23 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

.RAQ İSTANBUL CAĞALOĞLU t S3]fl ! 4b40 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: tstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeü: 24298. tdare ve matbaa fasmı 24299 24290 umhuri \ J cuma 23 Nisan m ı Kıymetli san'atkârımızın (20C) den fazla en güz?l karikatürlerile nefis bir şekilde yarın çıkıyor. Bütün muVezzilerden isteyiniz. Fiab yalnız ( 2 5 ) kuruştur. Karikatür Albümü Yeni Türkiyenin tarihe doğduğu gün: 23 nisan Bu, içeriden ve dışarıdan kendi hayatına suikasdler yapıldığım gören Türk milletinin kendi hakimiyetini kendi eline aldığı günün bıyramıdır ek büyük bir isabetle sayıh millî bayramlanmızdan biri yapıkn 23 nisanm her tekerrüründe onu bayram yapan sebeb üzerinde durmaklığımız lâzımdır. Bu, içeriden ve dışarıdan kendi hayatına suikasdler yapıldığını gören Türk milletinin kendi hakimiystini kendi eline aldığı günün bayramıdır: 23 nisan 1920. Dört yıl süren Umumî Harbde TürLiye devleti kendi serhadlerinin hepsinden başka müttefiklerin cephelerinde de çarpıştıktan sonra bizim manzumeyi teşkil eden devletlerin takatten düşmeleri üzerine mütarekeler akdolunmuştu Türk milletinin Umumî Harbde iiiiparatorluğu korumak ve kurtarmak için yaptığı fedakârhklarla müşterek muvaffakiyet hesabına mensub olduğu zümreye ifa ettiği hizmet harikulâdedir. Bu hizmetin büyüklüğü derecesini anlatmak için yalnız Çanakkaleyi zikretmek yeter. Artık tarih olmuş bir hakıkatin açıkça ifadesinde hiçbir beis yoktur: Çanakkalenin muvaffak ve galıb müdafaasıdır ki Rus Çarhğmı tecrid ve nıhayet ıskat etmiş ve Umumî Harbi dört yıl uzatarak karşı zümreyi alabildiğine sarsmıştır. Şark ve cenub cephelerimizde üzerimize çektiğimiz yüz binlerce kişilik ordularla Avrupa cephelerinin muvazeneleri üzerine hâkim olduk. Sıra mütareke ve musaleha devrine intıkal edince sözde harbden galıb çıkan İtılâf devletleri bizim tarafa karşı zalimane hükümler tatbik etmek ıstedıler. Bunlarm en zahmanesi ise can alacak noktalanndan ayırmak istedikleri Türkiye bakiyesini ıki üç Anadolu vilâyetile adeta bir Buhara hanlığı derekesme indirmek suınıyetinin tezahüründe göraldü. İzmir işgalıle bu suıkasdin tatbikatma dahi geçilince İtilâf devletlerinın bu düşünce ve hareketlerini pek namerdane bulan Türk mılleti içinden gelen bir gayız ve gazabla isyan ettı. İtilâf devletlerinin Tu kıyeye karşı suıkasdlerı pek mel'unane idı, ve onlar her cihetle toplannın ve sungülerinin tehdidi altında kendi emirlerine kul ve köle yaptıkları sarayla Babıalınin muzaheretlerini de kazanmışlardı. Işte bu yeis verici korkunc karagünler içinde Türk milletinin kendi içinden fırlayıp çıkan kahraman bir evlâdi, Kamâl Atatürk, milletin rehberliğini deruhde ederek ortaya atıldı, ve onun birliğini temin ederek bütün bir husumet cihanına karşı meydan okumağa hazırlandı. Erzurum ve Sıvas kongrelerinden sonra bu hazırlanış Ankarada 2 3 nisan 1920 de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisinde en büyük ttcellisini bulmuştu. Her yıl kutluladığımız millî bayram, işte bu kutiu günün bayramıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi millet namına hakimiyeti münhasıran kendi eline almış olan Meclistir, ve daha ılk toplandığı günden itibaren bu prensıpı tesbit ve ilân etmişrir. Milletin Ankarada bir meclis toplaması ve orada millî hekimiyeti tamamen kendi eline aldığını ilân etmesı daha o günden itibaren sarayla Babıalinin ıskatına karar vermiş olması demekti. Dahilî düşmana böyle harb acan r 23 Bütün millete kutiu olsun ! Nisan bayramı Bagvekilin seyahati Ismet Inönü dün Atatürke mufassal maruzatta bulundu Başvekilin istikbali Ankara 22 (A.A.) Yugoslavya Başbakanı ve Dıs Isleri Ba kanı Doktor Stoyadinoviç'in hükumetimize yapmış olduğu ziyareti iade maksadile dost ve müttefik memlekete yaptıkları sevahatten sonra dönüşlerinde de komsu Bulgarstanı ziyaret etmis olan Başbakan Isiîet Inönü ile refikalan ve Dış Isleri Bakanımız Tevfık Rüştü Aras bulArkast Sa 3 sütun 5 tel Ankarada büyük merasimle karşılanan Başvekilimizin riyasetinde Heyeti Vekile toplandı Ankara 22 (A.A.) Bugün şehrimize dönmüş olan Başbakan Ismet Inönünün başkanlığında ve Başvekilimizin Çankayadaki köşklerinde Kamutay Başkanı Abdülhalik Rendanın da iştirak ettiği bir Vekiller Heyeti toplantısı yapılmıştır. Bu toplantıyı müteakıb Çankaya köskünde Atatürk taraf'ndan kabul edilmiş olan Başbakan Ismet tnönii Cumhurreisine mufassal maruzatta bulunmıi'stur. Ordumuzun yeni unsurları 1700 genc bugün zabit di ploması alacak Sabahleyin Cumhuriyet abidesi önünde büyük merasim yapılacak Büyük Şef Atatürk 17 yd evvel 23 nisanda, Türkiye Büy ük Millet Meclisini açarken Bugün, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açıldıgı uğurlu günün.s 17 nci yıldonümünü kutluluyoruz. ^^% •„.•• Hakimîyetin milletin eline geçtîgî ve Türkiye Cumhuriyetinin ilk temelinin atıldığı bu mes'ud günü yaşamakta olan aziz milletimizi hararetle tebrik ederiz. Gene bu sabah, Çocuk Haftası başlamaktadır. Buna dair program dördüncü sahifemizdedir. CUMHURİYET Bugün 3,000 çocuğa bedava sinema gösteriyor Bedava ilâve 3 renkli ve 24 sahifeli ilâvemizi bu sabah müvezzilerden isteyiniz «Cumhuriyet», 23 vesi Yedek Subay okulu talebelen, Taksım abidesi etrafmda bir merasim esnasında Yedek subay okulunda tahsil devresini bıtirerek orduya iltıhak edecek olan 1 700 küsur yarsubaya bugün büyük merasimle diplomaları verilecektir. Genc subaylar, bugün Cumhuriyet abidesine merasimle çelenk koyacaklar ve abide önünde bir geçid resmi yapacak lardır. Merasime saat 9,45 te İstıklâl marşile başlanacak, 1 700 genc subay hep bir ağızdan bandoya refakat edecektir. Buradakı merasimden sonra mektebe gıdılecek ve mekteb binasının önüne rekzedılen Atatürk heykelınin küşad resmi yapılacaktır. Genc zabitlerimiz bugün mektebde son öğle yemeğini yedıkten sonra kumandanlar huzurunda yemin edecekler ve dip lomalarını alacaklardır. Genc ihtiyat zabitler 1 mayısta yeni vazifelennin ba şında bulunacaklardır. • Bedava sinema Sabahleyin saat 11 de şehrin üç sinemasında başlıyacak 23 nisan bayramı, ayni zamanda Çocuk Haftası başlangıcı olduğu için «Cumhuriyet» hiç olmazsa ilkmekteb lerde okuyan yav rulanmızdan bir kıs mına bedava sine ma göstermeğe ka rar vermişti. Bu teşebbüsümüz bugün tatbik olunacak ve îstanbul tarafında okuyan 3,000 çocu ğa eğlenceli filim ler gösterilecektir. Bunlardan iki bini Taksımdeki Türk sinemasile, Beyoğlu îstiklâl caddesinde Melek sinemasına, * " ""'' 24 zengin bedava bir ilâve hazırladı; bugün gazete ile beraber okuyucularımı za tevzi ediyoruz. «Cumhuriyet» ilâvesi ihzar edilirken bugünün istisnaî hususiyetleri düşünülmüş; Ankaranın devlet merkezi o luşu, Türkiye de Millet Mec hsleri tarihi ile be raber bu sabah on lann haftası başlıyan çocuklar, ve günün mevzulan ehemmi yetle nazarı dikka Kömür sergisi bugün merasimle açılıyor Beynelmilel serginin, bütün alâkalılar üzerinde çok müsaid intıbalar bıraktığı şimdiden anlaşılıyor *"~ ~ YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 3 te] Bugiin 1 2 Sayfa Arkadaşımız Abidin Daverin dost Yugoslavya intıbaları: 6 ncı sahifede 4 ünciide: Egede bahar açılırken: 5 incide : Sarkî Akdenizde Fransa General Weygand 6 ncıda: Cumhuriyet cocukları bugünü nasıl görüyorlar? 7 ncide: Bug^inün ve yarınm kahramanları arasmda. Kandemir bin tanesi de Şehzadebaşmda Ferah sinemaya gideceklerdir. te ahnmıştır. İlâvemizde Başmuharririmizin «Ankara niçin ve nasıl Davetiyeler mekteblere yollanmıştır. Çocuklar birer mudevlet merkezi oldu?» başlıklı ve inkılâb tarihinden bir sa allimin refakatinde olarak bu sabah, ismini yazdığımız üç hife olan makalesinden sonra şu yazılan bulacaksmız: sinemaya gidecekler ve her mekteb için aynlan yerlere oturtulacaklardır. Türk tarihinde Millet Meclisleri: M. Turhan Tan 23 nisanm derin ve engin manası: İsmail Habib Türk kömürü de bir 23 nisana kavuşuyor: Mekki Said Hikâye: Gizli kolleksiyon: Stefan Zvveig ... Romanya Kraliçesi Mari'nin hayatı, Iki çocuk sahifesi, İngilterede tac giyme merasimi Hasta çocukların ruhî tedavisi, Sahrayikebirde maymun insanlar, Resimli dünya şüunu ve daha başka yazılar. «Cumhuriyet» in ilâvesi 3 renkli bir tablo basılmış güzel bir kapakla süslüdür ve çocuk sahifelerinde renkli resimleı vardır. «Cumhuriyeb> in ilâvesi bedava olarak tevzi edilir. Ga zetenizle beraber müvezziden istemeği unutmayınız. Sinema 11 de başhyacaktır. Davetiye gönderilen mek teblerden, mektubumuzda yazılı olan miktardan fazla talebe getirmemeleri, ve sinema kapısında davetiyelerini memurlara ibraz etmeleri rica olunur. Her sinemada küçükler için hazırlanan program, güzide arkadaşlanmızın birer kısa musahabesile başhyacaktır. Türk sinemasında Mes'ud Cemil, Melek sinemasında Peyami Safa, Ferah sinemasında Mekki Said söz söyliyeceklerdir. Bunlan takiben çocuklara eğlenceli bir filim gösterilecek, monolog söylenecek, hokkabaz oynıyacaktır. * ** «Cumhuriyet» gelecek sene daha geniş bir program hazırlıyacak ve binlerce çocuğa eğlence temin edecektir. Küçük yavrular, bayramınız mubarek olsun! Beynelmilel Komur sergisi, şeref salonundaki Eti mançah, inşa halinde (Yazısı 7 nci sahifemizde) Hatay anayasası Cenevrede toplanan eksperler komitesinin dünkü müzakerelerine aid tafsilât son haberlerde