9 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

#TÂNE V1 S A LI # MERünbul Ankara Caddesi 9 ü : 2481$, 24319, 24310 * : TAN, ISTANBUL İKİNCİTEŞRİ $U YIL — No. 910 1987 * s KURUŞ Millet Mecl BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Binbaşı Hüsamettin Bilgesü ASKERLİĞE HAZIRLIK NOTLARI Erkek ve kız talebenin askerliğe hazırlık ders programına dayanarak verilen notlardır. Ciltli olarak satılmaktadır. Tevzi yeri: Kanaat Kitabevi. isi, kabine programını alkışlarla ve ittifakla tasvip etti Başvekilimiz, Ana Hatları Şöyle Bildirdi: Plânlı ve Rasyonel Çalışma, Kültür, Emniyet, En İleri Teknik ve Sürat B. Celâl Bayar, Milli Kalkınmamız İçin Her Sahada Büt Başarılacak İşleri Bayarın Program Nutku nkara, 8 (Başmuharriri-' mizden telefonla) — Bu-; gün Başvekil Celâl Bayarı Ka- mutay kürsüsünde gördük. Ne- ler düşündüğünü, neler yapaca- ğını bu kürsüde millete anlattı. Atatürkün - açılış-nutkundaki pren- sipler ve direktiflerdir. Fakat bu prensipler muhtelif çalışma sahala- rına tatbik edilince ne gibi bir man- zara karşısımda bulunacağız; Celâl Bayar, işte bunu en açık ve berrak bir dille ortaya koymuştur. Nutukta, çok ahenkli bir bütün- lük vardır. Gözümüz önünde ancak ve ancak umumi menfaat esası Üze- rine kurulan ve işliyen en ideal ve İleri bir çalışma sistemini canlandır- mıştır. Plân, programlaşma, ileri teknik, sürat, takip, emniyet, istik- rar, salâhiyet ve mesuliyet gibi mef- humlar ayrı ayrı kelimeler halin- den kurtulmuş, verimli ve rasyonel bir gidişin ifadesi şeklinde ve bir tek bütün halinde birleşmiştir, P rogram nutkunun hiçbir ye- rinde bir benlik iddiası yok- tur. Gösterilen manzara şudur: Tür- kiyede bir parti hükümeti var. Bu- nun da ileri, realist ve dinamik bir programı var, Bu programın tatbiki için dünya buhranmı göğüslemekle kalmadık. Bu buhran içinde bir mil- l? kalkınma programmı tahakkuk et- tirdik, Fakat yapılacak iş çoktu. Sarfedilebilecek emek ona göre az- dı. Bunun için ortada yapılmaya Mmuhtaç işler kalmıştır. Bu işleri yap- Mmağa da fasılasız bir surette devam ediyoruz. Bu iddiasız, samimi sözlerin için- de dürüst, feragatli, yaratıcı ruhta bir şahsiyetin aksini görmemek elde değildir. Celâl Bayar, memleketin bünyesindeki bütün yaraları ve zaaf hoktalarını çok güzel görmüştür. Çaresi aranacak dertlere isabetli teşhisler kondurmuştur. Her şeyi a- Sik söylemiştir. Hiç bir kısımda ke- Me oyununa benzer bir şey yoktur. Çareler hep pratik bir şekildedir. Tiç bir şeki) esirliği, bizi, ameli ih- tı_vaçla.rdan doğan bir görüş ve gi- Sten ayırmıyor. Nutukta; üzerinde — durulacak 1 sayısız mevzular vardır. Bun- Ara söz sırası geldikçe avdet ede- ğegım. Bugün yalnız,n bende Traktığı umumi : %- Mek istiyorum: . TU h HNutuk. dikatle okgillkag. görülür » Uzak maziden miras: aldığımız: bütün bir çalışma mmm&âğ_?-v (Arkası 9 uncuda (Ankara, Başvekilim B. Celâi Bayar, bugün öğleden sonra pi 1 okudu. Prı olarak hazırlanmıştı. Bütün memleket işlerine geniş ehemmiyette yer verilmişti. Bugün başarılmakta 0: lan milli kalkınma işlerinin bundan sonraki yürüyüş yolları, yeni başarılacak işlerin plânları bu uzun pro- gramda Millet Vekillerinin önlerine seriliyordu. Şefin direktifleri, emirleri: Başvekilimiz, programın her maddesinde, Büyük Şef Atatürkün yüksek ve ileriyi gören işaretlerinden, emirlerinden ve direktiflerinden alımmış olan ilham- larla söze başlıyor ve bu ilhamlara göre, yapılacak yeni işleri çok açık, kati ifadelerle anlatıyordu. B. Celâl Bayar, daha ilk cümlelerde programmı, Ata- türkün şu vecizasile toklaştırdı: “Daima daha kuv- vetli, dalima daha refahlı, hür ve müstakil Türkiye,,, İşlerin başarılmasında esaslar: B. Celâl Bayar, kabine calışmasında ve milli kal- kmma davalarımızın tahakkukunda rol oynıyacak ana esasları şöyle saydı: Plânlı iş, programlı çalış- ma, rasyonel hareket, kültür ve emniyet, Bunlardan başka; ileri teknik, sürat, dikkat, takip fikri, önü görüş, Ve Başvekil şunu ilâve etti: — Pmniyetsiz hiç- bir şey yapılamaz, kültürsüz hiçbir şey yaşamaz.., Vilâyet, belediye, sağlık, nüfus: Programa göre, vilâyet ve belediye işleri de hep plân dahilinde yürüyecektir. Bütün belediyeler beş sene çalışma plânları yapacaklar, bu plânlar mer- kezde kurulacak bir tetkik bürosundan geçecektir. Belediyeler hayat ucuzluğu ile uğraşacak, ticari ma- hiyette umumi hizmet işlerini üzerlerine alacaklar, Turizm çalışmasına ehemmiyet verilecektir. Sağlık meselesinde, çocuk doğum ve bâkımina modern bir hız verilecek, bu iş köylere kadar teşmil edilecektir. Adliyede çabukluk şarttır : B. Celâl Bayar, adalet mevzuunu ehemmiyetle ele almıştı. Şefin, çabuk ve kesin adalet direktifini ta- hakkuk ettirmek yolunda önemle çalışılacağmı, icra işlerinde süratin mutlaka temin edileceğini söyledi ve ilâve etti: “— Rejimimizin aleyhtarlığıma karşı in- kılâbımızm istikrarını teyit için daha müessir kanuni tedbirler almak kararındayıZ.,, Ekonomi, ziraat, nafıa: Başvekilimiz bu mevzuları da geniş mikyasta söz gelişi etti, bilhassa ziraat kalkınması davasında uzun izahat verdi: Türk köylüsü bilgili ve çok mahsul alan bir müstahsil vaziyetine yükselecek, Teknik ziraat- çilerden mürekkep bir ordu, köylüyü yakm vakitte modern bir toprak müstahsili yapmıya çalışacak. asyonel sistemlerle zirat mahsullerin maliyet fiyat- ğxı indirilecek, topraksız çiftçi bırakılmıyacak, iş vasıtaları iyileştirilecek. Hulâsa: Çok iyi ve ucuz is- tihsal mutlaka temin edilecek. ün Tefe[ruqiilg İzah EHi 8 -- TAN Muhabiri Telefonla Bildirdi) $ Ticaret ve endüstri davalarımız: — EETEM ga Üa aa KÜL G, Mağ F Ş ÜVADEt TucVZiları, -hükümetin çok-esaslr sürette üzerinde duracağı milli kalkınma vasıtalarımızdır. Ticarette emniyet, iyi ve temiz mal şarttır. Türk denizciliği, yeni ticaret filo- larile zenginliyecek, plânlı ve rasyonel çalışma esas prensiptir. Endüstrileşme davamızda da plân başta- dır. “Türkiyede ekoönomik şartları mevcut ve milli ekonomi bakımımdan yapılması mümktün veya zaruri her şeyi yapmak ve yaptırmak. azmindeyiz.,, Ve sa- nayi teşvik edilecek. Madencilik davamızda da esas- lar şunlardır: Arama ve işletmiye devam. Bakır ve demir ve petrol istihsaline önem vermek, kömür İs- tihsalini derhal iki misline çıkarmak. Bu suretle ha- rice maden satışımız memlekete milyonlar kazan- dıraçak. Vergiler, Türk parası ; Programda maliye işine gelince; maliyede en ileri usuller, modern çalışma tarzları tatbik edilecektir. Hayvan vergisi, buhran ve müyazene vergileri üze- rinde tekrar durulacak, bunlar yeni tetkiklerden ge- çecek, Bilhassa, devlet sermayesile işliyen müessese- lerin milli kontrolü, veriin kabiliyetini artıracak bir yahatine K Atatürlz,boğu Se- Ankara, 8 (TAN muhabirinden) — Cümhurreisimiz Ata- türkün, bugünlerde Şarki ve Cenubi Anadoluda geniş bir tet- Çıkıyor ldir. Büyük Şefimizin bu kik seyahatine çıkmalı renilmektedir. - Nafıa Vekilimiz bu seyahat şekle konulacak. Paramıza gelince; Başvekil, bir da- ; ha teyit etti ki: “— Paramızm istikrarmı muhafaza edeceğiz. Bunu, kalkmma hamlemizin bir zarureti ve milli ekonomimizin icabı olarak görüyoruz.,, Kültür işlerimizde çalışma : B. Celâl Bayar, kültür bahsini de ehemmiyetle ele aldı: İlk tahsile daha fazla ehemmiyet - verilecek, gençlik, iyi yetişmiş unsurlar eline teslim olunacak, üniversite (Mahreci aklâm) değildir. Yüksek tahsil- de daha ziyade istidadın aranması zaruridir. Yorgun bir diplomalı kütlesinden Mmemlekete ancak zarar gelir. Bol bol meslek mektebi açılacak, fakat yüksek tahsilin inkişafına, ilerlemesine de önem verilecek. Spor, sağlam kafanın, sağ bünyede olmasmi temin etmelidir. Biz profesyonel idmancı istemiyoruz! Bu sebeple spor teşkilâtı merkezden idare edilecektir ve umumiyetle spor, milli kültür sahasmdadır. Programın son kısımları : Yeni kabinenin programımda dış politikaya ve kah- raman Türk ordusuna da geniş yerler ayrılmıştı. Dış politikada dostçü ve sulhçü şiarımız bakidir. Ordu- muza gelince; Kahraman Türk ordusunun, en ileri teknik vasıtalarla mücehhez olmasına azami ehem- miyet veriliyor ve verilecek, B. Celâl Bayar, idare bahsinde bilhassa dedi ki: İleri idare tekniği, salâhiyet ve mesuliyeti elele ver- mektir. Kırtasiyecilik tarihe karışmalıdır. Memur- larm terfihlerine, istikballerinin emniyetine çalışaca- ğız. Nihayet Celâl Bayar, muhterem selefi İsmet İnö- nünü de hürmet ve muhabbetle anarak kürsüden al- kışlar arasında ve tam bir ittifakla tasvip edilerek indi, (Programın tam metni 6, 7, 8 ve 9 uncu sayfalardadır ) hattının temel atma tör seyahat esnasında Mersin veya Antalyadan vapurla İstanbula geçmeleri de ihtimal dahilinde görülüyor. Başvekilimiz B. Celâl Bayar ile Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekreteri B. Şükrü Kaya ve Nafıa Vekili B. Ali Çetinkayanın da bu se- yahat esnasında Atatürkün beraberlerinde bulunacakları öğ- ÇıPin Şeğir e | esnasında Diyarbekir - Cizre bör Kab ne Programı Okunurken.. Dün Mecliste Bazı Hatipler Söz Aldılar Hepsi de B. Celâl Bayar İçin Muvaffakıyet Dileğinde Bulundular Düı; ur'ı'zgalanlgrdan: B. Berç Türker Ankara, 8 (Tan muhabirinden) — Bağşvekilimiz B. Celâl Bayarın çok uzun, esaslı ve açık olarak okuduğu kabine programmda en ziyade alkış lanan noktalar, milli paranın istik- rarma, meslek tahsiline, diploması- na dayanan bir yorgunlar kafilesi yaratılmamasına,müstahsillere temin edilecek hak ve imkânlara, memur- lara salâhiyet ve mesuliyet verilme- sine, buna karşı emin geçim, emin is- tikbal temin edilmesine ait yerlerdi. B. Celâl Bayardan sonra bazı hâ- tipler söz aldılar. Evvelâ Halil Menteş (İzmir) kür- süye çıktı ve dedi ki: « —. Jgmet İnönünden sonra hükü metin başma geçmek hem kolaydır hem tehlikelidir. Kolaydır , çünkü müşküller ortadan kalkmıştır. Tehli- kelidir, çünkü İnönünün yerini dol- durmak kolay değildir. Bununla he- raber Celâl Bayar muyaffak olacak (Arkası 10 uncuda) Rusya, İtalyanın Pakta Girmesini Dostane Saymıyor Roma, 8 (TAN) — Sovyet Rusya nım Roma sefiri, bugün İtalya Harici ye Nazırı Kont Ciyano ile görüşmüş ve anlaşılan, İtalyanın anti komünist paktma iltihakmı mevzuubahsetmiş- tir. Verilen malümata göre, Kont Ci- yano, Paktın Rusya hükümeti aley hinde değil, fakat Kommintern aley- hinde olduğunu söylemiş, buna mu- kabil Sovyet sefiri Sovyet Birliğinin Italyan hareketini dostane sayma - dığını anlatmıştır. Alman gaztelerine göre Berlin, 8 (TAN) — Alman gazete leri, son anti komünizm pakti hak- kında yazılarına devam ediyorlar.Ber ilmer Tağblat, bu münasebetle yazdı ğı bir makalede, Ingiltere matbuatı- nın neşriyatını gülünç bulmaktan baş ka çare olmadığını kaydediyor. An- grif gazetesi, Fransız matbuatmın telâkkilerini tahlil ederek,bunların a8 keri mahiyette ittifaklardan başka bir şey düşünmediklerini söylüyor, Sinyor Gayda'nın makalesi Roma, 8 (TAN) — İtalyanın en sa lâhiyettar: muharriri sayılan Sinyor Gayda, pakti methederek, bu paktm kimseye karşı olmadığını ve askeri mahiyeti haiz bulunmadığını anlatı- yor, daha sonra bu paktn üç memle ket arasnda komünistlikle mücadele den başka mütekabil çalışma sahala rı da hazırlıyacağını ilâve ediyor. Roma paktı Bilmeceli Hikâye Yazı çokluğundan Bilmeceli Zabıta hikâyesile, resimli romanı maalesef bugün koyamadık. Özür dileriz.