9 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11

SAT RRARARAK , CILVETULARAU, UWUVES SUU —- —— — .“. İNEES Baştarafı 8 incide Madencilik d&h ENrettiği ü senelik plân 'üdş:"ey'p'l'.lclk vî yine bu 'l)ıür- litlxnu,:ı Tettikleri kömür istihsa- $ E* senelik plân devresin- Vtikide l;r Misli arttırılması ve tenör li '_'[“nmuş olan yüksek n hari Mir madeninin Karabük ı!"'lı:ı Ş Cinde kalacak miktarının j Gü S ı:'“!llll:ıaı.:ı..lctır. u—?onaııînaf_'di bulduğumuz Tadeni ; ölçüde kıymeti haiz — krom ?ı ve E!lpe Kl“"'”"'“'Hlne bakır madeni G p y nj Ereğli :'_!)'üîî lıe_rk_esçe ma.lü_m o ki e"dcnbe,.i Omürleri işletmesini, se 2enpin b Müuattal duran Erganide Stmr ğ bakır Madenlerimizin tesi 'llt. Sal icin ciddi faaliyete geç enter X Tü am)ı, SPa » e Be H ' TMiller; _":”llı_ız;ı göre büyük kömür nı l939 'eı!el_înde yüzde 55 | |940 G '-'-'ll_nde yüzde 75 “alca_ktn hesinde yüzde 110 artmış ai ÇĞ Yüzde y..gene_!mde bu artış nisbeti > Bunun miyi bulacaktır . '700_0001'&!“111 halinde — ifadesi, h H_,“_z ton yıkanmış kömürdür . mğ"laştmn:;:m kömür tahmilâtını ko q.ındek; aa ve bilhassa kış mevsi ]j:;' Znn Üş _ülâtm önüne geçmek i Htmize 4 490 varmış olan kömür h“'him bi _k*_ıümetrelik bir kısımla ti küd&aî istihsal merkezi olan Koz Sörm ek::ymğt elmeyiçok muüuva ak E“I eam:l:"ld_el_llerimîzin tesisatı ik nd“âu t&rm işletmeye geçmiş bu > €© Yani üç sene sonra hap îatîh,.ıâ i ıg:l’“ıac ak timız 20,000 ton safi tır. Dün ; : | îhı rd: ihraç kıymeti bugünkü pi ıl,,'*'le G.Olız)aâî Vasati fiyata nazaran ğ "000 milyon Türk lirası ne r;mızın « A b # ını;;ğ"â ; Istihsalâtı 1936 senesi * B B | ç ""g'!unı Sar dağındaki altın ve simli —n:;ri lklebın——ğâhlîmli kurşun ma . bi 4 " milyon liralık altın, gümüş Stihsal edilebilecektir. terimiz tam randrman bi Öümüza 4 başladıkları vakit döviz S0 4lniiytmlimilâv"ıı':ı:—dil- Tp dak v n l € Memlekette iş hacmi bu Üüğe nlekci bulunacaktır. | ı'm,:.-.- Yer a henüz meçhul bulunan &n îan bire h !.ervetlerini Jeolojik ba . Ü tük - ;' birer tetkik vazifesini üç Ça; Fetkik ç N Proğramı meyanında ma- hi 'Şazakh * ârama enstitüsüne verdik. Geriz, “dr, Mesut sürprizler temen $ Pe[ " M%Ieııo.ı araşlırmaları “ Ütam,ı T'zde şimdiye kadar ya. K ©y . her ne kadar hemen iş- KU ŞA SEma; n »_,_1 eh“'—'nı' Yi muhik kılacak bir ne. İ n uv.:“e. de petrolculük bakr - tü * =tlı_ addedilebilecek emare gah Fapıla N Yi n sahalardan Mmaada !fttınde Adanada, Trakya, tî'î’lrmdı on kadar diğer ba- K * tviq $ r türlerin mevcudiyet' tes, b Biş “öiş hı?e" Üürş .bUIUnmıktıd:r. Üi dlhtifnallerini arttırmak — ve ş'îğllt detini kısaltmak için sonldaj %ltuıünğmî Ve maden tetkik arama *egi:aîe D techiztinr ve elemanlarını | 4 Viye etmek lâzım gelmek - FF E bş, Hük Deniz ticareti Bt muk în_bu işlerde takip edeceği bi *h T telif usul ve şekillerle idare LN tş t deniz müesseselrimizi Muya Pamak ve bir plân dahilinide r_ Sevketmek suretiyle başlaya. ç, z ha *i tl;;k» kanunu — projesi bu .. bülu T etmek makselliyle kazır hüyor, / * / k“mpınyılarxn, aralarında h Pöze “n:::ît Vakit yüksek navlun Ç Sanez el istemelerinden ihracat 'i“lnîı ftessirdir. Millt iktrsat tap ç de bu yönden tedbir alma. ı;î?:ehedir. Bu itibarla mil- i ?lîl;ıek teknikle teş . 5 Salrşacağız, fakat bir Ç Mx_ıâüıünmediğimizi derhal kümetin yen * Alman tersanelerine sipariş ettiği. miz 14 yeni yolcu vapuru kabotaj ihti- yacımızı tatmine kâfi gelmiyecektir. Bu noktadan da mevcut tonajımızı ye- niden artırmak lüzumu bir zaruret ha« linde düuyuüyoruz. Kasımpaşa tersanesi * İstanbula eski tersane meykiinde yeni bir tersane kuracağız bu tersa - ne bidayette ikisi 5.000 tonilâtoya ka « dara diğer ikisi 1,000 tonilâtoya kadar olmak üzere dört gemiyi ayni zamanda inşa edebilecek kudrette olacak ve yük gemisi yapıldığı takdirde istihsal edile. cek netice tonaj bakımından daha tüs - tün olacaktır. ' Tam randımanla çalışmafa başladığı vakit günde 1.500 amele çalıştıracak ve milli emek karşılığı olarak senede lâakal 1,000,000 lira kazanç bırakacak olan yeni tersanemiz ikinci plân devre- sinde makine aksamını da imal ececek hale getirilecektir. L'manlarımız * İstanbulda modern tesisata malik transit satışlar da yapacak bir kömür deposu tesis olunacaktır.. Diğer liman. larımızda ihtiyaç derecesinde iskeleler yapılacak, mevcutları ıslâh edilecektir. Deniz sporları * Memlekette deniz sevgisini Yyeşata cak olan deniz sporlarını teşkilâtlandır- mak ve himaye etmek kararındayız, Hayat pahalılığile mücadele * Türkiyede hayat ucuzluğur, memle. ketin sarılmış bulunduğu kalkınma ve endüstrileşme savaşı bakımından da te, sis ve muhafazasına birinci —derecede ehemmiyet vermemiz lâzım gelen bir mevzudur. Bunun için üç sene evvel Türkiyenin iktısadi bakımdan tetkik ettirilmesi maksadile Amerikadan ge- tirttiğimiz heyet gibi ilmi bir heyetı tav Zif ve hayat pahalılığına ve elemanlarını birer birer tesbit ettirerek radikal bir mücadele plânı yapacağız. Küçük esnafa yardım * Memlekette küçük kredi müestese, leri yok gibidir. Bu sebeple Halk ban. kast ve Halk sandıkları kurulacaktır. Nahıa işleri * Sivas, Erzrüm ce Diyarbekir — L rak hatlarının inşaatıma mevcut kanun ların ahkâmı dairesinde devam edece - ğiz, Bunlar haricinde meselâ Burdur — Antalya gibi inşalarını tasarladığımız hatları ve büyük limanların — inşalarını mali ve teknik imkânlar dairesinde ve ekonomikı askeri ehemmiyetlerine gö - re sırasiyle ele alacağız. * İstanbulda Sirkeci ve Haydarpaşa istasyonları arasında, feribot yolu ile, doğru tren rabıtası tesisini tahakkuk ettirmek kararındayız. * î&emlekette şimendifer hattı bu- gîln 7000 kilometredir, yakında 10000 kilometreyi bulacaktır. Su _Işuvvetinden istifade , * N_af_ıanm uğraştığı büyük su işle- ri haricinde kücük su işlerile de uğ- fğ-şmağf ve bilhassa sulama hâk ve va- zifelerini tanzim ederek bütün çiftçi- lJerin mevcut sulardan muntazam isti- fadelerini temin eylemek kararında - yız. Bunun için bir lâyiha hazırlamak. tayız, Diğer taraftan elektriklendirme dairesini su kuvvetlerinden beyaz kö. müPr olarak istifâde için tetkiklere de vam ettireceğiz. Bi Sivil havacılık * Devletin hava yollarının iç, şehir. leriniz ve dış hava istasyonlarile bir an evvel, devamlı irtibat tesis edecek hale getirilmesi ve havacılığın inkişa- fr üzerine pek cok dikkat ve ihtimamı. Mıizı celbedecek başlıca mevzulardan bi ri olacaktır. Şehirler arasında telefon * Şehirlerimiz arasında telefon te. sisatının ikmali askeri ve idari nokta.- lardan ehemmiyeti haiz mmtakalarda ftelsiz istasyonları tesisi ve sureti u- Mmumiyede bu idarenin devlet için aza. mi derecede rantabl ve fertler için aza mi derecede faydalı ve seri bir hale gelmesi için bütün tedbirler almacak. tir. Maliye siyasetimiz * Samimi denk bütce politikasına de vam edeceğiz. Varidat fazlalarınmı ev- ran ve arttıracak olan verimli işlere ve memleket müdafaasına hasredece. ğiz. Vergiler * Mevcut vergilerimiz ve bunların tarh ve cibayet usulleri ileri bir zihni. yetle ciddi bir tetkikten geçirilmekte. dir, Netice yüksek meclise sunulacak. tır. Vergi hadlerimiz milli istihsal ve milli hayatla ayarlanacaktır. Hayatı ucuzlatmak için bütçede göreceğimiz imkânlar nisbetinde tahfiflerin yapıl. masıma devam edilecektir. Milli istihsal maliyeti üzerine mües. sir vergi ve resimleri ve hariçten al. mağa mecbur olduğumuz iptidat mad: deler üzerine mevzu rüsumu kaldıraca ĞIZ. F * Buhran ve muvazene vergileri zamanla mükayyet olarak konmuştur. Bu bakımlardan üzerlerinde durulup tetkik edilmeye' muhtaçtırlar. Bütçe muvazenesi esasını karşılryacak süret. te senelere bağlıyarak hal çareleri â. rıyacağız. , Paramızın değeri Paramızın istikrarını muhafaza e. deceğiz. Bünu Türkiye kalkinma ham. lesinin bir zarureti ve milli ekönomi. mizin icabı olarak görüyoruz. Bir de. valüasyon hareketinin, Türk ekonomi. si İçin ancak zararlı olacağı kanaatin. deyiz. Inhisar maddelerinin fiyatları * Prensip İtibarile bilâmum inhisarlar mua melâtında ihraç fiyatı en rasyonel şekilde temin edilecek olan maliyet fiyatma kadar indirilecektif * Dahili fiyatlara gelince: Rasyonelleştirme mesalmizin inkişafı nisbetinde ve bütçe tah. minlerini sarsmamak kaydile mümkün olan tenzilâtın yapılmasmda tereddüt edilmiyecek tir. Sihhat ve temizliğe taallük edön ispirto fiyatları ile hafif alkollü içkilerde tenzilât mukarrerdir. P Gümrük işleri # Bazı hudut mahallerinde gümrük me. müurları mesken müşkülAtı içindedir. Bu Ih tiyaçları da tesabit ederek heyeti umumiyesi ni bir iİnşa plânma bağlıyacağız. Gümrükle rimiz için daha kifayetli elemanlar yetiştir. mek Avrupa gümrüklerinde staj yaptırmaya devam etmek arzusundayız,. * Gümrük muamelelerinde iş sahipleri Için olduğu kadar gümrük mMmemurları için de ko. laylık, sürat ve Intizam tedbirleri alâacağız, Maarit s'yasetimz * İlk öğretime en çok ehemmiyet verece. ğiz. En kıymetli, en İyi yetiğmiş ve en kuv. vetli elemanlarımızı bu işte ve bü iş için a. dam yetiştirmekte kullanacağız, İyi bir fik okul öğretmenini, en yüksek bir okul öğret.. meninden, mahiyet itibarile daha az mühim bir vazife almış saymıyoruz. Ve ki ğ endilerinin hayatile refahlarile ve bu mühim başarış kabiliyetlerile en Yalın alâkadar olmakta devam edeceğiz. ”a * İlk tahsili bitirenlerin he kabiliyetleri neden ibarat oluı::n = :::; siteye dayanan bir mMekanizm rşism birakmak istemiyoruz. -ı B S İlk öğretim mevzuuna Müte; her nevi meslek mekt rilecektir. * Klâsik ünivrsite tahsilini İhmal et. miyeceğiz. Bilâkis bu müelse::lerimzı edt; hakikt ilim adamı yetiştirecek Şekilde ve ancak bu istidadı en mütekâmi) Sürette gösz. terebilmiş olanların blşlrab!lecelderı tin ve fevkalâda disiplinli İlim Mumeıe:;de yükseltmek mesaimize devam ğiz. İlâve ve tesis edilecek n.küıteleru ı;t İşi ;îızmhyarak Ankara Üniversitesini kuraca. * Şefin Işâaretler! dalresinde doğu bölgea mizde bir kültür merkezi &saslarını kurm;: ğa başhyacağız.. * Orta okullara ve İiselere 1âyık olan bü. yük ehemmiyeti vermekte devam edeceğiz. Spor işleri * Millt kültür kadrösu içinde Mütaleasmı Zarur! gördüğümliz sporu profesyonel şŞaAmpi., Yyon yetiştirmek için istemiyoruz, Spor, okullarımız gibi, sahnemiz gibi milli kültürümüzün bir cüzüdür.. Büyük Türk vatandaşını fikir ve düşünce itibarile küvvetii vücüt itibarile küvvetli ve tam sıh. hati, seciyeli gürbüz, güzel İnsan — olarak Yetiştirmektir. Nasıl ki memleketimizde oku. olarak eplerine ehemmiyet ve, mak yazmak bilmiyen tek vatandaşın kal, | Masını İstemiyorsak sevdiği ve bütün haya. fınca tatbik edeceği 1âakal bir sporu vatandaş da kalmamalıdır. — Salim bir kafa ancak sağlam bir vücutta olabilir sözü Türk ata sözüdür.'Gene bu mülâhaza iledir ki bü. tün vatandaşlarda verim kudretini muhafaza için muntazam çalışma ha'ta ve yıl tatille, Tinden muntazam İstifade ve seyahat zev. kin'n tnkisafma taraftarız. Saoru bir merkeze bağlavym teşkilâtlandır mak ve muhtelif sbör teşekkül ve hâreketle. r'ni v& © vakrta İle İdare etmek İçin yüksek huzurunuza bir kanun lâyihası lle gelecağız. Millift Müdafsa * 'Teohizat ve teslihat programımıza de. velamirde millf istihsal hamcini arttı. | vam edeceğiz. ŞA i programı âiall Son sistem harp vasılalarından henliz İhtiyacımız olanları da temin için — ayrı bir program yapacağız. Bu program — memleket dahilinde yapılması kabil olanları memleket dalijlinde imal ettirmek esasımı ihtiva edo. cek ve kara, deniz, haâava, — kuyvetlerimizin bu kabil bütün ihtiyaçlarına şamil olacak, * Mili müdafaa kuvyvetlerimizi dalma en böl en, ileri vasıtalarla techiz etmek bel, li başit emelimiz ve vazifemizdir. Mevcut malzemenin daima iyi halde bu. lundurulması kıymetten düşmüş — olanların yenllenmesi ve sefer için ordu ihtiyaçlarını karşılıyacak her çeşit stoklar vücuda geti, rilmesi daima gözönünde bulunduracağımız ehemmiyetli işler olacaktir. * Mevcut harp sanaylli — fabrikalarımızı tam randıman alacak surette — çalıştrracak ve henüz noksan kıisımlarını tamamlıyaca., ğız. Harp sanayilmizin inkişafına husust ö. nem vermek umüumi endüstrileşme hareket, lerimizde harp vaziyet ve ihtiyaçlarını dalma gözönünde tutmak kararındayız. Milli ekonömi bakımından dâ hususi kıy. met izalfe ettiğimiz kömürden benzin istih. sali, klor arsenik sanayii bu aradadır. * Halen kendi tezgâhlarımızda inşa: edil. mekte bulunan denizaltı gemilerimiz bittik. | ten sonra, yenilerini inşaya fasılasız devam edeceğiz. * İlk Üç senelik hava progğramımız, mille timizin gösterdiği yüksek alâka İle şimdiden tahakkuk ettirilmiş şey sayılabilir. Yeni bir hava plânı hazırlıyacağız. Bu program Kay Beri fabrikasının tevsiini ve motör imal ede. bilecek hale getirilmesi hususlarmt da ihli. v& edecelktir. & yt Dış politika * Cumhuriyetin hiç değiğmiyen dış politi- kası meçhül değildir. Atatürkün yüksek irade ve irşatlarında bü siyaset ayni sulh dostluk ve teyakkuz yo. lunda devam edecektir. * Mevcut karşılıklı doğtluklarımıza ve te- ahhütlerimize her zamanki gibi ihtimam ve riayet, dostluk dairemizin bu ahenk içinde inkişafma dikkat, başlıca vazifemiz olacak, tır. Milletler cemiyeti ve Türkiye * Milletler cemiyetine bağlılık harici siya. setimizin ayni zamanda mesnetlerinden ve fabit icaplarmdan birini teşkil eder. Bu Bret, jmıfsa.l büyük müessesenin kendinden bekle. " nen gayeleri temin edebilmesi, zamana İnti. tbak etmesi ve geçirilen tecrlübelerden lâzım | gelen pratik neticeleri çıkarmaslle mümkün olabilir. Hükümetimiz bu yolda sarfedilecek İ mesalyi elinden geldiği kadar teshil etmeğa 'çı.ıışncakt:r. Memurlara direktif İleri idare tekniği, salâhiyet ve mes. vuliyeti el ele vermektir. İşleri kısa bir zamanda kat'i bir neticeye bağla. maktır. Kırtasiyecilik asla esas ve ga. ye değildir. Kırtasiyeciliğin manası tek tatbik şekli süratle ve fakat isa . betle verilmiş kararların ve işlerden alman maddi verimli neticeleri tevsik., tir, Türkiye cumhuriyeti memurlarının istisnasız, hepsinin bu vasıflarla ve bu zihniyetle vazifelerine sarılmala . rmı istiyeceğiz. Onların da bizden tabit hak olarak istiyebilecekleri emin geçim, emin is « tikbaldir. ! X Bu da ihmal edilmiyecektir. © | Ismet İnönüne saygı borcu — * Sözlerimin nihayete ermek Üzerö yolduğu şu dakikada derin duygu için. | de Huzurunuzda bulunurken inkılâbm bidayetindenberi zaman zaman refaka tinde çalışmak ve fakat asıl maksat i. gçin fasılasız arkadaşlık etmek şerefi. ni taşrdığım selefim Malatya mebusu' * İsmet İnönünü hürmet ve muhabbet. le anmayrı zevkli bir vazife telâkki et. Meclisten itimat talebi * İş programmmızı büyük milleti. miz için faydalı buluyorsanız arkadaş. larımda ve bende tatbik edebilmek ik. tidarmı görüyorsanız yüksek itimadı. nızı esirgememenizi dilerim. Sizin iti. madınız bizim kuvvetimizin ve başarı. Mızm sarsılmaz temelidir.,, Roma 9 — Sovyet elçisinin Çianoyu ziyaret ederek, üç taraflı komünist a. leyhtart paktın, 1923 anlaşmasına mü- gayir ve İtalyanın bu hareketinin gayri dostane olduğunu bildirdiği bir tebliğ. le ilân edilmiştir. Bunun üzerine kont Ciano, Roccada bulunan Muüsoliniyi telefofnla vaziyet. ten haberdar etmiş ve Musolini de der hal Romaya dönerek Ciano ile görüş - müştür. K 'i - İfalya - Sovyetler münasebatı kesiliyor İtalyan hariciyesi mahafilinde, Mos. kovanın, 1923 te imzalanmış olan İtal. | yan — Sovyet dostluk paktını bozacağı söylenmektedir. Pars 9 — Figaro gazetesi, Sovyet el. / Çisinin yaptığı teşebbüsün basit bir si. Yasi protesto mahiyetinde olmadığını ve Sovyetlerle İtalya arasınllaki resmi mü. nasebatın kesilebileceğini yazmakta- dll'. Cd Mar- Baştarafı 1 incide ihtiramkâranemi takdim ederim, bay | FPültş —. yAr Vugoslavya krallığı —mebusan ' meclisi reisi Stefan Ciriç » Söz Başvekilin ... Bundan sonra reis: v? — Söz Başvekil Celâl Bayarmdır, demiş ve Başvekil kürsüye gelerek hü- okumağa başlamıştır. miş, müteakiben Halil Menteş (İzmir), Berç Türker (Afyonkarahisar), Fazıl Ahmet (Elâziz), Hakkı Klıç (Koca- eli), nutuk etrafında — mütaleaları- nı söyliyerek Başvekile muvaffakryet temenni etmişlerdir. Bundan sonra hükümetin itimat ta- lebi “tayini esami,, suretiyle reye konul muş ve hükümete 358 reyle itimat be- yan edildiği anlaşılmıştır. Ce'âl Bayarın teşekkürü İtimat reyinden sonra Başvekil Celâl Bayar tekrâr kürsüye gelerek şunları söylemiştir : “— Arkadaşlar, evvelâ programım hakkmda lütufkâr sözler söyliyen hatip arkadaşlarıma teşekkür ederim. Büyük milletimizin sayın vekilleri. nin itimadına gelince buna kraşı şük- ranımızı ancak minnet kelimesiyle ifa- da edebilirim. Bu minet bercumuzu ö- demek için tasavvur ettiğimiz tek çare, kümetin programını izah eden nutkunu | Başvekilin nutku iki celsede dinlen- | Kabine itimat reyi aldı leketimiz için çalışma ve bu çalışma da sizin idealinizi temsil etmektir. Buna söz veriyorum. Bütün vasıtamızla çalı- Şacağız.» Görüşülen diğer işler Başvekilin — teşekküründen sonra ruznameye geçilmiş ve Vangölü işletme idaresinin hesaplarına dair tezkere ve lâyiha kabul edilmiş, müteferrik diğer işlere dair kararlar verilmiştir. Meclis içtimalarının badema saat on beşte yapılması hakkında reisin yap- tığı teklif kabul edıldıkt!n sonra cel- seye nihayet verilmiştir. Meclisin gelecek içtimar çarşamba günüdür. Ispanya Cumburiyeti limanlarına mayvi Berlin, 9 — Asi donanma t nı, yarınki 10 teştinsaniden hükümetçi İspanya sahillerine döküleceği, ve binaenaleyh Di hükümetçi limanlarına uğramam: ilân etmiştir. H Istanbulun en çok satılan 'hakiki akşam - gazetesidir., İlânlarını HABER'e ver€enler kâr. ederler. tek yol vardır. O da Milletimiz ve mem