17 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Dıy İran hudutlarımıza ulaşacak ölan Cizre demiryol! n temel atma merasimi dün n huzurlariyle yapıldı. nde Başvekil Celâl Bayar, Dahi w akır, 17 (Hususi) — Irak ve Ti liye ve Nafıa Vekilleri, mebuslar, mudj mülettiş Abidin Özmen ile bü - tin Diyarbakır halkı hazır bulundu. Büyük önderin treni, tören-mahalli- kin bir yerde bulunuyor ve Büyük pek yakından takip ediyor- ney Şef & du. Tören esnasında bir hava filomuz da semada uçuşlar yapıyor, halkın coşkun, tezahüratına iştirak ediyordu. Saat on sekizdi. Hazırlanan kürsüye dk olarak birinci umum! müfettiş Abidin Özmen çıktı. Dryarbakır — Cizre de- miryolunun temel atma töreninin bütün memleket için şerefli bir günün tarihi kalacağını söyliyerek şöyle de- Abidin Ozmenin sözleri “Sayın büyüklerimiz, “Anadolunun ddğu Güneyinin me. deniyet saadet ve refah tılsımını bu tö- renle açıyorsunuz. Örülen ağ göğüslerimizi kabartmaya başlamıştır. İktınaden en yüksek ve ma- liyece en kuvvetli addedilen devletlerin bütçe açıkları karşısında mütevazin bütçesiyle on dört sene zarfında 500 milyon liradan fazla demiryolları için para sarfeden cumhuriyetimiz mali, ik. tısadi durumunu bu sarfiyat ile takvi * ye, tarsin etmiş ve yeni kudret bulmuş” turu, Abidin Özmen bundan sonra mınta » kası ve şahsı namma Atatürke, büyük- lere derin şükranlarını bildirmiş, kür- süden inmiştir. Ali Çetinkayanın nutku Bundan sonra Nafia Vekili Ali Çetin kaya kürsüye çikarak demiştir ki * “Ne bahtiya ij $ ve davamızdı bize m veren Atatürk 21 Eylül 1925 ta- rihinde Samsunda demiryolunun ilk te- mel atma merasimini bizzat yaptıktan on iki sene sonra Diyarbakırı İraka ve İrana birleştirecek olan hatlarının banşalması ha- tıraşını tesit için yapılacak temel atma gününde lütfen Diyarbakırı şereflen: mekle demiryollarına olduğu kadar Di. yarbakırlılara da olan muhabbet ve alâ- Kalarmı bir daha ve bizzat teyit etmiş bulunuyorlar. Arkadaşlar, Atatürk “Demiryolları bir ülkeyi medeniyet ve refah nurları ile aydınla- tan kutsal bir meseledir. sözü bilhassa Diyarbakır gibi tablatın çok feyzine mazhar olan havali için ne kadar yerin. dedir. Demiryollarma kavuşması neticesi olarak Diyarbakırın her sahadaki imar- silik zihniyetini bu vesile ile derin bir sülcranla anmayı vazife bilirim. Cumhu- riyet nafiası bu müsaadeyi Alır almaz ie vhal hatt etüdlezine başlamış ve ilk «sım olmak üzere (65) kilometrelik bir banm haritalarmı ve etüdlerini ikmal ettirmiş ve bundan itibaren bir taraftan Cizre üzerinden İrak Hududunk, bir ta. rattan da Van gölü sahilihde Tatvana ve İran hudutlarına kadar olan sâkânm harita ve etüdlerini yaptırmakta bulun- muştur. Kısaca izah ettiğim (65) kilo - metrelik ilk birinci kısım inşaâtı müna. kassya konarak ihale edilmiş ve inşaa- tına da başlanmış bulunuluyor. Başvekil kürsüğe AN Ç inkayadan sonra kürsüye Baş- vekil Celâl Bayar çıktı. Kışa bir nutuk söyliyerek ezcümle dedi ki? “— Sevincim büyüktür. Bugün res. men törenini yaptığımız bu inşaatın make hayatımızda çok ecaslı ve mühim bir mevkii vardır. Bizi iki komşu ve dost memleketin hududuna ulaştıracak- z bu yollar" geçtikleri böl- de de iktisadi hayatta olduğu kadar içtimai hayatta da ilerleme vllcuda ze tiretektir, Bütün bunlarla “beraber sevineimizi artıran diğer şerefli bir mestle vardır imizin, Atatürkün şu dakikada yle şeref vermiş, olmalarıdır. Atatürk Istasyonu gezdi Bundan sonra Atatürkün treni me. | rasim mahalli istasyona doğru ha- rekot etmiş ve Atatürkün âyr sahada sürekli ve devamlı biz ali m etmiştir. Başvekil, tasyona gelerek | ki, her söz ve hare - | ş baş- | Diyarbakır - Cizre istasyon binasında hazırlanan büfede izaz ve ikfam edilmişlerdir. Atatürk İstasyona geldiklerinde Baş vekil ve Nafıa Vekilini tebrik etmişler. dir. Büyük şefin velstasyonun etrafını saran halk zaptedilmez bir tehalükle mütemadiyen yaşa varol diye bağırıyor ve olduğu yerde girpmıyortlu. Atatürk müteakiben istasyon bina » amı gezmişler ve üst kat tarâsalarında Özmen tarafından istasyonla sur ara - sondaki geniş sahada kurulmakta olan yeni şehir hakkında verilen izahatr din. ledikten sonra mütemadiyen kendileri. ni alkışlayan halkı selâmlıyarak vagon « lar'na avdet buyurmuşlardır. Fransada Parlâmento ilk toplantısını yaptı Paris 16 (A.A.) — < Bugün öğleden sonra ve mabusan ve âyan meclisleri parlâmentonun fevkalâde içtimamm ilk toplantılarını yapmışlardır. Mebu. san ve âyan reisleri, ölen azanm Bâm- larını yadettikten sonra tevdi eöilen kanun projeleri ile istizah takrirlerini okumuşlardır. Mebusan (meclisinde Başvekil Chautmeps, umumi siyasete ait biltün istihzah tekrirlerinin bir umumi münakaşa mevzuunu teşkil eylemesini ve diğer takrirlerinde bundan sonra sırası ile müzakere olunmasını teklif etmiş ve bu teklif meclis tarafından kabul edilmiştir. Meclis, umumi siyaset üzerindeki mü- nakaşanın organizasyonunu, parti TO- islerinin konferansına terketmişti Dünya sulhü ar Baştarafı 1 incide Londra, 16. (A,A,) — Lord Halis fax, hariciye nezaretinde Eden ile son bir mülâkatta bulunmuştur. E- den, müteakiben Çemberlâyn İle gö- rüşmüştür. Pazartesiye dönmüş olacak Londra, 16 (A,A,) — Lord Hali- fax, Berline hareket etmeden biraz evvel, pazartesi günü Berlinden dön- müş olacağını bildirmiştir. Hareket etti Londra 16 (A,A,) — Lord Halifax anat 14 de Bertineye hareket etmiş- tir. Alman gazeteleri ne diyorlar? Berlin, 16 (A,4,) — Korrespon- dans diplomatik, Lord Halifar'ın Berlin seyahati hakkındaki bir yazı- sında diyor ki: Almanya, dalma mevcut dostluk- ların muhakkak surette inhisarcı ol» ması lâzımgeldiği noktainazarını mü dafaa etmiştir. Bu eski dostluklar, yeni münasebetlerle muhakkak su- rette iblâl edilmezler,. Bilâkis, yeni münasebetler geldikçe bunlar, an- cak herkese faydalar da getirirler. Korrespondans bundan sonrâ, Fransız matbuatınla çıkan bazı yâ zılara telmih ederek şöyle devam ©- diyor Fakat, görülüyor ki, her (o fırsat düştükçe gerginliklerin izale edilebi leceği noktaj nazarı, her tarafda ka“ bul edilmemektedir. Devwstehe Allgemeine diyor ki: Lord Halifatın Alman hariciye nezaretinin siyaseti (hakkında #on dajlar yapmak niyetinde olduğu söy leniyor, Acaba, bu ne olabilir? Ve bu takdirde, ne gibi bilmeceler hal- Jedilebil Zira, Almanyanın bâr rici siyaseti, nasyonal sosyalistlerin iktidar mevkilne gelmelerindeöberi, gizli siyasetin tam aksi bir istikamet takip eylemiş ve halen de takip eY- lemekte bulunmuştur. MeşelAâ, kol- lektif anlaşmalar bahsinde bu £ibi anlaşmalara devletler arasında doğ rudan doğruya münasebet tesis et- meyi tercih eylediğimizi dalma bil. dirdiğimiz gibi, bizim ( siyasetimiz her sahada açık ve mantikldir. Eğer hakikaten sondajlara ihtiyacı olan bir sey varsa, bu ancak İngilterenin harlet siyaseti midir. Meselâ Alman- yanın yeui müvazene Avrupasına oy nadığı rol hakkında Çemberlâyn'in #rkirlerinin cidden tasrihe ihtiyacı vardır, Mandaların tevzii meselesi görüşülecekmiş Deyli Ekspres gazetesinin de ha- ber aldığına göre Berlin mülâkatın- da Milletler cemiyetinin tensiki ve mandaların yeni bir tevzli meselesi degörüşülecektir. Bir Fransız gazetesi ne diyor? Paris, 16 (A.A.) — Lord Halifaxın Berlin seyahati hakkında “Ekodö Pari,, diyor ki: “Hitlerin vereceği izahatın zihni- yet itibarile tatmin edici olabilece- HABER — Akşsm postan Ademi müdahale Baştarafı 1 incide Bârselon: 17 (A. A.) — Dün, İbiz, râ ile Alicante arasında, İngiliz Gar- dium yapurunun asi tayyareler tarafıri! dan bombardıman edildiği söylenmek' tedir. Müşküllerin en büyüğü yenildi Londra, 17 (A.A.) — Havas ajan- sı muhabirinden: Ecnebi gönüllülerin tamamen geri çekilmesi halinde İspanyadaki iki mu- hasım tarafa muhariblik hukukundan bazılarının tanınmasına Sovyet Rusya- nin muvafakat etmesi,murahhas heyet lere ehemmiyetine bilhassa işaret edil- mekte olan kati itilâfa doğru milhim bir adım teşkil etmektedir. Halli icap eden mühim birçok noktalar daha vardır, fakat büyük bir mania iktiham edilmiş- tir, “Teknik tali kömite, ortaya atılmış o lan meselelerin tavzihine devam ede- ek ve önümüzdeki hafta bidayetinde tali komitenin yeniden toplanmasını te mine uğraşacaktır. Bu içtimada (o tali komitenin İspanyadaki iki muhasım tarafın cevaplarını alacağı ümit edil mektedir. Belçika Kralı Londrada merasimle karşılandı Londra, 15 (A.A.) — Resmi bir zi- yarette bulunmak üzere İngiltereye gel mekte olan Belçika kralını hâmil Prince Albert vapuru beraberinde İngiliz tor- pido muhripleri ile tayyareleri olduğu halde bugün öğleden sonra Douvre'a vasıl olmuştur /. Kral, sahil bataryaları tarafından se. lâmlanmıştır. Londra, 16 (A.A.) — Belçika krak, Victorja istasyonuna saat 15 de var - Muş, İngiliz krak Georges ile Başvekil Çemberlâyn ve diğer askeri ve mülki yüksek zevat tarafından karşılanmıştır. Habeş Imparatoru Acıklı bir vaziyete düştü Bir odada 4 kişi yatmak mecburiyetindedir Bugün gelen Fransız gazeteleri, Lon dradan aldıkları, şu cidden acıklı kaberi neşretmektedirler : Habeşistan imparatoru Haile Selâsi- ye, Bath civarındaki köşkünü ve oto - mobilini satılığa çıkarmıştır. Habeşistandan kaçarken, yanına hiç bir şey alamıyan sabık imparator, bu köşkle otomobili, kıymetli yemek takım larını satmakla almıştı. Elindeki bir kaç parayı da, mütevazı bir hayat yaşa. dığı halde tüketmiştir. Son günlerde, odalarını ısıtmak im- kân: bulamıyacak kadar #akirleşen im- paratör, bunun izerine köşkle otomo . bilini satarak ük bir ev kiralama- ğa karar vermiştir. Diğer taraftan, hali hazırda köşkün garajında karısı ve kıziyle ikamet et - mekte olan Haile Selâsiyenin amcâra - desi de, kendisiyle beraber yeni kira- lanacak küçük eve taşmacaktır. Sabık İmptratorun mayetinde, akraba ve aile efradiyle birlikte yirmi bir kişi vardır. Köşkle otomobil satıldıktan son ra, kiralanacak olan evde ise ancak 5 oda bulunmaktadır. Binaenaleyh her Odada asgari dört kişi oturacaktır. a rm e M Einde şüphemiz vardır. Almanya İs teklerinde bir had tanımıyor. Lord Halifaxın Berlin soyakati o Alman- Yanım siyasetine bir vazuh dahi ver- miye yarasa bile bir işe yarayacağı- | BI hiç zannetmiyoruz. İki şıktan biri olacaktır. Ya Hitler niyetlerini yarı kapalı bir surette ortaya koyacak ve İngilterede çok tehlikeli bir nikbin- lik havası (yaratacaktır. Yahud da bu niyetleri bütün çıplaklığile orta Ufa saçacak, bu (o takdirde de gı bermutat İngilterede kâfi bir aksül- amel görmiyecek Ye bu hareketle- Tinde cesaret bulacaktır.,, Neler konuşu'acak? Almanyaya giden Lord Halifax aşa #ıdaki meseler etrafında Almanyanın noktal nazarın; etid edecektir. 1 — Eski müstemlekeler hakkında Almanyanın istediği şeylerin ge ölçüsü, 2 — Uzak şarkta savaşa nasıl ne suretle sonuç vermek fikrinde oldu- Bu. 3 — İspanyada yapılacak hakkındaki fik; 4 — Komünizm aleyhinde hazırla- nan muahedenin kati neticesi hakkın- daki düşünceleri. şilik ve tasfiye 7 İ7 İKINSİTEŞRİN — 57 erman sev v0 reRENE se eameNM Un ve emnON ve 0Ee ve 4 v0 sane sme Kanama Ra mmasmea area HABER'in yepyeni bir roportel! Bir kadın muharrir Hüviyetini gizleyerek Tıpkı bir amele gibi sstarabanı. 2 — İşçinin aşkını. 3 — İşçinin zevk ve arzularmı. 4 — Bütün hususiyetleriyle işçinin tâ ken 20 Iki eşrin Cumartesi gününü bsk | | günlerce fabrikada çalıştı anma sunakaima amana yannan i Çin - Japon harbi pa Baştarafı 1 incide memur 23 ler komitesinin içtimaa da- veti beklenilmektedir. Esasen daha evvel lanması mukarrer bulunan bü ke nhasıran (Brükseldeki siyasi hareketi işkâl etmemek toplanmamıştı. Diğer taraftan mezkür Çin murahasmın talebi her vakit içtiman davet olunabilcreği aktadır. Amerika Uzak şark ihtilâfını halle karar vermiş Vaşington 16 (A.A.) — Hükümetin Uzak Şark ihtilâfının halline mite m için komitenin teşriki mesaiye devam etmeye azmetmiş ol- | duğu beyan edilmektedir Maamafih bu teşriki mesai Ameri- kanın Japonyaya karşı bir harekette bulunacağı manasını tazammun et- mez. Amerika hükümeti Milletler Ce. miyetinin Briiksel konferansı tarafın. dan kabul edilen karar suretine mut- tali olduktan sonra ne yapacağın; bek lemektedir, Amerika gazetelerine göre Nevyork, 17 (A.A.) — Brüksel kon feransının ilk neticeleri hakkında tefsir» lerde bulunan Nevyork Times gazetesi şöyle yazmaktadır: "İlk neticeler ehemmiyetsiz ve aci- nacak mahiyettedir. On beş gün de- vam eden münakaşalardan sonra Japon yayı Çindeki gayri kanun! hareketin- den dolayı tenkid eden bir karar sureti kabul edilmiş ve bu kararda ittifak bile temin edilememiştir. Gelecek pazartesi günü başlıyacak olan konferansın ikinci devresi için de nikbin olmağa imkân yoktur... Jurnal OE Commerce, beynelmilel teşriki mesai ile şulhün kurtarılması için aşağıdaki ihtimali derpiş eylemektedir: 1 — Japonyaya karş: iktisadi saha- ; da »wri tedbirler alınması, 2 — Çine yardım edilmesi Bu gazete, Amerika, Japonyaya en çok iplik ihraç eden devlet ve Japonya da Amerikadan çok miktarda pamuk alan bir memleket olması (o dolayısiyle zeçri tedbirlerden en çok Amerikanın mutâzarrır olacağını kaydetmektedir. Çine yapılacak maddi bir yardım ih- tilâfın büyümesine sebep olabilir. Japonyaya zecri tedbirler tatbik €- dildiği takdirde Amerikanm büyük bir rol oyniyacağ! muhakkaktır. Harp vaziyeti a a Çinliler Japon tayyarelerini tahrip ettiler Şanghay 16 (A.A.) — Çin kıyrak- larından alınan malümala göre, dün Tamingi boşaltmış olan 29 uncu ordu nun mukavemet merkezi şimdi Tsing fengdir. Central Neves ajansı, Çin kıtaatınm İ sarı nehrin cenup sahilini müdafsoya hazırlandıklarını bildirmektedir. Simangoandan bildirildiğine göre bir Çin taburu 14/15 gecesi Hope'deki Hautan Japon tayyare meydanına hü. cum ederek alti tayyare, bin benzin fıçısı ve birçok bomba tahrip etmiş- tir. Çin seyyar kuvvetleri Pek'n - Markeu demiryolunun doğu tarafın- da büyük bir faaliyet gösteriyorlar. Bu kuvvetler demiryoluma yalnız 15 kilometre mesafede bulunan mütead- dit mahaileri geri almışlardır. Çinliler mukabil taarruza hazırlanmışlar Nankin 18 (A.A.) — Çin ajansı bil diriyor: Şanghay - Hangsov demiryolu bo- yunda iki mühim stratejik mevki olan I | üzerine de | aöf” Fengşin ile Kaşann istirdni sonra, Çin kıtaatı şiddetli bİF faa teşkili ve düşman kıtaatıni y mukabil taarruza amade takVİİ* taatı tahşit etmişlerdir. Japof e suna rağmen, Çin kıtantı SUS” daima ellerinde tutmaktadırl8” “af lilerin Şansi bölgesinin şimaliBi* doğu cenubünda arka arkaya “ leri muharebeler Japonların iler” $ ketlerini durdurmak hususunöf at müessir olmuştur. Çin kıta" harbi usulünü tatbik sayesin e man kuvvetlerini imha (etmek £ Bu kıtaatın Pekin - Hangkov* # yölu üzerindeki düşman mavi çi larmı bozmök için yaptıkları teşebbüsler son iki gün zarfınd8 muharebelere müncer olmuştu” seyyar kıtantı dün sabah Şunteh şehirlerini ve Şanghö yolu köprüsünü geçerek düşms”* him zayiat verdirmişlerdir. K Çinliler sarı nehrin gerisi" çekildiler * Peiping, 16 (A,A,) — Rört” habiri bildiriyor: y Şantugun şimalinde üç Ja” 8 lunun şiddetli tazyik! netliği Çinliler, sarı nehrin ötesine ©© “ ye mecbur kalmışlardır. Tap Tintsin demiryolunun her iki “# fında bir çok kilometre uzunl'* # ca şehrin şimal sahilini ele &99 lerdir. Nezaretleri naklediyorl#” Nankin, 16 (A,A,) — Röyte' ge habiri bildiriyor! Çin hükümet. # zaretlerini Nankinden başka Dr re nakletmeğe karar vermişti" riciye, sıhhiye nezaretleri, Ht sf naklolunacak, diğerleri de YA * 4 eyaletinde Şungkinke yahut d8“ gf saya gidecektir. Nankinde yat” keri daireler kalacaktır. Başk danlık Nankin! sonuna kadar # ta faaya karar vermiş bulunmak” Beynelmilel (o mıntakay” işgal elmiyeceklermiş Tokyo, 17 (A.A.) — Hariciye “ii reti namma söz söylemeğe salâhiY” « bir zat, Japonların Charghaidaki “& nenmilel imtiyazlı mıntakayı işgal ö mek tasayvurunda olmadıklarını b etmiştir, Japonya Çinden ne istiy Berlin, 17 (A-A.) — Albay Tak'4 güzetecilere beyanatta bulunarak İÜ, yanım Çin — Japon ihtilâtındaki ” hareketini tasrih etmiştir. 1. — Çinin bolşevizme karşi Jan müdafaa hareketine iştiraki, 2. — Çin ile Mançukuo o ars” muallak bulunan meselelrin hall: 3. — Japonya aleyhindeki h3' lerin kökünden sökülüp atılma, ği 4. — Çin ile Japonyanın #ktis3' hada mesai birliği yapmaları. yö Bu noktalar, sulh şartları deği Sulh şartları hakkında halihazırd bir şey söylenilemez. Japonya, v vizmle elele yürüyen ve Japonya yö” binde hissiyat besliyen bir Çin metiyle anlaşamaz. yi Üçüncü devletlerin Tehiang * Chek lehinde müdahalede bulun mücadelenin uzayıp gitmesine seb* g verir. Japonya, ecnebi devletleri eyi deki menafiine riayet -edetektir. g Japonya Çini iktisaden istilâ ed0“ i lursa, bundan iki milletin sandet Say fabından başka bir netice hasıl o Şang Kay Şek yalnı baş kumandan Şanghay, 17 (AA) — time yan bir menbadan habet “ göre, Şank - Kai - Chek, icra reisliğini terkederek bütün mi başkumandanlık vazifesini ifaya # decektir. Maliye nazırı M. Kung diki vazifesini muhafaza etmekl€, ber başvekilliği deruhte ©