23 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

Alman erkânıharbiyesinin arı alt üst oldu Alman tanklarının kıymetsizliğini ispat etlerinin başında hesapl 1spanya harbi hafif etmiştir. Ifalyan motörlü Ruvu Son on yıldanberi bir çok (o Avrupa devletleri yepyeni silâhlar keşfetmiş ol- duklarımı işma ediyorlardı. Büyük bir? devlet sırrı halinde saklandıkları riva. yet edilen bu silâhlar (etrafında öyle ustaca propagandalar. > yapılıyordu ki Hitler Almanyası, bu propagandaların tesiri altında bunalan ve korkan dünya. nın burnuna istediği kadar gülebili; birçok isteklerini yaptırdı. Son iki yil içinde göze vuran bütün Alman serktş- likleri, Almanyanın müstakbel bir harp te meçhül ve son derece dehşetli silâh- lâr kullanabileceği gizli ışıklar, zehirli gâzlar ve hummayı habise kolera veya mikropları saçan bombalar (milletleri fena halde korkutmuştur. Hele Habeş harbi esnasında İtalyanların Hiperit ga. zı kullanmalarından doğan feci netice- leri de gördükten sonra “esrarlı yeni si- Jâhlar,, büsbütün dehşetli bir muamma halini almişter. İspanyada dahili harp şiddetini art. tardıkça her iki tarsfa yardım eden dey- etlerin muhtelif silâklarındaki kuvvet de yeni bir tecrübe ve imtihan geçiriyor. Şüphesiz ne Almanların, İtalyanların ne Fransızların ve. Rusların. bütün yeni “kegif?!,, lerine İspanyada rastlamak heniiz mümkün olmamaktadır. Bununla beraber İspanya harbinin bazı Alman silâhları etrafındaki (iddizları tekz'p etmiş olduğu muhakkaktır. Faraza, Al- man, “hücum arabaları,,nın on para et. medikleri anlaşılma: Her türlü manialı arazide saatte elli kilometve süratle ilerliyen bü” hücum arabaları iki mitralyözle müsellâhtır ve İki kişi tara.-don o kullanılmaktadır ki Uüuş kadar bunlarınDuyen işler başa- Tabileçekleri sanılryordu. Lâkin tecrübe Böstermiştir ki bunlar değil “tanga kar- ş: müdafaa,, toplar: ile hattâ mitralyöz- ler ve sert ateşli piyade tüfekleri ile bile delik deşik . olmaktadırlar, Bu Alman mamulâtının Valans ordusu üzerinde en ulak bir tesir yapamaması Alman er- kânı harbiyesini dehşetli bir inkisarı hayale uğratmıştır. Düne kadar Alman. ya, “zırhlı fırka,Jarile mağrurdu. Her biri beş yüz “hücum araba,.sından mü- rekkep olan bu fırkalarla etrafa göz das Et veriyor ve beherinde iki mitralyöz bulunduğuna göre bu beş yüz arabanın “1000,, mitralyözü karşısında herhangi bir düşman cephesinin derhal yarılacağı iddia ediliyordu. İspanyadaki hükümet kuvvetleri, tan ga karşı müdafaa (toplara malik bir piyade fırkasının böyle bir Alman zırhlı $ırkasından en ufak bir korkusu dahi o. lamıyacağın: isbat etmiştir. e Almanlar hafif tankların süratlerini yükseltmek için arıhlarını hafifletmek lâzemgel ne inanmelarının hâtaşın: çekmektedir- ler. Alman erkânı harbiyesi şöyle dük şünüyordu: “Zırhın Oküvvetli olması motöre yükliyebilecek ağırlığı fazlalaştırır, ta bit sürat azalır. Sürati az bir (o tank ise düşmanın ateşine uzun müddet hedef teşkil eder. Birinci mermi bir şey yap” mazsa ikindi, üçüncü mermilerin mutla- ka bir zararı dokanır. Halbuki süratin fazlalığı bücumun üni olmasını müm kün kılar, Ani bir'hücum, karşı tarafta bir tereddüt uyandırmasa bile tankları biran evvel düşman mevzilerine yüklen” meleri topgunun faaliyetine sekte verir ve süfatin artışı nisbetinde manevri kabiliyeti de artmış olur... Şimdi, bütün bu düşüncelerin fe7* su meydana çıkınca Almanlar pürtelis ağır tanklar Ooyapmağa ve ellerindeki tanklarin zırhılarını, süratlerinin azl ması bahâsına da olsa kuvvetlendirmeğe başlamışlardır. e Bu, dühe kadar #ğir tank taraftarlığı yapan Fransız €: kâne harbiyesine hak kazandırmış oluyor. Bununla beraber, tahminleri en vi çıkmış olanlar piyadenin hâlâ en yük- sek harp kıymet ve kudreti: olduğunu iddia etmiş bulunanlardır. . 0 "Ynanlar “zorhlı fren, 7 geçen acı tecrübe i larının müstakbel harpte etrafa nasıl dehşet saçaca- zen böyle heyecanlı tablolarla propaganda ediyorlardı. Rus töyyardleri Alma, tayyarelerine birçok noktalardan faik bulunmaktadır. Alman tayyarelerinin süratleri hakkında verilmiş ölün haberlerin hakikatlere Uye roadığı anlaşlmtktadır. Yivaki bazı mütehassışlar <lepanya hatplerinde Rus, Fransız, Alman ve İtalyan tayya- relerinden herhangi birisinin diğerlerine üstün olup olmadığı söylenemiyeceği ni idja eğiyorlars da bir çokları Rus sürat ve bil- haçış mukarip Pile bakımından sekin. terine yölcügtün olluklarılı bildirmek; tedirler. Maama faa toplar ME Alman topları (3,5 vi Rus tankları o karşısında etli peticeler — almışlardır. .ndi piyade ateşi ile yangın gi Rus tanklarda — Alman muvafffakiy' Ruş tanklar” çıkmaktadır. li; wTayyereye karşı müdafaa,, topların. # harptenberi büyük terakkiler da YMUE öylenebilir. Umumi harp- Lekesi da se birdi. Yani © müayyen bir ri eş garfında, elli düşman tayyaresi- oi tayyarelerin in hücumu netice” vel düşmesine mukabil topla Şüncak İĞ oan tayyaresi düşürülebilmişti kt şimdi netice taban tabak ıt. tır, Peyyareye Karşı tayyare İle vi yerine topla mukabele daba faydak | I 1 almıştır. j a vere harbi motörlü kuvvetlerin “ he feci âkibetlere uğradıklarını e abi etmiştir. Faraza #on günlerde ile yâpılan âteşe daya- | hinyüdi bir hava harbı i iy Güadalalkat ala * Tiziyarihirıri irade Jârr meşhur bözgundan bir sahaeyi'ziğe anlatayım; “Kimi tank kimi kamyon olmak üze. te 1200 motörlü İtalyan ( vasıtası Gu. adalaharada sayı? hükümet hatlarını yararak son süratle ilerlerken birdenbi- re üç motörlü Rus tipinde 20 bombardı man tayyaresi havada belirince ne ya- pacağısı şaşırmış olduğu (yerde kalı, vermiştir. Hükümet tayyareleri dera- kap şiddetli bir bombardımana başlamış lar ve tanklarla müsellâh kamyonların açtığı ateşe rağmşn bunlardan 1000 ta- nesini tahrip etmişlerdir. 1200 “#motör. lü vasıta,,dan ancak 200 o tanesi kaçıp kurtulabilmiş ve az evvel yarılmış olan hükümet cephesindeki zayıf kuvvetler 1000 tank ve kamyon içinde sağ olarak buldukları 1700 İtalyan: esir etmişler, dir. fepanyadaki garip hödiselerden biri de Almanların bu bedbaht memleketi silâklarına bir tecrübe sahası haline ge- iktifa etmeyip topçular için de ş mektebi olarak kul tirmekle burasını bir atı lanmalarığır. Yapılan istihbarat isbat oetmiştir ki Almanlar üç kaftada bir Franko ordu- Jarmı ve topçu numara sundaki nişa neferlerini, subaylarını da değiştirmek» te ve İspanyada staj görenleri Alman. yada muallim olarak kullanmaktadır. Bedbaht İspanya! ... Maamafih iki tarafta da zehirli gaz, ikrop saçan obüsler ve ölüm şuaları gibi korkunç ve esrari silâhlar Okulla nıldığı görülmemiştir. srarh silâh- lar,, henüz masal halindedir. olis hafiyesi papağani Bir papağan Muttra şehrinde bir Hint mabedinin hazinelerini soysimak» tan kurtarmıştır. Hırsızlar bir gece çok | zengin olan | Şorasi mabedinin mücevherlerini çel. | mak için İçeriye £ pağanı bunları görünse keskin çığlık: | larla ortalığı çınlatmış, keşişler bu çığ. | Kklarla uyanmış olduklarından hırsızlar | tabanları kaldırıp kaçmşlardır. Bir Fransız muharriresine göre Italyan ordusu ve Musolininin damadı Ingiltere, Ispanyada iki hükümet kurul- masını ve bunların bir federasyon halinde birleşmelerini teklif edecekmiş (“Övr,, gazetesinde neşrettiği ma- kaleleri ile meşhur Madam Tabui İs- panya hâdiseleri, bu hâdiselerin Av- rupa üzerindeki ( akisleri hakkında çok dikkate değer bir makale neşret. #mwiştir,Birçok noktaları möphem olan İspanya iş aydınlatan bu maka- leyi okuyucularımıza veriyoruz *| ko büyük bir taarruz kuvvetleri on güne kaf yapmı yorlar. Fakat Franko kuvve! bu taarruz için hazır olduklarını ve Guadalajara mağlübiyeti kip eden panikten İtalyanların henüz toporlanabildikler: gannetmiyoruz. an başka asi şında, zaferden sonra İspanyada tesbit edilecek bükü- met şekli hakkında bir çok ve o büyük ihtilâflâr var Asi kuvvetler şefleri arasında iki ce. reyan olduğu malümdur. Bir kısmı, za- ferden sonra faşist bir İspanyol cum huriyeti kurmak niyetindedir. Bunlar Franko ile Keipo dö Lano ile taraftar. larıdır. Bir kısmı da, krallığın iadesi ta- raftarıdır ki bu partinin başında Mola bulunuyor. Sor günlerde, kral partileri ve Londra ile temasta bulunanı iş adam- ları, on üçüncü Alfons veya, Burbön a. ilesinin İtalyan tebeasındân bir prenses ile evlenmiş bulunan (oğlunun tahta getirilmesi üzerinde müttefiktiler, Fa. kat Franko ile cumhuriyet taraftarı ge. nerallerin şiddetli muhalefeti karşısında Alfons gilesi; taraftarları tarafından bir kenara bırakıldı, ve onun yerine, İs ya tahtını Arşidük Ottoya vermek İleri atıldı. Hem böylece, bu fikir ta- hakkuk ederse Şarl Ken zamanındaki büyük İspanyanın yeniden ihya edilmiş olacağı söylendi. Oldukça garip bu yenfiddin “derhal birçok ateşli taraftar B1dLYE' aftliim birçok papazlar bu fikri tasvip ettiler. Zira, Arşidük Ottonun Benedikten pa. pazları nezdinde terbiye ve tahsil gö müş olmasını kilise lehine kaydediyor- lardı. Şurası muhakkaktır ki, Atşiğük Otto İspanya tahtına (o çıkamıyacaktır, takat bu, asi şefler arasında (yeni bir muhalefet mevzuu olacaktır. Bu arada, İtalyan kuvvetleri şöğdetli bir disiplin tahtında tekrar tensik edil. mektedir. Romadan gelen hab: talyada bulunan İtalya ordu mah faşist milislerine karşı (o pek sinirli bir gtte olduğunu gösterecek mahiyet tedir. İtalyan ordusu ile Faşist milisler zi e onu ta” ri denberi anlaşamamaktadırlar, iara mağlübiyetinden dolayı, İ- ordusu, mânen ve maddeten fa. ilişlerini mes'ul tutuyor. Faşist şist şefler ve bazı büyük askeri kumandan- pa Fransız muharriresinin İtiyan ordusu tarafından beğenilmediğini iddia ettiği | genç Kont Ciano İspanya tahtına çıkarılacağı rivayet edilen Otto fon Habsbur, General Moja < gin lar, İtalyanın bugünkü Alman taraftarı ve fantezist siyasetinden Kont Cizno'- yu mes'ul tutmaktadırlar, ve Kont Cia. noyu etvar ve harekâtından olduğu ka- dar servetinin derecesinden dolayı da çekememekt et. Romada İse, Musolininin yıldızım sönmekte olduğu hissediliyor. Söyler- ne göre, bizzat Mutolini dahi, da. bilde olduğu kadar hariçte de oto: sinin azaldığını hessetmektedir. Bu iti- barla, bir çokları için şaşkinlık ve ikti. darsızlık telâkki edilen bir vaziyette W zur müddet kalamıyacağını düşünmek te, ve her şeyden evvel, Guadalajara intikamını alınmasını : istemektedir. Ve şayet, bu intikam çok büyük ve deb. debeli olmazsa, birçoklarının söyledik» lerine göre. Musolini “gönüllü,.lerini İspanyadan çekecektir ve böylece, İs- ayol macerasında nisbeten mahcup xdan sıyrılmış olacaktır. Paris ve Londra nihayet on güne ka. dar başlayacak olan Madrit üzerine ta- arruzun, asiler ve İtalyanlar lehine ne- ticeleneceğini sannetmemektedi lersiya hükümetine temay' lunmaktadır. Daha birkaç hat ne gelene kadar Frankoya taraftar gibi gözüken hükümet azalar: dahi bu sen onra asilerin ve İtalyanla- t İspanyasına otelevvük edemiyeceklerini şimdiden kabul etmek tedirler. Maamafih meşru İspanya kü. kümetinin de, asileri ezecek kadar kuv. İ vete sahip olamıyacağı tahmin edilmek tedir; İngiltere kabinesi, böylece bir müd- det sonra, iki tarafın da gevşiyeceğini, © zaman, Pâris ile Londranm meşhur tavassut teklifi ral ve İcâ ki, her tatmin etmemekte. dir, fakat her iki tarafın da buu kabu. Ve mecbur kalacakları (— sınimektadır. » Tabul 1 Mayıs Bahar bavramı gü- nü göğüslerinizi Türk Maa- rf Cemiyeti roze'leriyle süs” leyiniz..