18 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

> MA L B | U h İi Deniz silâhları hakkında Türkiye - İngiltere müzakereleribaşlıyor Bu görüşmeler deniz silâhlarının keyfiyet itibarile tahdidine dairdir Londra, 17 (A.A.) — İngiltere ile Almanya ve İngiltere ile Sovyet- ler arasmda, bir seneden fazla de- vam eden müzakerelerden sonra iki taraflı birer deniz itilâfr imza edil: miştir. Bu itilâfnameler, Londra deniz konferansıma iştirak etmemiş - olan devletlere harp gemilerinin keyfiyet itibariyle tahdidine ve —muütasavver deniz inşaatına müteallik malüma- tın mütekabilen teatisine dair olan (1936 tarihli Londra deniz muahede- si ahkâmını teşmil etmeği istihdaf eylemektedir. Ingiltere bizimle de müzakereye girişecek Londra, 17 (A.LA.) — Röyter U ajansından: İngiliz — Sovyet deniz muahe- desi uzak şarka müteallik bazı tahdi. datı ihtiva etmektedir. Sovyet hükümeti uzak şarkta inşa ve istimal edilen harp gemileri- ne müteallik malümat ita etmek mecburiystinden — azade olacak ve muahedenamenin Sovyetlerin uzak / şarktaki deniz inşaatına dair olan MttiyerşaetlERİİYERRyyyyyagrfTYRRYAN gç praFUPTİC YA ygpyygyoETEĞİMMM gça ggg hasına da olsa, bugün benim de canım kumların üzerinde biraz didişmâk isti, yordu. İstiyordu ama, yine de Çobanı gözüme hiç yediremedim, Şakâ maka derken, bir yerim elinde kalır diye korktum. — Sen şimdi ondan vazgeç de gel bir resmini alayrm, dedim. O, ille “seninle bir elense yapalırm da yapalım,, diye ısrar ediyordu. Nihayet işimi bitirince tekrar yanına geleceği. me ve o zaman ne isterse yapacağıma söz verdim, Bunun üzerine makinemin karşısına geçti, resmini aldım, Biz bu işlerle meşgülken, 20 metra ilerimizde bir patırtı koptu. Bir ka. dın avazı çıktığı kadar bağırıyordu. Hep beraber köşup yanma gittik. Yaşlıca bir kadın, Larşısındaki genç ve güzel kızı fena halde haşlıyar, İki lâfm arasında bir kere de yüzüne tükürüyordu. — Seni utanmaz seni, beni aptal mı sandın? Arkanı takip edemez miydim sanki... Tuh!, Tuh &ana, Daha kocan seyahate gideli bir hafta olmadı. Kal. kıp Kadıköyüne teyzeme gideceğim diye evden çıkıyorsun da, buraya ge- liyorsun ve elâlemin erkekleri arasın. da böyle çırçıplak kendini seyrettiri. Yyorsun ha! Tu! Tüu!... sana, Dur hele, bir yazayım da evlâdıma, | Genç kız hiç cevab vermiyoör, mütea. madiyen önüne bakmaktan başka bir sey yapamıyordu. | İhtiyar kadım onun bu sessizliğini görünce, gittikçe kabarıyordu. Hemen bizden sıkılmasa, kızı — döğmeye bile kalkacaktı. Sonra birdenbire bizlere, döndü: — Sizi gidi utanmazlar, sizi, diye | bağırdı. Çekilin bakayım buradan. U. tanmıyor musunuz gelinimi seyretmi- | Kadın o kadar şirret bir şeydi ki, daha. yüzümüze bağırır bağırmaz, baş. ta Çoban Mehmet olmak üzere, çil yav rusu gibi kaçacak delik aradık, Tabil Floryada böyle bir şey bulamadığarız için de soluğu denizde aldık! Biribirimize bakıp gülüşürken, gü. neşte yana yana kapkara - olmuş bir genç: — Ben, dedi, her gün buraya geli, Tim... Floryada bin bir çeşit insan gör. düm ama, böyle bir kaynanaya daha hiç raslamamıştım. — O, sözünü bitirdiği zaman tekrar başımı eçvirip, ihtiyar kadınla genç Dulundukları tarafa baktım, Fa- ık, ikisi de bıraktığımız yerde Yyoktular. Çoban Mehmet gülümse :. — mkuıuyu kapıp kaçmış, de. Z | tahdidatmdan, keyfiyet evvelce bil- dirilmeek şartiyle, muaf tutulacaktır. “ Şimdi İngiltere, iki taraflı itilâf. lar akdi maksadiyle — İskandinavya | devletleri, Türkiye ve Lehistanla mü zakerelere tekrar başlıyacaktır. Iki ve üç taraflı anlaşmalar Londra, 17 (A.A.) — İki taraflı İngiliz — Alman ve İngiliz Sovyet deniz muahedenamelerinin imzası, İngilterenin üç taraflı Londra mua- hedenamesini tasdik etmesini intaç edecektir. Malüm olduğu veçhile Fransa ile Amerika daha evvelce bu muahedenameyi tasdik etmişler- dir. Şeyh Saidin kardeşi Diyarbekir 17 (Hususi) — Ce- nupta Abdurrahim çetesinin imha- sma dair elde ettiğim — şayanı dikat malümatı veriyorum : Öldürülen şeyh Abdurrahim, şeyh Seyitin kardeşidir. Ayni çete içinde Ağrı isyanmda tepelenen şeyh Muharremin kardeşi şeyh Mis- bah, şeyh Saidin başlıca elemanla- rısdan Kör Cemil Şeyda, Savurlu Hüseyin, gene kaçak Ziya vardır. Şeyh Sayidin oğlunun da çeteye da- hil olduğu söyl ifsat nasıl hazırianmıştı VA Bunlarım hepsi cenup aşırı yer- lerden gelmişlerdir. Cemil paşa o- gullarmdan Kadri, Ekrem, Mehmet, Savurlu Hüseyin, Abdürrahim ve adamı, Sofu Sait, Muşlu Hilmi ve sinden kalıp kaçan Salâhattin, Ab- dülâziz ve şeyh İbrahimle bazı teva- bii Şamda bir toplantı yapmışlardır. Şeyh Abdürrahim, Ziyayı orada bul muştur. Ziya, Bahikide Cemil paşa oğlu Mehmedin yanma gönderilmiş, orada bir müddet kalmıştır.. Müte- akiben Abdürrahimin reisliğinde ce. nupta-Sisincarda şeyh Mustafanın evinde, sonra Helvada şeyh İbrahi- min yanında toplantı yaparak vazi- yeti müzakere etmişler ve Abdür- rahimin Nusaybin yanındaki Mima- ra köyünden itibaren harekete geç- mişlerdir. Şakilere şeyh Misbah, bu rada iltihak etmiş ve toprağımıza gi- rerlerken de tepelenmişlerdir. Çete efradı 8 temmuz perşembe akşamı karanlıkta* Nuseybinin 20 kilometre şarkımnda hududu geçmiş- tir. Tam 9 gün Dircuma ile Hita- bin arasmdaki — dağlık arazide saklı bir yürüyüşten sonra Bismil kazası: nm Sinan nahiyesine bağlı Aşağı Salat köyüne yaldlaşmışlardır. Nasıl bastırıldılar Çetenin şüpheli hareketlerini ev. velâ Romanya göçmenlerinden Na- suh görmüş, — çetedeki köylülerin yanma gelmiştir. Ziya, hemen kü- çük bir pusla yazarak çetenin kim- lerden müteşekkil bulunduğunu bil- dirmiş, bunun üzerine nahiye müdü. rü Haki harekete geçerek üç jandar- ma, korucu ve bir grup köylü olduğu halde eşkiyanın Üzerine gitmiştir. Karşılaşma, çok muvaffakıyetli ol- muş, oyalama müsademesi devam ederken hâdise mahalline makineli vesaitle jandarma takip müfrezeleri de yetişmiştir. Tepeleme hareketi Çetin bir müsademeden sonra Abdürrahim, Misbah, Savurlu Hü- seyin, Kör Cemil tepelenmiştir. Zi- ya, müsademeden çok geçmeden teslim olmuş, diğer üç şaki kaçmış- tır. Müfrezelerimiz, kaçanlarla ikin- ci bir müsademe daha yapmış, bun- lardan biri daha yaralanmıştır. Çete- nin silâh ve tabancalarından başka beyanname, hüviyet cüzdanı, silâh | ve yol vesikaları bulunmuştur. Ka- Hasan ağa, evvelce Seyit Han çete- | Akdenızde İtalya ve İngiltere (Baş tarafı 1 incide) Musolini diğer taraftan, İngiltere ile Amerikanın müştereken Fransaya borç vereceklerini ve bunun neticesi olarak Fransanın da Almanya veya İtalya ile bir harp esnasında mevkiinin kuvvetle- neceğini endişe ile öğrenmiştir. Musoliniye son günlerde verilen ra- porlar arasında kendisinde en ziyade en dişe uyandıranı İtalyan — donanmasına aittir. İtalyan donanması, birinci sınıf bir donanma olmaktan çok uzaktır. Bun dan başka, “Musolininin — imparator- luğu,, büyük bir deniz inşaatı progra- mınr tatbika müsaade edecek malzeme- yi haiz değildir. Bu itibarla İtalyanların Nare Nostrum (bizim denizimiz) de- mekten zevk aldıkları Akdenizde, 1939 da, İngiltere ve — Fransa 400 modern harp gemisine sahip olacaktır. Bu kuv- vetler, diğer sulardaki İngiliz — Fran- | siz donanmalarına tesir etmeden derhal seferber edilebilecektir. Böyle bir kuv- vet, İtalyayı abloka edebilir, müstemle- kelerini tecrit eder — ve yeni elde ettiği imparatorluğu hiçbir muhalefete maruz kalmaksızın ele geçirebilir. Faşist İtalya, ancak, hava kuvvetini muhafaza etmek suretile bu deniz teh- didine mukabele edebilecektir. Musoli- ni, hava kuvvetinden yana hâlâ birinci derecede bulunmak azminde olduğu İ- çin, geçen hafta tayyare fabrikalarma devlete yarlıdım — edilmesini emrettiği gibi 1939 za kadar bu fabrikaların me- sailerini iki misline çıkarmaları yolun- da tebliğ eylemiştir. Diğer taraftan Musolini, — silâhlarm tahdidi mevzuuna da, bugünleride alâka göstermeğe başlamıştır. — Amerikadaki İtalyan sefiri Fülvio Suviç, reisicumhur Ruzvelte giderek, Amerikanm yeni bir silâhsızlarıma konferansma önayak ol- masnun zamanı geldiğini söylemek üze- re talimat almıştır. Flistinin taksiminda Halyanında fikri sorulmalı imiş Roma 17 (A.A,) — — “Action Cola- niale,, gazetesi Filistinin taksiminden bahsederek idiyor ki: tal nazarını bildirecektir. Husuüssile ki, bu toprak Milletler Cemiyetine mensup bütün devletlerin hukuku hükümranisi altındadır. Filistin taksim edilmekle İ- talyanın askeri ve sevkulceyş münaka- lâtr menafiine yakımdan temas eden me- | seleler ortaya çıkabilir.,, Bu gazete, eski Napoli krallarına ait olup şimdi İtalya krallarına geçen hak- ları hatırlattıktan sonrta Filistin rslaha- tırlım bütün Akdeniz devletlerini yakın- dan alâkadar ettiğini ve katolik İtal- yanın da bu babda söyliyecek sözü bu- lunduğunu ehemmiyetle kaydetmekte- dir, Mısırda nümayiş Kahire 17 (A.A.) — “Milli — Mısır fırkası,, denilen muhalefet frıkası, önü- müzdeki salı günü umumi bir nümayiş icrasıma davet edilmiştir, Bu nümayişte hatipler, Filistin me- selesinliden bahsedeceklerdir. Fetva çıkardılar Şam 17 (hususi) — Yüz elli kadar softa tarafından çıkarılan bir — fetvaya göre, Filistinin taksimi projesini kabul edenler “kâfir,, sayılacaklardır. çanların tepelenmeleri bir saat işi- dir. Seyit Rızaya yardıma geliyorlarmış Verilen malümata göre, bu çe- takımdan değildir. Bunlar, Piran ve Palu taraflarında teşkilât yapmak, masum halkı aldatmak, cenupta bir asayişsizlik hâdisesi çıkarmak, Der- simli Seyit Rızaya yardım etmek ve şimdiye kadar tepelenen arkadaşları nn intikamını almak niyetiyle elbir- liği etmişlerdir. Çetenin fesat plâ- nt tamamen suya düşmüştür. Çete, daha yurdumuza girmeden, teşkilât içinde bulunan Muşlu Hilmi, Kör Cemil Şeyda — tarafından vaktiyle | şeyh Sait aleyhinde yazı yaıdıgı için öldürülmüştür. —— di dd 4 ü0 kLey | Partisi genel sekreteri Şükrü Kayanın “Bu mühim meselede İtalya da nok- | te, çapulculuk için hududu geçen | Moskovaz resmi Türk-Sovyet dostluğunun mi yetını bir kereş daha teyid etti ; ve ehemmi Moskova, 17 (A, A.) — Tass ajansı bildiriyor: 16 temmuz akşamr Rüştü Aras ve Şükrü Kaya, Odesa tarikile Türkiye. ye dönmek üzere Moskovadan, bera . berlerinde meh'us Rahmi Apak ve Şük. rü Şenozan, hariciye hususi kalem di. rektörü Refik Amir Kocamaz ve Ha- riciye vekâleti sekreterlerinden Şakir Emin bulunduğu halde, hareket etmiş. lerdir. Ayni trenle Türkiyenin Mosko. va büyük elçisi Zekâi Apa.ydm da Moskovayı terketmiştir. Türk vekilleri, istasyonda, Litvinof, Yejor, Somoniakov, Karsi ile İran bü. yük elçisi Sepahbudi, Litvanya elçisi Baltrusaitis, Romanya elçisi Ciuntu, Bulgaristan elçisi Antonov, Efganis. tan maslahatgüzarı Yunus Han, Yuna nistan maslahatgüzarı Kindilis ile Türkiye büyük elçiliğinin bütün me - Murları tarafından selâmlanmıştır. İs. tasyon, bu münasebetle, Türk ve Sov- yet bayraklarile süslenmiş bulunuyor. du. Türk Vekillerine Odesaya kadar Hariciye Halk komiserliği birinci şark dairesi.şef müavini Mıller refakat et- Mektedir. Resmi tebliğ Moskova, 17 (A. A.) — Tass Ajan- sı bildiriyor: Aşağıdaki resmi tebliğ neşredil. “Türk hükümetinin iki mümessili- nin, Hariciye Vekili Rüştü Aras ve Dahiliye Vekili ve Cumhuriyet Halk resmi ziyaret suretile Moskovaya mu. vasalatları ve halk komiserleri reisi Molotof, hariciye halk komiseri Litvi. hOf Ve SövyeLl nükümetinin ülger âza. sile görüşme ve konuşmaları, beynel. milel siyaset meseleleri üzrinde en dos —T FT T ’"*"î:;'Uz—ıgsf 4| ıyaretı v teblıgı ' 1 — Takriben 16 sene evvel ” hifw tik sosyalist cumhunyetleı'l Türkiye cumhuriyeti arasınd& dilip iki memleket arasında & miş iki taraflı Ve müteaddid "ı gi müuahedeler ve anlaşmalarla * olunmuüş bülunan ve bu Kd0 v bir devre esnasında enternasy0” g yatm bütün safhalarının imtihâ gy g çirmiş olan samimi dostluk ” | betleri, muhakkak sürette, M ket menfaatleri için tam kIyF ispat etmiştir. ! 2 — Bu ayni menfaatler, N* daki münasebetlerin, bütün $' le, istikbalde de iki devletin £ yasetlerinin değişmez ve unsuru olarak idamesini taleb © 8 — Sovyet ; Türk dostluğu, * Bulh için büyük ehemmiyeti * 4 — Enternasyonal münase*t halen mevcut olan ve 'hayatta kendisini gösteren tet temayüller tarafından yaratı” lunan bulanık vaziyet, bütül devletlere, sulhun taksim kabul liği ve kollektif emniyet e rinde sülhün ve umumi 9&’ mesi için hususi endişeler p mekten hâli kalamaz, Vaf 5 — Sovyetik sosyalist c leri birliğile Türkiye araaı:nıd—ılıd luk ve karşılıklı emniyet müp” |i letler cemiyetinin yukarda Ka prensiplerine samimi bağlılk sulk kuvvetlerinin en iyi bir teşkilâtlandırılmasına müzahe lemek ve tecavüz kuvvetlerine H f' zaheret veya bit TeşViK Tlzun ”” y şeyden tevakki etmek azmller& potansiyelinin bütün entel # tane ve en açık bir fikir teatisi neti- cesi olarak, aşağıdaki hususatım müşa / hedesine imkân vermiştir: | unsurla viyesi için, iki memleket M saten müsmir bir iş birliği maktadır.,, Japonya, tayyare gönderdi. (Baş tarafı İ incide) Pekin 17 (A.A.) — Çin siyasi maha- fili, Japon devlet adamlarının Kvantun- daki Japon ordusunun kabule şayan ol- mıyacak bir takım metalib — dermeyan etmesine mani olabileceğ'mden şüphe etmektedir. Ummumi intiba, 29 uncu Çin ordusu- nun zelilâne bir tesviye sureti kabul et- meleri takdirinde şimali Çinin liderleri- ni devirmeğe hazır olduğu merkezinde- Japonların sevkiyatı Şanghay 17 ((A.A.) — Çin askerle- rinin Paontingluya girdikleri hakkında ki haber, Çin makamları tarafından te- yid edilmektedir . Yarıresmi — “Central News,, Ajansı Japonyanm, Çine sevkedilmek — üzere 400 bin kişiyi silâh altıma almış bulun- duğunu bildirmektedir. — Âyni ajansın haber verdiğine göre Tientsine mühim miktarda harp İlevazımı çıkarılmış ve 400 Japon tayyaresi de Formoza itimiş- tir. Çinin ihtiyati tedbir almasını protesto — ediyorlar 'Tokyo 17 (A..ÂA.) — İstihbar edildi- ğine göre şimali Çindeki Japon başku- mandanı, Hopci ve Tchachar eyaletleri siyasi meclisi reisi Sung-Chen-Yuan İ- Je 'derhal görüşmek ve Çin — hükümet kuvvetlerinin şimale ddoğru gönderilme- sini Nankin hükümeti nezdinde protes- to etmek için talimat almıştır. Japonların fazla beklemeğe tahammülü yokmuş 'Tokyo 17 (A.A.) — Harlcîye. Bahri- ye, Harbiye, Dahiliye ve Maliye Nazır- ları, vaziyeti tetkik etmişlerdir. Bü toplantının sonunda hükümet na- mına söz söylemeğe — salâhiyettar bir zat, beş nazırım şimali Çinde tatbikına Çine 40* kılmış olduklarını ve binnetice Hi tin balihazırda cereyan etmt müzakeratı tacile matuf tedbi baza karar vermiş bulunidu etmiştir. Bu tedbirlerin mahiyeti henüz birşey söylenmem Loukcutchiaa lı.âdiıs!edl’ıı fasledilmesi ümidinin pek If!'a. ! " lamiş oldüğünü kaydetmek Mt “j lur. : ıı Çine bir nevi lı!tlınil“’”ı Peiping, 17 ÇAA — * y müzakereleri çabuklaştırmak — daki kararı üzerine burada Y” | yecan - başgöstermiştir. a K kanaat, bu kararın bir ültiml“’d BUi olduğu merkeizndedir. e*î ! Kongreye dav Türkiye sanat mektepleri ” cemiyeti başkanlığından: İstanbul sanat — okulundaf mezun olan genç sanatkâr ; rine cemiyetimiz tarafından * d' 17 nci cumartesi günü saat " mektepte çamaltında bir çay verilecektir. Türkiyede ı:ne kız ve erkek sanat ol:ullin“ olanlarla sanayi mualli rifleri ıatırham olunur . Hava Kurul!'“f' | madalyalar! ,!' Yeni malt sene girince Y” tarafından vatandaşlar Türk ” muna karşı olan taahhütl getirmeğe başlamışlardır. B yüksek hamiyetli vatandaş ve 10,000 liradan yukart bulunanlar vardır.. Türk hâ bu vatandaşlara verilecek ÜS Hü #0 Ai —e az girişilmiş olan usulün fazla beklemeğe | | tahammülü olmadığı neticesinde karar iki murassa gümüş madıb" ma dr:* -Iı,.İı h # A Blomude