1 Mayıs 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Guernika UERNİKa şöhrrinin İspanyol ast edildiği ohavadisi, döndürücü bir dehşetle insana tesi Ja, Bask na muvaffak oldu da Bu dece “harbin t den deği! İalara kadar takip edip, onlart makineli İarı hastanelerde diri diri yakmağa se naenaleyh, bt vatanda İspan herete Jâyık bulu: edi sa Kus. ğu hakkındak günkü dehşet meşheri karşında şu ve haykırmıyoruz ne vatanperverliğe; ne de birist insanlıktan geliyor. anlığa leri t İtalyanların Habeşi umhuriyeti eski merkezini hari gibi başit bir cümle ile baştan sa İspanyol faşistlerinin, müdafaasız kalmış biçare sivil ahaliyi örme vazifelerinden, Bu hissiyat, açıktan açığa yapılan ka Kadan ne şekilde bombardıman anda yaptıklarından ; daha baş yor. Asi kumandanlarından general Mo. tadan silmek tehdidinde bulundu. Ve bü- lacak mezalimi- tar- tüfek kurşunile taramağa, yahut yarak. iyaçları le yapılmadığına göte, herhalde biri olsa gerektir lceyş bakımından asla gören tarajm h net tarafı olduğu ve xi asla gizlemedik. Fakat bu- ya 'bu tarafa olan sempatimiz yüzünden ve çocuk katliâmmın müşterek kanaatim yardım: olacağına inanmıyan Bize belki, kendi işimizle meşgul olup başka yere burnumuzu sokmamamı ze söyliyeceklerdir... re neler yapılacağının önceden verilmiş bir İ ancak, militarizm hüşünetine kanun ve doğrulu yatımızı tehdit ve bü gibi ha nın iflâsını teşhir ediyor. ketleri cezasız izdir. Çünkü Guernika, daha büyük ve memleketimize ret, ğun :k bir şehire bırakılan her bomba, BİZİM ha. kabilen devlet ada (İngilizce Niyuz Kronikl) gazetesi ———s Londrada iflâslar çoğalmağa başladı Sebep milli müdafaaya yardım hususundaki proje imiş Londra, | (A.A.) — Umumi Küsumet ve iktisadi aksülâmellerin vehameti karşısında Neville Cham berlain'n “milli müdafanya yardım li e e ği parlâmento mahfellerinde söylen mektedir. Bununla beraber nazırın bu pro jelerin yerine aşağı yukarı ayni fik- re müstenit fakat tenkide daha az marüz yehi bir yardım sistemi bul- müâst'da imkân dahilindedir. Nazırın bilhassa bu sene vari- datı artanları alâkadar eden bir yar- dım projesi derpiş etmekte olduğu ! söylenmektedir. Borsaya mensup büyük bir fir- ma, dün alâkadar olduğu altın made hi piyasasının sarsılması dolayısiyle muamelelerini durdurmuş olduğunu | bildirmiş, fakat bütün taahhütlerini â yerine getireceğini de ilâve eylemiş» tir. Dolaşan şayialara göre, Cham- berlain, bugünlerde kati ve emniyet verici beyanatta bulunmazsa, şembe günü birkaç iflâs daha edilecektir. “Müstbiş bir zelzele Buenos » Aires, 30 (A.A) — Santiago - del - astero eyaletinin şimalinde, zelzele vukua gelmeden birdenbire büyük bir yarıklar peyda İmuştut. Birkaç kilometre uzun: İuğunca imtidat eden bu yarıklar cubuk Kısmen n üç metre derinlikte ve bir metre kadar genişliktedir. trenler hareket edememiş ve birçok nez bir hale gelmiştir. tutulmuştur. ollar ge Halk paniğ Tesile iştirak eden talebelerden üki grup Üsküdar kız kollejinde müsamere Üsküdar. Amerikan kız kolleji son #mif talebesi dün mektepte çok güzel bir müsamere . vermişlerdir. Her sene verilen bu müsameteler- den dünkü de kızlarımızm yüksek kabiliyet ve kültürünü tebarüz etti- riyordu. Müsamereye . istiklâl marşiyle | başlanmış, sonra operet oynanmış” tur. Gerek piyeste rol alân, gerekse koroyu teşkil eden kızlarımız, tem- silde ve şarlzlerdi o muvaffakıyet göstermişler, alkışlanmışlardır. Alman tayyareleri BIlbaonun Ilmanında İngiliz vapurlarını bombaladılar (Baş tarafı 1 incide) mişler ve Lasartoda asilerin müteaddit hücumlarını geri püskürtmüşlerdir. Asi tay Guernica mıntakasın- da bazı kasabaları bombardıman etmiş. lerse de hiçbir hasar kaydedilmemiştir. Cepheden dönenler ittarık: 30 (A.A.) — Sevilla- ada Cenovaya gitmekte olan italyan Franca Fassio vapuru buraya uğramıştır. Vapurda ekserisi (İtalyan olmak üzere son mühârebelerde yarala” 180 yaralı vardır. Sevilla hastane- Cebe dan İ na i tamamen dolu olduğu için bunların orada tedavileri imkânsız görülmüştür. Bilbaonun tahliyesi Londra, 1 (A'A.) — Ingiltere bükü. | metinin, Hendaye'daki sefiri Sir Henry Chiltona talimat göndererek müstac liyet kesbeden Bülbsonun' tahliyesi için mgelen tedbirleri almasını bildirdiği öğrenilmiştir. Bilbaodaki İr tin günden güne fenalaştığını ve tahli- | yenin iş işten geçtikten sonra yapılma. | sından korktuğunu beyan etmektedi İngiliz konsolosu elde mevcut Bask | gemilerinin ancak 109.000 kişi naklede- bileceğini halbuki Bilbaoda tahliye edi- | lecek 200,000 kişi olduğunu ilâve eyle- miştir, ngiliz konsolosu vaz İngiltere hükümeti, şimdi bu hale bir çare aramaktadır, İngilterç mültecilerin akibeti hakkın. da Paris ile temas halindedir. Taarruza uğrayan İngiliz gemisi Londra, 1 (A.A.) -- Resmi mahfel- ler, bir İngiliz ticaret gemisinin sai üç millik mesafe dahilinde taarruza uğ- radığı hakkındaki haber teeyyüt etti. takdirde İngiltere rükümetinin Salaman ca nezdinde protestoda bulunacağını | söylemektedirler. aarruz, eğer karasuları dahilinde vu kubulmuş ise asi makamatı, nazırların Avam kamarasındaki beyanatlarına tev- fikan vukubulan zarar ve ziyandan mes" ul tutulacaklardır. Avam kamarasındaki müzakereler Londra 30 — Avam kamarasının bu. günkü celsesinde İspanyadaki sivil aha- inin katli hakkında hararetli münaka- şalar cereyan etmiştir. Hariciye nazırı Eden bu hususta beyanatta bulunarak demiştir ki “— İhtilâlcilerin kumandanı General Mola, Bilbao şehrini tamanten tahrip €- Sivil ahalinin bom. bardımanından ihtilâlçilerin mes'ul tu- wlacağını Hendey'deki sefirimiz vasıta sile ihtilâleilere birdirdik ve nazarı dik- katlerini celbettik. Sivil ahalinin yardı- mına koşmak hususunda diğer devletler Je teşriki mesaiye âmade bulunuyorur. Çok vahim bir şekil alan İspanya hâ. diseleri hakkında şimdilik fazla bir şey söylemekte mazurum. Bununla beraber pek yakında daha mufassa) izahat vere- bilecek vaziyette olacağımı mit ede- İ rim.,, Lordlar kamarasında hararetli müza- kereler olmuş, bi: rak sivil ahaliyi bombardıman ettiklerin den dolayı ihtilâleileri şiddetle tenkit ve itham etmişlerdir. Lord Robert Cecil irat ettiği nutuk- ta, İspanyol ihtilâlccilerinin hattı hare- ketini “medeniyet tarihinde misli görül memiş barbarlık,, addetmiştir. Birçok hatipler hükümetin müdahale sini istemişlerdir. Barselonada hâdiseler Barcelona, 1 (A. A.) — Vukubulan bazı müessif hadiseler, burada ve bir kaç kasabada asabiyet tevlid etmiş- tir. Silâhlı gruplar, nöbet beklemek mecburiyetinde kalmışlardır. Generalite meclisi, vaziyeti etmek için toplanmıştır. Katalonya generslitesi reisi Com- panys, gazetecilere beyanatta buluna. rak bu hâdiseler hakkında teessürle. rini bildirmiş ve meclise karşi yapı, lan tazyiklerin nihayet bulmasını te- menni etmiştir. (Pek müphem olan bu telgrafta tetkik mevzubahs hâdiselerin “Anarho ser. | dikalist,, ler tarafından çıkarılmış ol- ması muhtemeldir. Bu zümre, kendile. rine mensup bir generalin müş olmasından dolayı asabiyet icin, deydi.) Batırılan Asi gemisi Bilbao, 30 (XX A.) — Röyter ajaner | nın muhabiri bildiriyor: Santander civarında hükümet tay- öldürül . | uzunlamasına maktat İ yareleri Espana ismindeki asi kruva. | örü batırmışlardır. 1915 senesinde denize indirilen Es- pana zırhlısı 16,000 ton hacminde idi | 305 milimetrelik sekiz top, 102 lik 20 top ve.10 mitralyözle mücehhez idi. Zarhlıda bundan maada 78 milimetre lik iki tayyare topu mevcuttu. İspanyada cumhuriyetin ilanından evvel geminin ismi Alfonso XITI idi Espananm mürettebatı denize atis. mak mecburiyetinde kalmıştır. Çün. kü hâsıl olan panik dolayısiyle tahli, siye sandalları de indirilememiş tir. Hilkümet tayyarelerinin hücumu i, le zırhlmın batması arasmda İkl bu- çuk sant süren bir muharebe olmuş. tur. İngiliz Santandere gitmekte olan yük gemisi muharebenin bütün safha. i Batan Espanya diretnotunda taret- ler ve bataryaların tabiye edildiği tarzı gösterir şekil larını takip etmiş ve muharebe bitin. ce yoluna devam etmiştir. Havas bildiriyor: Espann kruvazö, | rü, Santandere giden bir ticaret ge. İ misini zapta çalışırken batırılmaştır. | Kruvazör üç çeyrek saat zarfında bat. miştir. İçinde 854 tayfası vardı. Ve nasyonaliatlerin en kuvvetli gemisi idi, Eapananın yanında bulunan Velas- 60 torpidosu zabitleri kurtarmıştır. Sântanderden gelen balıkçı gemileri de tayfa ile meşgul olmaktadır. Vak'anm şu suretle geçtiği öğrenli- miştir; Valesco torpitosu ticaret gemisine 12 mermi atmış, fakat tutturamamış. tır. Vapurun radyo ile hadiseyi haber vermesi üzerine cumhuriyet tayyarele. rinden bir filo yapuru himaye için derhal hareket etmiş ve attığı torpi. tolar Espanaya inabet etmistir. Velas- €0 torpitosu 1044 tonluktur, 1922 de denize indirilmiştir. Makinası 33.000 bevgir kuvvetinde, sürati 34 mildir İçinde 102 lik 3 tonla Gickers siste. minde mütesddid hafif tonlar vardır. Haber — Batırılan Espanya 16,000 tonluk değil, 14224 tonluktur. 19.5 mil sürati vardı, Bu gemi hükümetçilerin | elinde bulunan Don Jame 1 ağlı gemi- nin aynidir. Ajansın haber verdiği gi- bi'bu gemiler krüvazör sınıfına dahil değillerdir, bunlar düpedüz diretnot | denilen birinci sınıf saffıharp gemile. ri sımıfındandirlar ve'bu smıfa dabi) dünya gemileri içinde (en ufak diret. not) addedilmeleriyle' meşhurdurlar. Ajansın verdiği haberde unuttuğu bir noktayı da ilâve erelim. Espanya gemisinde 76 santimetrelik tayyare toplarından başka ayrı 47 milimetre. lik tayyareye karşı son sistem müda- fan bataryası vardı. Gemi buna rağ. men tayyarelere karı kendini milda- faa edememiştir. Gemi Ferrol tezgâh- larmda 1915 de yapılmıştır. 15500 . 2,0 beygir kuvvetinde Parâons tar 1 MAYIS — 1937 Bahar bayramı AHAR, bayram... Bu menin birbirine pek yakıştığını inkâr e kıkabil mi? Gönülleri gül der, bülbülden zevk almıyacak kadar bahar i keli- kocamış olanlar bile yok . Biz böyleliğin görmemişiz joslı baharın, beyti de, anlatmak iste. diğ bir bah Eğlenelim, zevk ede'im, bayram yâ. palım. Hem bahar günlerinin eğler- her keseye de elverişlidir. Çi- ni bedava verip şarkılarını be- ç ıstırabına rağmen İ meniz kâfidir. Gönü rın, rak gelir. Nedimi haneyi teşrifini güş etti meğer, . Şevki gürideyi gördüm, gelir amma we ge. “Hiç bir dilber bizim haneyi teşrif etmiyecek ki arkasından sevki şuride de gelsin!,. demeyin; ba- har ililerti Iberi değil» kikate ermemişse Hr,, diyor. Siz: vah size! "Tasalarmızı, kederlerinizi ileri si kten kaçmağa çalışmayı. miz: Nefi bir bahariyesinde: “Hava ol denli oanbahş . u hayatefsı Wi her demde - Demi Isi ile davayı bahs. mfihan üzre, der; ölüleri dirilten ba- har ile dirilemiyecek kadar mı öldü- MÜZ. (Çok mu beyit zikrettim? ne ya palım! bahar deyince insanm diline mısralar, Nedim'in şevki şüridesi gidi geliyor.) Bayram deyince hatıra yalnız şen. lik değil, ibadet de gelir. Dini bay. ramiarm hamazi vardır; milf bav, ramlarda bir şeref, bir zafer günü. nün, millete ven! bir hak mış bir gi kazandır. inün hatasını taziz ederiz. Bahar bayramının bir ibadeti olmadı- ğmi sanmayr da tabiati, her se. yin yeniden hayat bulmasını takdis etmektir. “Eun hiza hiğeir ye. sağma, gel aim genlendiren çiçekleri, kuşlarım ys kisini, kanımızın her damlasını, eti, mizin her zerresini veren Tablat' Ey bizim de bir parçası olduğumuz Ta. biat! Sana hamdolsun, her güzellik sende, her kudret sende, var olan ve yar olacak her şey sendedir!, Bahat bayramında ber gönülden . bilsin, | bilmesin - böyle bir dua taşar, Bahar bayramı bizde heniz çok ye- midir: bu yü onu ikinci defa olarak kutluyoruz. Daha hiç bir ananesi yok. Fakat günler geçtikçe âdetlerim'z a- rasmda bir yeri olacak, gönü mize işliyecektir. Kırlarda kuzu yemek için Hidrellez"i, yani 6 mayısı bekliyenler bu işi bir mayısta yapamazlar mr? Bu satırları yazdığım saatte hava açacak mu? kapalı mi kalacak? henüz belli değil. Açmasa da ne olur? Baha- TM pazar günleri gok, herhangi birin. de baharr kutlıyabilirsiniz. Nurullah ATAÇ Atatürk Tayyare uçuşlarını tetkik elti Büyük Oya Atatürk, dün Ar kara hava meyldanma gelerek Türk kuşunun yeni aldığı on tayyare ile diğer bazt tayyareleri tetkik buyur- muşlar ve uçuşlarmı görmüşlerdir. Büyük Şef bu suretle bundan sene- evvel verdiği direktif dahilin- de ilerliyen Türk havacılığının in! şaf seyrini yakmdan görmüşlerdir Büyük Şef hava meydanına gel dikleri zaman refakatlerinde e Nafia vekili Ali Çetinkaya ile diğer bazı alâkadarlar bulunmaktaydı. Uzunca bir müddet hava meydanında kalan Atatürk bundan sonra köşklerine dönmüştür. lerce yy (Yugoslavya nasıl doğdu) tefrikamız yazı çokluğundari — dercedilememiştir. Özür ye çalışırdı. Bir tayyaresi var. ayyy