28 Aralık 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

MA mar e Dış Siyasa Japonyayı çeviren gizli el B UGÜN Tokyoda iki büyük Japor gilesi Çin » Japon savaşımı her- kesten fazla bir alâka ile takip etmekte- dir. Bu iki büyük aile Japonyanm eko- nomik iki efendisi, onun mukâdderatın; elinde tutan iki büyük teşekküldür; Ja- ponyanın siyasi bünyesine hulül etmiş olan bu iki teşekkül koskoca bir memle- keti menfaatlerinin icab ettirdiği istika- mete çevirmekte, Japonyada her histen fazla kökleşmiş olan milliyet ve yurd sevgisi hislerini istedikleri yola sevket- mektedirler. Bundan evvelki Ruş « Ja- pon harbi, Mançuri istilâs ve bugünkü Çin savaşı hep bu gizli elin marifetle. ridir. Koca bir devletin mukadderatını elin- de tutan bu iki ailenin kim olabileceğini düşününce belki ilk olarak Mikado, ve ailesi aklınıza geliyor değil mi? Tahmi- ninizde aldanıyorsunuz! Filvaki Japon- lar imparatorlarına adetâ bir ülühiyet atlederler ve taparlar, Fakat onları bir kukla gibi oynatan gizli el Mikado ha- nedan ailesi değil, babadan oğula inti- ka! edip gitmekte ve günden güne bütün dünyaya dal budak salmakta olan iki ti- caret müessesesidir! Bunlar Mitsul ve Mitsubişi aileleri tarafından yüzlerce se- ne evvel kurulmuş ve öyle bir inkişafa mazhar olmuştur ki, kısa zamanda Ja- ponyanın bütün ekonomik varlığı onla. rm eline geçmiştir. Bundan takriben 300 sene evvel bu- gün Japonyanın en büyük vapur şirke- © olan Haşirobe Mitsui firmasının mü. essisi Japonyada hariçle teması olan ilk bankayı kurmuş ve Japon adalarını sık sk ziyaret eden Felemenk gemicilerile verimli bir ticarete girişmişti. Bir müd- det sonra Mikado bu ticarete mâni olun- ca Mitsui yılmamış, memleketin her ta- rafında tek fiatlı mağazalar kurmuştur. Japonyanm sanayileşme - programını hazırlıyan, ona bugünkü dühya piyasa- ları tehdid eden verim kabiliyetini bah- şeden Mitsuiler olmuştur. Daima büyük bir aile kütlesi halinde çalışan Mitsui- ler, bugün bir toplantı yaptıkları vakit ailenin on dört muhtelif kolu temsil edil. mekterlir. Aileye ve ailenin malı olan bü- tün müesseselere rivaset eden Baron Ha- şiromson Mitsui Japonyanın halihazır. da en nüfuzlu adamıdır. Aile servetinin ehliyetsiz ellere geçme- sine tahammül edemiyen Mitsüilerin ga rib bir usulleri vardır: ticaci kabiliveti olmıyan aile efradını aralarından uzak- laştırıyorlar ve onların yerine müstait, fakir aile çocukları alarak istedikleri gi- bi yetiştiriyorlar ve onları aileden adde- ii. diyorlar; Mitsui ailesi Japon yün Ihracatınm yüzde 85 ini, hububat ihracatının yüz. de 40 ını, kömür ihracatının yüze 57 si- ni ve makine ihracatının yüzde 40 mı elinde tutuyor. Mitsuilerin 700.000 to- nilâtoluk bir deniz ticaret filoları var, Bu ailenin servetiyle işliyen bankaların; fabrikaların, gaz şirketlerinin adedi bine varıyor, Mitsuilerin faaliyetleri yalnız Japon - yaya İnhisar etmiyor. Amerikanmen büyük pamuk ihracat şirketinin yüzde doksanı Mitsui ailesinindir. Londrada i Mitsuilerin ilişiği olan bir sörü şir- E ket vardır. Japon muhafazakâr partisi Mitevile- rin emellerine tâbidir. Bu parti iktidar- da bulundukça Mitsüilerin menafijne gö re hareket etmiye mecburdur, Baron Haşiroemon Mitsuinin idare. sindeki muazzam fabrikalara ham mad. de lâzımdır. Bunu temin için muhafaza. ği kâr parti iş başma gelince derhal bir is- İ tilâ siyaseti takibine baslıyor ve gözünü : 265 SALI BİRİNCİKANUN - 1937 11256 — Şevval 26 emi peri Güneşin batışı 1648 706 çi Sabah Öğle ikindi Aksa: ası İmama e ver 12,16 14,87 10,18 18,27 5,30 bir şehvin derdi olmekiön #iyede mem- Lal ham maddesi bol olan topraklara diki- yor, Mitsuilerden sonra Mitsubişiler geli- yor. Burlar Japoriyanın Tiberal partisini elde bulunduruyorlar. Sanayiden ziyade finans işleriyle alâkadar olan bu “e diğer aileye nispeten daha Sulhperverdir. Buna rağmen Mitsuilerin teşvikiyle muhafazakâr partinin yaptığı istilâları ve savaşları işlerine uygun buluyorlar ve | &3 çıkarlmvorlar, Çünkü alınan yeni | | sahalarda muazzam bir “ servele işleme | imkân! verecik yeni t:sbbüslere girmek istiyorlar, İste Japonyanın ve dolayısiyle diğer milletlerin mukadderatmı avuçlarında tu tan iki gizli ei! » Silâhlanma Bu işe verilen paranın en çoğu Avrupa. dan çıkıyor Cenevre, 27 (A, A.) — Milletler cemi- yeti salâhiyettar servislerinin hazırladık- ları istatistiklere “göre, bütün dünya memleketleri harp bütşçelrinin umümi senelik yekünu, 1932 de 43 milyar ve 1935 te 5,6 milyar iken, 1937'de, 7,1 mil yar altın dolara çıkmıştır. 1913 deki ay- ni masraf ancak 2,5 milyar altın dolardı. Bu senenin 7.1 milyarının 46 - milyarı Avrupa, diğer 2.5 milyarı da geri kalan kıt'alar tarafından harcanmaktadır. Etrafa sarkıntılık eden bir delikanlı Nazar isminde bir genç dün sarhoş ©- larak Açobla Habibin müştereken işlet- tikleri meyhaneye gitmiş, burada da ken dini kaybedetek derecede fazla rakı. iç- tikten sonra etraftakilere sarkıntılık et- "meye Böşldriştır. Halki şikâyeti üze- rine polisler tarafından yakalansın Nazar dün birinci sulh cezi mahkemesi tara» fından dokuz gün hapse ve yedi Tira pa- ra cezasına mahküm edilmiştir. Rlektrik Şirketi davası Dün kaçakçılık mahkemesinde, elek- trik şirketi aleyhine açılan ikinci davaya devam edilraiştir. On yedi ton bakır tel- le (550) potreli bazi şirketlere söttıklâ- rma dair yapilan tahkikatla evrak üze- rindeki tetkikler heniz ikmal edilmemiş bulunması sebebiyle dava talik edilmiş. tir. Doğru Değil mi? Mıntaka ticaret i müdürlükleri Arasıra gözetelerd görülür" Etikti- kârı, limon öhtikâyi, pamuk ipliği ve daha birçok ihtikârler.,, Halk ihtikâr olduğunu görüyor, €smef iktikön bili- yor, belediye iktikdr etrafında tetkikor $ Yapıyor, ticaret odası iktikdr için ya- ri porlar hazırlıyor, fakat işte o kadar! i ihtikârin önüne geçen, muhlekiri yaka- sından yakalayıp mahkemeye veren, 5 verecek olan makam İstanbulda yok- $ tur, z İhtikârm men'i “kanunu” bı feyi mıntakâ ticaret #wüdürl vermiştir. Bımun için belediye iki müdürlüğü ileri gidemiyor, ticaret oda- sı takibat yapamıyor. Esasen ortada va, ii leket mikyasında meszlelir ihtikârlar E mevcui, Birkaç ay-evvel benzin ve pet. b işine bizzat Celâl Bayarın el ko: iğ muş olması btn en açık misolidir iş Fahat bu her soman böyle olmaz: ii i O halde İktısat vekâletine doğrudân İl bimleke ticaret müdürlüklerinin tek. ğ var ihdası lâzım... ” Rama mar memeden a doğruya merbut mes'ul bir makamın, H- De aa vw “HABER — Aliğam bosta pe Sulh — Bari bu çocuğumu olsun rahat bırakın! —Fransız karikatürü— Atatü rkümn Ankaraya gelişinin yıldönümü merasimle Ankara, 27. (A. A.) — Atatürkün An- karaya şeref verdikleri günün 18 inci yıl dönümü münasebetiyle bugün. Ankara baştanbaşa donatılmış, ışıklarıdırılmış « tır, Atatürkün Ankaraya ayak bastığı saatte, yani saat on, beşi beş-geçe Uluş meydarında bütün'mekteplilerin ve çok kalabalık bir halk kütlesinin iştirakiyle < büyük bir toplantı “yapılmış, mızıkanın « iştirakiyle ve hep .bir - ağızdan söylenen istiklâl marşını müteakib o tarihte An- kara valisi bulunan mebus Yahya Galib Kargı, o günlerde doğmuş olat hukuk talebesinden Salâhattin, ve Ankara şeh- ri Nama Behçet Kemal Çağlar tarafın- dan söylerler verilmiştir. Bu merasime başlanmağan örice de Atatürkün Anka- rayı ilk gördüğü yerlerden otomobilden İndiği Şere kader geliş #miijdesini vere - cek: ölün hallileri #atletlerinin ikinci"An karar köşüsunda “Bitindi, “İkinci, üçüncü gelmiş olanlara “Yahya Galih Kargı ta- rafnvian mükâfatlar verilmiştir. * Bu akşam da Ankara radyosunda 18,5 dan 1930 a kadar bayramın kutlulan- müâsr için halkevine tahsis edilmiş kırk daklka içinde geliş hatıraları, şiirler o- kunmuştur. Gece halkevinde de ayrıca şenlikler ya pilmıştır. Ankaralıların şükran hatırası Ulu Önder Atatürkün Ankaraya $e- rel verdikleri günün on sekizinci yıldö- nümü mülişsebetiyle Ankara vali ve be- İediye reisi Nevzat Tandoğan tarafın - Tevkifhanede : Bir “yaralama m - 4 . — hâdisesi daha Sustalı ile bir mev- kuf yaralandı Dün akşam, üzeri tevkifhanede bir yaralama vakası daha olmuştur: Öldürmekten suçlu ve mevkuf Lâz Yu- şut, bir gün evvel yaralaran Bahriyeli Salimden açık kalan kahveciliğe talip ol- muştur. Ağır suçlu Arab Halil de ayni İşi yapmak istediğini söyleyince bunla - rın arasında sabahleyin bir kavga çık - mış, arkadaşları tarafından yatıştırılmış- tır. Saat -17 ve doğru ayni meseleden yi- ye kavga tutuşunca Lâz Yuşuf: — Bana bak arkadaş, Ben üç ay ev- vel burada birisini temizledim. kendini kolla! “demiştir. Arab Halil buna aksi cevab verince kavgit büyümüş, Arhb Ha- Mİ cebinden çıkardığı sustalıyı üzerine doğru gelen Lâz Yusufun yüzüne doğru fırlatmıştır. Sustalı Yusufun ağzına sap- lanmıştır. Arab Halil yetişerek sustalr- sim almış, tekrar atmak İstemiştir. Lâz Yusul birden. yere'yatınca - Arab Halil arkasından koşmuş. sustalıyı Lâx-Yusu. fun kaba etlerine yine iki defa.okup çıkarmıştır. Vak'aya jandarmalar Yeğiş | miş, Lâz Yusufu kürtarntışlardır. » Tahkikata nöbetçi müddeimemi nmu- avini. çi koytaştr, Ayab Halilin susta. Myi nasil tedarik" ettiği saraşteriimakta. dır. Lâz Yusufun yaraları dikilmiş, ken- disi tedavi altıma alınmıstır. kutlulandı dan, şehrin br şükran hatırası olmak teze, Büyük Şefe altın bir madalya ile bir albüm takdim edilmiştir. © Madalyanın bir tarafında yazı ve ta- rih, diğer tarafında da Ankara kalçek- nin eski hali vardır. Filistinde çarpışmalar kesitinedi Araplar baskınlarına devam ediyor Küdüs, 27 YA: A) — Taberiye civd - rındadün Ve bugün yine birçök müsa < deme olmüştie: ingiliz polisi ve askerle .ri bitlünköyterde" araştırmalar yaparak Arabiğetelrini bulmağaçalışiyorlari“Dö-“ ılaşan-bir rivayete göre, Arabların bü “ yük bir kısmı kaçmağa;muvaftak olmuş. itur. Çünkü Suriye makamatı hududda silâhlı birkaç Arabı yakalamıştır. Bun- dan da anlaşılıyor ki, İngiliz kıtdatı”Ta beriye civarında yapılan müsademelerde çeteleri imhaya muvaffak olamamışlar ve hudutların kapatılmış olmasına rağ - men Araplar yine baskın hareketine de- vam etmek imkânmt bulmaktadır. Harekât devam ediyor Kudüs, 27 (A. A) — Şiddetli yağ- murlara reğmen İfigiliz askeri kuvvetle. ri Filistinin şimalinde Arab çetelerine karşı temizlik hareketine devam ediyor- lar, Kudüs civarında tek tük tüfek ateşi istisna edilirse gece nisbeten sükünetle geçmiştir. “a Tevkif edilen Italyan kaptanı Dün kefaletle tahliye edildi Çanakkalede Macöllards isminde ki İspanyol vapurile ak ba- tan Kapo Pino ismindeki İtalyan va- purunun kaptanı Perfettinin Çanak- | kale asliya ceza mahkemesince gö- rülen lüzum üzerine İstanbuldâ'teY- kif edildiğini yazmıştık. Italyan kap tanın vekili Sadi Rıza dün telgrafla Çanakkale asliye ceza mahkemesine imüracaat etmiş, süvarinin kefaletle tahliyesini istemiştir. Mamkeme bu talebi kabul etmiş, süyarlden 400 lira nakdi Kefalet a- Immasını ve bir (kamet yeri göster- mesini ileri sürmüştür. z Pertetti dün akşam 800 Tirayt ad- Niyo veznezime yatırmış, müteakiben İkinci ceza mahkemesince ifadesi #- lUnmıştır. Üç gün terkifhanede mevkuf ka- Ja Pertetti dün geç vakit © #erbost bırakılmıştır. Pereftti kazadan sonra İtalyaya — gitmiş, ayni.acentanin Kapoarne iş- Mindeki vapuruna süvari tayin olün muştur Geçen cuma günü İlmahımı- 24 gelen vapurdan çıkarılmış, mah. keme kararı kendisine tobliğ edile- Tek tevki? olunmuştur, * Diğer taraftan bes aydınberi haz Giz altında bülunan Tspâhyol Kükü- metine mensup Haliçte demirli du- ran Macellanos vapuru hakkmdaki “28 BİRİNCİKÂNUN 1931 Hayata dair i J Beşeriyeti tert Ao Malranx'nun yada harbederken y* ve “Ternel diye ithaf settiği yeni cengi arkadasin” Espoir'da (Ümid) şöyle.bir İ var: Bir zamanlar bağcılık, sop” amelelik eden Raren o yarais” bastanede Manuel ona; #Sen.! hükümetçiler saftmda çarpışı! buna hiçbir mecburiyetin o 79 diyor. Barca ona bir hınturasil latıyor: Henüz bağeı iken bir civarın asilzadesi, adamları il€ ber, onun bağına gelmiş, konu lar. Marguis adamlarına dönüP le şunlara bakın (demiş, Be$*' ailelerine tercih ediyorlar!,,. Barca ile arkadaşları datm9 riyeti köndi şahıslarma ve ai ne tercih ediyorlar nu? bi Kat İspanyol asilzadesinin sağ taraf adamlarının « belki sertçe, ekseriya derin hakiki mekten başka bir işe takım nuance'ları kale almaği lâsa edilivermiş » fikirlerini gi imkdn yoktur, Daha iyiden ri olmadığı için hallerinden etmiyen yoksullara acıyan fik! ya kalem adamlarına gülerler» raux'nun asilzadesinden başks mü düşünüyor? o Okumanın P hayırlı olmadığını, çünkü yeni ihtiyaçlar uyandırıp insanı bel ettiğini o söyliyenler o asiizei farklı mr? Marsuis, kendisini ve ailesini tarmca öteki İnsanların alâkadar olmuyor; onların fel lerine, ıstırablarma acımıyor lemez; ancak o felâketlere, #İ lara İsyan etmez: “Ne yapalım! hayat böyle! Dünyada herkes ! lamaz ya! Onların ballerine * acısm!.., Ta Rothefoucanld: “Başkali ıstırablarma katlanacak kada” vetimiz vardır,, der. (İyi ter edemediğimi bildiğim için asl? yazıyorum: — “Nous avons as* force pour supporter les maasi rul.,) Reşeriyeti aflelerine ter denler ise başkalarınm ıstıri' na katlanamıyanlar; kendileri yakınlarını “Kurtarmakla im vazifelerini bitaniş saymıyani Saadet tevekkülde, haberdar Zırhız Müyaclari duymamakta b seriydit aAclerine tertih di Mn geçtikleri yerleri ,Jık saçarlar; çünkü mesut adar Kendilerininkinden tistün sand" hasretini astlar, önlara insan" nun yarattığı her şeyden t sanlarım istifade ge geldiğini öğretirler. İnsan yarattığı herhangi bir şeyden j bazı kimselerin istifade edip Zerlerinin mahrum kalmasıns olanlar ise, Malraux'mın asil” gibi, beşeriyeti ailelerine terd miyenler, tercih edenleri de 4” yanlar, yani kendileri ile sanlık arasında bir rabrta > Bunu hissedemiyenlerdir. Hakçası onlara acrmak 1A# dünkü: “Ben gemimi kurtaraY” ötekiler ne olursn olsnn,, di, “Anrös mol, le döluye?" diyeni? insanda bütün insanlardan ve 1 insanlarda her insandan birer bulunduğunu, bunun için de ve din kendisini - ölmez bir kül! yi cüzü olduğu için » lâyomut mesi kabil oldoğunu anlıyam”z bu tesliyetkâr hakikat'e ere” lerdir. : ci r Hamis. — Zahir Sıtkıya tef ederim, benim söylediklerimi olarak anlatmış. hatti “A ye “ye telAffaz ettiğimi de söyl ay kat bana nicin “Marangozcul yi “dirtmis? anlıyamadım. — N. 2 Mehmed Akifi" ölüm yıl dönüm Şair Mehmet Akifin ölüm! dönümü mündsebetiyle, dün tahsil geriçlerinden İrslabalık Vi İstillâl marşı şairinin Edirne”. mezarını ziyaret etmişlerdir. Mer şımda'İstik'di marşı okunmuştüf Sade Göbels değil ; Alman Baş kum” danı da Kahire gidiyor Atina, 27 (A.A) — e mekte ölan Alman ördusü e Fen Friç burüya gelmiş öğle ye Almaâh ofta' elçisi ile yedikten * una devami etmiştir. ** “ haciz müddeti yakında biti” £ Italyâti acontası avukatları V 4 le ikinel tiearetimahkemesiN”, eaatetmiş, haczin üç ay deb dini istemiştir. Mahkeme bi kabul etmiş, uzatma kararım tir.