CUMHURİYET 23 Nisan 1937 Italya Ispanyaya yeniden RADVO Geçenyıl başlıyan r efahın Cumhuriyet abidesi önün 50,000 asker göndermiş v^ Bu aksamki program ) büyük meraMadridi şiddetle akisleri kendini gösterdi de bugünyapılacak Ihtilâlciler evvelki gün ölü, birçok yaralı bombarsim dıman ettiler, 32 var Egede bahar açılırken... Çocuk Haftası bugün başlıyor Bir köylü anlatıyor: «Yıl bereketli geçti, hem borc verdik, hem yiyip içtik, yeni yıla hazırlanıyoruz» Bugün çocuk haftasının ilk günü ayn zamanda hakimiyeti milliye bayramıdır. Bu münasebetle bütün mektebler, resmî daireler ve malî müesseselar pazartesiye kadar tatildir. Çocuk haftası için hazırlanan programa göre mekteb talebeleri bugün saat 11 de Cumhuriyet abidesinin etrafında toplanarak orada yapılacak merasime iştirak edeceklerdir. Mektebliler muallimlerinin nezareti altmda kendisine ayrılan yeri işgal edecektir. Şehir bandosu tstiklâl marşmı çalacak, hazır bulunan talebe de İstiklâl marşmı beraber okuyacaktır. Bunu müteakıb Deniz mektebi talebesi tarafmdan merasimle direğe bayrak çekilecektir. Bundan sonra birkaç çocuk bayramın maksad ve ehemmiyeti hakkmda birer nutuk söyliyecek lerdir. Bu esnada Halkevleri, Çocuk Esirgeme Kurumu ile diğer müesseseleı namma abideye çelenkler konulacaktır. Talebeler, kendi aralarından seçtikleri bir heyet tarafmdan büyüklerimize tel graflar çekilecek, böylelikle merasim hitam bulacaktır. Bugün saat 10 da gazetemiz tarafmdan îstanbul ve Beyoğlu ilkmekteblerinden 3 bin çocuğa bedava sinema göste • rilecektir. (Bunun tafsilâtı birinci sahi femizdedir.) Yann 10,30 da Beyoğlu ilkmektebleri talebeleri Akay idaresinin bir vapurile Boğazda bir gezintiye göütrülecek» lerdir. Ayni gün saat 14 te Beyoğlu Çocuk Esirgeme Kurumu tarafmdan Taksım bahçesinde bir gardenparti verile cektir. 26 ve 27 nisan günleri Beyoğlunda Melek, tpek, Sümer, Yıldız, Şık ve Alkazar sinemalannda saat 10 dan 12 ye kadar sinema gösterilecektir. Ayrıca Çocuk Esirgeme Kurumu ta rafından muhtelif yerlerde bugün ve yarın çocuklar arasında spor müsabakalan ve balolar tertıb edilmiştir. Andujar 22 (A.A.) Kadıks üssübahrisine mensup üç bahriye silâhendazı kaçmışlar ve Guadalquivir'i yüzerek geçmişlerdir. Silâhendazlar, Kadıks'e 50 bın İtalyan askerinin çıkmış olduğunu teyid etmişerdır. Bunlar, ayni zamanda birçok İtalyan yaralılannın İtalyaya gitmek üzere hastane gemilerine binecekle rini de görmüşlerdir. ve İtalyanm Ispanya harbîne karşı şu vaziyeti takmacakları muhakaktır: 1 Asiler için en iyi şartlar altında bir mütareke akdi ve harbden evvelki İspanya rejimile uyuşmak. 2 Zahirî prestiji muhafaza etmek şartile İspanyadaki îtalyan ve Alman gönüllülerini geri çekmenin çarelerini a ramak. Madride karşı yapılan taarruzun akamete uğramasından sonra Alman askeri mütehassıslan harbin her iki tarafça kat'î bir neticeye bağlanmıyacağından ümidi kesmiş bulunmaktadırlar. Bundan sonra müdafaanm taarruz edenler aleyhine muvaffakiyet elde edeceği ve harbin bu yüzden ilânihaye sürüncemede kalacağı tahmin edılmektedir. Alman mütehassıslan, hükumet kuv vetlerinin herhangi bir taarruza karşı mukavemet edecek vaziyeüe olduklanna kanidirler. Balbaoa meselesi esasen ikinci derecede bir mesele addedilmektedir. Erkânıharbiyenin fıkrine göre vazıyet; haftalarca hatta aylarca devam edecek taarruz ve mukabil taarruzla geçecek ve iki tarafın bitab düşerek nihayet müzakere yolile uyuşma şeklinde hitama erecek bir anlaşmaya bağlanacak bir devreye girmiş olduğu şekilinde mütalea etmek tedir. Madrid şiddetle bombardıman edildi Ege yollarında devrini ikmal etmek üzere olan deve katarları Izmir (Hususî) Toprağm kabu ğunun çatladığı ve geniş ovalann parça parça renklerle dolduğu şu günlerde, Tireye gidiyorum. Katarımız, mesafeleri keskin ıshklarla yararak, bizi Türk yurdunun en zengin parçalanndan geçiriyor. Ova artık hayat doludur. Trenin geçişbe hiddetlenerek onu bir kilometro kovalıyan çiftçi köpekleri bile ovada, artık işin başladığını ve toprağm, çiftçilerin eline düştüğünü haber veriyor. Yeni gelen leylekler, çiftçinin tırmık çektiği tarlada, başlannı sallıya sallıya, çiftçi ile beraber yürüyorlar.. Tarla sınınnda kulaklannı dikerek simsiyah göz lerile bize bakan köylü eşeği, îstanbul sokaklarından tardedilmcnin hıncını çı karır gibi uzun, zorlu, geniş nefeslerle treni selâmlıyor. Parpa parça, renk renk tarlalar.. Buğday, arpa, bakla, çayır, çimen, lâle, papatya ve gene renk renk, irili ufaklı, çeşid çeşid iş gören binlerce insan... Bir hafta evvel kuraklık, endişesile büzülen, solan ve titriyen ova, şimdi renkli nurlannı bol ışıklı, rutubeti yeni kaçmış göklere dikerek esen rüzgânn içinde Tanrıya şükreder gibi görünüyor. Çünkü son yağmurlar, her mahsulün beklediği su yu, haklı olduğu ve istediği kadar ver miştir. Yolumuzun sağındaki ovanm, solun daki küçük sıradağların yeşillıkleri ara smdan köyler gözüküyor. Kısa bakış i çinde gene kaybolup giden bu köy parçalarmın hepsinde, mutlaka birer tane, büyük ve beyaz bina görüyoruz. Bun lar, köylerin, sayısı gittikçe artan mek tebleridır. Ya işçi bulamazsak.. Bu yıl tütün iş çisi az görünüyor.. Anadolu manavları, ırgadları, kırhları gözükmez oldu.. O takdirde tütün pahalıya mal olacak bi ze...» Filhakika, mmtakada son zamanlarda böyle bir işçi endişesi başlamıştır. Fabrikalar, yeni su, yol ve saire işleri epeyce işçi çekti.. Nazilli havalisinden gelenîer anlatıyorlar: Yalnız Nazillide bile, büyük bir kalabalık gözüküyormuş.. Binaenaleyh, hesablı hareket etmek lâzım gelecek.. Aksi takdirde astan yüzünden pahah çıkabilir.. Çıplak istasyonunda bir köylü dayı yaklaştı. Türk köylüsünün çok zeki buluşları ve çok kuvvetli bir akh selimi vardır. Buralardan gelip geçen her gazetecinin ben kıyafette, benim gibi olması bittabi'imkânsızdır. Fakat her nasılsa be nim, bir gazeteci olduğumu kavramış. Hemen yanıma geldi. Selâm verdi. Hatay vaziyetinden malumat istedi. Madrid 22 (A.A.) Payıtahtın dünkü bombardımanı neticesinde 32 kişi ölmüş ve birçok adam yaralanmıştır. Obüslerin ekserisi, şehrin merkezine düşmüştür. Saat 1 7 de bir obüs, ağzına kadar yolcu ile dolu olan bir tramvayın yakınına düşmüş, 20 kışiyi ağır surette yaralamıştır. Yarahlardan bazılan ölmüştür. Duvarcı ekipleri, binaların en ziyade hasara uğramış olan aksamım temir ile m«şgul olmakta ve yıkılmak tehlıkesi gösteren korniş ve balkonlan berhava et mektedirler. Havaların muhalefeti harekâta mâni oluyor Sevilla 22 (A.A.) Radyo ile neşredılen bir tebliğde pazartesi günü Bil bao'ya karşı yapılmış olan taarruz, havfnın fena olması münasebetile ancak birkaç saat devam etmiştir. Bununla beraber Frankist kuvvetler, Durango mıntakasında birçok hedeflerini ele geçirmişlerdir. Cenub cephesinde hükumetin milis kuvvetlerinin Penarroya mıntakasında Calatraveno geçidine karşı yapmış olduklan taarruz, püskürtülmüştür. Boğazçi lisesinde Boğaziçi lisesi ılk kısım talebeleri de büyük bir program hazırlamışlardır. Ta lebeler saat 15 te mektebin müsamere salonunda arkadaşlan ve davetlilerinin huzurunda memleket ve Avrupa milletleri oyunlannı, Anadolu mahallî ve o milletin millî kıyafetlerile oynıyacaklardır. Ayrıca şiirler de okunacak ve davetlilerle ar kadaşları zengin bir büfede izaz edileceklerdir. « Ben, dedi, oralarda çok kaldım. Yemene, Süveyşe giderken gelip geçişim de gene başka!.. Orasını düşman bastığı zaman, ben bir Alevî köyünde bir buçuk ay saklandım. Onlar özbeöz kardeşimizdir..» Köylü dayı bundan sonra, kendisine mahsus bir safiyetle: « Atatürke yaz, dedi, Inönüne yaz, büyüklere yaz.. Hep iyiyiz. Yüzümüz gülüyor. Yol var, mekteb var, mahsul var, su var. Fabrikalar yapıyorlarmış.. Aman yapsınlar, Seferberlikte battani yeleri kestik, çuvalları doğradık ta elbise Tütün tarlalanndan, toprak işçisinin yaptıktı biz.. Hep onlara güveniyoruz. şarkılan duyuluyor.. Şimdi tütünün en Sırtımızı yere getirebilecek olana aşkolkeyifli, en neşeli zamanıdır. Diziye gir sun!..» miş Ayşecikler, başlannı sarmış, ikibükMuhatabım bundan sonra, trenden inen bir ortamekteb talebesini gösterdi: lüm olmuşlar; hem şarkı söylüyor, hem Işte, dedi, benim oğlan da geldi! . fidan dıkiyorlar.. Nerede okuyor senin oğlun?. Koyun sürülerinin içinden, titrek, şuh İzmirde ortamektebde... Ne bizim bir meleme dalgası yükseliyor. köyde, ne de Bayındırda ortamekteb var. Tütün para etti, koyun, kuzu da.. Biz cahil kaldık, bizden geçti. Biraz yeBuğday para, arpa para, bakla para, ni harfleri okuyup yazıyorum o kadar... herşey, hepsi para... Geçen yıl başlıyan Oğlum her sabah, trenle tzmire iner, akrefahın ve iyi kzanmanın bütün akisleri, şam döner.. bütün zevk ve heyecanlan, şu uzak ufukKöylü dayı, bana hakikaten kuvvetli lara dudak dayamış ovalarda kendini tabir müşahede tesbit etmek imkânı ver mamile gösteriyor.. mişti. Ben trende ortamekteb ve lise ta Trenimizin güzergâhtaki istasyonlarda lebesi olmak üzere 1520 çocuk görmüş, durmasından istifade ediyor ve durup bunları mezun talebe sanmıştım.. Bu isköylülerle konuşuyorum: tasyondan aynhşta beraberce yolculuk « Yıl bereketli geçti, uğurlu geçti. ettiğimiz çocuklarla konuştum ve anla Hem borc verdik, hem yedik içtık, üs dım ki; onlar, kilometrolarca mesafeler tümüzü, başımızı düzdük.. Yîalnız, bir den Izmire, okumağa gidıyorlar.. korkumuz var: Gecenin karanhğmda şimendifere bi Çay ziyafetî Italyanlan bu noktai nazara imale için Berlin bir hayli uğraşmıştır. Meselede îtalyan ve Alman askerlerinin kuvvei maneviyeleri de rol oynamıştır. Berlinde Musolini Göring mülâkatında, Almanya ile Italya îspanya me selesinde suhlçuluk rolü oynıyacaklan ve iki Ispanyol hükumdeti arasında muta vassıt rolünü oynamak üzere düveli sairetki tayyare çarpışarak düştü Madrid 22 (A.A.) ' Teruel'den ye de müracaat edecekleri kaviyyen tahbildirildiğine göre, bir cumhuriyetçi ve min edilmektedir. Madridde yakalanan casuslar bir nasyonalist tayyare arasında bir hava Daily Telegraph gazetesinin Madrid muharebesi yapılırken cumhuriyetçi pilot ağır surette yaralandığını hissetmesi üze muhabirinin yazdığına göre, Madridde rine düşman tayyaresinin üzerine atıl bir faşist casusluk şebekesi azasından olmıştır. Her iki tayyare de yere düşerek dukları iddiasile on ikisi kadın olmak ü zere yeniden yetmiş kişi tevkif olunmuşparçalanmıştır. J Mussolini ve Hitler, General tur. Bunların Madridin meşhur bir ter zisinin evinde toplancîıklan ve Madridin ^ancpM^n iipnidi kesroişler cenubundaki evlerden helyosto vasıtasıle Daily Herald gazetesinin siyasî mu asilere işaret verdikleri ve hükumet kuvharriri yazıyor: vetleri hakkmda malumat gönderdıkleri Hitler ve Mussolini, lspanyada Gene söylenmektedir. ral Franco'nun kat'î bir netice almasın Bunlann, asi kuvvetlerin şehre girdikdan nihaî olarak ümidi kesmiş bulunuyor leri zaman onlara yardım etmek üzere lar. Bu itibarla bundan sonra Almanya tertibat aldıklan da bildirilmektedir. ÎSTANBUL: 12 30 plâkla Turk musikisi 12,50 havadis 13 05 muhtelif plâk neşriyatı 14 son18,30 plâkla dans musikisi 19 Çocuk E sırgeme kurumu namma konferans: Dok tor Fethi tarafmdan 19,30 spor musahabeleri: Eşref Şefık tarafmdan 20 Turk musikisi heyeti 20 30 Omer Rıza tarafından arabca soylev 20,45 Vedıa Rıza ve arkadaşlan tarafmdan Turk musikisi ve halk şarkıları, saat ayarı 2115 orkestra22 15 ajans ve borsa haberleri ve ertesı gunün programı 22,30 plâkla sololar, opera ve operet parçalan 23 son. VİYANA: 18 15 çocuklarm zamanı 18,40 MTJSİKİ19 10 spor, seyahat, haberler, hava ve sa ire 20,35 SENFONIK KONSER 21,55 röportaj 23 05 esperanto yaymı, haberler, hava ve saire 23 25 EĞLENCELI KON SER 24.35 son haberler. BERLİN • 18 05 ŞARKILAR 18 20 PİYANO MU SIKISI 18 40 konuşmalar 19,05 MUSİKI 20,05 gelecek haftanın programı 2.0,25 gramofon 20,45 gunun akisleri, haberler 21 15 EĞLENCELI HALK MUSİKİSİ 23 05 hava, haberler spor 23,35 GECE MUSİKİSİ 24,35 gramofonla dans musikisi. PESTE 18 05 eğlenceli hikâyeler 18,35 KLARİNET KONSERI 19,05 konferans 19,35 ÇINGENE ORKESTRASI 20,35 OPERA YAYINI 23,35 CAZBAND TAKIMI 24,05 ingilızce haberler 24 10 mulâkat 24,20 ÇINGENE ORKESTRASI 1,10 haberler. BUKREŞ 18,05 gramofon 19,05 hava, konusnıa ve saire 19 15 gramofon 20,20 konfe rans 20,40 opera yayını 23,50 almanca ve fransızca haberler 24 son haberler. PARIS [P. T. T.]: ]8,05 çocuklann zamanı 19,05 ORG KONSERI 19 35 Iskoçya musikisi 20,05 haberler ve saire 20,35 VARYETE NU MARALAEI 21 35 EĞLENCELI MUSIKI « 21,45 konuşma 22,05 ORKESTRA KON • SERI 23,05 hava, haberler, spor, konuşma ve saire 24,45 gramofon. ROMA: 18,05 konferanslar 18 50 gramofon 19,05 VIYOLONSEL MUSİKİSİ 19,20 ŞARKILAR 19,35 haberler 20,05 PIYANO MUSİKİSİ 20 20 gramofon, haberler, hava 21,05 musıkı konuşması 21 35 kansık yayın 23,35 haberler, gramofon, hava. LONDRA: 18,05 haberler 18,20 ODA MUSİKİSİ 18,55 haberler, konuşma ve saire 21,45 KARIŞIK MUSIKI 22,05 OPERET: ÇINGENE AŞKI 24 05 haberler hava 2420 DANS MUSİKİSİ. Izmir Tıre, Ödemiş Aydm polu üzerinde Kızilçullu köprüsü Çocuk Esirgeme Kurumu Eminönü ilçe kolu bugün saat 15 te Divanyolundaki Roma radyosunda Türk Olüm çocuk kütübhanesinde, bir çay, yarın saTüccardan merhum Ardahanh Meheserleri at 14 te de Şehzadebaşında Turan ti medin refıkası, hâkim Muazzezın büyük Roma radyosu dün gece Ferid Alna annesi mühendis Hasan Halidin kayınyatrosunda bir çocuk müsameresi vere rın tUyuşuk dansu ve «Deniz kıyısın vahdesi, Zelıha, muallim Adilenin, baycektir. da gün doğuşu» adlı eserlerile, Cemal tar Cemil ve Belediye murakıblarından Gürbüz çocuk müsabakan Çocuk Esirgeme kurumu merkez heyeti Reşidin <Yürük Zeybek havası» nı çal Abdülkadirin annesi Bayan Naile 22/4/ Açık teşekkür 937 tarihinde vefat etmiştir. Cenazesı 25 nisan 937 pazar gunu saat 15 ten iti Refikamın senelerdenberi çektiği ısmıştır. Maestro Çakorelli gene san'at baren Taksımde Dağcılük kulübünde ço 23/4/937 cuma günü saat 11 de Beşikcuklara mahsus büyuk bir eğlence tertıb kârlarımızın bu eserlerini piyanoda mu taş Akaretlerde Spor caddesinde 80 nu tırablı hastalığı pek nazık ve mahir ellerile yaptığı mühim ameliyatla ortadan etmiştir Bu eğlencede mükâfatlı gürbuz vaffakiyetle icra etmiştir. maralı haneden kaldırılarak Yayhaefençocuk musabakası yapılacağı gibi Boğaz kaldıran Haydarfaşa Nümune hasta dı mezarlığmdaki aile makberesine defiçi lisesi, Işık ve Şişlı Terakki liseleri ta nesi kadm ve doğum hastalıkları çok nedilecektir. rafından mımaralar gösterilecektir. Yeni Teşekkür değerli mütehassısı Bay Dr. Zeki Teknesıl çocukları tarafmdan da muhtelif taşa derm minnet ve şükran h i s A Kınm Alupkalı Halil Ahmed Gökmedanslar, zengin piyango ve bufe, çocuklar SAMSUNDA arzeylerim. çok güzel vakıt geçireceklerdir. nin gerek cenaze merasiminde bulunan Halk Kitabevi Ahmed Sagol ve gerekse telgraf ve mektubla teessürCumhuriyet Gazetesinin ve büniyor ve gene karanlıklarla beraber köye lerimize iştirak eden akraba ve dostlarıtün mekteb kitablan, kırtasiye, Osmanlı Bankası dönüyorlar.. Ne vakit dinleniyor, ne va mızla ayrı ayrı teşekküre teessürümüz mecmua ve gazetelerin tevzi yeriİ L Â N kit yatıp kalkıyor, çalışıyorlar, bilmem... mâni olduğundan gazeteniz vasıtasile dir. En son model daktilo ve fo Osmanlı Bankasının Galata, Yenicami toğraf makinelerini de burada buCumhuriyet, bayrağını köylerin temiz alenen teşekkür ederiz. ve Beyoğlu daireleri, Bahar Bayramı lursunuz. ufuklarmda, yeni neslin eline vermiştir. Oğulları münasebetile 1 mayıs 1937 tarihinde kaSamsun Gazi caddesi pah bulunacaktır. Ayni hal, diğer şimendifer hatlannda da Ahmed, Mehmed, İbrahim, Abdullah gözüküyormuş.. Bütün memurlar ve yolculann bir kısmı, bu çocuklann dostu ve hâmisidirler.. O kadar ki, hangi derste ileri, hangi derslerde geri olduklarını bile Başlıyacak maceralarla, Müthiş Sergüseştlerle balta biliyorlar. Bundan otuz yıl önce, Türk köylüsüngörmemiş Ormanların ve binlerce den şimendifer yüzü görmiyenler vardı. vahşî hayvanın hâkimi Şimdi köylünün çocuğu, cebine bir paso Hakikî ve Yegâne TARZAN JOHNNY VVEiSSMULLER koyuyor ve köyle îzmir arasında mekik dükuyor.. Bunda inkılâbın bir zaferi yok mudur?. Tren ilerliyor ve karanhk başlıyor. OT U r k ç e S ö z l U valarm içinden, insana yeşil olduğu hisAyrıca : İsmet Inönü'nün Belgrad seyabati ve Istanbula avdetleri Türkçe sözlü hadisat filmi. sini veren serin bir rüzgâr başgösterdi.. BAYRAM MÜNASEBETİLE bujrüo, yann ve Pazar şünü sabahları saat 11 de ve 1 de ucuz matineler vardır. Tarlalar arasmda gözüken yollarda, baYalmz bu seanslarda biletler Birinci ?0 Ba'kon 25 Hu usî 35 kuruştur. zan bir otobüs veya otomobilin, san gözlerini yumup açtığı görülüyor.. Bazan atlar, uzaktan uzağa kişniyorlar.. Artık ovadan kasabalara ve köylere dönüş başlamıştır.. SİNEMASINDA Lüks Debdebe Eğlence Musiki ve güzellik filmi Bahar geliyor, iş başladı. Çiftçi, toprağının başında, mahsulünün üstüne eğilmiştir.. Yeni yıl bereketli ola!. Törkce lözlü hâdisat filmi O. R. G. Bu aksam şehrin muhtelif semtlerinde nobetçı olan eczaneler şunlardır: îstanbul cihetindekıler. EminÖniînde (Huseyin Hüsnü), Beyazıdda 'Belkis), Kuçukpazarda (H. Hulusi), Ey^bde, , (MuAtafa Arlf), Şehremininde (Hamdi), Karagumrukte (Fuad), Samat yada (Erofilos), Şehzadebaşında (Asaf), Aksarayda (Etem Pertev). Fenerde (Emilyadi), Alemdarda (Ali Rıza), Bakırkoyde (Istepan). Beyoğlu cihetüıdekiler: Galatasarayda (Matkoviç), Galatada Okçularda (Mustafa Nail), Taksimde Cumhuriyet caddesinde (Kürfcçlyan), Kalyoncu kullukta (Zafıropulos), Fıruzağada (Er tuğrul), Şışlıde (Asım), Kasımpaşada (Müeyyed), Hasköyde (Nesim Aseo), Beşfktaşta (Nail Halid), Sarıyerde CNuri). Üsküdar, Kadıköy ve Adalardakiler; Uskudarda (İttihad), Kadıkoyde Modada rsıhhaf», Büyükadada fŞlnasi Rıza), Heybelide (Halk). NOBETCİ ECZANELER Bugün İ P E K sinemasında TARZAN KAÇIYOR MELEK SARAY TÜRKÇE SÖZLÜ ENTRİKALARI DENİZDE İSYAN MURATANDRE A y n c a B a ş v e k i l i s m e t i n ö n ü ' n ü n Belgrad seyahati ve istanbula avdeti JAK LONDON'un tanınmış romanından Bu akş; BUyUk RUS İhtİlâlİnîn e n m u a z z a m filmi .,n;™lf KR0N5TATBflHRiYELiLERi M eş hur y RK Oynıyanlar : JEAN . Petrogrrad müdafaaıı, binlerce Kazaktan mürekkeb Yudeniç ordusunun kanlı hücumları, Baltık denizinde b g emi y P ha kâ t binl Jl **, " . u , ? ?!?? " , ' erce esirin denizde bogdurulması, iki düşman ordusunun kanlı intikam ve meydan muharebeler. ilah.. Şımdi^e kadar yap.lan harb v e ihtilâl filimlerinin en dehsetH ve hevecanlı.ı ve Danimarka gUzeli WiNNA VViNFREiD Gelecek Pazartesiden itibaren BERLEY SAKARYA sinemasında