9 Aralık 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ME/:LBJ; Seyhanı yenmek muhakkak lâzımdır Türkiye iki üç gündür bir felâket haberile çalkanıyor.. nin zenginleşmesine sebep olan Seyhâan nehri, şimdi oranın felâketine, fakirleş- mesine de sebep oldu. Demek ki, iyilik getiren şeyler bazan felâket getirebiliyor- lar. Bünunla beraber, biz işimizi bilmiş olsaydık, Seyhanı daima faydalı olan her bir varlık haline getirebilirdik. İş yapabilmek, çok zaman, iş bilmiş olmakla halledilemiyor. Para istiyor, zen' ginlik istiyor. İnsan kafasının, her felâketi, daha vukuundan evvel önlemeye çalışabilecek bir teşekkülü olduktan son ra bunların yapılmamış bulunması sebe- bini ancak burada atayabiliriz. Şu da var ki bugün Adanayı yoklayan felâket ken- disinj birdenbire göstermemiştir. Hemen hemen her sene, ufak tefek larla böyle bir felâket doğurabileceğini ihsas etmiştir. 1930 senelende gene taşmış, gene Adana sokakları Venediğe dönmüş, evler yı- kılmış, hanrmanlar sönmüş, canlara kıy mış ve Adana havalisini büyük zararlara sokmuştu. Bu sefer gene ayni felâket, O zaman süları 4 metre yükseldiyse bu sefer 6 metreye varmış, o zâman 19 kişi öldürdüyse, bu sefer, — daha kat'i ra- kamr tesbit edilmiş olmamakla beraber 150; o zaman bir milyon lira zarar ver- aşkın olmuş tür. Görülüyor ki, en zengin bir vilâyet merkezimiz biran içinde böyle bir zarara üğradıktan başka bir okadar da can kurban vermiştir. Yazık... Cumhüri yet hükümetimiz memleketin bu derdile artık yakmımdan alâkadar olmak fırsatını bulacaktır. Şimdiye kadar bu şehrin mem leekte temiin ettiği kaâzanç büyüktür. Fa kat biran içinde senelerin ve insan eme- ğinin katılmasile elde edilen bu kazancı gene bu nehir işte bir gün içinde silip süpürmüştür. Şimdi yapılacak şey, şüphesiz, felâkete uğrayanlara müstacel yar drmdır. Bundan sonra taşan nehrin vücuda getireceği bataklıkların süratle ku- rutulması olacaktır. Çünkü bu bataklıklar zateri mücadele etmekte - bulunduğu- muz #itmanın genişlemesine yol açacaktır. Seyhan, Seyhan olarak kaldıkça, bu felâketler tekerrür edecektir. Şimdiye kadar verdiği zararların yekünu milyonlar- cadır. Bu milyonlarca zarara — birkaç milyon masraf ekliyerek sonradan kaybet mek ihtimali olan rakamları hemen kur tarmaya çalışmamız lâzımdır. emrimize boyun eğen, müuti diyse bu sefer iki milyonu Hiç ' ştiphe etmiyoruz ki, Adana ve havalisi- taşkınlık- büyük Hasnuün Rasih TANAY Adımdın “gelen haberler, bütün va- tandaşların kalblerini sızlatacak acı va- kalarla dolü. Seyhan ve Ceyhan nehirle rinin şimdiye kadar vuku bulan feyzan- larını gölgede birakân bu taşış, suların altı metre yükselmesile bütün Çükuro- vayı akan bir nehir haline getirmiş de- mektir. Şimdiye kadar muhtelif — tarihlerde vuküa gelen feyzanlarda bu nehirlerin 3—4 metre yükselmesile suların hücu- muna maruz kâalan Çukurovanın, nehir 6 metre gibi şimdiye kadar hiç tesadüf edilmiyen bir irtifaa çıkması — üzerine evvelce uğranılan zararların çok daha fazlasına uğrayacağından maalesef şüp- he edilemez. Seyhan bundan evvelki en büyük ta- şışt 1930 da gene bu aylar — içinde ge- Çirmişti ve © zamanlar suların 4 metre kadar yükselmesi 14 kişinin ölümüne, on binlerce dönümlük — zeriyatın mah- volmasına ve yüzlerce hayvanın boğul- masına sebep olmuştu. Dümdüz araziden ibaret olan Çukur- ovanın ve buradaki köylerle - çiftlikler- den pek- çoğunun sular tarafından kap- landığından ve sular çekildikten sonra alınacak yeni zayiat haberlerinin dehşe- tinden şimdiden büyük bir endişe duyu- yoruz. Adana şehrine gelince; şehrin şarkın dan geçen nehir, “Tepedağ,, denen mev kiden başka hemen hemen bütün kısım larla ayni seviyededir. Seyhan nehrile şehir arasında bir set vazifesini gören ve nehir boyunca iİmtidat eden — yolun çökmesi bilhassa seddin beri tarafındaki çukur mahalleleri büyük bir tehlikeye maruz bırakmıştır. Gelen tegraflardan da hasarım bu taraflarda daha çok ol- duğü ahlaşılıyor. Nehrin “Öte keçe,, de nen ve asıl şehrin karşısma gelen kıs- mın isge tamamen harap olduğu şüphesiz dir. Çünkü, burasr balçıktan — yapılmış ev ve kalelerle, sebze ve meyae bahçele rini ilitiva ettiği gibi bazı - kısırclarının seviyesi nehirden daha' alçaktır. Memle ket hastanesile büyük bir un fabrikası ve yeni yapıları asrf mezbaha da bu ta- raftadır. Gelen telgraf haberlerinden, yenima- halle deneri ve Adananın — kurtuluşün- dan sonra inkişafa başlayan kısmın da — gular altında kaldığı — bildiriliyor. Bu takdirde şehrin rşığıni temin eden elek Adana felâketi büyüktü Koylunun zararı muhakkak ki ölçüsüzdür . ,boğulduğu neticesi de çıkarılabilir; Şim KAKİ A telisyo dövülanı gösüri maruz kaldığı ve “Adananın karanlığa diye kadar bu gibi hallerde büyük yar- dımı görülen ve gene suların — bastığı bahçe, mahallesinde bulunan- istihkâm bölüğünün bu sefer — bilhassa köyle- re — imdat yetişdremiyeceği muhak- kaktır. Zira aldığımız haberlerde - bölüğün bulunduğu kısımdaki mahallelerin sa- kinlerine dahi hiç bir yardımı — imkânı bulunamadığı bildiriliyor. Bu vaziyette su basan köylerde vaziyetin ne kadar feci olduğu tahmin edilebilir. —Şehrin cenup kısmı ve Mersine giden tren hat- tının bir arızaya uğramak ihtimali olma dığından, yiyecek sıkıntısı çekileceğine ihtimal vermiyoruz. Seyhanın taşması sadece ovadakileri değil, Toroslarda toplanan keresteleri de alrp götürmesi yüzünden dağlık ara- zideki köylüleri de muühakkak ki büyük zarara sokmuştur. Çünkü buralardaki köylünün ekserisi bu yüzden geçinir. Feyzanın, gerek buğday ve bilhassa pamuk reköltesini çok zarara soktuğu muüuhakkaktır. Memurlardan gayri bütün ahalisi — çiftçilikle geçinen bu halkının belini doğrultabilmesi için res- mi gayri resmi bütün * teşekküllerin yardımı muhakkak ki lâzımdır. -beşibiryerde, 18 adedi — $rik fabrikasının da suların hücumuna Karamanda FPlânın gösterdiği Define bulundu Romanyalı Abdürrahman adında bir Türk elindeki plân dahilinde Ka- ramanda define aramış ve bir evin bodrumunda aradığı defineyi meyda- na çıkarmıştır. Bu definede şunlar bulunmuştur: 99 adet Osmanlı lirası, 8 adet Mahmudiye denilen altın, 12 adet Kıramuş, 10 a- det beşibiryerde büyüklüğünde ecne- bi zinet altını, 2 adet beşi - biryerde büyüklüğünde Türk armalı zinet altı nı, | adet beşi birverde cesametinde ince zinet altını 7 adet resimli ar- mudi zinet altımı; | adet beşibiryerdel| : büyüklüğünde Fransız altımı,2 adet Serkisof markalı altın saat, 7 adet ya- rım Ösmanlı altını, 42 adet resimli ince'recnebi zinat altmı, | çift elmas küpe, | elmas iğne, 12 gümüş - tatlı | ' HABER — Âk$am postası Blum k kuvvetleniyor Ispa__nyaya Fransadan da gönüllü gidemiyecek Paris 9 (A.A,) — Sosyalist ve ko—ı münist liderlerinin dünkü içtimanda bir takrir kabul edilmiştir. Bu takrir- de “Kayıt ve şartsız olarak Blum ka- civar|. kaşığı. senelerden daha fazla tütün alacağı anlaşı! lcfr K Vilâyet dahiliye vowu.inı * Adliye sarayının biraz daha kenârda yapılma ' gn tavsiye etmiştir. ıçerite ——— * İstanbul gümrükleri gelecek haftadan itibaren Galatadaki yeni binaya taşınmağa başlayacaktır. * İş kanunu mucibince teşekküll eden vi lâyetler iş büroları kadroları vilâyete tebliğ edilmiştir. * Muharrir Hüseyin Cahidin Vali Muhiddin Üstündağ aleyhine açtığı davaya alt dosya | tamamlanarak tekrar İzmit mMmüddelumumili gine gönderilmiştir. * Tahtakalede Mehmet Emini öldürmekten suçlu Talhanımn düruşmâası dün bitmiş ve Tal ha 15 seneye mahküm — edilmişse de katil fiilinde ağır tahrik görüldüğünden ceza Üç sene 9 aya indirilmiştir. . * Belediye şehrin TMmuhtelif yerlerine oto matik yangın telefonları konulması ve tele . fon bedelinin Üçer lira olarak evlerden top | lanması için bir proje yapmıştır. . | * Belediye yollarm daimi tamiratına gele | cek sene daha fazla ehemmiyet verecektir. | * Ermeni mektep müdürleri dün Maarifte bir toplantı yaparak bu mektepler için hazır lanan talimatnamenin tatbik şekli üzerinde görüşmüşlerdir. *#Ekonomi haftası bıılıı'kın bütün ilkmek teplerde merasim yapılacaktır. | * Misirin bü sene memleketimizden M! maktadır. dahiliye encümeninde görüşülmeğe — başlan maiştır. * Hariciye umum! kâtip muavini Âli Tiran elçiliğine, merkezden Haydar Brüksel elçili ği başkâtipliğine, Brüksel başkâtibi Vedad da terfian Tiran başkâtipliğine tayin edilmiş e ArM tedav! edilmek vöya.'iş bulmak için — vilâyet lJerden. gelenlerin İstanbulda feci -vağiyetlere düştüklerine.nazarı dikakti celbetmiş ve ted bir alınmasmı istemiştir. * Toöplu asker ve muhacir nakliyatma ait umumi nakliyat tallmatnamesine toplu ame le nakliyatma ait bir fıkra könulmuştur. * Yeni Paris ticaret . könseyemiz Mecdet bu akşam yeni memuriyetine bâşlamak uzere hareket edecektir. * Bundan evvelki kadroda açıkta kalan llmarzi işletmesi Mmemurları teşebbiüsatta bu lunmak üzere Ahkaraya bir heyet gönderme ğe karar vermişlerdir. * İştanbul mekteplerinin talebe ihtiyacı nr bir türlü karşılayamamasına çare olmak üzere gelecek sene metrük hükümete ait bi nalarda birer orta mektep kurulması imkân ları araştırılmaktadır. * 087 yılmın döviz bütçesi hazırlanmıştır. # Haricteki talebelerin paralarınm gecik | mesinden dolayı müşkülât çekmemeleri için primlerinin altışar aylık verilmesi takarrür etmiştir. * Dahiliye vekâleti 56 şehir ve kasabanın 040 Benesi sonuna kadar İyi suya kavuşmastı | için bir profe yapmıştır. * Adliye vekâleti teftiş heyeti teşkilâtında bazı değişiklikler yapmak Üzere tetkikatta bulunmaktadır,. * Ankarada bir barölar konfemnıı töplan ması ve bu könferansta avukâltar — kanunüu nun müzakere edilmesi takarrür etmiştir. * Nafia vekâleti — siyasi — müşavirliğine Cevdet Kerim İncedayı Dahiliye siyasi müşa virliğine de Muttalip tayin edilmlatir. * Birinci umumi müfettişlik İktisat müşa viri Ziya ve ikinci sifif mülkiye müfettişi Sabit vekâlet emrine almmışlardır. * Yüksek iktisat ve ticaret — meklebi bu günkü şeklile istenilen randımanı vermediğin den osaslı ıslahat yapılması takarrür etmişe tir. & Ördu müfettişi orgenernl Fahreddin Al tay bu sabahki trenle Ankaradan şehrimize gelmiştir. * Türk — İtalyan tionret — anlaşmasının 21 gün daha uzatılması takarrür etmiştir. * Milletler cemiyeti hıfzıssıhha komitesi namiına Ankaradaki sıhhat müecasaselerini gezen heyet tetkiklerini bitirmiştir. * Şehrin müstakbel plânmı yapan şehirci lik mütehasstsı mimar Prost — Sultanahmet Arkeoloji sahasının tahdit edilmemesi için Dııarılıı L * F'ı-nnaız —— ıugoslnv ticaret anlaşması dün, Yugoslavyaya gelmiş ölan Fransız tica ret nazırı Bastid ile Yugoslav ticaret nazırı arasında imzalanmıştır. * Almanların” 26000 tonluk yenl kruyvazö rü Hitlerin öğünnde denize indirilmiştir. Gemi denize inerken kenarları hâvza çarpmış ve Sovyet ordusu 3 milyona çıkarılıyor Gelen bir habere göre Sövyet or- dusu iki sene içinde bir misli arttırı- lacak ve dtimi silâh altında 3 milyon asker bulunacaktır. Şark ve garp sınırlarında 2000 mil uzunluğunda istihkâmlar kurulacak- tır. Garp hududü istihkâmlarınım in- şasına on güne kadar başlanacak ve 300.000 amele çalışacaktır. Tayyare küvvetleri üç misline çı- karılacaktır. İ)ançlg’d_e Bir komünlst şebekesi - yakalandı Berlin: 9 Ç(ALA.) — Voolkischer Be- obachter gazetesi, 60 komünistin Dan- zigde tevkif edilmiş olduklarını haber irermektedir. — eçammis mtyt nudo Çenv çi Akalanan.60- komlnistin ; Trogki tına mensup olduğu söylenmektedir. — Balıkçılar koöongresi münasebetile Atatürkün vae İsmet Inönünün telgrafiarı İçtimalarını bitirmiş olan balıkçılar köngresinin Cumhurreisi * ve Başbaka- na çektikleri tazim telgraflarına şu ce- vaplar verilmiştir. Celâl Bayar, İktisat Vekili ve Balıkçılar koöngresi başkanı . ANKARA İktisat hayatımızda yeni bir hamle teşkil eden deniz mahsullerimizin işle- tilmesini tetkik etmek üzere — toplanan köngrede bana gösterileri yüksek hisler den mütleharsis oldum. Teşekkür eder ve Müvaffakiyetler dilerim. K. ÂAtatürk Celâl Bayar, | İktisat Vekili ve Bılıkçılır kongresi başkanı ANKARA Yükşek başkanlığınızda toplanan Ba- lıkçılık köngresine memleket ekonomi si ve genliği için önemli olan — çalışma- sında muvaffakiyet diler ve köngrenin hakkımdakij güzel hislerine teşekkür e- derim. Başvekil İsmet İnönü leri Yunan hükümetince karar altına alınmış V. » * Filipin adalarında müthiş bir — kasırga ile beraber feyezanlar olmuş 54 şehir sular altında kalmışğtır. Binlerce adamın — Ülmüş olduğu söylenmektedir. * * Romanya büyük erkânıharbiye — reisi Samsanaviçi ayın onunda Varşovaya — gide cektir. * Yunanistanda Takay tayyare meydanm da iki İtalyan tayyaresi kral, velihat ve na zırlar huzurunda uçuş tecrübeleri yapmıştır. Yunanistan İtalyadan tayyare alacaktır. — | — * Alman hariciye nazırı — Berlindeki Çin|. elçisini kabul ederek Alman —Japon anlaş masının Çini istihdaf etmediğine dair teminat vermiştir. * Yugoslavyada sön defa yakalanan lın'ıı'm nistler mahküm edilmişlerdir. - * Yunanlı miülyonerlerden Şişman ogıu A tinada bir verem dispanseri yapılması için 80 milyon drahmi teberrü etmiştir. * Fransada Sentetlen silâh ve bisiklet fabrikaları amelesi grev yaparak fabrikayı işgıl etmişlerdir. * Tanmmış tayyareci Mermaz — Örav du * Yunan talebelerinin askeri talim görme Sudtıyyıredndıdörthılddui'uhııdıkq 9 Birincikânun — 1936 — Ma © abines Doğru m Ş ——— k l değil mi ; 555 eşlk'îîaşlı | ', h Olar: talebe trarnmwvaâ'lıı; istiyor ok iyi - hatırlıyoruz. Geçenlet# VV0 fil binesine itimat beyan edilmekte veL yiıî bi îyütunda tg:mvay şirketi ge ııııkam_ete tam bir müzaharette bülü-| Lüsün ömrünce yaptığı yegüne iyi V) Ne; ““;:::g"n l”“e îımşma'l'ıtadn;etüe ğ işten bahsetmiştik. Bu da talebe İf Twı yol meselesi Münase O- | sabahları tertip ettiği t sef | * babı Hdniet Hdnteri, K A0 dülmlndün Gi e 0i £ FT SA ; I?ndğda at Kearaiia İspanyaya| — zaman bize teşekkürde acele ettiğl İste J | gönüllü gönderilmesinin memnuniyeti | » izi gö ; ü # ÜS alr gösterdi, O teşekkür yazısının İ de dahil olduğu halde ademi müdahale| tişarını takip eden günlerde yine şiki|e: Acı kontrolünün takviyesine matuf bulu-. yetler yükselmeye başladı. Biz çARRW|Nan ( nan teklife iştirak etmekte olduklarını| oimeden, işin hakikatını iyice - öğrt '| ahip) beğın etmişlerdir. meden bir defa teşekkür etmiş bult!” Gyar Delbî::muer' bu suretle Blum ile| 4 / 5ymuz için utandık. Bu bahse d Sah 08 tarafından mebusan meclisin-| bir tek satır yazmaya bile elimiz V') Srda de izah ve teşrih edilmiş bulunan| y,adı. İ4>Cası Fransız noktai nazarını kabul etmiş ' yakat günler tevali ettikçe şikâyi Sm. oluyorların * L İ Terde tevAlİ etti. Dün de BeşiktaşğPAva oturan bir talebe okuyucumuzdan V, bili Tehlike karşısında mektup aldık. Bunda aynen şöyle #|y iğ niyordu: “Beşiktaşta oturuyorum. Mektebif ' kun Sultanahmettedir. Her gün tram _:şe arabalarının intizamsızlığından mt? hllığt tebe muayyen sâaatte yetişemiyoru Bu hatta çalışan bütün arabalar, Ü K rinci mevkiler de dahil olduğu ha :n İ basamaklarına kâdar dolu geciy?'| Tramvay şirketinin nazarı dikka celbederek sabahalrı Beşiktaştan İ ci mevki bir araba hareket ettirmesi”| temine delâlet ederseniz müteşek*F' || kalırız. Mektubun özü bu. Delâlet etmök kolay.. Bu' satırla yazılmış bulunması da bizim vazifer ı u | Nesel k&m “ zi yaptığımıza bir işaret olabilir. ç ki kat bu şirketin talebe için Beşiktaşi araba hareket ettireceğine bir işaFl, lkç sayılmamalıdır. hq Malümduüur ki, o, canı isterse ya Surl canı istemezse yapmayan bir Varlıl d a Halkm Doıtu Londra 9 (Husust) — Danzigde- Rf Alman-Japon dostlu k ğgunun kültür saha'j» * OSlüda (azahnürü ”dâ'ı; Tokyo 9 (A:A.) — Dün burada #fj * pon - Alman tip cemiyetinin küşat r€ tiıın mi yapılmıştır. Bu münasebetle söy'Ül, SA nen ehemmiyetli nutuklarda, Alm” SH tababetinin Japön tababeti için olf g% ehemmiyeti tebarüz ettirilmiş i memleket arasındaki ilim munuebl lt% lerinin, mütekabil dostlük münaseD* | lerini daha ziyade takviyeye yaray' J_'â cağı kaydolunmuştur. et Nazi şefini Yİ “—'h öldüren —hi Yahudinin Üyle Muhakemesine başaniyor | bir; Londra © (hususi) — — İsviçred?” PYetı, Nazi lideri Her Gustavi — öldüren *” Vaj göoslavyâlı Yahudi gencinin muhaket? | , sine bugün İsviçre mahkemelerinde ”| > ) lanacaktır. u HABER: Donosda, bütün İsviç 9 Hly büyük bir heyecan uyandıran siyasi cinayet ika edilmişti. Yugoslavyalı 1 BEn hudi bir talebe, nasyonal sosyalist *! sının İsviçredeki şubesinin — reisi V © helm Güstav'ın üzerine birkaç kufi” sıkmak suretile katletmişti. ( Katil bu hareketile dindaşlarına 7" S pılmakta olan mezalime efkârı umi ıılı yenin nazarı dikkatini celbetmek lıt'dlı Mı ğini bıldmmgtır _/ * t he Kayıkçılar cemiyet” *« reisi Ğ e İDeli Omer taraflf'r dan dün gece d Gıı“udı yıraıal" ' u Dün gece Galatada bir cinayet — | : ınuştur .ov' İ "î] ı"üııu:ia 10 numımh evde ow'”dö i yıkçılar cemiyeti r-1s. Mehmet iyde JlK / gece evine gitmek üzere Kıllkos# Halilpaşa sokağından geçerken YAr lücede Feridin kahvesinde Wwy kan Deli namiyle maruf Ömer b fından biçakla sağ böğründen #p - biçağr ile kaçarken yakalanmıstı!. Ge bolmüuştur.