7 Ekim 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 sahife 2 nci jahifede: Siyasî İcmal 5 inci sahifede: Alkazar destanu 6 nci sahifede: Futbol musahabesi. 7 nci sahifede: Türk Antakyaya aid resimler. S3yi! 44DD umhuri JMEC ISTANBUL CAĞALOĞLU Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusurtstanbul, No 246 n Ç3rŞ3ITID3 I BiriflCİt6Şri[l 1936 , n .. .... 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 Telefonda beni istediklerini ne 1>0iyorsun? / Daktilo Ihtiyar budala orada mı, diye sordular da... . Iskenderun, Antakya Ve havalisi Ne demektir? artuluş ve İstıklâl Cidalimizin başlangıclannda kendilerile da ' hi cenub hududlanmızda, ezcümle Adana, Maraş, Gazı Anteb ve Urfa taraflannda şiddetle çarpışmış ol •duğumuz Fransızlar çok geçmeden haki kî vaziyeti görerek biz Türklerle anlaş mak içın samimî arzu göstermeğe başlamışlardı. Kım ne yaparsa yapsın Fransa, kendi varlığı için canını dişine takarak savaş meydanına atılan Türk milletile muharib, yani sulh yapmamış vaziyette kalmak istemiyordu. Bu, Anadoluda mil lî felâh ıçin çalışanlara Avrupanın bazı memleketlerinde eşkiya çeteleri denilme sine karşı müteveffa Briyan'm: Onlar eşkiya çeteleri değil, yurd larını kahramanca müdafaa eden vatan perverlerdir! Dediği zamanlara aid bir hikâyedir, ve Fransanm o müşkül anlarda Türk milDünkü merasimden: İhtiyat Zabit mektebinin genc talebeleri abide öniinde Istiklâl marşı letine teveccüh ve muhabbeti yalnız müteveffa Briyan'm bu hak tanıyan ve hak söyliyen sözlerine munhasır kalmış değil di. Aramızda çok çetin harb vakıalan geçmiş olmasına rağmen resmî ve gayrr resmî bütün Fransa o zaman Türk davasınm muvaffak olmasını hakikaten sauıimiyetle istiyen bir dostluk devresinde karar kılmıştı. Daha 1921 de Fransa ile Anadolu arasmda harb halinin sulh ve hatta dostluk haline geçirilmesi için Londrada ve Pariste müzakereler yapıldı. O "müzakerelere iştirak etmiş biri sifatile Fransanın o zaman göstermiş olduğu hüsnüniyeti bütün an'anesile tebarüz ettirmek isteriz. Müteveffa Briyan Başvekil ve Hariciye Nazın idi. En büyük müşkülât hududda görüldü. Fransız murahhas heyet Payasın derhal cenubundan başlıyarak Meydanı Ekbezden sonra şimendifer hattını takıb eden hududda ısrar ediyordu. Biz de bunu kabul edemiyorduk: Müteveffa Briyan bir gün bizzat murahhas heyetimize şu beyanatta bulundu: Hakkınız yok değil. Fakat coğrafik ekspresyonlara takılıp kalan bızim mutaassıblar (askerler demek istiyordu) Geçid resminden muhtelif inhbalar... yüzünden de ben çıkmazdayım. Iskenderun körfezinden büyük birşey çıkmıyaMerasime iştirak edecek kıtaat, mek * İstanbulun on üçüncü kurtuluş bayracağını ben bılmez değilim. Fakat gelde mı dün coşkun tezahüratla kutlulanmış tebler, izcıler ve hususî teşekküller saat bunu sabit fıkirlilere anlat bakahm. Rica tır. Geride kalan kara günlerin ne büyük sekizden itibaren Sultanahmed meydanıederim, siz bari biraz geniş düşünce ile ızler bıraktığını anlamak için bütün İs na gelmişlerdi. hareket edin de şu çıkmazdan kurtula tanbul halkının dünkü bayram münase Elemli işgal günlerinden sonra ordu lım. Düşünün ki bugün yapacağımız iş betıle de yekpare bir kütle halinde Türk kumandanının ilk defa Sirkeciye ayak iki memleket arasındaki harb halini kal ordusuna olan minnet borcunu nasıl ifa bastığı zamana tesadüf eden saat onda dırmaktan ibarettir. İleride büyük mık ettiğini görmek kâfıdir. yirmi bir pare top atlmak suretile mera yaslı dostluk hareketlerimizin şimdiki Daha henüz güneş doğarken çoluk ço sime başlanmıştır. zorluklan kolayca halledecek parlak u cuk, kadın, erkek on binlerce halk sokakTaksimde fuklan var. Iskenderun, Antakya ve ha lara dökülmüş, ordunun güzergâhı olan Saat on buçukta da yürüyüşe geçilmış valisi Türklerinin mılliyetini selbetmek caddeleri tutmuştu. [Arkast Sa. 7 sutun 5 tel kimin elindedir? Bu kısım meseleleri atiye talik eden bir anlaşmayı simdiden tahakkuk ettırırsek sizi temin ederim ki bütün o dediğiniz meselelerin istikbalde kolaylıkla hallini de simdiden elde etmış oluruz... Atatürk, dün Ankaraya avdet buyurdular Büyük Şef, resmî mümessiller ve büyük bir halk kütlesi tarafından hararetle uğurlandı Reisicumhurumu7 Atatürk, Cumhu riyet bayrammın vr Meclisin açılış gü nünün yakınlaşma? dolayısile dün ak şam hususî trenle Ankaraya avdet bu yurmuşlardır. Atatürk, saat döri buçuğa doğru Dol mabahçe sarayın dan motörle Hay darpaşaya geçmiş ler ve saat beşte hususî trenlerine binmişlerdir. Atatürk Haydarpaşa garında, şehrimizdeki resmî ma kamlar mümessille ri, generaller, şeh rimizde bulunan saylavlar, Emniyet Müdürü ile kalabalık bir halk kütlesi ta rafından hararetle teşyi edilmişlerdir. ISTANBULUN BAYRAMI söylerlerken. Kurtuluş günü dün büyük tezahüratla kutlulandı Büyük Şef Atatürk bir seyahatlerinde Antakya ve Iskenderun muhtariyete kavuşuyor Fransa bu hususta bizimle müzakereye amade olduğunu bildirdi Cenevre 6 (A.A.) Miiîetler Ce miyeti Asamblesinin siyasal komisyonu bugün mandalar meselesinin senelık müzakerelerine başlamıştır. Polonya dele gesi M. Komarnitzki Filistindeki Yahudi ocağınm muslihane bir tarzda inkişafına hükumetinin büyük bir alâka gösterdi ğini söyliyerek demiştir ki: « Lehistanda nüfusun fevkalâde artması ekonomik teşekküllere muhaceret topragı aramak mecburiyetini tahmil et mektedir. Bunun icîndir ki Polonya hükumeti hâdiseleri dikkatle takib etmekte ve bu hâdiselerin ne Filistinin, ne de bu topraklann Yahudi milleti için oynıya • cağı rolü ihlâl etmiyeceğini ümid eyle mektedir. Lehistan kat'iyyen' emindir ki Ineiliz hükumetinin enerjik hattı hareketi Filistin mandasının hedefini bozmıya[Arkast Sa 8 sütun 5 te] Macaristan büyük bir şef kaybetti * Başvekil General Gömböş vefat etti Liretin sukutunun piyasamızdaki tesirleri Ihracatçlarımız toplandılar. Taahhüdlerinden dönen memleketlere karşı tedbirler alınyor Ordu şerefine ziyafet Türk murahhas heyeti bu teminatı razarı dikkate alarak bir anlaşmayı kabul Dünkü kutlu k u r dağ pek çok alkış etmişti. Fakat Ankara îskenderunla Antuluş gününün şere lanan şu nutku ı takya ve havalisini başıboş hudud harifıne istanbul şehri radetti. cinde bırakıyor görünen o muahedeyı, bılhassa ordu erkâBelediye Reisi bilhassa bu sebebden dolayı, reddetnını toplıyacak olan Valinin nutku mişti. bir şölen'de istanbul Sayın generalle Sonra Fransa Ankaraya Franklen şehrinin bu halâs rim. aziz misafir Buyyonu murahhas olarak gönderdi, ve lArkatı Sa. 8 sutun 4 te] nekadar lerim, arkadasla mesele yeniden müzakere olundu. Bu taz z v e o n u nası rım; ' ^ müzakereler neticesinde vanlan kaDerler ki *hâdi en kutsî emellere rarlar ancak cenubda kalan Türklere seler tek başına mikyas ve mihrak tam ve kâmil bir muhtariyet verilıltihaz ettiğini gös gelmez. ayni karek mek suretile kabul edilebildi. ö y l e Muhiddm Üstundağ termek istemişti. teri taşıyan bırçok General Ali Fuad bir muhtariyet ki o Türklere asla abenzerleri kendi Şehrin bu mutan navatan haricinde kaldıkları hissini lerini takib ederek, ferd veya ce tan zıyafeti dün akşam Perapalas salonvermiyecekti. miyet; taalluk ettiği hayata her baannda verilmiştir. kımdan müessir olur*. Bu hüküm biYakm tarihin bu hakikî hikâyesi şimZiyafette her sınıf ordu erkân ve ü zim büyük varlık zaferimizde en parlak diki meselenin ne olduğunu herkese gösmerasından başka Istanbulda bulunan ve en mutlu misalını bulmıuştur. Ulusal *» • • ı • J • • • •* • termeğe yetecek kat'ıyeti haizdir. Fransanm o zaman bize temin ettiği dostlu saylavlar ve İstanbulun muhtelif branş hayatımızı yakından ve içinden tehdid ğun şimdi hakikî ve filî tecellılerini gös a.rdaki mümessilleri bulunuyordu. 5ehir, eden adem tehlikesinin mukadderatı o Atina 6 (Hususî surette gönderdiği kendi şeref ve varhğına taalluk eden bu muhteşem darbe ile anlasüdığı gündentermek zamanı gelmiştir. beri. zafer perisi Türk milletine «daima miz arkadaşımızdan, telefonla) 7 ar Bir de bu münasebetle îskenderun, oplantmm azamî mükemmeliyetle baş iyiye, daima ileriye* emrini veren şanlı ci Balkan oyunlan bugün büyük mera Antakya ve havalisi tabirile kasdolunan ayıp bitmesi için nekadar itina lâzım bir kumandan parmağı oldu. Ve biz simle kapandı. Bu münasebetle Yunan sahanın ne olduğunu tasrih etmeğe ıhti sa, diyebiliriz ki, fazlasını yapmıştı. Yemeğin sonunda îstanbul şehrinin inandan doğan bir itaatle gözümüzü ve Kralı Sa Majeste İkinci Jorj bizzat büyac vardır. Bedıhidır ki bu saha bizim yük stadyoma gelmiş bulunuyordu. Ken[Arkası Sa 8 sutun 3 te] Londra ve Paris müzakerelerinde bütün Beledive Reisi Vali Muhiddin Üstün " IIIIMIII IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII [Arkası Sa. 8 sütun 3 te] ııııııııınınııııırııiMinıiMMiiMiMiMnııiMiııuıııı an'anesile izah etmiş olduğumuz veçhile dukları azab ve ıstırab vicdanlarımızı ya kerrür ve devamına cevaz olamaz. f oralarda Türklerin ekseriyetle sakin ol" acak kadar ateşli olmuştur. Bir kere ele alınmışken meseleyi tam dukları yerler demektir. Buna binaendir Düşünün ki haksız ağır vergilerin olarak halletmek zaruridir. Gerek Franki halkı hemen hemen tamamen Türk o ödenmesi mecburiyetile bu nahiyele sa ile, gerek Suriye ile mevcud ve mfsProfesör M. Fuad Köprülünün lan Babir, Bucak ve Hazne nahiyeleri rin Türklerinden binlerce ana baba takbel dostluklanmızm, şüphesiz her taTarih araştırmaları etrafındaki bu bu havali haricinde bırakılamaz. Çünkü çocuklarını satmak ıstırannda kal raf için hayırlı olacak tabiî neticesi bunbırakıhrsa mesele tam halledilmiş ola mışlardır. Ortaçağda bile benzerine dan başka bir şekılle tahakkuk ve tecelli şayani dikkat yazısı üçüncü sahife mizdedir. maz. Dikkatsiz bir ecnebi işgali altında raslanmıyan bu cehennemî hayahn edemez. bilhassa bu nahiyeler halkmın çekmiş ol yirminci medeniyet aarında artık teYUNUS NAD1 İstanbul, dün gece kendisini kurtaran orduya şükraronıbir daha sunmak fırsatını buldu Frank ve onu takiben diğer bazı ecne memleketimiz arasında son zamanlarda bi dövizlerin sukutundan sonra liretin de geniş mikyasta iş yapılmakta idi. Zecrî düşürülmesi ve Çekoslovakyanin verdiği tedbirlerin kalkmasından sonra, Italya ile yeni kararlar malî vaziyette yeni akisler aramızda temdid edilmiş olan ticaret anlaşmasınm takas esaslarına dayanarak yapmıştır. bilhassa hububat üzerinde bu memleket • Piyasamıza franktan ziyade liretin dü" Müteveffa Generahn beş sene evvel Ankarayı zıyaretınde alınmtş resımlenndcn.. şürülüşü tesir yapmıştır. Çünkü Italya ile lArkast Sa. 8 sütun 1 de] iMiıııııııııııııııtıııııııııııııııiıııııııtıııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııınıııııuııııııııııııııın Budapeşte 6 (Hususî) Böbrek kanserinden hasta olan ve Münihde tedavi edilmekte bulunan Başvekil General Gömböş bu sabah ölmüştür. Macar Başvekılınin ölümü bütün Macaristanda ve Ispanyadaki dahilî harb Nasyonalist kuvvetler Madrid7 nci Balkan oyun Valansiya demiryoluna yaklaşıyorlar 6 (A. ları dün sona erdi A.)Seville Nasyona list tayyareler, Ma^1 rid şehrinin üzeri ne, hükumetçılerir mezalimi hakkmd? tafsilât veren ve ah a 1 i y i Genera1 Franko kuvvetleri nin ileri hareketine karşı gelmemeğe teşvık eden binler ce beyanname at mıslardır. İ Yunanistan 1 inci, Yugoslavya 2 nci, Romanya 3 uncu, biz 4 uncuyüz Neuyonalist kuv vetler ilerliyor Burgos 6 ( A A.) Nasyonalist kuvvetler MadridValansiya demiryo luna yaklaşmaktadır A Ibni Sinanın tasviri Madrid civartnda müdafaa hazırlığt faaliyeti mış olduklan muvaffakiyetler üzerurt(vaMadnd 6 (A.A.) Hükumet kuv ziyet bu kuvvetlerin lehine salâh buljnuis vetleri, muhtelif cephelerde dün kazan LArkası Sa. 6 sutun 3 te]" Hükumet kuvvetlerinin