., .6 lerin Türkiyeye kabal edilmemeleri hakkmda verilmiş olup hariciye encü- meninde bulunan İüyihasına İtlrazda bulunan hahamhaneye de tevap ver- miş ve bu cevabını hariciye encümeni riyasetine göndermiştir. Hahamhanenin gazetemirzde çıkan yarısına verilmiş olan bu cevabr yarın- ki sayımızda neşredeceğiz. Deniz müesseseleri Denizbanka devir muamelelerini hazırlıyorlar Denizbank teşkilâtmı kurma hazır- Jıkları devam etmektedir. Muhasebeci- lerden mürekkep komisyon, dün de banka muhasebe teşkilât ve usullerini tetkik ile meşgul olmuştur. Diğer taraftan Ankaradan şehrimize gelen iktisat vekâleti deniz müsteşar- lığt erkânı bankaya girecek mücssese- lerin teşkilât dile uğraşmaktadırlar, Deniryolları idaresinde Denizbanka intikal dolayısiyle hümmalı bir faali- yet haşlamıştır. Memurlar, mutaddan iki saat fazla çalışarak devir hesapları hazırlamakta, mevcudatı tesbit etmek- tedirler. İktrsat vekâleti nakliyat umum mü- dürü şehrimize geldikten sonra banka- nen diğer teşkilâtmın bütün - alâkadar müesseselerin müdürleri ile birlikte kurulmasma başlanacaktır. Türk gemi kurtarma şirketinin tasfiyesi Mevcut ihtilâllar yakında halledilecek Türk gemi kurtarma şirketinin tas- fiyesi ile eşhas elinde mevtut hişsele- rin hükümetçe satmalınmasına ait mu- ameleler bitirilmiştir. Bu hususta Mil- let meclisine verilmiş olan kantın lüyi- | hası çıkar çıkmaz hisseler satınalma - caktır. Şirketin mevcut sermayesi $00 bin liradır. Bunun 250 bin lirasr daha ev- vel maliye vekâleti tazafından satına- hınmıştı. Geri kalan 250 bin Niranın hükümete devri işi de bitirilince şir - ket, bütün vezaif ve vesaiti ile Deniz- banka intikal etmiş bulunacektır. Yalnız şirket hisselerinin satmnalm- masında hükümetle hissedarlar arasım- da bazı anlaşamamazlıklar — olmuştur. Şirketin Ankaraya gönderdiği bir mu- rahhasla bu noktaların halli için müza- kereler cereyan etmektedir. Denizbankın kurulması takarrür et- meden evvel mevcut 150 bin liralık hissenin maliye vekâleti tarafından sa- tınalınması mevzubahstı. Fakat, Deniz bank kurulduktan ve gemi kurtarma işlerinin.bu mücsseseye devredildiği an Taşıldıktan sonra, maliye — vekâleti bu hisseleri satmalmaktan imtina etmiş- tir. Vekâlet yeni vaziyete göre, şirke- tin Denizbank tarafından tasfiyesi ve hisselerin de onun tarafından satına - Tınması lüzimgeleceği mütaleasındadır. Hissedarlar ise, Denizbankın yeni ku- rulduğunu, teşkilâtınr yapması ve faa- Jiyote geçmesi rzaman meselesi olduğu- nu ve böyle hisse satmalakak bir tahsi- gatı bulunmadığını ileri sürerek evvelce yapılmış takdiri krymet esas tutularak hisselerin hükümetçe satınalınmasını ve şirketin bundan sonra Denizbanka devredilmesini istemektedirler. Bu ihtilâfin bugünlerde hallolunaca- ği ümit edilmektedir. M 6, — Harp sonu Türkiyeye gelmiş ! Sabri Toprak, bu kanun lâyihasımı B. M. Meclisi riyasetine arzederken ev velce kendi tarafından yahudi mühacir K v g %—: ö x X HABER — Aksam postast R> $ € A B İKİNCİKANUN — 1938 , Egedeki feyezan | “Karadenizde fırtına var DF Baştarafı 1 incide Sürekli rındaki Altındağda heyelan baş güs- termiştir. Kayma, dağmı sark kısmın- metredir. Yol kapalı oldugunMJ yağmurlardan kemer civa-| günkü posta treni hareket gelmesi beklenen tren de gelı—:ne”' tir. 1 dadır ve dağ Kançoşmeye doğru yü- | Karadenizde fırtına Samsun 6© — Samsun ve civarma fazla karyağdı. Malatya ile Sivas ara- sında karın çokluğundan Ankara pos- tası Samsuna on saat tecehhürle gel- di. Sivasla Çamlıbel arasında bir yar- yaa yıkılmış, Samsundan kalkan pos- ta treni 325 iaci kilometrede kara sap- lanmıştır. Karadenizde şiddetli bir poyraf € tınası vardır. Bu yüzden Trabzdfl Bartın postalarını yapan vaııulım” j ferlerinde gecikmeler olmaktadır. tma yüründen deniz yolları v dan birçokları Ereğli, Zonguldak Ayancık gibi Hmanları tutamama! lar. Bu isşkelelere giden yolcu ve , lar geri kalmakta veya diğer li: çıkmaktadırlar. a Fırtına yüzünden Güneysu vAP' W 24 saat gesikmiştir. Dün — gelmesi zimgelen bu vapur ancak bugün öğle den sonra gelebilecektir. Sıfırın altında 32! polar Varşova T (A.A.) — Bütün aa n eJı Postayı kurtarmak üzere Zileden | Yada müthiş soğuklar devam yola çıkarılan imdat treni de — yolda arızaya uğramıştır. tedir. Cenubi Polonyada dağlık sref de öün. sıfırın altında 32 derece # Çamlrbel 'civarruda karm irtifar iki kaydolunmuştur. Ş Ispanya harbi DEr- Baştarafı 1 İncide muvaffakiyet elde edememişlerdir. Mucla de Teruel — mimmtakasmda milisler yeniden bazt âsi mevzilerini zaptetmişlerdir. - OCumhuriyet hava kuvvetleri, asl- lerin beş tayyaresini — düşürmiüşler- dir. Asilere göre Salamanka, 7 (A. A.) — Teruel cep- hesinden bildiriliyor: Krtaatımız evvel- ki gün bazı noktalarda düşman müukâ- vemetini krrarak bazı istihkâmları zap- tetmişlerdir. İki düşman aver tayyaresi düşürülmüştür. Gönüllüler meselesi Londra, 7 (A. A.) — Ademi müda- hale tali komitesinin gelecek toplantı- —' sından bahseden Deyli Telegraplı gaze- hlriıdıl!umvoımpcroiıh'wd tesi, gönüllülerin geri abnması için te- | Ahcaklardır. Bu zırhlılardan biri ferrüatlı bir plân tetkik editekeğini ya- yestedeki Adriyatik tozgühlarında zarak şöyle diyor: “Projeye göre, bu iş için 400 bin Tn- tarafından alâkadar vilâyetlerin gilir Nirasr Vâzımdır. Ve bu da komite bütçesinden verilecektir. Nakledilecek gönüllü adedi 100 bin kadardır. Bundan başka proje, memleketlerine dönecek gönüllüler haklemda her türlü farklı muamelenin önüne geçecek bir hükmü ihtiva etmektedir. Almanyada bir casus İdam edildi Berlin, 7 (A. A.) — Başka bir dev- | çıkmıştır. Yurt — yavrularının let Jehite casusluk yaptığından dolayı ökim cezasına mahküm edilen Herbert Gajeçski bu sabah idam edilmiştir. î KARAKOY PALAS' YATIRILAN DARA EYİ EKiLMİŞ TOHUM GiBi VERiMLiDiR : HOLANISE DANK ÜNi <: Italya da deniZ kuvvetlerini artırıyor Roma, 7 (A. A.) — İtalya, 35 V torluk iki yeni zırhit ile 12 kruvazöf mühim miktarda tahtelbahir im karar vermiştir. ıı“ İ Bu hususta aşağıdaki resmi neşredilmiştir: *“Birincikânenda Venedik sa: » yapılan birkaç toplarıtıdan — sonrü çe, bahriyenin yeni İnşaat pı de tesbit etmiştir. Bu program muct? 4| 85.000 tonluk iki zerhir, l?,ıı—pırırı.kttf"/| pinde 12 kruvazör ve mühim mikti /| denizaltr inşa edilecektir. İki | LEKİ pılacaktır. Bu hususta kararlar, çalif rtine telgrafla bildiritmiştir. P: , gösterilen bütün yeni cüzlitamla! şasına derhal başlanacaktır. | Yeni neşriyat Çocuk Çocuk Esirgemi kurumu gentl kezi tarafından çıkarılmakta olan cuk) adir derginin (68) inci gıkmıştır. Yürt yavrularınnı K ( AkR hizmet eden ba kıymetli dergiyi cuklara, çocuklu ana ve babalart siye ederiz. ** BANKAYA ALALEMCİ HAN