7 Ekim 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

—. — çe z aA — — — —: e — v __. — —- —— —— —-a m 4 —e — n Te e —— ——— — - — — — - n S SSE L K D Deme — OT ÖCNM ea —— — W Tpi —— - MA Ğ T YŞ Gf ;ü. sendelemesi ,, Bir okuyucum, yazdığım yazılardan birindeki malümatı natamam — bulmuş, diyor ki: “Bolşeviklerin Varşova önünde mağlüp olmaları üzerine niçin artık İsti- lâ hareketlerinin nihayete erdiğini anladım. Lâkin, franktaki sukut ne sebeple vazıh olarak anlatmıyorsunuz.., 1 Bu meseleye dair gazetemizin başka bir sütununda tafsilât verildiği için, ay- rıca üzerinde durmağı zait saymıştım. Mademki gözden kaçmış, izah edeyim: Frangin düşmesi, hakiki bir düşmek değildir. Buna bizzat Fransızlar diyorlar. Leon Blum hükümeti, İngiltere ile anlaşarak, mütekabil menafii; korumak üzere bu sukutu temin et- sistemlerine veda etmek, harpten evvelki şekilde geniş bir ticaret usulünü ihdas etmektir. Hudutlardan hudutlara geçe - cek sermayeleri de kontrole tabi tutmamaktadır. Bu yüzden dünyanın bu üç en büyük memleketi arasında değiş toküş alıp yü- rüyecektir. Bunun için de, fabrikalar yeni hızla işlemeğe başlayacak, işsizler a- zalacaktır ve tabiatile böyle bir vaziyetten hem patronlar, hem amele, hem de için, rejimin değişmesi kimse tarafnıdan faşizmi sademeye uğrattığını nement,, yani “hizaya gelmek,, miştir. “Mütekabil menafi,, kontenjan esnaf vesaire memnun olacağı olunmıyacaktır. Diyeceksiniz ki: “ — Ya Fransada olsun, İngilterede olsun son günlerde gördüğümüz faşist nümayişleri nedir?,, Bence, bunlar, o memleketlerde ölüme mahküm olan faşizmin son gseke- ratıdır. Hani bir hasta, tam ruhunu teslim edeceğine yakın bir uyanıklık, bir canlılık gösterir, Gözleri ışıldar, yanakları penbeleşir... O kabil!... mokrat memleketler toparlanmıştır. Bir fevkalâde hal olmaksızın, buralarda de- mokrasinin sukut etmiyeceğine hükmetmek mümkündür. çarpmasından,, kasdım buydu, İşte, faşizmin “franga “Faşizmin franga çarpıp ne demektir ? Ilaıig- Amerika ve arzu Yoksa, de- Hüseyin Faruk TANUR Gömböşün ölümü Macaristan için hakiki bir kayıptır Hükümet istifa ettti Gömböş kimdi ? Kardeş Macaristanın en değerli bir evlâdını kaybettiğini, böbrek kanserin den hasta olan Başvekil Gömböşün öldüğünü dün bir telgraf haberi ola- rak son dakika kaydile vermiştik. Büyük bir şef olan Gömböşü kaybe- den Mactâafristan ne kadar matem yâp- sa azdir. General Gömböş Almanyanın Münih şehrinde tedavide bulunuyordu. Ölüm haberi Almanyada da büyük bir tees- sür uyandırmış ve hükümet relisi Hit- ler Macar hükümet naibi ve generalin ailesine bir telgraf çekerek taziyetle- rini bildirmiştir. Başvekilin cenazesi bugün trenle Peşteye nakledilecek ve Macar parlâ- mentosunda halka teşhir olunacaktır. Kabine istifa etti Macar kabinesi ölüm haberi üzeri-| ne derhal istifa etmiştir. Yeni kabine- nin şimdi Başvekile vekâlet eden zira- at nazırı Daranyi tarafından kurula- cağı muhakkak addedilmektedir . Ganeral Gömböş kimdi ? Macar Başvekili general Gümböş 49 yaşında idi. Gençliğinde mektep mu- allimliği yapan Başvekil, bilâhare az- kerliğe intisap ederek orduya girmiş ve generalliğe kadar terfi etmiştir. Gömböş büyük harpte Sırbistan ve Rusya hudutlarında harp ettikten son ra Viyanaya dönmüş ve 1918 de oraya ateşe militer tayin edilmiştir. Blak- humun komünist diktatörlüğüne karşı yapılan mücadelede mühim bir rol oy- namıştır, Sonraları dördüncü Şarlın Macaristan tahtına çıkmasına muha- lefet edenlerin harekâtını idare etmiş tir, General, 1928 de milli müdafaa müsteşarı tayin edilmiş, 1930 dan 1932 ye kadar Harbiye nazırlığında bulun " muş ve 1932 de Başvekil olmuştur. General Gömböş orta Ayvrupada Fransız siyasetine karşı koyacak bir grup ihdasına çalışmıştır. Bu müna- sebetle İtalya ve Avusturya ile sıkı surette teşriki mesai eden general Gömböşün emri üzerine İtalyan - Ha- beş harbi esnasında Cenevredeki Ma- car murahhasları İtalyaya karşı zec- ri tedbirlerin tatbiki lehine verilen karara rey vermemişlerdi. General Gömböş bu senenin martın- da İtalya ile Avusturyanın da iştirak ettizi Roma protokolunu imzalamıştı. Bu protokolun tasvibi münasebetile Macar parlâmentosunda yapılan ha- raretli bir münakaşa yüzünden, Macar Yakın Şarkta sulhü alâkadar eden me- miş olduğu komşu memleketlere silâh Ingıltere Türkiye seleler üzerinde Yeni bir anlaşma yapmışlardır Birkaç gün evvel Cenevrede Harici- ye vekilimiz Tevfik Rüştü Arasla İn- giltere Hariciye nazırı Eden arasında vukuunu bildirdiğimiz mülâkata İn- giliz matbuatı büyük bir ehemmiyet atfetmektedirler. Diğer taraftan bir müddet evvel kehdisini misafirimiz görmekle bahti: yarlık duyduğumuz İngiliz kralı se- kizinci Edvardm da İngilterenin Tür-| kiye sefiri Sir Persi Loreni kabul ede- rek uzun boylu görüşmesi bu ehemmi- yeti arttırmaktadır. Londrada çıkan Deyli Ekspres gaze tesinin Cenevre muhabiri gazetesine Cenevreden çektiği bir telgrafta diyor ki: “Bu akşam burada salâhiyetli ma- hafilde söylendiğine nazaran İngilte- re ile Türkiye Yakın şarkta sulhu alâ- kadar eden mesail üzerinde yeni bir anlaşma akdetmişlerdir. Hariciye nazırı M. Edenle Türk Ha- riciye vekili doktor Tevfik Rüştü Aras arasındaki konuşmalar neticesi olarak Türkiyenin kurmak istediği ağır harp sanayii de dahil almak üze- re silâhlanma hususunda İngiltereye büyük siparişlerde bulunacağı şayanı itimat kaynaklarca haber verilmekte- dir. Tevfik Rüştü Aras, Filistin Arapla- rmın vaziyetinin İngiltereye karşı Yakın şarktaki müzaheret meselesile umümi surette alâkadar olduğunu ve fazla kan dökülmeden Filistin Arap- larile bir anlaşma akdi hususunda ümidvar olduğunu beyan etmiştir. İngiliz sanayicilerinden ve maliye- cilerinden müteşekkil bir grup elyevm Türkiyede bulunmaktadır, Bu heyetin de konuşmalardan istifade edecekle- rine intizar olunmaktadır. Anlaşmanın şarkr Akdenizdeki İngi liz vaziyetini de kuvvetlendireceğine intizar olunmaktadır. Diğer taraftan Türkiyede kendisile mütekabil muavenet paktları akdet- ve mühimmat verebilecek bir mevkie girmiş bulunacaktır. Türkiye, Irak, Efganistan ve İran arasındaki mıntakavi paktın yakında imza edileceği de bu akşam sahibi sa- lâhiyet kimseler tarafından söylen- miştir. Başvekili muhaliflerin lideri ile dü- ello yapmak mecbhuriyetinde kalmıştı.| Düello neticesinde Başvekil ile Macar HABER — Akşam postası İstanbul şehri 4 Birinciteşrin — 1936 İstanbulu kurtaran ordu şerefine dün bir ziyafet verdi İstanbulu kürtaran ordu şerefine dün gece Belediye tarafından Perapa - lasta bir ziyafet verilmiştir. Ziyafette Örgeenral Ali Sait, Korgeneral Ali Fu- at, mebuslar, zabitler, gazeteciler, şe- hir meclisi azaları, bulunmuşlardır. Ziyafet çok samimi geçmiş Vali ve Belediye Reisi Muhiddin Üstündağ bir nutuk söyliyerek demiştir ki: “ — İstanbulun kurtuluşunun yıldö- nümüne rastlayan bü akşamki toplantı ile biz, Türk taliinin mes'ut ufuklarmı açan güneş başa ve onun — işaretlerini Dışarda: lcerıde * İstanbul Maarif müdürlüğü — liselerde talebe adedi ve smıf vaziyetleri — hakkında bir statistik hazırlryarak Maarif vekâletine göndermiştir. * Cumhuriyet bayramında Ankaraya gide cek izcilerle beden terbiyesi umuml mürfetti. şi Cemal meşgul olmaktadır. İzciler hazır. lanmaktadır. * Maarif müdürü Tevfik İstanbuldaki ilk mekteplerin vaziyeti hakkında izahat ver . mek Üzere bu ayın 13 Ünde Ankaraya gide. cektir. * Şehrimizde bulunan gümrük ve inhisar. Jar müsteşarı, Adil Okuldaş dün İzmire ha. reket etmiştir. Oradan Mersine gidecektir. * Gümrük idaresi Galatadaki yeni bina . sına ancak sene sonunda taşınabilecektir. * Göçenlerde temdit edilmiş — olan Türk — İtalyan ticaret — anlaşmasımın müddeti bu ayım yirmisinde bitecektir. * Sigorta sahtekârlığı hakkında polis ta. rafından yapılan tahkikat ikmal edilmiş gi. bidir. * Pariste bulunan Osmanlı bankası müdü. rü Garelli şehrimize dönmüştür. * Belediye tanzifat vergisi için ber evin Çıkardığı çöp miktarına göre bir vergi ko. nulması fikrindedir. Bu husuşsta bir proje da yapılmaktadır. * İnhisarlar İdaresi şarap — fiyatlarında yapmağı kararlaştırdığı-tenzilâtr bu ay için de tatbik edecektir. * Belediye köpek kuyruğuna 25 — kuruş vermeği düşünüyordu. Görülen lüzüum Üze. rine bu fiyat eskisi gibi 15 kuruşta bırakıl. miıştır. * Dün Berberler cemiyetinde bir imtihan yapılmış ve imtihana giren on — berberden dokuzu muvaffak olmuştüur. » Berberler cemiyeti idare heyeti — ber . berlerin hastalıklı olduğunu — söyliyen bir berber halkıkında tecziye kararı — vermiş ve hakkmda takibat yapılması için — alâkadar makamlara müracaat etmiştir. * Trakyada yeniden 45 İilkmektep yapıla. caktır. * Maarif vekâleti halk türkülerini teshit ettirmeğe başlamıştır. Ayni zamanda milli oyunların kıyafetleri de tesbit olunmakta . dır. muhaliflerinin lideri yaralanmışlar- İ d[_ İ * Almanyadan hudut haricine — çÇıkarılıp Avusturyaya sığınmış bulunan İngiliz ga. zetecisi Geaflfray Traser evinde yapılan a. raştırmada komünistlerle temasta bulundu. ğu anlaşılarak Viyana polisi tarafından tev. kif edi'miştir. * Habeşistana bir milyon dölar vererek bir maden imtiyazı alan meşhür Amerikan maliyacisi Şerlok Londraya gelmiştir. * Arnavutluk naflasında yekünu yüzlerce milyon dinara varmakta olan bir büyük su. iüstimal meydana çıkmıştır. Başvekâlet ©. mumi kâtibi azledilmiştir. *« Yüz elliliklerden vatan halni Refik Ha, Hdin karısmdan buradaki &ilesine gelen bir mektupta evvelce telgraf Haberi olarak yaz. dığımız otomobil kazasını geçirmediği anla. şılmaktadır. * Selânik hahambaşısı HBir telgrafla Yu - nan başvekâletine Musevi Cemaatinin sada. katini bildirmiştir. * Remen hariciye nazır! Antanesko Lehis. tan hariciye nazırr tarafından — Varşovaya yapılan daveti kabul etmiştir. * İngilterenin Akdeniz donanması amirali bir kruvazörle Pireye gelmiştir. * Geçen sene Yunanistanda iki — çocuğu berbat eden ve kanınt İçen tuğla amelesi Mavramatinin muhakemesine Atinada baş. lanmıştır. * Alman devlet reisi Hitler — Almanyada hulunan Misir başvekili Nahas — paşayı ve Mısır maliye nazırını kabul etmiştir. * Atina — Varşova hava yolunun açılışı münasebetile Atinaya gelen Leh hava müsa teşarı — şerefine — Lehistan — elçisi — bir tiyafet vermiştir. * İngiliz hava ve deniz kuvvetlerinin yap | tıkları manevralarda bir deniz — tayyaresi denize düşmüş ve tayyare ile râkiplerinden bir eser bile bulunamamıştır, * Moskovada çıkan Pravda gazetesi ç(bir bekleme salonu) halini alan Cemiyet akvamı tiyasasmna şiddetle hücum etmekte ve (sulh için bir milcadele proğramımın derhal mey, Belediye relisinin nutkuna Kor General Ali Fuat Eevap verdi na şükranlarımı tekrarlarken İstanbulun hakkile yerine getiren muhterem Türk ordusuna şehrin minnet ve şükranları- nr bir kere daha sunmak — istedik. Bu saadet dalgası içinde davasının sonunu görmiyen kahraman şehitlerimizi gurur ve iftiharla anarız. Arkadaşlar; Atatürkün ve onun şanlı rının şerefine.., Valinin nutkuna İstanbul kuman - dan vekili ve Harp akademisi kuman- danı Korgeneral Ali Fuat cevap ver - miş, şöyle demiştir: “ — Ulu Başbuğumuz Atatürk Baş- kumandan muharebesinden sonra ordu- lara ilk hedef olarak Akdenizi göster - mişti. Son hedef İstanbul ve onun kıy- metli hinterlândı olan Trakya idi. İstiklâl harbi esnasımda, — esaret ve işgal yıllarında İstanbulun acıları, ıst- rabın destanıdır ve İstanbulun istiklâl savaşına manevi ve maddi — hizmetler! büyüktür, Bu yıl, İstanbulun kurtuluşu başka bir bayramla arttı. İstanbulun kapıları nı kapatmak hakkı ahten tasdik edildi Askerleştirilmiş olan kapılar, — tekra: Türk silâhlarının muhafazasına tevdi e- dildi. O kapılar ki, onun müdafaası için Çanakkalede yüz bine yakın Türk şe- hidi, yaralarınm uyanık gözlerile ya - tiyor, Boğazlar ve İstanbul ebediyyen mü- dafaa edilecektir. Büyük ordu, Türk milleti müselle- hasıdır ve İstanbul, Türk milleti mü- sellehasının mühim cüz'üdür, İstanbulun; sayın şarbayının dilile ordu hakkındaki çivanmert duyguları- yoldaşla- ve her şeyin kurtarıcısı ve koruyucusu Büyük Başbuğumuza sorsuz saygı ve Doğru n değil m Her işe Vali* Belediye rel! yetişemez Şişli halkının derdi, Mecidil yünden kopup gelen sinek bulüi bitmiyor. Bu isşi doğuran takımı pürüzler vardır ki bunld! Ediyor ama, bunun halli için | karışması ma lâzım gelecek? Mecidiye köyüne dökülen M rafatım kaldırtılması her halde | ye reisinin şahsan meşgul olmah buriyetinde bulunmasını icap © şeylerden değildi. Bundan, bil Teisinin müdahalesine sebebiyet direcek kadar işe chemmiyet * yenler, - vazifelerini yapmıyanla cunmahdırlar, Şimdi Şişli muhitini temiz © vazifesile de mükellef olanlart! kasızlıkları yüzünden bir başkd se ile de karşılaşıldığım haber | O civarda kiracı olanlar başka * leregöç etmeğe başlamışlardır. | olarak da şunlar gösteriliyor: l — Şişlide kurulan pazarın, ci bir çöp istasyonundan farkst recede pis oluşu. 2 — Btrafı istilâ eden sinekle tadan kaldırmak için çarnaçdar Tanmıya mecbur oldukları sinek | miyen cinsten filit ve emsali gibi li ilâç fiatlarında civar bakka birdenbire meydana — getirdiklet reffü. BSinekleri temizlemek - içi nesneye sarfedilen paranın kira İ lerinin yarısına yaklaşması, Bizden söylemesi. bağlılığımızı sunarım. Halkın do! Hi dana getirilmesi lâzımdır) demektedir. | Fransa - Sovyet Rusya anlaşması Bir-tehlike devres mi geçiriyor ? Blum, Litvinofa, aralarındakli muahedenin bir tecavüz silâl haline getirilemiyeceğini söylemiş Bu sabahki posta ile gelen Sunday Dispateck gazetesi Fransız - Sovyet itifak bağının kopmak tehlikesi geçir- diğini yazıyor, İngiliz gazetesi diyor ki: “Rusya, Fransayı, Almanya veya Rusyadan birisini seçmek zaruret ve endişesi içinde bırakmaktadır. Rusya Hariciye komiseri Litvinof bu mevzu üzerinde Fransız Başvekili Blumu Cenevrede yeniden istimzaç etti. Anlaşıldığına göre Blum teminat vermekten çekinmiş ve Fransız - Sov- yet paktının Milletler cemiyeti çerçe- vesi dahilinde bir garanti ve müteka- bil yardım muahedesi olduğunu söy- lemiştir. Fransız Başvekili Blum, bu muahe- denin hiçbir zamanı bir tecavüz silâhı haline getirilemiyeceğini veya getiril- miş gibi gösterilemiyeceğini söylemiş- Gazete diyor ki: — Bu şekilde Fransız - Sovyet tında bütün zikredilenler, yeni M no muahedesile bertaraf edilmiş caktır. Buna mukabil Fransa, | tan veya Çekoslovakya toprakli bir tecavüz vaki olduğu takdird€ hal harekete geçeceğini Rlıyl!' adedecektir. Böyle bir plânm gayesi, Almal Lokarno konferansına gelmeğe etmektir.., Berline göre de vaziyet başka Berlinden gelen haberlere gör! Fransız - Sovyet misakını takvi! mek üzere Fransa ile Sovyet B arasında yeni müzakereler yıılu tadır. tir. Diğer taraftan Landrada yeni bir Lokarno konferansı toplamak ümitle- ri artmaktadır. Almanyanın bu kon- feransa gelmesi için vaki olacak da- veti kabul edeceği umuluyor. İngiliz noktai nazarına göre, yeni Lokarno muahedesi Ren mıntakasında Tevfik Rüştü Arıi Litvinof konuştul! Cenevreden bildirildiğine gör! riciye vekilimiz Tevfik Rüştü Sovyet Hariciye kaomiseri arasında uzunca bir mülâkat | bulmuştur. emniyet meselesine İnhisar edecektir. Rusya, bu fikre şiddetle muarızdır, Litvinof Fransanın böyle bir muahe- deyi imzalamasını “İhâanet,, kelimesile tavsif edebileceğini söylemiştir. Bu sıarada İngiliz Hariciye nazırı Edenin de, Fransız Başvekili Blumu. Fransız - Sovyet misakı üzerinde faz- la ısrar etmemeğe teşvik ettiği habher veriliyor. Fransızca Ö- a. gazetesinin yazdığı- na göre, Eden, Fransanın Lehistan ve Çekoslovakya ile itifaklarını yenile- mesi kuvvetlendirmesi tavsiyesinde bulunmaktadır. İstanbul Belediyesi Merkez H;a dürlüğünden : Halde 128 No, İ kavun, ımpuî gisnde icrayı ticaret eden Yusuf vi riki Fethullah buradaki muameltel? 28—9—0936 tarihinde nihayet vef” Terini bildirdiklerinden hesapları t ye edilerek idaremizdeki temina ade edileceğinden mezkür sergıd* caklı bulunan müstahsilin evrakt | bitelerile birlikte nihayet 20—107 tarihine kadar idaremize müracâf lüzumu ilân olunur,