1 Mayıs 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

Bütün dünyada ŞEK! yen sesinin İmer i 7 i te çıkan Kadın MUVAKKATEN evlen- | Tibette, kocası mar misafirlerine en büyük ik | | i i i meğe mecburdur — E « Jibaros» lar da kadın tarlada doğu- dır — ramları se! e 'n kocası evde ıslırap taklidi yapar ir Aşkı, Siki cüm|, Mühakkakki dünya kurulakdan besi en çok söylenen bir cümledir. İlk insanlar devrinden başlayan aşk dün- Yanın muhtelif yerlerine güre <dEğİŞA türlü telâkkiler ve âdetler doğurmus” bunlardan bahsede- tur, Biz bu yazıda de ceğiz. Aşk ve izdivacın mubakkak biri” su şart olmamakla be. e bağından azat et eşeb birine bağlı ol raber ve aşkı mek hususunda vukubuları birçok & büslere rağmen aşk ve evlenmek keli- lerini seven iki insanın birleşmesi umu- miyetle dini merasime ve ya O ksnuna Grcerland'da olsun, Tuüâmotu'da ve- ya Türkistanda olsun, seven erkek arzu ettiği kızla evlenir. Fakat o aşk bütün birleşmelerin temeli olmakla < beraber, onlara bükmeden kanunlar medeniy lere göte nekadar değişi , Bazı memleketlerde kadın kraliçedir. Çiftin kuvveti, zekâsı herşeyi oğur. o, Ocağın ziyneti, serveti ve aile binasının temelidir. Başka yerlerde ,kadın, esirdir, köl€- dir. Erkek onu bir eşya gibi alır, istedi” ği tarafa atar, satın alır ve onu, kendisi ne çocük verdikten sonra tekrar satar. Bir erkek çocuğun doğuşu ( büyük bir ssadettir, İlâhlar onunla (o beraber zen #inlik ve refah vorlar. Bir kızın doğuşu ehe, yetsiz bif hâdise gibi te. edilir ve hatti bi Tüzumetiz #nah- lükun gelişi bazan matem merasimile nır, Eskimoların misafirlerine en et karılarıdır. Şüphesiz, böyle bir zihniyetin, ancak leketlerde hâkim olabileceğini edersiniz., Fakat (o doğrusünu #öylemek icap ederse bir şok medeni memleketler bu hüsüsta hiç de faik ok duklarımı iddia edemezler. Karısına bir analilk vasfı vermiş olan ve (sonra onu terkeden bir erkek, asırlatdanberi gide- gelen bir ananenin tesirile karısım baş. kasına satan geri adamdan daha vahşi değil midir? Sonra, Avrupalıların “drahuma,, âde- ti kadar adi ve hodkâm bir âdet tasav- vur edilebilir mi? Bu cidden tiksindirici âdet, bilhassa, (o Burjua ve Aristokrat sınıfları arasında salgın halindedir. Kendisine hayat arkadaşı o seçen bir erkeğin pazarlığa girişmesi nekadar acı we düşkün bir harekettir. Bereket ki bu âdet bizde mevcut değildir ve fıtratan sil olan Türk erkeği bir kızla evlenece- büyük ikra m ri dn üni Mi İlk insanlar kadı böyle kabietiarin deviriera nit olan bu stat vöenderf givarmdn bulunrnıştur ve Sen Jermen müzesinde MAkfUZdUK. jk zaman gidip onun babasına: “Kızını alirsam ne verirsin?,, diye pazarlığa gi. sişmeğe hiçbir zaman tenezzül etmiye- Tibet'de FGAR'la Tariman Kuen - Lük tepeleri eteğindeki z vadiye kurmuşlardır. Diğer bazı Tibetliler de orada Yerleşmiş bulunu- ui yeni köyün teşkil ç hafta kâfi gelmiştir, soğuk. da aynisüratle ortadan kay” Algar bozdağlarının Ste tarafında bu- çk memleketlerden o bihaberdir; in- evlerde yaşadığını'da bilmi. bulunduğu memleketin ikli- ve çocuklarile mütemadiyen yahat etmeyi ve tahammül. edilecek amayı icap ettirmektedir. Tarinitan, yaşamağa daha bir toprak parçası aramağa karar vef- e. Fakat bu sergüzeşte yalnız atıl iyor. Çadır kurulunca karısını o | kıp kendisi dağ ve tepeler ara- anda uzun bir seyahate çıkacaktır, Da- ha ziyade birer bataklık olan o gölleri, ölüm kadar sessiz ve insanın kendi sesi- ni bile duymaktan korktuğu mıntakala. ri aşacak, Afgarın yalnızlık içinde, kocasını bek ir. Fakat koca- ulması ne kadar lemesini icap ettirmekte neşinin etrafı kavurduğu ve (gecelerin gölleri dondurduğu bu bitmez tüken- mez vadide, iki ay dolaşacak... Erkeğin seyahati yorcu ise kadının yalnızlığı da tehlikelidir. — Bunun için Târinmanın seyahati müddetince, karı, * “muvakkaten,, evlenecektir. Adet ve anane bunu emrediyor! Kimi intihap e- decek? Muvakkat kocanın ne eheramiye ti olabilir? Kim olursa olsun! Onun ye- gâne kocaar, sevdiği ve bütün dertlerine ve sıkıntılarına iştirak ettiği Tarinman- dır. Muvakkat kocası ise vahşi köpekle, re, kurtlara ve ayılara karşı kadını ko- ruyacak bir bekçiden başka bir şey de. ğildir; küçük ailenin jaşesile meşgul o- lacak ve kar fırtınasının tesirile bozulan çadırı tamir edecek ama bu arada kadı. nın aşikını da “muvakkaten, alacakmış, ne çıkar! Tarimad avdet edince, yeni koca çi- kıp gidecek... Fakat düşünün bir ya adamcağız eski kocaya yerini terket» | mök istemezse ne olur?.. Fakat bir Tibetli nadiren bu “alçak- iğ, yapar : Kadın ve toprak ENUBİ Amerikadaki Jibaros a. şiretinin, feyiz ve bereket hak- kında kendisine mahsus kanaat ve dü- rdır, İki şey, bereketin müte- radifidir: Çocuk veren kadın ve gıda veren toprak... Binasnaleyh ilâhlar tara. fından takdis edilmiş olan bu iki ber&- keti yekdiğerine yaklaştırmaktan daha tâbit bir şey olabilir mi?... Toprağın bereketli o olması için, o- nun, kadın tarafından işlenmesi lâzım dır. Toprağı sürmek, ekmek ve biçmek ona aittir. Yağmur ve güneş altında o galışır. Ayni zamanda, şocuğunu da çalıştığı tarlada dünyaya getirmesi ga. yet münasiptir; bu takdirde daba fazla zengin olacakları gibi, oçocuk da'daha güçlü kuvvetli olur, Koca, kulübesinde çocuk doğurma 2- cılarının garip bir taklidini yaparkefi ve herkes onun etrafına, o soğuk “sular, çeşit çeşit kokular ve dualarla üşüşür- ken,'anne, yalnız başına açık o havada çocuğunu doğurur. — Sonra biraz evvel bırakmış olduğu işine tekrar devam e- | derken buğday başaklarmın o rasında küçük, biçimsiz bir şey vıyaklar! Bebeklerin âkıbeti VLENEN bir Japan kızı, müs- tebit bir babayı terkederek müs tebit bir kocaya varır. Yani “efendi, de- Biştirir. Ve eğer bayan “erik çiçeği.nin Veya bayan “küçük ayakıin hayatırıda bir sevinç anı varsa o da babe evini ter- Kederek, heniz kocasının evine girmedi gi andır. Doğrusu pek kısa bir saadet zamanı! Yeğâne ümit: — Belki kotam iyi ve müsamahakâr bir adamdır: belki de garp telâkkilerini kabul etmiştir,? Fakat umum amansız müst dadır, Vak'a, kadınların serbestliği hak. kında garptan gelen düşünceleğden ha“ bardardır. “Fakat bu düşünceler bizim kadınlarımıza. butada tatbik edilemez., hakkınız yoktür. Çünkü bu bir anane: | | duman olmuştur. Bütün bunların tev'it Japonyada “Geyşa,, denilen umumi kızların banyosu de bütün çozukluk oyuncaklarını yakar ve münzevi saadetle dolu olan çocuklu. ğu dumanla beraber © maziye ka Boyboy bebekler, o insanlara benziyen kurbağa gözlü hayvanlar, bembu ağacın dan mamul mini mini mobilyeler, renga renk resimli kitaplar (o vesaire... Hepsi © Meraklı tetkik ettiği büyük bir alev sütunu biraz sönrü sönecek... Tıpkı, “erik çiçeği,nin, sıkı tı ve bunalma içinde yavaş yavaş söne cek olan hayatı gibi (Gelecek yazılarda: Seylânda, Hindistanda o Tahitide, Afrikada, Japonya'da, yeni Kaledonya'da Çin geneler arasmda aşk) Trişin hastalığı Amerikada da domuz eti yenmesi aleyhine cercyan Ve propaganda başladı Din kitaplarımın domuz eti yen mesini yasak etmesindeki hikmeti, tıp bilgisi ancak son asırda keşfet. miştir. Şimdi de Amerikada domuz eti yenmesi aleyhine şiddetli bir pro paganda başlamış o bulunmaktadır. Domuz eti yiyenler arasında kor- i kunç “Trişin,, kurtlarının sebep Bk. dukları facialar günden - güne art- maktadır. Amerikanm meşhur doktorla | rmdan Geyms Maknoten ile Öjen , Anderson, San Fransisko halkının | dörtte üçünün domuz eti yemek yüzünden Trişin hastalığına yaka- landığını söylemektedirler. Yalnız orada değil Amerikanın'her mınta- kasında ölülerin çoğunda bu kötü hastalık izleri görülmekteymiş, Trişin hastalığına yakalananlar, bundan bir daha kurtulamazlar; çünkü tedavisi yoktur. Tehlikelidir ve vücutta daimi bir hastalık kayna- ğı olarak kalır. Vücudunda Trisin olan domuzları bulup meydana çe karmanm usulü ise henüz keşfedil. imemiştir. San Fransiskoda “ mua- yene edilen her türlü domuz sucuğu ve pastırmalarında canlı Trişin kurt rr — bulunmuştur. Domuz etini hafifçe pişirmek, yahut tütsüliye- rek tuzlamak da bu kurtları öldür. mek için kâfi değildir. Bir vakitler Almanyada çok sevilen çiğ domuz e ti, tekrar tekrar bulaşık hastalıklara sebep olmakla Almanlara müthiş bir ders vermişti. Trişin kurdu işini acaip bir süret- te yapar. Et bir defa yutuldu mu, tesbih böceği gibi kıvrılmış olan her dişi kurt binlerce küçük yavru do: ğurmağa başlar. Yavrular o kadar küçüktür ki ilk zamanlarda hafta- larca müddetle o mikroskoplar bile bunları göremez. Bunlar bağırsak- ların duvarları arasında kana karışa- rak adalelerin içine girer ve burada yerleşerek iltihaplara sebebiyet ve- rirler. Tehlikeli olmadıkları zaman- larda bile çok istıraplı karın sancıla- nı, hararet ve bayılma nöbetleri ya- par. Bunun neticesinde de adale sertliği ve ağrıları baş gösterir. Hafif vakalarda da halkın umu. miyetle “ “mide “ramatizma ve mafsal ağrısı, adını verdikleri as rızalar olur. «Altı ayda küçük kurt: lar kendilerini küçük ve sert bir kis reç kapsülün içine tamamen kapa mış bulunurlar ve insan ölünceye kadar bu kapsülde kalırlar. Kurtları" selde etmek için, San Fransisko lâboratuvar' araştırmalas rmda acsip bir usul “tatbik “edilmiş. tir. Doktorlar 200 ölünün cesetlerin den büyük adale parçaları kesmiş lerdir. Bu adale nümuneleri un ha: lini alıncıya kadir öğütülmüş ve suni mide ifrazatmda hazmettiril. miştir. Kurtlar hazım ameliyesine muakevemet ederler, bunun için ha- zım boyuna devam ettirilmiş, niha yet kurtlar sayrlabilmiştir. Her 50 gramlık Trişinli diyofromda kurtla» rm adedi 20 den 3800 taneye kadar tehalüf etmiştir. İnsan ne kadar yaşlı olursa olsun domuz etinden Trişin hastalığını al- mağa o kadar fazla istidat gösterdiği anlaşılmıştır. Yirmi beş yaşından â; sağı ölülerin hiç birinde Trişin bulu: namamıştır. Yirmi beş ile kirk yaş arasında olanlarda pek az çıkmıştır. En çok da kırk yasından yukarı 0- Janlarda bulunmuştur. Bunda yaşm tesiri olmakla beraber cinsiyetin hiç bir tesiri görülememiştir. Kadın. la erkekde ayni nisbetlerde Trişin bulunmuştur. Kurtların ihtiyari adaleleri yani soluk alma adaleleri gibi istendiği zaman oynatılabilenleri, kalp gibi nk | müş olan Şefildii Meri Okonner isimli | dir ve karısını “kendisine göre, sevme- | bir kadın tac giyme şe ! sine hiç de mani değildir. Şirin bayan “erik çiçeği kendi kendine otomatik bir surette ei wnfikleri için İngil. | oynıyan adalelere tercih etmekte ol: ei şahsi bir daveti- | dukları görülmüştür, Bu vaziyette er muştır. Resimde bu #avali imi) i bi İni pılan denir manevra. | yatına, manastıra çizer gibi girer: Ma-| kadın oğullarının kazandıkları e çenli mea İğ ga zisine mana: ve hüzün dolu bir mera-| er ve kralın davetiyesile görülüyor, olan bir harekettir. İ simle veda eder: Baba evinin bahçesin- m şir ii ye i dik | telâkkisindedir. Ona bir şey. -demeğe Umumi harpte beş oğlu cephelerde ö)- ! i altı hafta sürecek bir manevra- ii imanından nm Pasifik Gloss San Diego Jimanıni beşyüze yakm deniz tayyas vey mi bulunuyor. Yüzden fazla harp sinin iştirak ettiği bu an demeni ei İarmın en büyüğüdür. esimde “tavsarenin" slmişi görülüyor. i n sonra Yal ğ harpten e atiforala,, gemisine bİr