7 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Ramazan konuşmaları _— Baştarafı 2 incide kmı, Yalova safası gibi oyunlar meş. hurdu, Hele Yazıeı oyunu halk arasm. da pek rağbet bulmuştu. Bu oyunda Karagözle Hacıyvat arasımda geçen şu konuşma. ustaca/ tertip edilmiş bir te. kerlemeden ziyade, Hacıyvadın tım. | traklı konuşma lisaniyle alay eden bir | hazırcevaplık nümunesidir. bi umumiyeye hizmet maksadına meb. ni olup ulümu mütenevviada meharet lâzımdır. Meselâ ulümu riyaziyeden cebir! Karagöz — Yok, ben öyle cebre ge. lemem, aklımı başma topla! — Ya hesap, ya hendesa? — Hesap işlerindeki bilgiçliğimi gel de bizim bakalla alışveriş yaparken — İlmi heyete ne diyeceksin? — Sorduğu şeye de bak, bu da lâf mar ayol! Onu her şeyden daha iyi bi. lirim. Meselâ şık bir bey gördüğüm gi. ' bi cebinde mangiz var mı, yoksa nanı.y mr, bir bakışta anlarım, SÖ — Hikmet! — Ondan sual olunmaz! — Fenni celili servet! — Tanrmam. — Kimi? ; l — Hay köftehor hay Tlmı ımıyo ne buyrulur? — Bilirim, Amerikan lâmbalarmda çok gaz yanmasım diye, geceleri kan. dil yerine yakılan idare lâmbası!... * — Hay zekâ ve idraki zayıf ve Kalil Hherif hay... O değil, benim dediğim 1. dare usulü, Ş — Ben idaremi çok iİyi bilirim, — Tarih? — Bilmiyecek ne var, 1308. — Düstur! a — Bunun vardalı soyunu buirlm' j — Umuru siyasiye? — Sıya sıyadan da çakarım. Hele dört çifte olursa, Bundan başka ıskar. moz oyunu da bilirim, — Eyi, güzel, hepsini bildin, Ya; mantık! — 0Oo0c00! Onu Hepsinden Iyi bilL. rim: hem de çok sever, bayılırım, — Ne bilirsin canım? — Üstüne yoğurt dökerler, içine kıyma kaynrlar en çok Ramı:mnhrdı pişirilir. - — Vay budala vay, Eoıîoca mantr. ğt mantı yaptm, çıktın işin - içinden, , aşkolsun sana! İ * * * Yüz yıllardanberi zevkle, Heyecânla seyrettiğimiz Karagöz, insan neslinden mi geldi? Yoksa muhayyel bir şahıs mrydı? Hangi şehirde doğdu, nerede yaşadı, ne zaman öldü?.. Tarihimizde de bu hususta vesaike dayanan malümat yoktur. Bazı eski Tük eserleri, Karagözle Hacıyvadın admı söyliyerek, tafsil†vermeksizin Karagöz oyununun mevcut - olduğunu yazıyorlar. Bazıları Karagözü yaşamamış, muhay yel bir “tip” olmak üzere gösterdikleri gibi, bazıları da yaşamış bir İnsan ve Hattâ daha ileri giderek bir çingene olduğunu, Bursada, yapılarda amele . lik yaptığını iddia ediyor. Bu muhtelif rivayetler arasında sağlam ve salim bir hakikatin ortaya, çıkmasma İntizah etmek en doğrusu. dur. Fakat, açıkça söylemek lâzımge. lirse, Karagöz içtimaiyatrmıza kadar Karışmış, halk onu hakikf bir sima, şahsiyet olmak üzere tanmmıştır. Bu itibarla, vardı, yoktu? yaşamıştı, ya. şamamıştı? gibi münakaşaları yap « mak lüzumsuzdur. * W gir Karagöz oyunu muhtelif istihaleler geçirmiştir. En ücra köylerde oynan. dığı gibi, en lüks yerlerde ve hattâ saraylarda bile oynanmıştır. Karagöz oynatanlar arasımnda çok usta adam . lar, sanatkârlar yetişmiştir, Bunlar - dan başka bir yazımda bahsedeceğim. Makalemi bitirmeden evvel, size sa. rayda oynatılan bir Karagöz oyunun. dan bahsedeyim: Üstad Ahmet Rasim, saraylarda oy- | derken, İkinci Abdülhamid devrinin meşhur Karagözcülerinden Mehmet e. fendinin oğluna anlattığı gu hikâyeyi naklediyor. Mehmet efendi diyor ki: “Bir gece hayal oynanması hakkında irade geldi. Perdeyi kurdum, oynatmı. ya başladım. Sıra gelmişti, ıırkıı.mı_ başlıyacak: Şu karşıki krza bak! Diye okuyacaktık. Tam (aya bak!) diyeceğim sırada bir de perdenin sağ tarafma bakayrım ki, Sultan Hamid bi. zi kenardan gözetlemiyor mu? Bir | anda hatırıma yıldız kelimesinin böy. le bir yerde ağza almmasmdan dolayı bilâhare giriftar olacağım akıbet gel_ dıı Aya bak, havaya bak Karşıki tavaya bak! Dedim, işin içinden sryrıldrm.,, Bir de Şeyhülislâm Ebussuud efen. dinin Karagöz oyunu hakkında verdi. ği şu fetvaya bakıp ibret almiz: “Bir gece bir mecliste bir zıllü Hayal oyunu getirilip imam ve hatip olan Zeyyid olmecliste olup oyunu âhırma kadar seyreylese şer'an imametinde ve hitabetinde azle müstahak olur mu? 'Hlcevab: — * İ 'Rğer ibret için nazarr edib ehli Hal fikri ile tefekkür ettiyse: “Olmaz!,, a Hüseyin Rüştü Tırpan natılan Karagöz oyunlarmdan bahse. Almanya Atlantikte tehdit ediyor! Baştarafı 1 incide | ise, müteaddit defalar ispat edilmiş . tir. Bundan böyle, Fransayla Afrikadaki | Fransız müstemlekeleri arasında, ÂAk. denizdeki münakalâtın, Sicilya, Sar « denya, Pantelarya ve Baleardaki İtal. ] yan hava ve deniz üğsleri dolayısiyle tehlikeye girdiği de malümdur. Portekiz adaları meselesi, şimdi, şarkt Afrikadaki Fransız müstemle. kelerile Frransa arasmdaki münakalâ. .| tr alâkadar etmektedir. Akdeniz tehli. kesinden sonra, işte, şimdi de, Atlan. tik tehlikesi başgöstermeye başlamız. tır. “Bu hususta, dikkati celbeden hâdi- se, Alman Harbiye nazırı fon Blom- berg'in Asor adalarma beklenilmedik | seyahati olmuştur. Bu seyahat, bu &- ym başmda, bir behane !le yapılmış- tır. Mareşal fon Blomberg yalnız se- yahat etmemiştir. O kadar ki, bazı Portekiz gazeteleri: “Alman işçilerinin Maderi ziyareti” serlevhası altında yazdıkları yazılarda, sene başındanbe. ri 150.000 alman işçisinin yaz tatiline gönderildiklerini ve Maderden geçtik- lerini haber vermişlerdir. Bu 150.000 işçi tabif bir defada gel. memişlerdir ve şüphesiz vatanlarma da dönmemişlerdir. İçlerinden binler. cesi Kap-Ver ve Bisagos adalarma yer. leşmiş bulunmaktadırlar. O zamandanberi, Portekiz adalarına girmek adetâ imkânsız bir hal almış- tır, Şimdi oralarda mazot ve benzin depoları kuruluyor ve mümkün oldu. ğu kadar gizli tutulan esrarengiz ve hümmalı bir faaliyet var. Diğer taraftan, Portekiz resimi ma. hafilinde, Mader ve Asor adalarımm malf ve idarf cihetten ana vatandan ayrılması mevzubahs olmaktadır. Niçin lüzum görüldüğü bir türlü anlaşılmıyan bu tedbir, bir müddet evvel mevzubahs olan daha umumi di. ğer tedbirlere doğru atılmış bir adım sayılabilir: yani, bazı Portekiz adala. | rınm Almanyaya satılması veya ter. kedilmesi.. Bu meselenin Portekizde, halkm büyük bir galeyaniyle karsı. Taşmış olduğu malümdur. Faşist Portekiz hükümetinin, müs. | temlekelerini böylece satmaya teşeb . büs etmesinin halkm muhalefetiyle karşılaştığını görünce, işi daha gizlice ve başka bir şekilde yapmayı karar. laştırmış olduğu Bsanılmaktadır. Bü gekil gudur: Mader ve Asor adalarmı - L ” | ııııııı Ted lr — Otomobili neye böyle boyattın?| Bir tarafr yeşil, öteki tarafı mavi..: — Kaza yapmam ihtimaline karşı! — Anlamadım! — Bunda anlamryatak ne var? Şa- | hitler biribirlerine zıt söylerler, kazayı benim yaptığım anlaşılmaz! — Hüraretin 39 derece ha! Bu soğuk havada ne tali! Zemane Kadıncağız, kızını yeni tuvaleti ile görünce şaşaladı, kryafeti fazla açık sa çık görmüş olacak ki hiddetle: —Bu kıyafetin hiç hoşuma gitmiyor, kızrm, diye söylenmeğe başladı., Genç kız lâkaydane cevap verdi: — İyi amma anneciğim, ben bu tu - valeti senin için gîymedlm ki, başka. ları İçin..w  i ü — “Yirmi dört saat için,, diye ben. dmwıümalmhn.lîwayoldu,hd. lâ vereceksin. — Yalan söylemedim ki, hakshuten o paramı yirmi dört saatte harcadım! — Ankara - İstanbul tayyare seferleri İstanbulla Ankara arasındaki tayyare se- ferlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bun dan sonra, Pazardan başka her sabah saat onda İstanbuldan Ankaray bir yolcu tayya. resl kalkacaktır. Ankaradan İstanbula, ge. ne Pazardan maada hergün saat 14,10 da bir tyyare hareket edecektir. İstanbuldan Anka. Taya gidelek yolcular için her sabah saat do. kuzda Karaköydeki Havayollarmın bilet gi. şesinin önünden bir otoblis hareket edecek. tir. Sabahları saat yedide yapılan sefer kal. dırılmıştır. Bir Bulgar diplomatı S g Baştarafı 1 incide Bulgarlatanın altı milyon nülfusu olduğunu, buna mukabil Balkan antantı devletlerinin 56 milyon nüfusa malik bulunduğunu gözden uzak tutmamak lâzmmdır. Bu vaziyette Bul. garistanm Balkanlarda sulhü bozmakta hiç. bir menfaati olamryacağı aşikürdır.., Danef, Bulgaristandaki Türktler haklkıında. da gşunları söylemiştir: '— Bulgaristandaki Türklere fena mua- mele ettiğimizden bahsediliyor. Bence bu e. sassısz bir 1ddladır. Memleketimizde Pomak larla beraber 600 bin yani umum — nüfusun onda biri nisbetinde Türk vardır. — Şimdikt * parlâmentomuz yok, fakat şubatta ve Yya Martta yapılacak yeni seçime iştirak et. Mekten Türkleri meneden hiçbir şey yoktur. Türkler de seçime girsinler ve mümessille- | - rini meclise göndersinler. kkri Türkiye le münasebetlerimizi — sıklaştır. mMayı pek İstiyoruz ve İstanbula gelişimin bir maksadı da budur. Türkiye ile Bulgaristan kültürel münasebetlerinin takviyesi imkân. larmı araştıracak ve bu iş için Üniversite | — rektörile görüşeceğim..,. malf? ve İdari bir istiklâle sahip kıl. mak... Bu adaların kendi sanayiiyle yardımsız geçinmelerine imkân yok- tur. Almanyaya bazı imityazlar veri. lince mesele gürültüsüzce ve sessizce hılledilmlş olacaktır. ” —."ı qı—_— Ka öleli Pardesü İki kişi ayni zamanda lokantadan ,çıkıyorlardı. Biri ötekine yaklaşarak mahcubane sordu: — Siz tarih hocası bay Mehmet mi- siniz? İ — Hayır. — Fakat ben tarih höcası bay Meh- medim ve sırtınıza gîydiğîrliz pardesü | de beriim malımdır! Çocuktan al haberi ! Çocuk, koşa koşa annesinin yanına gitti: — Annel! ÂAnne! Hi — Ne oldun? Bu telâşın ne? — Bay Hamidi ablamla öpüşürken gördüm. Kadın gülümsedi : — Zarar yok yavrum, onlar gele- cek hafta evleniyorlar, Çocuk biraz düşündükten — sonra sordu! — Babamla hizmetçi kız ne zaman evlenecekler? Kadın — Ham bana geminin her tü rafım gezdirecektiniz?. — Pervamneleri göstermediniz? Zor bilmece 'Trende köylü kadın çocuğuna: — Sepette ne var? diye sordu, eğer bilirsen sana bir salkımınrı veririm, Hikâyecil Gazetenin yazı müdürü, genç hikâ- yecinin getirdiği müsveddelere baktı ve: — Yazınız hiç böyle iken neden daktilo ile yazmıyor- sunuz? Hikâyeci güldü: — Daktilo bilseydim hikâye ile pa- ra kazanmağa kalkar mrydım? okunmuyor, dedi, SN ? SAKA  | Zengin adam (fakire) — B mişsin, Hastalığı sen kenditt Di diyorsun! İ Müşkül vazwn Kadıncağız, komşusuna d“" yoıdu : - - » — e — Ne Yipmğum !l!“'d"' J Kocam çok hasta... O J; — Doktor ne dedi? j —— Doktor, eğer sudan bllk' Nü içmesine müsaade edersem Of .& elimle öldürmüş olacağımı söy — O halde sen de sudan M şey verme.... J — Evet ama, o zaman da M”i | ni öldürür! | Nişanlı / Bayan Zehra, hızmetçi kıza P ; | ediyordu: j — Evlenmek hakkın tabil.. ta'bîf ü Üa bana öyle geliyor ki koıca B acele davrandın. Nigı.nlm olan yold biletçisinin daha adını bile bilmi — Adını bilmiyomm ama AW sınt aldım, .—ıı- GeREüŞŞüma GT SS SER T ŞA G aa S ağammgı « —ı—— â c BA ))) ))5)( ((LL ..// aî / ı )) .. p | | —O ıııoı eu im)ı”l));;)v“ /4 '_.. eee Ş :3 ıl ııîf'/