9 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dış Siyasa Sovyetler birliğinde XX nci yıl Yazan : Şekip Gündüz OVYETLER Birliğinde Leninist inkılâbım yirminci yılt dolduruşu halk ve iktidar mevkil rarafından büyük br debdebe ile bayramlandı. Bir inkılâbın iktidar mevkiini yirmi yıl elde tutugu demek o inkilâbın ne. Billerin. yeliştirmiş olması demektir. 917 de Rus inkılâbının hayrağı altı.da top'anma'tan antuzjyazm duyan. ların çoğu gençlerdi. O tariite 20.30 yaşınde olan bu gençler elmdi 40.50 ı yaşlarında bulunuyorlar, Yire o tarınte beşikte emeklemekte olanlar, ilk | ye orta mekteplerde bulunenlar, yani X.15 y& ndrkiler, de simdi 25 ile 85 | yaşlar arasındaki muhtelif vatandaş kademe ve saflatımı teşkil ediyorlar. Bu . günün beşiktekileri ile ilk ve orta mekteplerin, lizelerin san'at ve ihtizas kura. Tarının ve Üniversitelerin talebeleriyse hiç | z sadece bu İnkılâbın şuuru ile yetişmekte olan ve yetiştirileceği meyanızda bulunan müstakbü actif vatan. Gaş kaynakları halindedir. Demek oluyor ki bugün doğduğu memlekette Lenin'e milli kahraman vas. fını açıkça vermek mümkündür ve verilmesi gayet tabildir. Çarlık Rusyasının eski topraklarındân yüzde doksan yedisi üzerinde hâkim olan Moskova iktidar mevkli, eski “demir inzibatlı” tarz İle 160 milyonluk Sov. yetler vatandaşları. yığınmı idare etmetin artık doğru olamıyacağı kanaatine ulaştığını, bu yıl içinde, İlân etti. Yani bir yeni ana yasa yaptı. Yirminci yıla takaddiülm eden günlerin bir süirü siyasi muhakemelere sahne | oluşları ve iktidar mevkiinde bulunanların dâyandıkları parti kadrolarında ya. pılan devamlş tasfiyeler karşısmda göze vuran bir nokta da Sovyetlerde bu ye- ni ana yasanm kabul edilmiş ve tatbik mevkiine konmuş bulunmasıdır. Proletarya diktatorasr adı verilen ihtilâl rejiminden tamamiyla ayrılmayı Hfade etmemekle beraber demokrasiye doğru bir adım suretinde telâkki edilen bu ana yasa, yirminci yıldönümünde Rusyada devletin vatandaştan korkutu kalmadığı zanrimı uyandırmaktadır. Sağlam devlet neye derler? | ü İktidar mevkiinin vatandaşlara ve vatandaşların iktidar mevkilne bir kor. Ku, bir çekingenlik göstermedikleri devlet. / Sövyetlerin yeni ana yasaları çok geniş ve müsamahalı bir demokratik zih- biyet ifade etmemekle beraber, mutlaka eâki hale nazaran bir ileri adım Su- retinde telâkki edilebilir. 917 inkılâbmın 20 nci yıldönümünde Sovyetler Bir- liği diyarmda göze vuran en mühim bareketlerden biri budur. Dış politikada sulhü benimsediğini muhtelif vesilelerle ispat eden Sovyet Rusya, bu yirmi yıl içinde yirminel asrın mühim medeniyet merkezlerinden bi. Celâl Bayar progra mında şehirler ... Yazan: Nizametllin Nazij Yeni kabiseye Kamulay İllifaklâ itlmat - Tümlü içinde orlaya atınakla deylet cebdimin etti. Bu ttimat Cedi Bayariesesen mevuddu. | — bizde ma “momleket saran,, bir manası Zira buna Büyük Mülli Şefin misilsiz bir ıı.! olduğunu ve olucağını bir daha tebarüz et. yasi nimet olan itimadı takaddüm etmiş bu. | tUcmiş bulunuyor, Tunuyordu. Artık Celil Bayar, Türkiye izti. Türk devleti, İstanbulun imarı kadar Van' dar mevktinde, bütün formalitelerin tekem. | n imarma da, Diyarbekirin, — Braurumun, Mülü He tam ve kâmil bir meşrulyet ifade | Sevasın, Naztiltnin, Mudanyanın ve Ödemişin ve temali ederek velat mezalsine başlamış | İmarma da, köyün imarma da — ehemmiyet Bulunntaktadır. Binaenaleyh Milli Şefin yük. | Yvermektedir. İmar işiac yatanım yalnız bir #cit irşatları ve mürakabeleri aitimdâ yeni | Toktasından Geğil her tarafından — biranda Başvekil tarafından miflettmize Hân — edtler | başlamak kararını ve azmini göze vuran yeni Büyük vaatların birer birer hakikat oluguna | Pükümet, bu plânile tam bir Türk hükümeti Şalit olmağa hazırlanmalıyız. dir. Bununla beraber lik kazmanın İstandul. Güzide Başvelillimizin Kamutay Buzurun. | ** Vurulması gayet tabil telâkki edilmelidir. Hayata daie | Bir anket münasebetilt u LUS gazetesi, tanımmll Ü. Avrupa muharrirlerint f kiye hakkımda ne düşündüklef #İ muş; Fransızlardan aldığt y 5 sonteşrin sayısında neşrettİ-' i de bizden, bizi bilerek, anlamağa çalışarak, hattâ » bahsedenler var. Fakat bir bizi hiç bilmediklerini, tanı ı’ pek belli ediyorlar. Bilmem - da, Falih Rıfkı Atay'ın sualint” Tj Jeketinizi yakından değil, ;i tanımıyorum, beni mazür ı% ye cevap verenler oldu mu7 M varsa Paul Valery, Andr& ’ Georges Duhamel gibi zevat dö ri olmuştur. Şekip GÜNDÜZ ““ “Hükümeti KURUN'da BIM US, Colâl Bayarm Mecliste ökudu. ku programım, Atatürkün geçenki mut, ku e verdikleri direktiflerin tafbik şekille. M—_mwmhı Mayar, bir hükümet relal mfatile millet müvacehesinde hem — muvaffakiyetli, hem de güzel Bi7 adım atmıştır. Bu ilk adı. mm müvifYakiyetli olmaaı programıtnın ter. UBi ile Atatürkün direktiflerini tatbik husu, & ida yüksek bir kabiliyet sahibi olduğunu » termesindendir. Güzel elmasına. gelince, — iş programının #enumda muhterem — eclefi İsmet İnönü hak kında ancak İnce hassas ve kudretli bir dev. let adammdan beklenebilecek duygulu sözler söylemiş bulunmasmdandır. Yeni Başvekilin sözlerinde, biülhassa dik. CUMHURIYET' de UNUS NADI, Ankarada açılma — törenl yapdan belediyeler bankasının modern Türkiyede şehiretliğin dayanacağı kuvvetli hir midcssese olduğunu yazdıktan monra şöyle diyar: « ı ! “— Belediyeler bankası, sermaye ve faali. yet itibazile çoktan vücut bulmuş bir müsa, sesedir. Büyük Şefin mutkunda işaret buy. rulan merkezi büro dahi gene kendi irşatla. rile yıllardır Üzerinde durulaa bir movzüdür, Şimdi olan ve olacak şey — Belediyeler Ban. kasına ayni zamanda Türkiye devletinin mer kezini süsliyon güzel bir bina vermekten ve Üzerinde yıllardır çalışmlarak iyiçe — pişirllen teknik büroya da vücut vermekten ibarettir. Eserlerile görülüyor ki çalışmma saten plâniı: dır. Fakat Atatürk sateminde plânlı çalış. mmanın bududü yoktur. Onun içindir k! Büyük Şef plânir çalışmada devam ve israr İizumu. üzerine İşaret buyurmuş oluyorlar, Belediyeler Bankası hakikaten 'Türk bele. diyeciliğine sÜs ve yeref verecek — güzel bir bina olarak örtaya Çıktı. Binayı nağri bul. duklarmı birçok bildiklere sorarak Tikirle. rini ulmak istedik, Araştırıla tâaraştırıla bi. nada bulunabilen biricik kusur onun fazla sünlü, fazla güzel olmasından ibaret olmuş. n programiı olmryacağına ehemmiyetle işaret etmiş ol. masıdır. İamet İnönü bir Cumhurityet Halk Partisi hükümetinin retsi, tatbik ettiği prog. ram da bu partinin programı iİdi. Cetât Ba. yar kabinesinin de mevkil ve programı bu. Gur ve böyle olasaktır. Yeni kabinenin iş programı üzerisde bir. gok tetkikler ve tahliller yapılabilir. — Fakat Ga dzah eçtiği yeni program, efkârı umumi. Yedeki in'ikâalağı tetkik edilince, her şeyden evvel Türk evinin büyük sevinci' suretinde Wade edilebilir. Bilhassa Türk — evlerinin en büyük yığınlarını içinde sakiryan İslanbul, muhterem Bayariın' programından — aradığı, umduğu ve İnandığı en kudretli teselliyi al. mış telâkki edilmelidir. Belediyelerin yeni memleket hamlesine iş- dikkat, izahına bile Tâyik bir medeniyet ve refah çehresi göste. Tebilmeleri için bulunan çalışma çareleri her, kesin en büyük sevinci olmuştur. Tatanbul, Celâl Bâyar kabinesinin — bu işi başarmasile ne büyük bir kazanca ulaşacağı. Bi bilenlerte doludur; tanbulun imarina hasretmiş olmamak. 2 — Bu işi yeni bir çalışma tarzı ile lemeği işin seyri ve neticeleri için daha fay. dalr bulmak. XWi İstanbulun imarmı “Türk şehirlerinin 1 ıın»ı_dı_ıwınmww—ıbo. Bir den'z kazası bu tetkikleri ve tahlilleri hükümet tarafın. | Rusumat motörü ile Bozkır dan yaprlacak kanun teklifleri yahut hâdise. ler arrasına brrakmak daha doğru olur, Şim. diki haldâ, bir gazeteci sıfatile Böz, milletin varlığını yükseltme yolunda et. raflı, ameli bir iş programı ile Meclise gelen ve millet vekillerinin müttefikan itimadı Üe teyit olunan Celâl Bayar kabinesine Mmuvaffakiyetler temenni etmektir. Belediyeler bankası dır, Bilhassa şehircilikte zarfın mazruf Kt dar ehemmiyeti olduğunu bilmetiyiz. Şehirel. Hike ayal zamanda gözlere hoğ görünmiyen iyiliğin İaymeti kân derecede yüksek değil- dir. Türkiyemizde gebirciliği yaratmak ve yü. rütmek için böyle bir bankaya mutlak bir 'ihtiyaç vardı, ve onun uğrunda nekâdar foda. kârlık edilse yörinde İdi. Bu fikri tir hakikât Baline sokmak şereli Di Vekilimiz Şük TÜ Kayaya sittir. Belediyeler Bankasile memleket yeni ve Kküvvetli malt bir mücesese, Türk gehir ve Kasabaları iyi ve güzel işlerinin başarısında sağlam bir istinat noktası ve Türk Ürbaniz. | mi de Hitip tükenmez hamleler kaynağı bul. muş oluyor. Bu kadar büyük mevki ve men. zilet aahibi olan bu mücssesenin — zamanla şimdikine misbeten beş on kat daha büyüye- geğini ve bu pek hakliı inkişafın hiç şaşmı. yan bir azim ve trarta ileri götürülmesi lA. mmgeldiğini kat'iyetle ifadeda en ufak te. reddüde yer vermemek gerektir.. motörü çarpıştılar söytenecek | — Dün öğleden sonra Haydarpaşa a- gıklarında bir deniz kazası olmuş, Rü- sumat İdaresinin 24 numaralt motörü ile Boözktr adındaki yük motörü biri - birlerinin üzerine düşmüşlerdir. Çarpışma çok şidetli olmuş, — Boz- kır ©motörünün teknesinde bir delik a- çılmış, batmamak için karaya — doğrü Ziderek kumâ oturmuştur. Rüsümat motörü de ehemmiyetsiz surette zarar görmüştür. Liman reisliği tahkikata başlamıştır. Kazanın bir dikkatsizlik yüzünden vü- kua geldiği söyleniyor. Kabahatin han- Kİ tarafta olduğu henüz tesbit edileme miştir. ——— Fransız hariciye nazırının seyabali Paris, © (A. A.) — Harciye nazırı Delbos flkkânunun ilk on beş günü i. çinde Vargova, Prağ, Bükreş ve Bel. S — — Cetâl Bayar programında “şehirlerin imis. rıns ve vatandaşın terfihine alt olan satırlar, | yeni Başvekilin bu işe ne geniş bir mana ve | mikyas ile başlamak niyetini gültüğünü ve Milli Şeften bu sahada me sarih bir direktif #lmış bulunduğunu bakınız ne güzel — izah ediyor: arasma karışsalar daha iyi *Bilmiyoruz” demek ya neıl"“.; yahut kibirlerine dokunmuğ: man& bir tavur takınıp bir takifi mi, beylik mülühazalar - serdediii” mişler. & Hele M. Paul Valery hayli WĞJ mus, İşe Türkiye'de inkilâbın ve coğrafi “zarüretlerden di j kaydetmekle başlamış. —Burâ$ © bir diyeceğimiz yok. Fakat opti fikir adamı cevabımım kısa kâ' Tazı olmamış bir de şiirimiz hlu:. memleketimizde şiirin öteden befİ düğü itibar hakkında mütalealif vesine lüzum görmüş. Diyor ki! * , kiye benim için meçhul olr:uık“ı ö raber bilmez değilim ki o, $i Belediyeler meskon, bna, yiyecek ve içe, cok gibi hayat ucuzluğunda ülçüler kanunu tatbikatı gibi alışveriş doğruluğunda mücs. &ir vazifeler alacaklardır. Yeni Tefrikamız Odalıklar Belediyo gelirlerini arttırmak içim tedbir. [ çok sevildiği ve en çok itibar | :M ve'gekle —deh"" de. | memleketlerden biridir.., Gerbd? makliyelerinin ve diğer mahiyette | »— oe 0 hir “ükdiuma" ,ı"ıj' umumi hizmet işlerinin poyderpey belediye. | DİT “lükatür”, bir “ihtiyaç” GEĞÜLE Jere devri temin olunacaktır. , He - ona yabancı kalır, yahut G iy Demek ki terfih işi yalnız vatandaşın ka. | Da gekillerde tanır.., Tiırkıyt'“ zanç sathını yükaeltmek manasına alınmı. yor, Programda vatandaşı şöyle veya böyle bir “ihtikâr,dan “Kötü zihniyetli perukende. ellik,,den dalma melodla âiyanet etmeğe ça. lişmak da bariz bir ehemmiyetle vaadedil. >miş bulunuyor. Kara tcaretin iç piyasalar. dâ gayri İnsanı ve gayri milli — çalışmasına imkân vermemek vatandaşı terfihin Ük esas. BRB ... Muhterem Celâl Bayarın programı mem. Teketin her tarafında olduğu gibi Tstanbulda da bütün esasları ile tam bir sevinç — uyan. dırmıştır. Tatanbulda, imar işine biran evvel başlanması keyfiyeti ise bu sevincin burada Gaha artık bir hususiyet gösterişini — tabil kılmaktadır. Nizamettin NAZİF Kraliçe Mari Sıbhhi vaziyeti fenalaşıyor Bükreş, 9(A.A.)— Romanya valide kra liçesi Marinin sıhhi vaziyeti vahamet “kesbetmiştir. Yugoslavya valide krali- gesi,Marinin başı ucunda bulunmakta- dır. Bugün neşredilen trbbi bültende "hepâtik arizalar,, dan bahsedilmekte- gir. Kraliçe elyevm 62 yaşındadır. Bir Yugoslav askeri beyeti Venedikte Roma, 9 (A, A.) — Genera| Beliz'in riyasetinde bulunan ve bir ceneral ile üç miralaydan mürekkep olan Yugos. lav askeri heyeti Venedik'e gelmiştir. Heyet, Milâno ve Torinoya hareket etmiştir. grad şehirlerine yapacağı resmi ziya. retlere başlıyacaktır. tur. Kuruluşu makaadı bütün Türkiye şehir ve kasabalarında iyilikler ve güzellikler ya, ratrimasına yardımdan ibaret ölan bir müca, sesenin binmefis kedisinin güzel ve hattâ çok güzel olmasm bir kusur değil, belki bollibaş. 1t bir meziyet sayılmalıdır. Belediyeler Ban. kası binast kendi vakur modernlik — gekille hergün hepimize şu hakikati tebliğ ve lân etmekte devam eyliyecektir Ki artık Türki. yede herşeyin ve bilhassa şekirelliğin müte. madiyen iyiden güzele doğru gitmeal lâzım. İKİNCİTEŞRİN — 1887 Hlert: 1388 — Ramazan: & Günesla batuşı 1657 * Vakit Sabah Öğle Tkindi “kşam Yarel Pmaat 54416 11,58 1439 1657 18,32 4,58 e î 1 Yazan : Nizamettin Nazif Bu yeni tefrikamız, manasız uzatmalar yüzünden, aylarca devam eden müz iç tefrikalardan değildir. “ODALIKLAR” ayrı ayrı büyük hikâyelerden mü rekkeptir Her büyük hikâye başlı başına bir güzel kadını, aşkını ve devrini tesbit ediyor, Muhtelif asırlarda, muhtelif milletlere ait muhtelif devirler, bu edebi ve çok heyecanlı eserde, karjin gözleri önünden aşk, şehvet, ihtiras, kin, gayz, kan ve şiiri ile müdebdeb bir geçit vesmi yapacaktır. Pek Yakında Başlıyor — böyle değilmiş; bunun icin “-P:;“ Valery bize “mevcut şiirimizi muh sa etmeği” tavsiye ediyor. y İnsan bunu okuyunca ŞH"WTŞ Bari biri çıksa da M.Valery'ye yiverse: “Türkiye'nin dünden *? #iirle hi vandistdir. mdturlikk zamarlarda keşfettiklerini xann Ç leri podsle pure, bizde asırlardâf » ri mevcuddur ve bütün glirimiz 4€ de asıl tanman, kendisine bir v | payesi verilen giir odur.,, M. Pal ye löry herkese değil, şiiri ancak y sayanlara hitab eden manzumeler zar; bizim divan edtbiyıtımlll“. bayılırdı; fakat o zaman da bü lediklerini - söylemezdi. M.GEĞİL Duhamel kısa kesmiş: Türkiyt ' sulha hizmet edeceğini ümid eü"# olduğunu söyledikten sonra diıy:y *“Bununla beraber — inkilâbe garb medeniyetinin bazı hı“ı!ı karşı uyanık bulunmılıdırh'-"' Duhamel'i yazıları, kitabları ile j yanlar, "garb medeniyetinin bazi ÜD | Jarı” nn neler olduğunu bilirleri Ö4 kine, teşkilât, maddi terakki, radio.. Evet, M. Duhamel N" birer kabahat sayar ve bahçet” kendi eli ile yetiştirdiği ağacın da oturup kitab okuyan adami! " ne medeni adam sayar. O adam * culuğa çıkmca da, eşeğe değilst | otomobilin eskisine ve yavaş ne binmel! imiş... Bunlar Avrupa'nın medeniyett rakkiye kanıksamış adamlarıdif 'Türkiye'nin inkilâbı olmağa, hef "f Jü terakkiyi istemeğe mecbur n rı onlart dinlememeliyiz. Bizim " g) Yâbımız, terakki ihtiyacrmız hakt' ne düşündüklerini XVI met ğ XUVTE inci asrin adamlarma, * e| taigne'e, Diderot'ya sormalıyıs — 5| lardan bizi gerçekten teşvik edıl::) vablar âlırız. Eserlerini açtn, o ları bulursunuz. d J| | Nurullah A'l'm — 'ai A B K VEPN: