17 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

—K 4 Avrubpa tercıh mecburıyetındedır HTT TT Vet e 3) — T TÇT FŞT T T LA W ) ' 1 Ya harp! Veya silâhsızlanma Fransız başvekili böyle diyor Fransız halk cephesi mensuplarının bir toplantısında Fransız Başvekili Blum ne zaman harp caiz olduğunu an latan bir nutuk göyliyerek demiştir ki: «0 Sosyalizm demek sulh demek- tir. Harp kat'iyyen caiz değildir. Har- bin caiz olacağı yalnız iki ihtimal var- dır: Milli araziyi müdafaa için, mevcu- diyeti bizim mevcudiyetimize sıkı Su- rette bağlı olanları müdafaa için. Fakat bir müdafaa harbile bir teca- vüzü tefrik etmek daima güçtür. Bu ikisi arasındaki farkı bize gösterecek meseleyi halledecek olan şey, hakem usulüdür. Hâdiseler bize göstermiştir ki, mil- / bir nihayet bulacak ve birkaç letler, gıtt.xkçe artan silâhlanmalarına devam ettikçe, hiçbir beynelmilel hü- küm veya zecri tedbir netice veremez. Bundan dolayıdır ki hakem usulile be- raber silâhsızlanma da yapılmalıdır. | Şurasından eminim iki milletlerin azmile sulh vikaye edilecektir. Şurasın- dan eminim ki bütün Avrupaya zorla kabul ettirilmiş olan bugünkü rejim hafta sonra Cenevrede devam edeceğimiz gayretler muvaffakıyetle neticelenecek tir. Çünkü, bu, elzemdir. Çünkü bu bir meeburiyettir. Avrupanım ve bütün dünyanın silâhsızlarıma ile harp ara- sında birisini tercih etmesi lâzımdır.., Antakya ve (Baş tarafı 1 incide) Türklerle beraber olduklarını göster- mektedirler. Seçimin ilk safhası dün gece — bitti. Neticeler tasnif ediliyor. Nüfusun yüzde 90 nı reye İiştirak etmedi. — Kırıkhan, Reyhaniyedeki iki binden fazla Rum ortodukslar da Türkler — gibi rey ver- mediler, 40 bin nüfuslu Antakyada ancak 190 kişi rey verdi. Bunlardan 77 si Sünni, 37 si Alevt, 76 sı Hristiyandır. — Bazı noktalarda hiç rey verilmediği görülün ce Halep vilâyetine tabi Harine kaza- sından kamyonlarla Araplar getirilerek dolaştırılmış, sandıklara bunlar rey at- mışlardır. Sancakta yüzde 20 nisbetinde rey ve- rildiği ilân edilmiştir. Bu yaprlan sulis- timaller neticesinde elde edilmiş, uydur ma ve hileli bir neticedir. İhtiyar heyet- Almanyanın proiestosu (Baş tarafı 7 incide) Alman Ajanslarının aldığı ha , berlere göre, tevkif edilen Almanlar | geceleyin evlerinden — alınarak haps edilmişlerdir. Protesto reddedildi Moskova, 16 (A.A.) — Röyter mu. habirinin bildirdiğine göre Almanya büyük elçiliği müsteşarı, yirmi üç Al- manın Moskoya ve Leningradda tey, kif edilmiş olması keyfiyetini protez, to etmiştir. Dış işleri halk komiserli- gi, bu protestoyu reddeylemiş ve fa. kat ikisi kadım olmak üzere 14 kişinin askeri casuslukla müttehem bulun, duklarını bildirmiştir. Yeni tevkliler Paris, 16 (A.A.) — Havasş bildiri. yor: Moşkoyadan gelen haberlere gö. re, Leningradda, üçü mühendis, üçü mütehassış, bir tanesi tüccar ve iki ta- nesi kadın olmak üzere yeniden on bir Alman tebaası tevkif edilmiştir. Moskovada, Leningradda, Kiyefte ve Harkofta tevykif edilmiş — olan Al. manlarla münasebette — bulunan mü. him miktarda Sovyet vatandaşı da ca suslukla tevkif edilmişlerdir. Sanıldığıma göre yakında heyecanlı mahkeme başlıyacaktır. Gazeteler bu mesele hakkında sükü. tu muhafaza etmektedir. İskenderun lerinden intihaba iştirak — etmiyenlerin bir aydan altı aya kadar hapsedilecekle ri ilân edildi. Buna tağmen kimse so- kağa çıkmıyor. Dükkânlar kapalı.. Halk iki günlük ekmeğini, erzakını almıştı. Bazı yerlerde ekmek ve erzak buhra- nının çıkması ihtimaline karşı zengin- ler ve ileri gelenler tedbirler almakta- dırlar. Ortadoksların vaziyeti Sokaklarda jandarma ve milis asker- leri dolaşryor. Her tarafta — büyük bir sessizlik var, Ortodukslar — intihabata girmemek için bir kiliseye toplanmış- lardır. Bu sırada intihap memurları ge- lip sandıkları kilise önüne — yerleştir- meye kalkınca ortodukslar <vwvelce te- darik ettikleri taşları memurların üze- rine atmışlar, memurları kaçırmışlardı. Mevkuflar aç bırakılıyor Rey vermedikleri için tevkif edilen- l ler |—hanlarda, büyük binalarda mahpus-| tur. Bunlara ne ekmek, ne yemek, hattâ su bile verilmiyor. Köylerde tazyikler| * görülmemiş bir şekilde devam ediyor.| Elleri kolları bağlı rey sandıkları başı- na getirilen köylüler gene rey vermeyin ce Araplar bunların namma rey atryor lar, Öldürücü tazyikler karşısında köy- lüler rey vermeyince intihap memurları başka bir kanaldan rey teminine savaş- mışlar, altın para mukabilinde Türkle- rin istiklâl ve hürriyet haklarını satın alabileceklerini zannetmişlerdir. Bundan Türklerden olmayanlar isti- fade etmiş, yalnız Kırıkhanda 3000 Su- riye lirasr dağıtılmıştır. Ordu nahiyesinde Halepli jandarma larla köylüler arasmda bir çarpışma ol- muş, sekiz kişi yaralanmıştır. Jandarmalaria bir müsademe İki gün evvel Alevi gençlerden bir grup Türklerin tarafma — geçerek rey vermemişlerdi. Bu grupun — reisi Zeki Arsuz tevkif edilmek istenince jandar- ma milisleri ile aralarında — şiddetli bir kavga oldu. Aleyi gençlerden 10, jans darmalardan bir kişi yaralandı. Bundan başka Keşşaf nahiyesinde de namzetlik meselesinde kavga — çıkmış, iki kişi ölmüş, altı kişi — yaralanmaştır. Aziller İntihabatı idare etmek üzere Şamdan yeni memurlar getirildi. Kırıkhan kay- makamı vazifesinden affedildi, “Yerine Türk düşmanı Sadık Mardini getirildi. Kırıkhan jandarma — kumandanrı Cemil de vazifesinden uzaklaştırıldı. — Yerine HABER — Akşam postast ŞAT FŞ 17 İlnncitegrîn "" Ispanva ısyan Asi menbaları dün gece — verdikleri bir tebliğle Madridin bir kısmımnı işgal ettiklerini bildirmişlerdi. Bugün son dâa kikada aldığımız bir Anadolu uajansı telgrafi bu tebliğin çok mübalâğal ol- duğunu meydana çıkarıyor. Bu telgraf ve asilerin verdiği tebliğ ile harbe da- ir diğer yeni telgraflar şunlardır: Madrid, 17 (A. A.y — Ekserisi Fas- lılardan ibaret olan bir asi kuvveti, üniversite cephesinde hükümet kuv- vetlerine karşı taarruz etmiş ve Üni- versite binasının bir tarafına ve bazı evlere girmeğe muvaffak olmuştur. Maamafih bu müfreze, âsilerin diğer kuvvetlerile temasımı — kaybetmiştir. Cumhuriyetçiler, Faslıların ilerlemesi- ne mâni olmamışlar ve bu müfrezeyi diğer kuvvetlerden tecrit etmek için sonradan mütekabil taarruza geçmiş- lerdir. Bu müfreze tamamile ihata e- dilmiştir. Asiler, Faslılara yardım için Delos Franses köpsüsü civarında taarruza geçmişlerse de yeni gelmiş bir Katalon kolunun yardımile Madridliler bu ta- arruzu püskürtmüşlerdir. İkinci beş senelik plân hazırlandı Iktisat vekâleti ikinci be ş sene. lik sanayi plânmnı hazırlamıştır. Bu günlerde Vekiller heyetine verilecek olan plânda ana hatlar şunlardır: l — Madencilik. 2 — Elektrik santralları, 3 — Gıda maddeleri sanayii. 4 — Kimya sanayii,. 5 — Denizcilik. Madencilik mevzuunda — şunlar vardır: Ereğli kömür ve Kütahya Linit havzalarının işletilmesi, Erga- nideki guleman havzasının daha ge. niş mikyasta istismarı simli kurşun, antimuvan madenlerinin işletilmesi. mesi . Elektrik mevzuunda: Zonguldak da ve Kütahyada birer enerji merke- Gıda maddesi mevzuunda: Yaş ve kuru meyvlerin ambalajı, işlenmes!, muhafazası, sevkiyatı ve bunlara ait nakliye vasrtalarının tedariki vardır. Konservecilik de bu mevzua da . hildir. . Denizcilik mevzuunda; Balıkçı -| liğın inkişafr, limanların, — tahmil ve tahlisiye vesaitinin, rıhtim antrepo. ların ikmâli, ticaret filosunun geniş. lemesi esasları vardır. Türk düşmanlarından Ali getirildi. Hacılar nahiyesi müdürü Akif, ordu nahiyesi müdürü de azledildiler. Avu- kat Vedi Münir, Sami, Mustafa Hu- musa türüldüler. Yenigün başmuharriri Şükrü Balcı tevkif edileceğini anlayın- ca kaçtı.. Antakya belediye — azasından dört bişi istifa etti — Türk aleyhtarla- rından Kureysi zade Mustafa ile bele- diye reisi hacr Etem Antakyadan namzet liklerini koydular. Hülâsa: Vaziyet ve- hametini muhafaza ediyor.. Yeise dü- şen memurların daha şiddetli tazyikler- de bulunacakları ve bu yüzden şimdiye kadar sükün içinde neticeyi — bekliyen Türklerin galeyan edeceklerinden kor- kuluyor. Köylerden fazla malümat al- mak imkânı ortadan kaldırılmıştır. Sancak delegesi Doryonun istifa ede- ceği söyleniyor. Türkler her şeye rağ- Tmmen, her cefa ve işkenceye karşı sükü- netlerlm muhafaza etmeye çalışıyorlar- Dün akşam asiler, Madridin amele varoşlarına karşı şiddetli bir ateş aç- Payitaht ahalisi, harbin neticesi hak kında büyük bir itimat beslemektedir. Barselonada umum! . seferberlik Londra, 17 (Hususi) — Madrid yeni den bombardıman edilmiştir. İki yerde yangın çıkmış ve yangını söndürmeye gelen itfaiye de top ateşine maruz kalmıştır. Barselonada umumi seferberlik ilân edilmiştir. Davete icabet etmiyenler faşist telâkki edilecektir. Berlin radyosunun verdiği malümat Berlin, 17 (radyo) — Asilerin muh- telif propaganda merkezleri tarafından verilen malümata göre; iki — hükümet tayyaresi asilerin elinde bulunan Sala- manka şehrine 9 bomba atmıştır. Fakat bombalardan bir kısmı patlamadığı ci- hetle kaza olmamıştır. Yirmi dakika son ra asilerin tayyareleri hükümet tayyare lerini püskürtmeğe muvaffak olmuştur. Madrit civarındaki asi kuvvetleri on gündenberi Madritin dış mahallelerinde çarpışıyorlar. Bu havalideki büyük bi- nalarar işgal etmişlerdir. — Manzanares şehrinin hükümet — küvvetlerinin bü- lunduğu kıyısına geçmeğe muvaffak o- lan asi kuvvetler, üniversite — binasını işgal etmişlerdir. Bugün Madritin merkezine — doğru yaklaşmaları umuluyor. Salamankadan gelen haberler, Madritin birkaç — güne kadar tamamen zaptedileceği yolun- dadır. Üniversite mahallesinde vaki — olan çarpışmalarda hükümet kuvvetleri mün hezim olmaktadır. Kaçan milislerin he- men gözönünde vurulması gibi çok şid- detli tedbirlere rağmen kırılan kuvvei maneviyenin önü almamamaktadır. Asilerin dünkü tebliği Seville 16 (A.A.) — Bu sabah asile- rin aşağıdaki resmi tebliği neşredilmiş- “Madritin büyük bir kısmı dün işgal edilmiştir. General Narelarım - riyaseti altında bulunan üç kol, diün saat 16 da Manzanares nehrini geçmiştir. Bu kuv- vetler, sağ ve sol cenahlarda mukave- mete maruz kalmamışlardır. — Casadel Campo mmntakasından da bir kol hare- ket etmiş ve tanklarm himayesi altm da Delos Franceses köprüsüne — kadar ilerliyerek sıkıştırmışlardır. — Madritin şimali garbi mmtakası ile Paseo de Ro- sales işgal edilmiştir. General Magada, Aranjuez yolu cep- de de kuvvetlerimiz, ileri? fak olmuşlardır.,, 32 ton uoıul' Londra 16 (A.A.) — nezdindeki Röyter tımlllHi harebeyi tasvir ederek € Asilerin önde yirmi döft resi ve arkada sekiz bomt” yaresi olmak üzere 32 * rekkep bir filosu üniv garptaki park üzerinde dan her biri hukumetçııe!”' üzerine birer ton bomba * cesinde hükümetçilerin B*'| kırılmağa başlar gibi olmüf As'ler kaiabalık bomhalıyor Madrit 1 (A.A.) Dün geçerek asilerin tayyareı kalabalık olan Kuatro Kaf w lerini bombaya tutmuşlıf 100 yaralı vardır. Yirmi (WI beri ölenlerin adedi 80 vt / | dedi 100 tahmin edilmektt” Öğleden sonra, asilerin * na meydanı ile Madritin & | en merkezi caddelerinden * vardo Dato yolu üzerinde$ bombardıman etmiştir. Bütün millet asilere ©* Valânsiya 16 (A.A.) — kesinde yapmış olduğu M. Largo Cabellero, Havâf habirine şu beyanatta buluf — Madrit, asla asilerin _' ' yecektir .Sivil ahali ile pay” ri kuvvetleri, kahramananli * etmeğe azmetmişlerdir. İsP* | faşizm istemiyor. Herhaldt B muhtemel sukutu astler içif nevi bir zafer olacaktır. parçacık toprak bulunduk$ | ceye kadar müdafaa ed ha şimdi başlıyor. Çünkü P" lan malzemeyi şimdi elde & zim zaferimizden hiç kimst 'f mez, Çünkü bütün millet mandır. Havas ajansı muhabiri, * leroya İtalyanlarım yapmış | müthiş tahkimata rağmen Baleares adalarını istirdat #"7 kalkışmak fikrinde olup ol ması üzerine nazır şöyle de“ — İspanya hükümeti, M f olduğu araziden hiçbir pafs')ğ miyecetkir. Harp, isyandaf | ait olan bütün arazi elimiz? kadar devam edecektir. $ Başvekil, Algesiros m cibince Fasın himayesi m da ve Fransa ile görügmcl“ madığı hakkında bir şey $ Ği memiştir, hesinde yaralarmıştır. Escurial cephesin Bu hafta SAKARYA [Edıl Elhımrğ) ıl filmini herhalde görünüz. Son derece memnun kalacak”', Baş rollerde: “KUKARAÇA” yı yaratan STEFFİ DUNA” meşçhur dansör CHARLES COLLİNS Hâveten: MİCKEY MAVS ve Paramount Jurnal Miki Afrlkada haydutlar pesinde (| Bu MÜDDET ZARM. | İTonU ÇÖLDEZOŞ İYERE CASUsSLUK İYAPMASI için GÖN B omîceç Mere KİLDMETROLUK SİR| Bt çöLGCreÇEMWECEK... N ELLER'NDEN KUR- ĞL AYEYA ARAPLARIN ELİ ) Tuwâşğ âERıGEL' UAY Ce | |MESİNE İMKAN g Ka nn DA ea —a —— ea — — e— n b YOK TUR .. K Pek yakında SAKARY A Eski Elhamra 8 Sehhar ve dilber yıldız JOAN CRAWFORV' Korfu adasının füsunkâr muhitinde çeyrilmiş DiLEDİGİM GiBi YAŞARİ Fransızca sözlü filminde görünecektir ' -—ı—ı———./'f Bizo€ PLANLA:'