3 Ekim 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

a Çai Seeur n © iş görüşlerimizi de söylüyor: larp için vaktile iktisat Bağabildiğin kadar!... _l uwv : ükru havanın nutku Şükru Kayanım Uluslar Kurumu konseyinde verdiği son nutkun her kısmr ti ayrı alâka ile mütalcaya değer: Beynelmilel vaziyet ortasında, Türkiyenin, l hak yemeyen, fakat hakkını da yedirmiyen bir kuvvet olduğunu anlatıyor. Ta yanıbaşrmızda bulunan mütecanis Türk kütlesinin enctamile nasıl alâka- olduğumuzu pek güzel anlatanı Parti Genel Sekreteri, iktisadiyat hakkındaki prensibi demek, şarkı sağmal ineğine çevirmekti. Fakat ineğin süt ve tarlanınm mahsul vermesi için de enmeleri lâzımdır. Siz onlara gıdasımı vereceksiniz ki, onlar da ayni suretle eşya satmak, boyuna sümürmek... İşte, kullandıkları üsul buydu... — Bundan daha elli altmış sene evvel, Türkiye mamtir bir memleketmiş.Kendi yilmiz varmış, köylünün sırtı yamalı bohça halinde değilmiş... Yalnız almak, sye vermemek usullerile garp bizi kısa zaman içinde sön dirhem etimize ka sümürdü. Ve nihayet bıçak kemiğe dayanıncadır ki, kapılarımızı onun sırna- iktisadi tasallutuna karşı kapadık. Milli hareket, bu bakımdan bilhassa tet- ySowıyetletle biz, bu işte, bütün dünyaya örnek olmuşuzdur, Bu kapalı hudutlar ıf) - : inde, sağlam bir devlet, müstakil bir iktisat kurduktan sontadır ki, işte: “Mil- istimsmar değik, ancak mütckabilen inkişaf ettirecek müsavi şartlara daya , bir mübadele sistemi,, talebile ortaya çıkıyoruz! . ** v - faşizm olursa İngiltere tehlikeye - düşecektir — İngiltere hükümetinin silâhlanma si- seti muvafık ve muhalif cephelerde, dsler uyandırmıştır. Muvafık cephe - , silâhlanmayı tasvip etmekle bera- ber, harbe mani olmak için müşterek bir emniyet kurmağı tavsiye etmekte- — Muhalif cephelerden bilhassa amele artisi sol cenahı lideri Etafford Kripsl T . ' ğ—l metin yeniden silâhlanma siyaseti ’h'm-g.ı €evap olmak üzere amelenin haı'p halinde isyan etmesini iltizam Amcle lideri ezcümle demiştir ki: î_, — Eğer bir harbe sürüklenmiş ol- saydık, eminim ki bu memleketin ame- |lesi bundan istifade ederek ihtilâl çı- katacaktı: Şimdiki hükümetin sonunda 'ne olacağını anlıyacağını ümit ediyo - rum, Eğer İspanya, faşizm& mahküm o- lürsa, ayni akibete Fransa da duçar ©- . Fransa da buna mâhküm olun Ingılız demokrasisi tehlikeye düşe- Handalar terk edilmiyecek *_Margate 2 (ALA.) — Muhafazakâr partisi konferansı, parlamento azasın - n M. Duncan Sandys tarafından ve- Trilen bir takriri kabul etmiştir. Bu tak- ! ea Çinde tehlike Japonyanın Ültima- tomunu çinliler reddetti Şanghaydan verilen malümata göre Japonya Çinden' yeniden bazı metali -| battâa bulunmuş, fakat Nankin hükü- - meti bunları kat'iyetle — reddetmiştir. Bü azimkârane hareket hayret uyandır mıştır. Japonyanın yeni talepleri şunlardır: 1 — Bir takım Çinli memüurlara yol verilmesi 2 — Koömünizme karşı müşterek ha- rekette bulunulması, Bilhassa böyle bir hateket için şimalt Çinde Japon kuvvet lerinin tamamile serbest bırakılması. 3 — Nankin hükümeti nezdinde Ja- ponyalı askeri müşaınrlerle diger mü - şavirler tayini, 44 —a Japonya ile Çin ve Mançun arâ- ada sivil hava münalkalâtı kurulması. Bu taleplerin reddi üzerine Şang- hayda iki taraf arasında gerginlik daha süratle artmaktadır. Japon — bahriye| silâhendazları Hang - Kevvi — ellerine almışlar ve barikatlar vücuda getirmeğe başlamışlardır. Halk çılgın bir vaziyette kaçmakta- dır, Her ân büyük bir tehlikeye intizar edilmektedir. | rirde hükümetten İngiltere mandası al- a bulunan araziden hiçbirinin terke- emesi istenilmiştir. — M. Samuel Hor, daha evvelce hükü- metin M. Baldvin ve M, Eden tarafın- /“yapılmış olan beyanata sadık oldu- u ve herhangi bir arazi parçasının ve ferağma müarız bulunduğunu emîştı İ*Bulgarlîtqnda_ - Komünist - gazeteleri '=Gizll matbaalarla Bulgar polisi başa çıkamıyor fya, (Hususi) — Bulgar zabıtası gün evvel Sofyada bir evde komü- , partisinin bir kitap ve propagan- deposu keşfetti. Bu depoda birçok propaganda eserleri ve yeniden çıkmı- ya haşhya.n amele gazetesi bulunmus- ti Şimdi polis bu gazetenin matba- smı aramaktadır. Dört beş ay içer- e polis tarafından altı adet komü- matbaası keşfedildiği halde şim- “yenisinin daha kurulabilmesi polisini şaşırtmıştır. Polis bu tbaaları keşfettikçe onlar daha faz| u'tmaktadzr. - Viyanada alya, Avusturya ve WMacar FE arlciye nazırları uçtima yapacaklar R maadan verilen bir habere göre Vi- ada bu ayın ilk haftasında İtalya, | uisturya ve Macaristan hariciye na-, arı toplanacaklardır. İtalyan Harici-; Nazırı toplanmayı mütcakip Buda- n____ de gidecektir. İranla yeni anlaşmalar Hariciye umumi kâtibi izahat veriyor Hariciye vekâleti umumi kâtibi Nu- man Rifat Menemencioğlu mühtelif harici işler hakkında şu beyanatı ver- miştir : “«— Sovyet Rusya, lrak ve İran Ha- riciye nazırlarının Cumhuriyet bayra- mında gelecekleri şayiaları doğru de- gildir. Parafe edilmiş olan şark paktının ne zaman imza edileceği belli değildir. İrana gidecek heyetin on güne ka- dar hareketi imkânsızdır. Riyasetim altındaki bir komisyon İran ile akd- olunacak anlaşmalar üzerinde tetki- kat yapıyor. İran, ile hudut, emniyet, ticaret, ikamet, adli müzaheret ve iadei mücrimin, gümrük anlaşmaları yapılacaktır. İstanbul asliye 3 üncü hukuk hâkim liğinden: Kasrmpaşada eski bayram yerinde Tahtagazi Hâkim sokağında 23 numa- ralr evde oturan Abdurrahman kızı Ây se tarafından kocası Kırklareli Pınar- başı nahiyesi askeri kışlalarında işçi Velioğlu Mustafa aleyhine 935/1716 No, lu doösya ile açılan boşanma dava- sında; |“üdeelaleyh nammaâ çıkârılan davetiğ Tas-etgâhimm mechül - oldu- gundan bahisle mübasirlikce iade kılın ması Üzerine ilânen teblirat — icrasma mahkemece karah verilmiş ve tahkikat iİ2—l11—0936 günü saat 10 a talik kı« .HAhu.ı.i Ahşâı pualasl. (Baş tarafı 1 incide) anlayış zihniyetine karşı minnettar olarak bütün samimiyetimle beyan ede- rim ki iyi münasebetlerimizin bilâistis - na bütün milletlerle inkişafından dö - layı, memnunuz. Bu miünasebetlerimiz neşredilmiş olan mühtelif — vesikalarda görülmektedir. Milletler cemiyeti mlisakının tadili hakkında da şünu demek isterim ki, bu hüsusta telkinlerde bulunmanın hiç de- gilse şimdilik faydalı olacağını zannet- miyoruz. Maamafih bu, paktı daha zi - | yade müessir kılmak için muhtelif he - yeti murahhasalar tarafından yapılan teklifleri İâyık oldukları ehemmiyetle nazarı dikkat ve itibare alarak tetkik etmemize bittabi mani değildir. Bu mü- nasebetle, sulha olan imanimızı teyit e- derim. Mevcut meselelerin harp ile hal- line bizim fikrimizce imkân yoktur. İş- te bunun içindir ki, biz de herkes gibi bütün ihtimalleri derpiş etmeğe mecbur bulunmak ve bu ihtimallere sükünl: bakmakla beraber, sülhü bizzat kendisi için ve bir vasrta olarak değil bir gaye olarak sevmekteyiz. Ayni mülâhaza ile KUÇUK HABERLER İçeride: * Gümrükler müsteşarı Âdil Okuldaş dün Galata liman mmtakasını tetkik etmiştir. Pazartesi günü hudut gümrük — teşkilâtmı tetkik için Edirneye gidecektir. * İlk tedrisat müfettişirlenden Hamdi E. dirneye, Sırrı da Balıkesire tayin edilmiş lerdir. * Yüksek muallim mektebine — almacak| meccani talebeler için pazartesi günü şifahi imtihan yapmlacaktır. * Mezunen Moskovada bulunan — Bövyet büyük elçisi Karahan bir iki güne kadar dö. necektir. * İranm Ankara büyük elçisi şehrimizde İran tebaasma bir çay vermiş ve — söylediği nutukta her iki devlet relsi arasındaki sami. miyeti kendilerine şlar ıdîııııııılulnl tavsiye etmiştir. * Berberler cemyeti ııtııhuldıu bütün berberlerin imtihana tabi — w Hıısdıyeyı’ müracdate kâarar vermiştir. buldaki 6000 berberden ancak 12 tanesi mek * İktisat vekâleti İzmirde bulunan iş dai. resi reisi Ünis Behice İstanbüulda işlerinden çıkarılan işçilerin vaziyetinin tetkikini bil - dirmştir. * Denizli mensucat fabrikasınım bir misli daha büyütülmesi takarrür etmiştir. * Şehrimizde bulunan Atina elçimiz Ruşen Eşref Atinaya dönmüştür. * Başvekil İsmet İnönü — yakmda Sümer bank Ankara merkezinin temel atma meörasi mini yapacaktır. * Nafia vekâletinde ıı.mhlyettar bir zat &lektrik şirketinde tetkikatm ileride yapıla. cak satmalma müzakeratma esas olmak 'lL zere devam ettiğini söylemiştir. * Liman idaresi Galata Liman mımtakası na alt yeni projeyi bugünlerde İktisat vekâ. letine gönderecektir. Vekâlet projeyi tasdik eder etmez derhal Galataya yeni şekil veri lecektir. Dışarda: * Faşist fırkası erkânı — &rasında büyük tebeddülât olacağı ve İtalyanın Londra bü. yük elçisi Grandinin de Romada mühim bir vazifoye tayin edileceği söylenmektedir. * Fransada bulunan — Çekoslovak erkânı harbiye reisi general Krejci meşhur — hudut istihkâmlarımı gördükten ve manevrada hazır bulunduktan sonra Prağa hareket etmiştir. * İngiliz — Sövyet deniz — görüşmelerine tekrar Lotidrada başlanmıştır. Bu müzakera. ta bilhassa Boğazların yeni rejimi ve Ak deniz anlaşmasımın nazarı dlkkı.ta alınacağı anlaşılmaktadır. * Fransada Lil'de amele yeniden grev ya parak fabrikaları işgal etmiştir. 80—40 bin ameleden mürekkep ölün bu kafilenin ekseri yetini Fransaya İş İçin her sabah gelen ve akşam dönen Belçikalı işçiler teşkil etmek. tedir. * Slav eczacıları köngresi dün — Sofyada toplanmıştır. * Belgrad parlamentosunda eski Başvekil Yevtiçin grupu parçalanmıştır. * Macaristanda Bolşevik aleyhtarı bir te şekkül kurulmuştur. * İlk Alman cumhurrelsi Mareşal Hinden burgün ölümünün yıldönümünü — taziz İçin “Alman devlet reisi Hitler Tananberg übidesi ne bir çelenk koymuştur, * Avruüpada bulunan Efgan sefiri Sultan. Ahmet Hân dün gelmiştir . * İngiliz Başvekili Baldvin — mezuniyetini bitirmiş ve tekrar başvekillik vazifesine baş lamıştır. mü mezkürda mahkemede isbatı vücut etmediği surette giyabında — tahkilrata devam olunacağı tebligat makamına ka İmmış olduğundan müddeialeyhin yev- İ im olmak üzere ilân olunur, İ li şiZAk L Mı.lletler cemiyetinin paktının tadilil. “Cenevrede Şükrü Kayanın nutku bize öyle geliyor ki, silâhların tahdidi için bir konferansın toplanması ancak bü koönferansta yapılacak müzake - relerin muvaffakiyetine daha müsait şe- raitin ve zamanın — tespitinden sönra müvafık olacaktır. Bu bapta icap eden iptidat tetkiklere tevessül işiyle üçün - cü komisyonun tavzifi tabitdir. Silâksızlarına Silâhsızlanma fikrini terketmek ve - ya terkeder görünmek müşterek idea - lizme ve Milletler Cemiyeti paktının ruhüna muhalif bir harekette bülunmak olur. İkt sadi vaziyet Neslimizin Muztarip olduğu ekc« nomik sıkmtıya gelince, Türkiye bu husustaki tezini her münasip fırsatta bildirmiştir. Türkiyenin mütaleası şu- duür: Bugünkü sıkmtılara, herkesin birbirini istismar etmeğe çalışmasiylı değil fakat büyük kütlelerin binaena- leyh bütün milletlerin mübayaa kabi- onların istihsal kuüdretlerinin inkişafı nisbetinde hayat seviyelerini yükseli- mek için sarfolunacak müşterek me- saiyi tanzim ile çare bulunabilir. Dün- yanm dört gözle beklediği iyilik an- cak bu yolda idare olunacak mesainin ahenginden doğabilir. Siyasi huzur ve inkişa: Keza, bütün paraların filen istikra- rı için para sahasında teressüm eden hareketi büyük ümitlerle selâmlarız. Hemen hemen on sene oluyor ki bü sistem bizde kabul edilmiştir ve bunu tekrar ele almamıza mahal yoktur. -| Fakat ekonomik vaziyetin düzeltilme- si yolundaki gayretlerin iyi tesirler yapa bilmesi için müvazi bir hareketle itimadım tekrar teessüsünü ve beynel- milel kredinin tekrar açılmasını temin etmek lâzımdır. Şunu da ilâve etmeği faydadan hali görmüyoruz ki ancak ve ancak bir tek ve taksim kabul et- mez itimat vardır. Bu itimat hem eko nomiktir. Hem siyasidir. Öyle ki mü- badele ve siyasi emniyet “meselesi be- raber yürür. Bütün milletlerin de bi- haklkiın müteessif * bulundukları bey- nelmilel ticaretin inkişafına karşı di- kilen mahialar ancak döviz müşkülâ. tmdan ve her memleketin kendi haya- tf menfaatlerini korumak kaygusun- dan tevellüt etmektedir. Binaenaleyh bu mahzurlar ancak siyasi huzurun, para istikrarınm ve beynelmilel kre- dinin temini ile ortadan kalkabilir. Bu sahada tazyik tedbirleri ve nazari projeler beyhudedir. Bugünkü vaziye- tin vehametini kendimizden saklama- makla beraber nikbinliğimizi ve mil- letlerin kiyasetine olan — itimadımızı bir an kaybetmiyoruz ve bu, gerek e— konomik gerek siyasi bakımdan der- piş edilen beynelmilel münasebetlerin kalkınması eserine naçiz yardımda bu lunmağa bizi teşvik ediyor. Bizim mu- cizeye ve formüllerin mutlak tesirin- inanımız yoktur. Bizim kanaatimiz şu dur ki selâmet, dünyanın bugün için- de çırpındığı bir çok buhranların tah-| fifini istihdaf eden bütün gayretlerin. muntazam bir Sekilde ahenkleştirme- sine mütevakkıftır.,, Tebr'kler Sükrü Kayanin bu nutku çok alkış- lanmıştır. İngiliz, Fransız, Balkan antantı, Küçük antant ve daha bir çok murah- haslar Şülkrü Kayayı gelip yerinde teb rik etmişlerdir. — Dalmi murzhhasımız silâhlan- ma kamisyonunda reis vekili Cenevre, 2 (A.A.) — Anadolu ajan sınm hususi muhabiri bildiriyor: Silâhlarım tahdidi meselesini ko- nuşmak için teşkil edilen asamble ü- çüncü komisyonuna Milleter cemiyeti nezdinde daimi delegemiz Necmettin Sadık müttefikan reis vekili intihap | edilmiştir. len itimat eserinden dolayı komisyona teşekkür etmiştir. Aııtakyâda bir hâdise Kilisten gelen bir habere göre, An- takyada göğsünde Türk bayrağı roze- tini taşıyan bir Türk genci, yüz elli- liklerden bazılarınım taarruzuna uöra- mıiş, etraftan yetişenlerin müdahale- sine vakit kalmadan gelen polisler ae liyetlerini artırmak ve bu maksatla| Doğru mu, değil mi ? Bu da ne demek olacak? Biz gitmedik, işittik. Daha doğru- su gelip haber verdiler. Bize bu habe- ri bildiren sözüne itimat edilir, yakın- dan tanıdığımaz bir zattır. Bu yüzden icap eden makamlara duyurmak vazi- femizi yapiyoruz. Tetkik etmek, araş- tırmak, hakikatin orlaya çıkmasına çalışmak gene bu makamlara ait. Verilen haber şu: Şehrimize gelen vahsi hayvanlar grupu herkesin bildiği gibt Sürpagop sahasında gösterişlerini yapıyorlar. İlk günlerde antre ücreti vardı. Herkes biletini alıp geliyordu. Son günlerdeyse, biletler üzerinden alınan vergiyi bu grup çok bulmuş olacak- tır ki, duhuliye on kuruşa indirilmiş; fakat, içersi, bir bahçe, bir gazinoy- muş gibi konsomasyon mecburiyeti konmuüuştur. Hem ne konsomasyon. 500 den çok kalabalıktan 40 - 65 - 90. 115 kuruş gibi muhtelif paralar nlın- masına raüğmen bir tek fundan veya bisküi veriliyor. Ama bu dü çadırı dolduran beş yüz kişiden ancak 40 ve ya elli kişiye veriliyor. Biz bunun fena bir örnek olacağına kani bulunuyoruz. Bundan sonra si- nemalarımız da herkesin ağaıma birer lokum sokuştuürarak antrelerini on kuruşa indirirler ve içerde istedikleri ücreti alırlarsa buna ne denebilir? Sirk, sirktir. Gazino — veya bir bahçe değildir. Vergiden kaçma yolunda — yapıldığı güneş kadar açık olan bu hareketi he- men önlemek lâzımdır. Halkın dostu Atinada miting vekil rejimin niçin değiştiğini anlattı ç Atimz — Bugün akşam — Üüstü Sin | nîn teşeübüsîle buy&wm mıştır. Mitinge bütün işçi teeşkkülleri, klüpler, müuhacir teşekkülleri ve civar kasabaların belediye mümessilleri işti- rak etmiştir. Bu saatte bütün dükkân- lar kapanmıştır. Toplananların 150.000 kişiye yakmı olduğu tahmin edilmekte- dir, Başvekil Metaksas bu miting münase betile söylediği nutukta, rejimin niçin değiştiğini izah etmiş ve rejimin bütün teferrüatını anlatmıştır. N Pencereden düşen düşene ! Galatada Yüksek kaldırımda Tata- rik sokağında 14 numaralı evde otu- ran oön iki yaşında Kadir çalıştığı kun dura atölyesinin penceresinden düş- müş, yaralanarak hastahaneye kaldı- rilmıştır. Delegemiz kendisine karşı gösteri-| mütearrızları yakalryacakları yerde, taarruza uğriyan — gençle yanındaki kiz kardeşi ve annesinden başka he'k- tan bir kısmını da tevkif ederek ka- rakola götürmüştür, Türklerin vaziyeti İskenderundan gşehrimize gelmiş ©- lan bir irkdaşımız ora ahvali hakkın- da verdiği malümatta şunları söyle- mektedir: — BSancak köylüsünün elinde bulu- nan arazi Tunus namiyle kurulan bir banka tarafından kapatılmakta ve bu suretle oradaki Türkler fakirleştirile- rek diğer unsurların tahakkümü altı- na sokulmak istenmektedir. Bu mak- sadımn tahakkuku için — mevcut mua- hedeler hilâfına — sancağın her ta- rafına Ermeniler iskân edilmekte ve banka ile hükümetin köylüden bir madrabaz gibi kaptıkları topraklar bunlara verilmektedri. İskenderunun idare şekline gelince; bu, şimdiye hılı.r dünya yüzünde gö- rülmemiş, anlaşılması imkânı olmı- yan acaip bir sistemdir. Gerek Anka- ra itilâfnamesi ile ve gerekse 926 ve 929 senelerinde yapılan anlaşmalarla muhtar ve müstakil bir idareye tâbi olması lâüzımgelen İskenderun sanca- ğı tamamen Suriye ve Fransız idare- ellerinin elinde olup burada — eercilen meb'usların halkla hiçbir alâzaları W M;A M yoktur. dle l ZL A K el D amü AĞ b ae ille | â YA ia>