3 Ekim 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 sahife 2 nci sahifede: Siyasî İcmal. 3 üncü sahifede: Türk Antakyanın tarihi M. Turhan Tan. 5 inci sahifede: Alkazar cephesinde. 6 ncı sahifede: Spor haberleri. 7 nci sahifede: Çocuk sahifesi. Onbirinci umhuri SOĞUK ALGINLIĞI; NEZLE ve KIRGINLII baş ve diş ağrılarına en tesirli ilâc tar. Ismine ve MADENÎ KUTULARINDAKİ sakalh markasına lutfen ALGOPAN İSTANBUL CAĞALOĞLU , , , . , . , , 10Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, istanbul Posta kutusu: îstanbul, No 246 uU m 3n6SI ü DİrilICİtBŞrİn 1936 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22368. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 dikkat Her eczanede bulunur. SANCAK TURKLERI Haklarını istihsal için yekpare bir varlık halinde çalışmakta devam ediyor Antakya 2 (Hususî surette gönderdiğimiz muhabirimizden) Son hâdiselerden sonra Sancak Türkleri haklarını istihsal için yekpare bir varlık halinde kaynaşmak tadırlar. Her tarafta toplantılar, mitinğler yapılmaktadır. Hakkından ve kuvvetinden emin olan Sancak Türkleri, muhtar Türk idaresinin biran evvel kurulması için her çareye başvurmakta, mandater hükumet te halkın meşru isteklerine ve kaynaşmalarına engel olmak istememektedir. Hiçbir taşkınlık hâdisesi olmamıştir. Türk halkı kurtuluşunu, büyü k bir vakar îçinde beklemektedir. HAKVERDÎ Mütemadiyen takviye edilen İngiltere Akdeniz filosundan bazı zırhlılar ve Bahriye Nazırı Sir S. Hor Haricî siyasette Içtimaî akidelerin Yeri yoktur aşist siyasetin kendisine dünya ölçüsünde bir mevki kazan mak için son günlcrde bilhassa komünisthkle mıicadeleyi öne süren bır tabiye kullanmağa başlamış olduğundan ve bunun bazı memleketlerde Sovyetler Rusyasına karşı bir taarruz vesi lesi ittihaz edilmekte bulunduğundan bahseden makalemizde Sovyetler için başka memleketlerde komünistlik faali yetleri yapılmamakta ve yapılmıyacak olduğunun sarıh ve kat'î bir lısanla ilânı tam zamanında yapılmış bir hareket o lacağına ışaret etmiştik. Bu münasebet]e Rus işlerine iyı vâkıf ve onlarla ya kından alâkadar bir zatın bize vermiş olduğu bazı izahlar üzerine ayni mev zua tekrar avdet etmeği Iâzım sayıyo ruz. Bız makalemizde parti kongresinin bundan ıki yıl kadar önce Moskovada başka memleketierdekı Komunretkre sosyalistlerle birlıkte hareket eden bir manevra için dırektıf verılmesi üzerinde kararlar aldığının dünya matbuatında yazıldığından bahsetmiştık. Bıze verilen izahlara göre bu hâdıse parti kongresinde değil, Üçüncü Komiinist Enternas yonali kpngresınde cereyan etmiştir. Sovyetlerin bu türlü faahyetlere ıştırak edip etmedıklerine gelınce bunun en sarıh ifadesinı M. Litvinofun ahiren Ce nevrede Mılletler Cemıyeti Asamble smdekı beyanatmda görebileceğımız ileri sürülmüştür. Fılhakıka Kamarad Lit vinof Cenevre Asamblesınde Rusyanın İspanya islerinde parmağı olduğuna dair olan hasım iddıalan sıddetle redde derek Rusyanın kendı hududlan hari cinde hiçbir memleketın dahilî işlenne asla karısmamakta olduğuna dair sarih ve kat'î sözler söylemiştir. Bu izahlann bizinı makalemizde serdolunan düşün celeri azçok tatmin eder mahiyette şeyler olduğunu kabul ederiz ve bundan memnun oluruz. Ancak bizi o yazıyı yazmağa sevketmış oîan amile göre büyük ısrarla hareket olunarak daha kat'î kararlann daha kat'î ifadelerle tekran faydasız olmıyacağını dahi beyandan hâli kalamayız. Bizi o makaleyi yazmağa sevketmiş olan amil Sovyetler diyannın başka memleketlere nisbetle komünistlik pro paganda ve faaliyet kaynağı olduğu hakkındaki iddialan günün birinde bir harb sebebi yapmak istemeğe kadar ileri götürecek olan istidaddır. Burada bu iddialann nekadar doğru olduğunu tetItik etmeğe bile mahal yoktur. Rusyada 1917 senesınden bugüne kadar Partinin dahilî ve haricî siyasetlerinde büyük tahavvül ve tekâmüller husule gelmiş ol duğu bizim meçhulümüz değildir. Sovyetler Rusyası son yıllarda bütün dik kat ve faaliyetini kendi memleket ve milletinin inkişaf ve terakkisi umdeleri etrafında cem ve teksif etmiş bulunmaktadır. Bunun neticesi olarak Avrupanın şarkındaki geniş sahalarda bir nevi Şimalî Amerika yaratılmak yolunda yü rünüldüğünü biz biliyoruz. Dünya ihtilâli fikirleri Rusyada ilk zamanlardaki hayalî ehemmiyetini çok kaybetmiş ve bunun yerine yeni rejimin Rusya gibi geniş bir memlekette tatbikı ile cemiyete temin edebileceği refahlann tahakkuku imkânlannı araştırmak gayretleri kaim olmuştur. Bununla beraber Sovyetlere aleyhtar olan muhitlerin bu hakikatler den tegafül ederek yeni Rus rejimini Rus hududlan haricinde dahi hâlâ el al İngilterede teslihat seferberliği ııiMiınınnmiHinııiHiMinınıımııiMiııiHMiııııııııııııııııııiıııııiııınııtMiiMiMiMiıııımıiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııınııııııııııiMiıııııiMinnıııııiııııın^ sinde tngilterenin 1936 senesinde 2 Londra 2 (A.A.) Sir Samueİ zırhlı, 7 kruvazör, 18 torpito muhribi, 2 Hoarm son nutku hakkında mütalealar tayyare gemisi, 8 denizaltı, 6 gambot ve lArkası Sa. 8 sütun 3 te] Dün Milletler Cemiyeti # Vekilin mühim beyanatı Işçi partisi şeflerinden birisi Ingiliz amelesini Asamblesinde mühim bir nutuk söyledi isyana davet etti. Muhafazakâr fırka hiçbir Cenevre 2 (A. Adliye Saraymın, Hapisane yerinde yapılması A.) Anadolu mandanın terkedilmemesine karar verdi kararlaştı. Vekil dün de meşhud cürümler kanuajansının hususî nur Margate 2 (A.A.) Sir Samueİ 6 torpitoyu inşaat tezgâhlanna koyacahabin bildiriyor: nile meşgul oldu ve akşam Ankaraya gitti Hoare, dün muhafazakâr parti kongre ğını söylemiştir. Asamblenin bu • Bir sene içinde 49 harb gemisi inşa edilecek... Dahiliye Vekili Şükrü Kaya «Adlî tatbikat çok mükemmel gidiyor» Pa ra muvazenesı Dün Paris Borsası açıldı, yeni kanunlar kâmilen kabul edildi Belgrad gazeteleri, Balkan Antantı hükumetleri millî bankaları müdürlerinin bir toplantıya çağırılmalarını taleb ediyorlar Paris 2 (A. A.) Meb'usan meclisi, dördüncü o kunmasını mütea kıb kabul etmiş ol duğu para kanunı lâyihasından son ra ayrıca dört pro je daha kabul et mıştir. Bunlar, âyan tarafından tefrik edilmiş olan maddeler ahkâmını ihtiva etmekte ve bilhassharb tekaüdıyele rinden vergi alın masına müteallik o lan kararnamelerİT feshine aid bulun maktadır. Mecli= muhariblerin teka üdiyelerine müte allik maddeyi, uzu' ve gürültülü müna kaşalardan sonra it tifakla kabul etmis rir. Dün akşam ya pılan müzakerele rin mevzuunu bil hassa hükumetin da hilî siyaseti teşkil etmiştir. sabahki toplantısm da' Şükrü Kaya a şağıdaki nutku söy Iemiştir: « Türk heyeti Dahiliye VekUimiz murahhasası reisi arŞükrü Kaya kadaşım ve dostum Aras yeni Türkiyenin inkişafı ve yük sek Asamblenizde yapılmakta olan mü zakerelere mevzu teşkil eden meseleler hakkında Türk heyeti murahhasasının görüşmelerini anlatmağı Kemalist Partisinin ş '\jenei seKreten sırauic tir. Her şeyden evvel Genel Sekreterliğin 1936 senesi mesaisine dair hazırlamış ol[Arkası Sa. 6 sütun 5 te] Türk ticaretîne yeni bir saha daha! Şehrimizde bu lunmakta olan Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu dün ai lesile birlikte An karaya gitmiştir. Adliye Vekilini Haydarpaşa gann da tstanbul Müd deiumumisi Hıkmet Onatla Müddeiu mumî Başmuavini Adliye 4. '„ SanuhiArsi. Bankası mudurle rinden Zahid Oral uğurlamışlardır. Ankaraya hareket etmeden evvel Şükrü Saracoğlu bir muharririmize şu beyanatta bulunmuştur: « Adliye saraymın eski Tomruk binasmda değil, Sultanahmedde şimdiki Hapisanenin yerin de yapılmasına hemen kat'î surette karar verilmiştir. Ev velce kararlaştınl mış yerden sarfına zar edilmesinin se bebi istimlâk bedelı için fazla miktarda masraf yapmak mecburiyetidir. Bundan başka tesviyei türabive km mühim htanbul Jluddelu^ miktarda para har camak icab etmektedir. Halbuki bizim elimizde bu iş için 500,000 lira vardır. Ankaradaki Temyiz sarayı 400,000 liraya çıkmıştır. Biz İstanbul Adliye sa rayını Temyiz sarayından çok daha bülArkası Sa. 5 sütun 4 te] Madride 150 bin asker ve Düblinde, müstakil Irlanda ilede muvaffakıyetli 100 tayyare saldıracak! bir mukavele imzaladık Diktatör ve devlet reisi ilân edilen General Düblin 2 (A. A.) Anadolu Franko dün Burgosta sadakat yemini etti Ajansının hususî muhabui bildiri vor: Bir müddetten beri müzakeresi devam etmekte olan Türkıye müstakil İrlanda ticaret an laşması dün Düblin Hariciye Nezare irlanda hukumet re t m c J e Türkiye na isi M. dö Valera u. , m ... sından bir çeyrek saat sonra kapanmış tır. ııııımıımmmmınmıtmıiMmmımıınnıı ım MMMI Dün tekrar faaliyete başlıyan Paris Borsasından bir manzara Fransız Bankası iskonto Fevkalâde içtima celsesi, geceyan fiatım indirdi Paris 2 (Hususî) Fransız Ban [Arkast Sa. 8 stitun 5 te] ıı ııııııı "H. ..«rııııııiM iHiııııııııııııııııiMinnımııııııııııııiMiııı mına Iktısad Mus teşarı Kurdoğlu ve Hariciye Vekâletimiz Umum Müdürlerinden Fuad Tugay ve irlanda murahhaslan tarafından merasimle imzalanmıştır. Anlaşmanın esaslan şunlardır: 1 Irlandaya ithalât serbesttir. Bütün Türk malları kayidsiz, şartsız ithal FArkast Sa. 8 sütun 3 te] Toledoya giren hasyonalist Paris 2 (A.A.) Vallado radyo istasyonunun bildirdiğine göre, 150 bin kişi ile 100 tayyare Madridi muhasara etrneğe memur edilecektir. kuvvetler Büyük Avrupa Anketi Cumhuriyetin Yazan : Peyatni Safa 23 Bir şoför muavini geceyarısı ortalığı velveleye verdi Garajdan çaldığı otomobille kaçarken.. Evvelki gece şehrimizde heyecanlı bır hâdise olmuş ve bir otomobili yakalamak için takib sırasında atılan kurşunlarla halk telâşa düşmüştür. Vak'a şudur: General Franko tspanya diktatörü Pariste incesaz Kabak çekirdeği, leblebi, rakı «Üç yıl beni sevdanın...» Kanunî Agob ve udî Pırnak Efendilerle mülâkat Avlusunda incesaz, bakkalında içki bulunan cami Esrarengiz bir otomobil YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 3 te] Evvelki gece saat birde Taksimde nok" ta bekliyen 168 numaralı polis Mehmed Sabriye meçhul bir adam yaklaşarak: Şimdi buradan lâmbalan sönük bir Pariste, iki yerde incesaz dinledim. otelimin de bulunduğu tenha bir semtte, otomobil geçecek. Şoförünün de vesikası Bunlardan birini bana tesadüf buldur akşamın saat dokuzuna doğru, tek başı yoktur. muştu, ötekıni de Fransız dostlanm. ma dolaşıyordum. Bütün seyahatimde Demiştir. Meçhul adam gittikten sonra Opera ile Rue des Martyrs arasında, lArkası Sa. 8 sütun 1 de] lArkası Sa. 6 sutun 5 te] Burgos 2 (A.A.) Havas ajansı muhabirinden: Dün sabah, General Cabennelas, B u r gos nasyonalist hükumeti namına, General Francisko Francoya «İspanya devleti reisi» salâhiyetini tefviz etmiştir. Öğleden sonra toplanan hükumet erkânı, General Frankonun riyasetinde hüku metin fevkalâde salâhiyetlerini muhafaza etmesi kararını vermişlerdir. Siyasî müşahidler, General Franko nun halihazırda diktatörlük salâhiyetle rine sahib olduğunu beyan ve ancak kendisinin «devlet reisi» ünvanile iktifa et mek istemiş ve «diktatör» kelimesinin telâffuz edılmesini arzu etmemiş olduğunu ilâve eylemektedirler. Bu müşahidler, bu son kararın nasyonalistlerin muzafferiyetten emin olduk lanna delâlet etmekte bulunduğunu ilâve ediyorlar. Çünkü General Frankoya bu salâhiyetlerin ancak Madridin zaptından sonra verileceği söylenmekte idi. Burgostaki askerî mütehassıslar, nas yonalist kuvvetlerin üç veya dört hafta sonra Madridi ele geçireceklerini beyan etmektedirler. Bu mütehassıslar, 150 bin kişiden mürekkeb bir kuvvetin payıtahtı her taraftan çember içine almak için bütün cephelerde tazyikini arttırmakta olduğunu tasrih etmektedirler. Nasyonalistlerin umumî karargâhı, bir kaç gün sonra Valladolide nakledilecek" tir. Halihazırda orada bulunmakta olan General Mola, General Frankonun mu* adili olacaktır. ' , General Frankonun sötleri Paris 2 (A.A.) Ispanyol ctasletinin riyaseti makamını işgal ettiği esaada General Franko halka hitaben neş.retifigî bir beyannamede Andaluzya ve Ejjsa • madiada görülen barbarlık vaValanmn lArkast Sa. S