21 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

dJapon imparatoru _'Düq___ı'_;;rı ve bugünün haber VA e * SHUÜ yannığ vap a AA ee e hâdiseleri - kumandayı ele alacak! Komünist aleyhtarı -anlaşma Çine müte- - veccih değilmiş! Toky>, 20 (ALA,) — Ordu ve bahriye tarafından neşredilen bir |-beyannamede büyük imparatorluk karargâhının, Çinde muhasamat uzadığı takdirde harekâtı tanzim etmek üzere, ordu ve bahriyenin ha li ae l | | dir. seferi vaziyette yüksek kumandasını deruhte ettiği bildirilmekte- kaU'Iı'ı“mf karargâh, harbiye ve bahriye nazırlarile deniz ve kara erkânı harhiyo reislerinden ve kabinedeki diğer nazırlardan mürek- kep olacaktır. * Beyannamede umumi karargâhın münhasıran asker! mahiyette olduğu kaydedilmekte ve harekât kumanda heyetile askerf idare a- rasında bir salâhiyet birliği vücuda geleceği tekzip edilmektedir. hâkkındaki şaylalar * |talya, Çinin hakikt dostudur ! , _Rom._a. 20 (A,A,) — Çin propaganda nazırı yaptığı mülâkattan sonra gazetecilere demiştir ki: bugün Musolini ile Antikomünist paktının Çin aleyhine müteveccih olmadığına dair teminaât aldım, İtalyanın Çine olan dostluğuü hakikidir. İtalya Çine harp levazımı satmakta devam edecektir. Ben Japonyayı mağlüp edeceğimiz iddiasında değilim. Fakat bir ve hattâ iki sene mukavemet gösterebiliriz. Bu suretle Japonya ta- mamile yıpranacak ve birinci büyük devletlikten İkinci sınıfa düşmüş olacaktır. Çin tavassutu kabul edecektir. Fakat böyle bir tavassutu yapmıya yegâne salâhiyettar makam Pasifik konferansıdır. Çin nazırı yarın Brüksele gitmek üzere hareket edecektir. Nankinin tahliyesi devam ediyor Nankin, 20 (A,A,) — “Röyter,, ajansının muhabiri bildiriyor: Japonlar, Nankini zaptettikleri takdirde boş bir şehirden baş- KA blfşey bulamıyacaklardır. Şehirde kıymeti olan her şey nakledil- mek üzere pulunuyor. Hükümet dalrelerinin tahliyesi hemen kâmi- len bitmiştir. _l—îicret büyük bir sükünet içinde cereyan etmektedir. Yağmur Japon bombacılarının yaklaşmasına mani olmaktadır. Japon mahfillerinin dolaştırdıkları şaylalara rağmen sivil ahali arasında karışıklık ve yeis yoktur. Çin efkârı umumiyesi muharebeye devam etmek azmindedir. Teslim olmak aleyhindeki cereyan © kadar kuvyvetlidir ki Çinin mağduriyetini mucip olacak şartlar kabul edilmesi lehinde vuku bu- labilecek her teşebbüs, merkezi hükümeti — muvafık ve muhalif ol- mak üzere İki kısma ayıracaktır. 'Musolini Japon heyeti reisile konuştu Roma, 20 (AşAY) — Musolini bugün Koönt Ciânö dâ hâazır oldüğü - — halde Japon Höyeti reisl>Baron Okmrayı kabulederök 'kendisile ütuün müddet görüşmüştür. Alman Harlelye Nazıri Fon Noyrat Londraya çağırıldı Berlin, 20 (A,A.) — Lord Halifax 'bugün Schorfheide general Göringin mi safiri olmuştur. Lord Halifax av parkı- nr gezdikten sonra öğle yemeğini Gö- ringle birlikte yemiştir. Yemekte İngil- tere büyük elçisi ile Alman haritiye na zırı da hazır bulunmuşlardır. Lord Halifax, von Noyratı, İntilte- reye davet etmiştir, Vuku bulan daveti Almanya bilkuv- ' | ve kabuletmiştir. Bu ziyaretin tarihi henüz tasrih olunmıyor. Maamafih No- elden sonra olması muhtemeldir, Çün- kü von Neurath'ın Londrada yapacağı —müzakereler uzurni bir diplomatik hazır- — Jiği icap ettirir. Alman mahafilinin Şşunu kaydet- mesi tabiidir ki, Halifax'ın ziyareti ile başlıyan müzakerelerde Almanlar iyi niyet göstermekten ,hali kalmıyorlar. Almanların istediği kendilerine kayıt- sız ve tahditsiz olarak tam ve mutlak bir hukuk müsavatının tanınmasıdır. İyi malümat alan — kaynaklardan öğrenildiğine göre Alman müstemleke talepleri — müzakerelerin ön safında yer almış bulunmuyor, Almanyanın her şeyden evvel istediği garp hudutlarını yeni bir Lokarno ile teminat altına al- maktır. Almanya bu yeni Lokarnoda, diğer devletler de ayni suretle hareket etmek şartiyle Belçikanın bitaraflığını resmen taahhüt edecektir. Berlin siyast mahafilinin kanaati şudur ki, Almanyanın kollektif emni- yete karşı olan muhalif vaziyetinde hiç bir değişiklik yoktur ve milletler cemi- yeti icabı veçhile tensik olunmadıkça da Almanya bu müesseseye giremez. Halifax - Hitler mülâkatımın resmi bir mahiyet alması ümidini veretek de“ receye geldiği zannedilmektedir. Alman mahfelleri mülâkatın aldığı şekilden memnun görünmektedirler. Tahmin edildiğine göre Lord Hali- | fax, yarın Londraya dönecektir. İtalyada ekonomi n w a- diktatörlüğü Roma, 20 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Müusolininin inhası üzerine Kral Dük d'Aostayı, İtalyan garp Afri- kası ktal haibliğine — tayin etmiştir. Dük D'Aosta, birincikânun onuna doğ- ru Adisababada bulunacak ve vazifeyi marseşal Grazianiden alacaktır. Musolini, mareşal Grazianiye kendi el yazısiyle bir mektup — göndererek, imparatorluğun zabtı ve islâhı yolunda ki .muvaffakıyetli eserlerinden — dolayı kendisini tebrik etmiştir. İtalyan AÂirikası nazırlığını, bizzat Musolini Üzerine almıştır. Bu nezaret müsteşarlığına, eski Sirnaik umumi va- lisi Terrezzi getirilmiştir. Esham ve döviz müsteşarlığı neza- — aa ni ddi dlüi di S PÜi Ü Ü ÜÜ kuruldu rete çevrilmiş ve esham ve döviz nazır- Irğına, eski müsteşar Guarneriyi tayin e dilmiştir. Sabık beden terbiyesi müste- şarı da Korporsayonlar müsteşarı ol- muştur, Kambiyo ve döviz müsteşarlığının vekâlete kalbedilmesi ve müsteşar Gu- arnieri'nin nazır sıfatını alması otarşi siyasetine İtalyanın ehemmiyet verdiği ne delil olarak gösterilmektedir. Guarnierinin filen İtalyan ekono- mi diktarörü olduğu kaydedilmektedir. Caroselli, Adisababa valiliğine; ge- neral Cavallero da askeri valiliğe tayin | edilmişlerdir. Hava generali Liota Somali valiliği- - ne tayin edilmiştir, -aile pansiyonunun, Fransada diktatörlük ! Baştarafı 1 incide günde ölenlerin hatıralarını anmak için nümayiş yapmak — mutaddır. “Kukuletalılar,In 6 şubat 1938 nü-| mayişlerini isyan hareketine başlan gıç-olmak İçin münasip buldukları sanilmaktadır. Müstakbel diktatör ! Asiler, ayaklanmanmı - tarihini tes- 'bit ettikten sonra Fransanın müstak- bel diktatörünü tayinde tereddüde düşmüşler, nihayet - söylendiğine gö- re - Mareşal Peteni münasip bularak ona müracaat etmişlerdir. Fakat Ma- reşal bu teklifi hem kabul etmemiş, hem de hükümete haber vermek su- tir. “ Bunün üzerinedir ki silâh depoları hâdisesinin büyük ve feci ehemmiyeti anlaşılarak tahkikata o bakımdan ge- nişlik ve sürat verilmiştir. Şimdiye kadar Pariste, vilâyetlerde ve bilhas- sa Diyep mmtakasında 500 kadar yer de -araştırma yapılmış, 700 tahkik komisyonu muhtelif- — mmtakalarda tahkikata başlamıştır. Bulunan. silâh depoları Şimdiye kadar gizli teşkilâtm Pa- riste bulunan silâh depoları şunlar- dır: 1— Amper gokağında 66 ve 20 numara lr binalarda betondan iki silâh mahze- ni meydana çıkarılmış, birçok silâh bu lunmuştur. : 2.— Ribera sokağındaki 37 numaralı teşkilâtın isyan esnasında kullanacağı Paris umumt karragâhr olduğu anlaşılmıştır. Bura- —da betondan bir silâh deposu, gizli telefon ve' felkiğ telefön'merkezi, ufak bir hastane bulunmaktadır, Bu bina- daki silâh deposunda 100.000. tüfenk fişeği, bir miktar tayyareye karşı tü- fenk fişeği, hafif —makinelitüfekler, 500 ağır makineli, birkaç tayyareye karşı mitralyöz, altı sandık bomba bulunmuştur. Silâhlar Alman İtalyan ve kısmen İngiliz markalıdır. Aile pansiyonunun ilk bakışta herhangi bir pansiyon- dan farkı yoktur. Bütün bu tesisat gayet mahirane bir şekilde gizlen- miştir. Meselâ silâh deposuna bir ya- tak odasının duvarında belli olmıyan | ve bir düğmeyle otomatik olarak &a- çılan kapıdan girilmektedir. Polisler evvelâ PU odada nazarı dikkati cel- beder bir şey görmemişler, fakat bilâ- -hare duvarlara vura vura muayene et mek lüzumunu duyunca iş değişmiş- tir. Çünkü duvarım bir noktası, arka- smm boş olduğu hissini Verecek şe- kilde 5e8 vermektedir. Nihayet gizli mekânizma bulunup içeri girilince bu rasının teşkilâtın isyan esnasında kul- lanmak üzere hazırladıkları kumanda merkezi olduğu anlaşılmıştır. Kumanda merkezinin duvarları be- 'tondandır ve yarım metre genişliğin- dedir. İçerde bir sürü telgraflar, mik- Yofonlar, telsiz tesisatı bulunmakta- dır. Telefon telleri binadan dışarda “_Glli Metre ötede kesilmiş olduğu için nereye gittiği - anlaşılamamıştır. Bu gizli odaya ancak şu şekilde Bir tuğla yerinden oynatılarak hâ- sıl olan boşluktaki deliğe müselles şeklinde bir demir sokulmakta, o za- mfm duvarm bir kısmı olduğu yerde dönerek kapı gibi açılmaktadır. 3_- Sen Kler caddesinde “La Futaie” villâsındaki gizli teşkilâtın hapishane- si, bir hastane, ameliyat salonu, be- tondan silâh depoları, birçok tüfenk, 't'ât"alyoı barut ve bomba bulunmuş- $ — Rotru sokağında bir antikacı ma- ğazasında gene bir silâh deposu bu- lunmuştur. Burada da Alman “Seh- neffer” markalr 45 mitralyöz, 134 tü- fenk, 20 bin fişerik bulunmuşstur. İsyan teşkilâtmda sağ cenaha men- sup bazı mühim şahsiyetlerin bulun- duğu söylenmekteyse de henüz kat'i yEre ! D * MA CN ' Te zi retiyle vatanperverliğini ispat etmiş- —..,:_ v DAUK Te Fransanın ve Ingilterenin endişesi nedir ? KURUN'da SIM US, Alman, İtalyan. Japon anlaş. verinin hareketinde bir değişiklik olduğunu söylüyor ve İngiltere Başvekili (Çi#mberlayn' *ııı.' Alman siyasetine karşı temayüllerile ta. İ “gda çıkacak bir harp tehlikesi nınmış Lord Halifaxı Berline — gönderişinin manasını araştırıyor. Kurun — başmuharriri, bundan sonra Fransa ve İngilterenin endişe. Sİne geçerek diyor ki: “Bundan bir müddet — evvel (Revue des deux Mondes) mecmuasında (Rene la Bru iyere) imzasile neşredilen mühim bir makale de Fransa ile İngilterenin Akdeniz sahasın. karşısındaki endişelerini gösteren bazı yazılar vardı. Bu yazılarda bilhassa şöyle deniliyordu: “Fransanm yaptığı 10.000 tonluk yedi kru vazörden sonra İtalyanlar ayni tonda yedl kruvazör yaptılar. Fakat bu — kruvasörler Fransızların yaptıkları kruvazörlerden sonra inşa edilmiş olduğu için İtalya kendi gemi- lerinin karakteristik vasıflarını değiştirmiş, bu gemllerin inşasımda değişiklikler yaptığı gibi onların himayesine ait tertibatta da bir takım islahat icra etmiştir. Bu suretle İtal. yanın yaptığı kruvazörler askerlikçe Fran. saninkilere üstün olmuştur. Diğer taraftan “Condotleri,, tipinde' 8000 ile 5000 ton ara- sında dâhâ-12 kruvazör 44 de destroyer ve 86 — torpidonün inşasma başlanmış tır.'Bütün bü ümitler ya faaliyet sahasına girmiş, yahut girmek Üzere — bulunmuş bir vaziyettedir. Fransızlarm bu İtalyan harp gemllerini karşılamak için 5000 ile TüÜd0Ü ton arasında “Galissönnlere,, tipinde 6 kruvazör leri ile 2000 ile 2800 ton arasırida 32 torpid0 muhripleri, 18378 tonluk 28 torpidoları ve 60Ü tonluk T-eskortörleri vardır,. Bu için, bir Üstünlük demektir. Fakat İtalyanmm bahri kuvvetlerinde — sansasyonel bir hâdiS? teşkil eden cihet şudur ki bu devlet her 35,000 tonluk olmak üzere iki büyük Zzırll! İle yüz kadar denizaltı gemisi yapmış bulü- nuyor. Bu program İtalyanın şarki AkdeniZ mıntakası ile garbi Akdeniz mıntakasın! biribirinden ayırmak ve bu iki mıntaka Arâ- smdaki münakalâtı kesmek vaziyetine geldi- ğini çok açık olarak gösteriyor. Zira italyö Akdenizin mühtelif — mmtakalarında denif Üsleri vücuda getirdiği gibi gayet — kuvve bir hava donanması da yapmış — bulunuyör" | Herbiri 35.000 tonluk olan bu Üniteler 88 milimetrelik 9 topla mücehhezdir, — Bunda! çıkan netlce şudur ki İtalya daha on sekiZ ay (bu yazıların intişarından sonra iki ay geçmiş olduğuna göre şimdi on altı ay Öö- mek lâzımdır) dünya yüzünde — en moderf evsafta 35.000 tonluk iki büyük zırhlıya Mâ lik olan yegâne devlet olacaktır. Sicilya boğazını kapatacak kabiliyet ve kuvvette olan bu denizaltı gemileri ile bi zırhlılar İngiltereyi büyük endişelere sevke- diyor. Zira bu harp gemileri — havadan son derecede süratli harp tayyareleri ile ye edilmiştir ki yerleri gayet — İyi intihâP edilmiş bu tayyarelerin sayısı da, 2,500 Ü geçmektedir. Bundan başka İtaly yerleri £& yet iyi intihap edilmiş birçok deniz üÜsle de organize etmektedir.., Harici siyasetimizin idealleri TAN'da. HMET EMİN YALMAN, Münihte yapi lan iHtler-Halifax mülâkatından ve bu nun dünyanın her tarafında türlü türlü tefsir lere yol açışından,bazılarının İngilizlerin açık - diplomasiden vazgeçtiklerine ve gizli pazar. lik diplomasisi usullerine başvurmak İhtiyaor duyduklarma bir delil saydıklarından bah. sediyor. Ve şu neticeye varıyor Ki, Avrupa. da, rahatı, emniyeti, inkişafı tehdit eden bir hastalık vardır. Hastalığı tedaviyi düşünen. ler ikiyo ayrılmaktadır: Bir kısım devletler, ' fikren uyuştuklarile bir cephe — kurmak ve bunun haricinde kalanlarr düşman cephe say , kargı karşıya konuşmak ve anlaşmak yolunu " Tan Başmuharriri diyor ki: “Türk harici siyasetinde, ikt mühim düşün “cenin gayeden hiç şaşmaz bir surette tatbi- katınr görüğyoruz. Bunlardân ' birincisi, da- ima ilerisini görerek ve hâdiseleri — olduğu gibi ölçerek yürütmektir. — İkincisi de gabit fikirlerden ve vehimlerden uzak kalmak ye bir. müşkül ancak fillen belli olundâ onun çaresile uğraşmaktır. İlerisini görc"k yürüyen siyaset bu müşkülü zaten iptidadâf gördüğü — için ona göre hazırlığını ya | ve tedbirini alır. Mühim olan — nokta vebifi | yüzünden etrafa pala sallamaktan etrafımi” zı sise boğmaktan ve kendi yarattığımız içinde yolumuzu kaybetmekten uzak kalmâl tır. Barış idealine sıkı bir süurette bağlı Kaltö *we hergün 'yeni bir-dost ve yoldaş “bu siyaset, hiçbir gün hedeflerinden iıl Kö- dar şaşmamıştır. — Bu sayede de hem kw& “hesabrmıza, hem de dünya barışı hesablâ " gok güzel verimler almış bulunuyoruz.m. "'Ühmet Emin Yalmana göre, Münih mü- | | Yâkatı Iki oephe teşekkülünün önüne vıjnühguyednekgcurmo yoldan varmak İ* çin atılmış bir adımdır. Atatürkün mutktf- 'da gösterilen harlct siyaset idealine tamâ- ı_ııno uygun bir harekettir. Atatürk Ankarada Ankara, 20 (A. A.) — Reisicümhur Atatürk, maiyetlerinde Başvekil Ce- lâl Bayar, Dahiliye Vekili ve parti genel sekreteri Şükrü Kaya, Nafta Vekili Ali Çetinkaya ve diğer mutad zevat olduğu halde memleket içinde yapmış oldukları seyahatten bu gece husust trenle saat 23,30 da Ankaraya avdet etmişler ve istasyonda kendile- rini karşılryanlara iltifatta bulunduk- tan sonrâ otomobillerine binerek Çan kayaya çıkmışlardır. 'Konyadan geçiş Konya, 20 (A. A,) — Reisicumhur Atatürk bu sabah 5,40 da Konyadan geçtiler. Habersizliğe ve sabahm çok çerken saatine tağmen kalabalık bir halk kütlesi îStaSyOnğa_ toplanmxş ve merasim hazırlığı yapılmıştı. Fakat Önder uykuda olduğundan . görüleme- di, selâmlandı. Afyonda Afyon, 20 (A. A.) — Atatürk, re- fakat ve maiyetindeki zevatla birlikte saat 13 de Afyonu şereflendirdiler. Güzergâhta ve istasyonlarda selâmla- nan ve alkışlanan Atatürk, Afyonda / trenlerinden “inerek, vali, komutan ve diğer karşılayıcıların ellerini sıkmış- lar, kendilerini selâmlıyan askerin, izci ve mekteplilerin önünden geçe- rek iltifatta bulunmuşlardır. bir vaziyet yoktur. Şimdi araştırılan nokta asilerin silâhları ve . teşkilâta sarfettikleri muazzam paranın men - 72 mebusun malümatına - müracaat edildi Bu sabahki, (Son Posta). gazetesi . isyan teşkilâtı ile alâkaları görüldü- ğü için Fransada 72 meb'usun tevkif edildiğini yazmaktadır. Bü haberin doğru olmadığı, gelen haberlerden, anlaşılıyor. Bize gelen telgraflara gö- re bazı meb'usların malümatmna- mü- racaat - edilmiş,; fakat hicbir - meb'us tevkif olunmamıştır. « dle a 4i rİ “Atatürk otömobil ile istasyondâ? “gehre inmişler ve doğruca belediyeY” gelerek belediye parkını gezmişler V" anrtı tetkik ettikten sonra bir müd * det belediyede kalmışlardır. Atatürk belediyeden sonra şemm üç kilometre haricindeki asri Mf zarlığa gitmişler, buradan.doğru “u_ konağma gelmişlerdir. Müteakiben İ5” tasyona âvdet buyuran Büyük şef, A” karaya müteveccihen saat 14 de AF yondan müfarekat buyurmuşlardIr- Atatürk geliş ve gidişlerinde ©07 kun tezahürat ve alkışlarla karşılâi” dılar ve top atılmak - suretile selâf” landılar. 4/' Amerikanın | deniz kuvvetler! Vaşington, 21 (A.A.) — Bâh”y: nazırı Svanson tarafından — hazırlanâ ğ rapordan anlaşıldığına göre Amefi:n bahri inşaat sahasında Ingiltef'd Ç geti kalmakla beraber Amerika danY'_ nın ikinci deniz devleti olarak &£ tır. Amerikanın ceman — 1.083.330 yt hacminde 325 gemisi vardır. İngilt nin ise 1.216.398 ton hacminde 28* g* misi mevcuttur. Japonyanın 745:594 ton- hatm j 200 gemisi vardır. Amerikanın yâş edi dine tâbi olmryan gemilerinin _' W 113 tür. Bunların mecmu — ton 869.,398 dir. : İngilizlerin yaş haddine tâbi 01::; yan 181 gemisinin mecmüu tomw'ı!, 1:042.000, Japoriların 'ceman — 708 “ton hacminde 171 gemileri vard“d;n, ' Syanson, köngreden yaş hf"ı ıj tâbi olan gemilerin yerine iki yen! aşilı — inşası için tahsisat iatîyecektir-_::ağpg ' büyük hacimde kruvazörlerin 105? jt “halel gelmeden torpida ; ve def” inşa edilmesini arzu etmektedir. —— indt takvi- |.