2 Kasım 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Beşinci devrenin Üçüncü yılını açıyo rum, Hefşeyden önce, sevgili kamutay arkadaşlarımla yeni çalışma yılı başlan- gıcında karşı kargıya bulunmaktan duy- duğum derin sevinç ve saadeti ifade et- meliyim, Sizi yüksek saygı ile seltmlar ve bu çalışma yılmızın da millet ve memleket için feyizli başarılarla bezenmesini di- lerim, “Sayın millet vekilleri; , Memnüniyetle görmekteyiz ki Cum- huriyet rejimi yurdumuzda huzur ve sükünun en İyi yerleşmesini temin et - miş bulunuyor.. Vatandaşlar ve — yurt ta oturanlar cumhuriyet — kanunlarının eşit gartlar altınıda kendileri için hazır lanan hürriyet, refah ve saadet imkân- larından azamiğ istifade etmektedirler. Mülletimizin lâyık olduğu yüksek mede niyet ve refah seviyesine varmasını ala Hakikatin yakın Hadesidir. İleri hü- kümetçiliğin şiarı, halkı, kudretine ol - Gduğu kadar şefkatina de samimiyetle I- nandırabilmesklir. Büyük, küçük bütün Tumhüriyet memurlarında bu zihniyetin en geniş ölçüde inkişafına önem ver - mek çok yerinde olur. Hususi idareler Hususiğ idarelerin geçen yılki faaliyet leri verimli olmuştur. Ancak bususiğ 1 dareler ve belediyeler büyük kalkınma savaşımızda başarı hasılasını arttıracak vazileler almalı ve hususile hayat ucuz- luğunu temin edecek yerine göre ted- birler bulmalrı ve salâhiyetlerini — tam kullanmalıdırlar. Şehircilik işlerinde de teknik ve plânlı esaslar dahilinde çalış- mak lâzımdır. N Bunun için belediyelerimizi türeli bir surette aydınlatmak, kılavuzlamak işiy İ sğraşdlak suçekceklı, — bir, tck nik büro kurulmasımı tavsiye — ederim, Kendine inkılâbın ve inkılâpçılığın çe- şitli ve hayatiğ vazileler verdiği Türk vatandaşının sağlığı ve sağlamlığı her zaman Üzerinde — dikkatle durulacak milliğ meselemizdir. Sağlık sosyal yardım vekâletinin bu mesele üzerindeki sistemli — çalışmaları yüksek Kamutayı memnun edecek ma- hiyette inkişaf etmektedir. Ayni vekâ. let kendine verdiğimiz göçmen işlerini de sosyal ve ekonomik politikamıza uy ğgüun olarak başarı ile görmektedir. Ve- kaletin “sağlam ve gürbüz nesil Türki. yenin mayasıdır,, prensibini pek iyi kavrıyarak çalışmakta olduğunu tak- dire değer bulurum. Yurd içinde ferilerin emniyeti Yüce saylavlar, Bilindiği gibi biz yurt emniyeti içinde fettlerin emniyetini de lâyik olduğu de tecede göz önünde tutarız, Bu emniyet Türk cumhuriyeti kanunlarının, Türk hâkimlerinin teminatı altında en ileri şekilde mevcuttur. — Kanunlarımızda yaptığımız bazı tadiller ve kabul buyur duğunuz meşhut cürümler kanune bu maksada kuvvetle hizmet etmiştir. Adliğ bünyemizin ve kanun diziği mizin; dalma bu yönden İnceleme- lerle, Türkiyenin dinamik hayatına hiç şaşmadan uygunlukları temin edil melidir. Bu lüzdm katşıstnda — Kara ve deniz ticaret kanunlarmızın ekö nomik bünyemizdeki inkişaflara daha uygün hale getirilmesinde zaman ge çirilmemek yerinde olur. Kanunlarda çabukluk ve açıklık Bir de şu nokta Üzerinde durmama izin vermenizi Tita edeceğim: Emni yet ve hak işleriyle alâkalr usullerde ve kanunlarda kolaylıkı çabükluk açıklık ve kesinlik esas olmalıdır. Bu sgebeple vatandaşların icra - darileriyle olan ilişiklerini — kolaylaştırmak — kazdiyle yapılan etütlerin bir an evvel kenun haline getirilmesini tavsiyeye lâyık bulurum. — Bu işaret ve tavsiyele- #imin — iyi karşılanacağına — şüphe etmem. — Çünkü her — sahada oldu- ğu gibi adliğ usuller ve kanunlar saha sında da Türk cumhuriyetinin ve © — Atatürk nun yüksek değerli Kamutayının an layışı ileri anlayıştır. Ekonomi hayatımız gözden geçireceğim. Derhal bildizmeli yim ki, ben, Ekonomik hayat denince ziraat, ticaret, sanayi faaliyetlerini ve bütün Nafia işlerini biribirinden ayrı düşüniülmesi doğru olmryan — bir kül sayarım. Bu vesile ile gunu da hatırlat malıyım ki bir millete müstaklii hüvi kinesinde devlet, Hkir ve — ekonomik hayat mekanizmaları biribirlerine bağ miş olur; ondan beklenen tamı verim el tin kültür seviyesi Üç sahada, devlet fi kir ve ekonoml sahalarındaki faaliyet ve başarılar; neticelerinin hasılasile öl çülür. Ziraat siyaseti Sayın Millet Vekilleri! nun içindir ki siraatte kalkınmaya bü yük önem vermekteyiz, Köylere kadar yayılacak programlı ve pratik çalış - malar bt maksada erişmeği — kolaylaş tıracaktır. lere dayalı bir zirnat siyaseti tesbit et- ceği bir ziraat rejimi kurmak İâzrmdır. Buıiyueıvereiht!eluuuyerıh- bilecek noktalar başlıca şunlar — olabi- lir: ise, bir çiftçi allerini geçindirebilen toprağın Hiçbir sebep ve muretle, bölünemez bir mahi ııtnmııı_nnmmnçımııuplıt. nin işletebilecekleri erazf genişliği, eraztnin bulunduğu memleket bölgelerinin nüfus ke. Bafetine ve toprak verim — derecesine göre anırlanmak lazımdır. Küyük, büyük bütün çiftçilerin iş vamta, tedbirleri, vakit geçirilmeden — almmalıdır. Herhalde,, en küçük bir çiftçi aflesi, bir çırt hayvan aahibi kılmmalıdır; bunda, ideal olan öküz değil, beygir olmalıdır. — Öküz, ancak bazı şartların heniiz temini güç — bülgelerde hoş görülebilir. Köylüler için, — umumiyetle Pulluğu pratik ve faydalı bulurum. Traktör. ler büyük çiftçilere tavsiye olunabilir. Köy. de ve yakım köylerde, müşterek harman ma. kineleri kullandırmak, köytülerin ayrılamıya cağt bir âdet haline getiritmelidir. Memleketi; iklim, su ve toprak verimi ba krmından, ziraat bölgelerine — ayırmak teap eder. Bu bölgelerin her birinde, — köylülerin, Bözlerile görebilecekteri, çalışmaları için ör. nek tutacakları verimii, modern, pratik 21. raat merkezleri kurulmak gerektir. Bugün, devlet idarestnde bulunan çiftilkle. vin ve bunların içindeki türlü ziraat —sanayiğ kurumlarının bir kızmı; ziraat kayat ve faa. Hyetinin bütün sahalarında, ber türlü teknik ve modern tecrübelerini frmal etmiş olarak bulundukları bölgelerde en faydalr ziraat . SUl ve aanğatlarını yaymıya hazır — bulün —aktadırlar, Bu, vekâlet için, büyük kolaylık Jar temin edecektir. Ancak, gerek mevcut olan Ve gerek bütün mamlaket ziraat böl- geleri için yetiden kurulacak ziraat merker lerintn, sekteye uğramadan tam verimli fa. aliyetlerini; şimdiye kadar olduğu gibi, dev- let bütçesine ağırlık vermekaizin kendi gelir. lerile kendi varlıklarınm idare ve inkişafını temin edebilmeleri İçin, bütüa bu kurüumlar birleştirilerek geniş bir işletme kurumu toş. ll olunmalıdır. Bir de, başta buğday olmak üÜzere, bütün Eida ihtiyaçlarımızzla endüstrimizin dayan. dağı türlü iptldalg maddeleri temin ve harkclğ tiçaretmizin esmaznı teşkil eden çeşitli mah. Sullerimizin ayrı ayrı her birinde, miktarmı arttırmak, kaliterini yükseltmek, — istihaal masraflarını azaltmak, bastalık ve düşmanla Tile uğraşmak için gereken teknik ve kanu Bİğ “ber tedbir vakit geçirilmeden alınmalı Gır. Ormanlarımızın korunması Orman servetimizin korunmast lüzümüuna Ayrton işaret etmek isterim. Ancak, - bunda mühim olan, koruma esaslarmı; memleketin Yürlü ağaç ihtiyaçlarını devamlı olarak kar, gılaması icap eden armanlarımızı muvazenel| vE teknik bir surette işleterek fatifade etmek esasile makul bir surette telif etmek mebu. riyeti vardır. Buna, büyük Kumutayın, lâyık olduğu ehemmiyeti vereceğine — şüphe yok. tur. Dış ve iç ficaretimiz Bayım Millet Vekilleri, Dış ticarette takip ettiğimiz ana prensip, Hcaret muvazsenemizin aktif karakterini mu hafaza etmektir. Çünkü, Türkiye tediye mu. vazenesinin en mühim esasımı, bu teşkii eder, yet ve kıymet veren, siyasiğ varlık ma ı ve biribirlerine tabiğdirler. O kadar de edilemez, Onun içindir ki bir — mille Milliğ ekonominin temeli ziraattir. Bu| Traya Fakat bu hayatiğ işi isabetle amacını ulaştırabilmek için ilk önce ciddiğ etüt larırt arttırmak, yenlleştirmek ve karumak £HABER ve yeni plân için hazırlanmak fesp eder, Endüstrileşme karar ve hareketimize mü. tenazır olarak bugünkü mevmatmızda dü. günülecek tâdiller ve NAve edilecek bazı ye. Gevlete ağit ticariğ saanyiğ kurumların ma N kontrol peklini; bu kurumların bünyeleri ne ve kendilerinden istediğimiz ve iatiyecaği müz ticariğ usul ve xhniyetile çalışma icap larma sürgatle tevfik etmek., Bu gibi ku rumlarm bügünkü tsüllerle çalışabilmelerine ve inkişaf etmelerine imkân yoktur. Mevcut gümrük tarifeleri kanununda da, bugünkü politika ve temayülümüze uyrun tedbirleri yapmak IMarmdır. Hayat pahalılığına karşı Diğer mühim nokta, daha evvel de işaret ettiğim gibi, Memlekette, husustle bazı böL Sçin ümif Bir tetkik yaptırılmalı ve tesbit e ailecek #edeblerile radikal ve plAnir şekilde mücadele edilmelidir. Küçük #mafa ve küçük sanayi erbabena muhtaç oldukları kredileri kolayca ve ucurca verecek bir teyekkül vücuda getirmek ve kre dinin, DOrmal gartlar altında, ucuzlatılması. a çalışmak ta çok lâzımdır. Madenciliğimiz 'Türkiyede devlet madenciliği, milliğ kalkın aa bareketile yakmdan alâkalı, mühim mev zulardan biridir, Umumiğ endüstrileşme telâkkimizden baş “Wmnwmh&m dan öÖnce, harlciğ tediye vasıflarımızı, döviz Belirimizi azttırabilmek — için, —devama ve Bususiğ bir ehemmiyet vermiye mecburuz. Mağ'den tetkik ve arama dalresinin çalışma Tarına azamlğ İnkişaf vermesini ve bulunacak madenlerin, rantabilite hesapları yapıldıktan Sanra,, plânir geklüde hemen işletmiye konul MASI temin etmemiz JAzımdır. Ride bulu. nân madenlerin en mühimleri için, üç ydlık Bir plân yapılmalıdır. Ereğli girketini satm aldığımızı ve Ereğil an—ıımınıınul bir istihaal plâ, FTNIn, günün meseleri olduğunu biliyorgunuz. Bunun ikmal! çabukdlaştırdarak, kömür fatih :lhmn kısa bir zamanda, en az bir misli Diğer taraftan, Maden Tetkik ve —Arama gülmeli ve Karabük demir—çelik sanayiğim!z İhtiyaç plânr diışmdaki Xısmının — (hracatma başlarıtmatıdır. Denizciliğimiz Liman işlerinde modern ve plâniı çalışma Ve tarifelerdeki tenzilâtin uyandırdığı mem, Rüuniyetin verimli neticeleri, tcarette dikkati celbetmiştir. Bu yolda devam edimesinde 1. sabet olacaktır. Ekonomik bünyemizdeki inkişaf, deniz nak Nye vamıtaları ihtiyaçlarını hergün arttırmak ladır. Yeni atpariş edilen gemilerden bir kıs. T; Önümlüzdeki tıkbaharda gelmiş bulunacak tır. Fakat bunlar, bugünden görülmekte o. lan fhtiyaç hacmine cevap verecek adet ve nisbette değildir. Yeni gemller inşa ettirmek ve bilhassa es. OAZİRİNCİTEŞRİN S di tersaneyi, ticaret filomuz için, hei tamir hem yeni inşaat merkeri olarak faaliyete ge. tirmek esbabını temin etmek lâzrmdır. Şu günlerde, yüksek Meclise Su mahsulleri 've Deniz Bank hakkımda bir lâyiha gelecek. tir, Mevzuunnun, yüksek alâkanızı çekeceğin den şüpde etmiyorum. Arkadaşlar, Pa güzel coğrafiğ vaziyette ve Üç tarafı de mizle çevrili olan Türkiye; endüstrisi, ticareti 've aporu ile, en ileri denizci millet yetiştir. mek kabiliyetindedir. Bu kabiliyetter — tatı. fadeyi bitmeliyiz; denizciliği, Türkün büyük Miliğ Ülkisü Oolarak düşünmeli, ve onu az ra manda başarmalıyız. Ekonomik kalkınma Ekonomik kalkımma; — Türkiyenin, hür, müstakii, — dalma daha — kuvvetli, — dal ma — daha yefahir — Türkiye — ideali Hin, bel kemifidir. Türkiye bu kalkmmada, fki büyük kuvvet serisine dayanmaktadır. : 'Toprağının iklimleri, senginlikleri ve baş. İrbaşına bir servet olan soğrafiğ vaziyeti; ve Bir de, 'Türk milletinin silâh kadar, makine de tatmıya, yaraşan kudretl! eli ve miliğ ol duğuna Inandığı işlerde ve zamanlarda, Ta, rihin akışmı değiştirir celâdetle tecelli eden yüksek aoaya! benlik duygusu.. Demiryollarımız Bayın Müllet vekilleri, Demiryolları bir tlkeyi medeniyet ve refah n e aydınlatan kutaşi bir Tmeşaledic. Mcımııuıyıuı fik senelertadenberi, dikkat. le, tararla üzerinde durduğumuz demiryolları inşaat siyaseti, hedeflerine — ulaymak için, durmadan başarı ile tatbik olunmaktadır, Şark ve Cenupta, Sivas, Diyarbekir gibi, büyük menzillere varan hatlar, geçen yıl için Ga, Bivas . Malatya iltimaktla biribirine bağ lanmıştır. Zanguldağa varmış olan hat dahi, bu zengin kömür havrasımı, iç vatana bağla, rımız, yalnız tahakkuk Bi seyir, ayni ümidi, olduğunu bilirsiniz. Cenupta Nusaybi. ne giden hattan Mağda, yurt içinde bütün demiryollarmın idare ve işle. tilmeleri, Cümhuriyet hükümetinin e. lindedir, Demiryolları ingşaafımızın inkişafı, İran transit yolunun inkişafına ve mo törize edilmesine de hizmet etmiştir. Şoseler ve köpriller İstanbuldan itibaren başlıyan Av - Tupa turist yolunun asfalt olarak İn . gşasma devam olunmaktadır. Bu tarz inşaatın, bir plân dahilin. de, memleketin diğer sahâlarma da teşmili, beklediğimiz milliğ başarılar. dandır. Şose ve köprüler inşaatı İnkişaf et. mektedir. Demiryolları inşa siyaseti . mizin tatbikr yılları içinde, 78 köp. rü, geçişe açılmış bulunuyor. 23 köprü de, inşa halindedir. Bu'köprü . ler, herbiri başlıbaşına birer fen ve san Rat eseri olarak, yeni nesaillere, cüm. huriyetin armağan ağbideleri ola tır. Demiryol hatlarımızı iç bağlıyacak ve bu Hatların bir an evvel milliğ ekonomik kalkınmaya azamiğ hizmetini temin edecek olan kara yo. lu inşaatı, önümüzdeki — devrelerde teksif ve bir plân dahilinde tevsi edil mek lâzmdır. Her bölgenin ihtiyacına göre, İstas- yonlarda tamamlayıcı tesisat ta ya . pılmak ve muhtelif mallarm lâzrmı gibi sevkini temin edocek teknik şart. ları halz vagon mevcudunu arttırmak zaruriğdir. Bunda da büyük himmet, lerin esirgenmemesini dilerim. Su ve imar işlerine, dikkatle devam || edilmektedir. Posta - Telgraf . Telefon işlerimiz. de osaslı bir inkişaf vardır. Bununla beraber, gehirler arasındaki telefon muhabereleri işinin bir an evvel ta. mamlanmasımna çalışılmalıdır. Ankara radyosu Ankarada yeni bir radyo-istasyo . nuntn İnşasına başlanmış — olduğunu, memnuniyetle kaydederim, Sivil hava yolları idaresi, devlet teşkilâtr arasıriıda, modern bir idarö halinde yer almıştır. x t Bütün teknik gattlar Ve emniyet L capları içinde çalışmakta olan bu ida. renin, büyük Behirlerimizin' hepsl a. rasında, en modern muvâasala yolu ro Tünü bir an evvel ifaya başlaması, vet| arsrulusal hatlarla da, kendi vasıta . lariyle, irtibat tesis eylemesi imkânı, az zamanda teminini beklediğimiz ö. nemli işlerdendir. Şi ğ Ma't hayafımız Bu üsulün dalma dikkatte Arkadaşlar, '| rulması faydalı olur. — Bütün devlet elhazlarınım canlılığı, ( * £ - yacak surette tedricen tahfif düşünülmelidir. Bundan başka, wwı::j *tişmiyen iptidaiğ maddelar, ve * maliyeti üzerinde tesir yaparak: & memileketler mamulâtı ile nhhfd Jeştiren her nevi vergi ve resimit? dırılmak Vizımdir. Gerek bu mevzular &z::lı ken, gerek herhangi bir i, i alırken, ilk gözönüne “sıeul";. şey, milliğ faaliyet ve milliğ ni verginin bizzat ana menbat yapacağı tesirler olmalıdır. murları da, İç İşleri memurları halkla daimiğ teması olan Bunların da, halk ile — temaslarımdk halk için çalışan bir halk nin tabiğ vasf: olân azamiğ ihtimami göstermek ve azamiğ - inkiplf” Cumhuriyet rejiminde, nefiğ demek; kanünun hazine lehine ettiği hakla, kanunun mükellefe Taştırdığı vazileyi gayet denk hk“' de elde tutmak demek olduğunü hatırdan uzak tütmamak önemli P sipimizdir. — İF. Inhisar ve gümrük / İnhisarlar mevzuunda itina ) içap eden esas, bu — kurumların ” g monopol, ticariğ teşekkül ve müllk l risasyon kurumüu karakterlerinin “ katle telifidir. - Harice, tütün satışları ve mevzuu, daha yakından meşgul İ ya değer mahiyettedir. “Gümrüklere gelince; bnndı# çalışma üşüllerine ve kanuniğ bakımından gerekli ıslah hız verilmek icap etmektedir. İnhisar mamulâtınm fiyatlart rinde yapıları tenzilât, satışları mMıştır.